Halk Şiiri Özellikleri Soruları

1. I. Kısa olması II. Yalın bir olay örgüsüne sahip olması III. Az sayıda karaktere yer vermesi IV. Beklenmedik şekilde sonuçlanabilmesi Yukarıda verilenlerden hangileri, hikâyeyi roman- dan ayıran özelliklerdendir? A) I ve II B) I ve III D) I, II ve III C) II ve IV E) II, III ve IV 5

4. bir yapısı olduğuna Şiirlerindeki çağrışımların genişliği nedeniyle Garip şiirinin karşısında yer aldığına Dinle sana bir nasihat edeyim Hatırdan gönülden geçici olma Yiğidin başına bir gelince Anı yâd ellere açıcı olma Bu dörtlük, içerik açısından aşağıdaki şiir türlerin- den hangisine örnek verilebilir? A) Epik B) Didaktik D) Lirik C) Satirik E) Pastoral

& Tasavvuf edebiyatında ürün veren şairlerin çoğu, Yunus Emre'nin izinde yürümüştür. XIV. ve XV. yüzyıl ozanlarından Yunus Emre'nin söyleyişini benimseyerek aynı yolda şiirler yazmıştır: Beylerimiz civan gülün üstüne Ağlar gelir şahım Abdal Musa'ya Urum abdallan postun eğnine Bağlar gelir şahim Abdal Musa'ya Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılardan hangisi getirilmelidir? A) Pir Sultan Abdal C)Hacı Bayram-ı Veli B) Nesimi D) Kaygusuz Abdal E) Süleyman Çelebi YAYINLARI LİMİT

9. Incecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye GRAYING Bu dörtlük aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisi. le yazılmıştır? A) Kosma 2 D) jahi BY Semai C) Varsağı E) Mani

13. Halk edebiyatına özgü aşağıda verilen terimlere ilişkin tanımların hangisi yanlıştır? A Koşma", Türk Halk edebiyatında doğa, aşk, ölüm, ayrılık, yiğitlik, toplumsal olaylar gibi konuların işlen- diği en sık kullanılan şiir türü. Sekiz dörtlükten olu- şur. Hece ölçüsünün 6+5 veya 4+4+3 duraklı 11'li kalıbıyla yazılır. "Semai", halk şiirinde hecenin sekizli ölçüsü ile koş- ma biçiminde düzenlenen ve özel bir ezgi ile söy- lenen şiirlerdir. Genellikle en az üç, en fazla beş dörtlükten oluşurlar. Çoğunlukla doğa, güzellik, ay- rılık, kavuşma gibi duygusal ve lirik temaları işlerler. Semainin hece ölçüsünün yanında aruz ölçüsü kul- lanılarak yazılanları da vardır. C) "Varsağı", özel bir ezgiyle söylenen koşmaya denir. Önce Güney Anadolu'da yaşayan Varsak Türkleri tarafından söylendiği için bu adla anılır. Semaiye benzer. Hece ölçüsünün en çok sekizli kalıbıyla ya- zılır. 4+4 duraklı veya duraksız olur. D) "Türkü", başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür. Ço- ğunlukla 7 heceli dört dizelik bir bendden meydana gelir. Ama dizeleri 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söy- lenmiş türküler de vardır. Birinci, ikinci dördüncü di- zeler birbiriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir. Yani kafiye dizilişi aaxa'dır. "Destan", milletlerin hayatında büyük yankılar uyan- dırmış tarihi olayların (yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi) toplumsal ve doğal olayların unsur- pūlomis değiştirilmis manzum

er- 7. 8. ye Türkçesi ile yazılmış ilk aşk mesnevisidir. ---- -- âşık edebiyatının en büyük şairi sayılır. Âşık edebiyatının duygu yönünden en zengin ve güçlü şairidir. Güneydoğu Ana- dolu bölgesinde yaşayıp dolaştığı bilinmektedir. Daha çok koş- ma ve semai tarzında eserler vermiştir. Aruzla şiiri yoktur. Tüm şiirlerini heceyle söylemiştir. Dili sade, arı ve duru bir Türkçedir. Şiirlerinde coşkun bir lirizm, doğal bir içtenlik vardır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden hangi- si getirilebilir? Karacaoğlan B) Dertli D) Pir Sultan Abdal E) Seyrani C) Dadaloğlu Aşağıdakilerden hangisinde âşık edebiyatı şairleriyle ilgili

sinda ye Göçebe bir şair olarak Geleneksel şiirin dil, anlatım, ölçü an dan aşk, doğa, ölüm, ayrılık gibi temaları işlemiştir. Özellikle aruzla yazdığı koşma ve semai biçimlerinde bü- yük başarı kazanmıştır. E) Aşık edebiyatının hemen bütün şairlerini etkilemiştir. 3. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen sa- natçıyla ilgili değildir? A Genç Osman destanında Bağdat seferinde şehit düşen bir yeniçeriyi anlatır. (Kayıkçı Kul Mustafa) BŞairname adlı eserinde 17 şairi değerlendirir. (Aşık Ömer) Divan şiiri ile ilgilenmemiş, tüm şiirlerini hece ölçüsü ile yazmıştır. (Erzurumlu Emrah) D) Aynı zamanda ressam olan şairin atasözleri destanı, saz şiirindeki ustalığını gösterir. (Levni) E) Nemçe destanında 17.yy. olaylarına değinir. (Karacaoğlan) 4. 17. yy. halk şairidir. Devrin önemli şairlerindor hayatı hakkınd

7.1. Yaratılış Destanı: Tanrı Kayra Han'ın dünyayı yaratması ve şeytanı (Erglig) huzurundan kovması anlatılır. Bu destan, Türk milletinin, dünyanın yaratılışı hakkındaki duyuş, düşünüş, görüş ve inanışlarını anlatarak yakın çağlara kadar, Orta Asya Türk halkı arasındaki yaşam gücünü göstermesi bakımından dikkate değerdir. II. Alp Er Tunga Destanı: MÖ 7. asırda Türk-İran savaşlarında ün kazanmış, İran ordularını defalarca mağlup etmiş bir Türk hükümdarı olan Alp Er Tunga'nın yiğitliklerini ve yaptığı savaşları anlatır. Destan kahramanı Alp Er Tunga daha sonra İran- lilarca bir hile ile öldürülmüştür. Firdevsi'nin Şehname'sinde Afrasiyap olarak geçer. III. Oğuz Kağan Destanı: Bu destanda Hunların büyük hükümdarı Mete Han'ın yaşamı, yiğitlikleri, ülkesini nasıl genişletip oğulları arasında nasıl bölüştürdüğü ve Orta Asya'da Türk birliğini kuruşu anlatılır. MÖ 2. asırda doğmuştur. IV. Atilla Destanı: Batı Hun hükümdarının fetihleri etrafında oluşmuştur. MS 5. yüzyılda Avrupa'ya korkulu yıllar yaşatan Batı Hun Hükümdarı, Rusya'dan Fransa'ya kadar bütün Avrupa'yı almış, Roma'ya kadar uzanmıştır. Onun kahramanlıklarını anlatır. V. Türeyiş Destanı: Göktürklerin dişi bir kurttan türeyişi anlatılır. Savaşta yaralanan bir Türk'ün dişi bir kurt tarafından kurtarıl- ması, korunması ve Türklerin, sözü edilen kurtla bu Türkten çoğalması konu edilir. Görtürklerin ilk hakanı Asena'nın bu dişi kurttan türediğine inanılır. Yukarıda numaralanmış destanlarla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? C) III D) IV AI B) II E)

savvut yasadig Itan'a t e ünlen ncak b r. 1. Aşağıdakilerden hangisinde Âşık tarzı halk edebiyatı şair- leriyle ilgili bir bilgi yanlışı vardır? eri aş Yo A) Âşık Ömer, Konya-Karaman yöresinde doğup yetişmiş bir ordu ozanıdır. Birçok sefere katılmış, sınır boyların- da bulunmuş, İstanbul'da da uzun süre kalmış, 1707'de (İstanbul'da) ölmüştür. 3) Ka B) Karacaoğlan'ın dilindeki yabancı sözcük sayısı Âşık Ömer'e göre daha fazladır. Erzurumlu Emrah, 19. yüzyıl halk edebiyatının en ünlü şa- irlerindendir. D) Seyrani, halk şiirimize hicivle mizah karışımı çok kuvvetli örnekler kazandırmıştır. E) Gevheri, aruz ölçüsünü de sıkça kullanan Kırımlı bir halk ozanıdır. 5. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen bilgiler yanlıştır?

air- miş in- de sık 3- k COM CONS 5. Ara Test 40 (1) 20. yüzyıl halk şairidir. Şarkışla'da doğup büyümüş, Cum- huriyetin onuncu yılında Ankara'ya gelerek şiirlerini okumuş, bundan sonra ünü yayılmaya başlamıştır. (II) Çocukluğunda geçirdiği çiçek hastalığıyla gözünü kaybeden şair; genellikle gezgin bir hayat sürmüş; kent kent dolaşarak aşktan, doğa- dan, kardeşlikten, birlikten, barış içinde yaşamaktan ve insa- ni insan yapan erdemlerden bahseden şiirlerini saz eşliğinde söylemiştir. (III) O, bütün toplumu kucaklayan bir felsefenin şairidir ve bu nedenle halk tarafından çok sevilmiştir. (IV) Şiir- lerinde insan, yurt, tabiat sevgisini dile getirmiştir ve tasavvuf felsefesinin kazandırdığı hoşgörü anlayışı, şiirinin temellerin- den biridir. (V) Şiirlerinde sıklıkla Arapça ve Farsça kelimeler New görülür, kimilerince "Halk şiirinin son büyük ustası" olarak nite- lenmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi Âşık Vey- sel ile ilgili yanlıştır? A) I. B) II. Blac C) III. D) IV. V. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır? Tekke edebiyatı şiirleri halk ve divan edebiyatı nazım bi- se nel çimleri ile yazılır. B Ahmet Yesevi tasavvuf edebiyatının öncüsü kabul edilir. Tasavvuf edebiyatı sanatçılarının şiirleri cönk adı verilen defterlerde toplanmıştır. !!! kondisi ya

B) 4. uygun şiirler de yazmıştır. C) Kağızmanlı Hıfzi, şiirlerini def ve kaval eşliğinde söylemiştir. Bayburtlu Celali, güzellemelerini Sazımdan Sesler adlı eserinde toplamıştır. E) Pir Sultan Abdal, şiirlerinde deyimleri ve halka özgü söyle- yişleri başarıyla kullanmıştır. 3. 1. Toroslarda yaşayıp dolaştığı bilinmektedir. II. Daha çok koşma ve semai tarzında eserler vermiştir. III. Aruzla da şiirler yazmış ama daha çok hece ile yazdığı şi- irleri ünlenmiştir. IV. Dili sade, arı ve duru bir Türkçedir. veM (3 V. Şiirlerinde coşkun bir lirizm, doğal bir içtenlik vardır. Yukarıdakilerden hangisi Karacaoğlan ile ilgili söylenemez? A) I. B) II. C) II. D) IV. E) V. mer 6. 19. yüzyıl halk edebiyatı sanatçılarından - - - - dönemin top- lumsal sorunlarını işleyen taşlamaları ile tanırız. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi. ney ribrisolo sbeh getirilemez?

6. 7. E Halkın konuştuğu günlük konuşma dili kullanılır. "Mani, türkü, ninni, ağıt nazım şekillerinin ortak özelliği aşa- ğıdakilerden hangisidir? A7'li hece ölçüsüyle yazılmaları B) Beyit halinde oluşturulmaları C) Aşık edebiyatı etkisiyle kaleme alınmaları D) Aruz ölçüsüyle düzenlenmeleri E) Anonim halk edebiyatı ürünü olmaları Aşık edebiyatına özgü aşağıda verilen terimlere ilişkin ta- nımların hangisi yanlıştır? A) Sekizli hece ölçüsüyle ya da aruzla yazılan ve sevgi, doğa, güzellik gibi konuların işlendiği şiirlere "semai" denir. niirlerinin toplandığı defterlere veri-

onan, dur. asin- lana son den a 31 5. 4. Ara Test 38 (1) Usta-çırak ilişkisiyle yetiştirilen âşıkların çoğu okuma yazma bilmeyen ancak saz çalma ve şiir söyleme yeteneği olan kişi- lerdir. (II) Âşıklar, saz şairliğini usta âşıkların yanında öğrenir, sonra onlardan mahlâs alarak diyar diyar gezmeye, ellerinde saz ile şiirler söylemeye başlarlar. (III) Gelişme alanları arasında kahvehaneler, asker ocakları, kervansaraylar, bozahaneler, tek- keler, konaklar vardır. (IV) Aşık; bilgi, duygu ve becerisini yaptığı atışmalarda gösterir. (V) 17.yy.dan itibaren yazıya geçirilmeye başlanmıştır. İlk olarak okuma yazma bilen kişilerce derlenerek 'tezkire' adı verilen defterlere yazılmıştır âşık şiirleri. A) I. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde âşık edebiyatıyla ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir? B) II. 6 C) III. D) IV. Halk edebiyatı ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Şiirlerin özel başlıkları yoktur, şiirler nazım biçimiyle anılır. B) Halkın yaşamından yararlanılarak oluşturulmuştur. C) Ortaya konan ürünler sözlüdür, sonradan yazıya geçiril- mislerdir

adaria 7. Uzaktır seçilmiyor Gönüldür geçilmiyor Gönül bir top ibrişim Dolaşmış açılmıyor Yukarıdaki maninin türü aşağıdakilerden hangisidir? püsüne bilen deni E) Erzur gusuz Abdal 82 Düz mani NO B) Ayaklı mani D) Yedekli mani C) Cinasli m E) Kesik mani 1-C 2-E 3-C 4-D 5-A 6-B 7-A W 1-A

6. 5. edebiyatıyla ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV. EW. Halk edebiyatı ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Şiirlerin özel başlıkları yoktur, şiirler nazım biçimiyle anılır. B) Halkın yaşamından yararlanılarak oluşturulmuştur. C) Ortaya konan ürünler sözlüdür, sonradan yazıya geçiril- mişlerdir. 9 D) Arap ve Iran edebiyatlarının etkisiyle oluşmuştur. E Halkın konuştuğu günlük konuşma dili kullanılır. A 7'li here ölcüsüyle yazılmolor "Mani, türkü, ninni, ağıt nazım şekillerinin ortak özelliği aşa- ğıdakilerden hangisidir?

2. Böyle bağlar Yâr başın böyle bağlar Gül açmaz bülbül ötmez Yıkılsın böyle bağlar Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) aaxa şeklinde uyaklanmıştır. B) Ilk dize kısa olduğu için kesik manidir. C) Cinaslı, mani örneğidir. D) Anonim halk edebiyatı ürünüdür. (E) Yedekli mani örneğidir. Bunun dup amadığ mawlanyc . Aşık edebiyatı sanatçıları ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinde verilen bilgiler yanlıştır? A) Saz şairi, çöğür şairi, meydan şairi, aşık gibi farklı n anılırlar. B) Siirlerini 6