Halk Şiiri Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriArapça, Farsça kelime ve tamlamaların yoğunlaş-
tığı eser, XII. yüzyılda yazılan bir ahlak ve nasihat
kitabıdır.
II. Ahlaki-didaktik bir mesnevi olan eserde Ay Toldi
saadeti, Kün Togdı kanunu, Ögdülmiş aklı, Od-
gurmiş ise akıbeti temsil eder.
III. Türkçeyi edebî sanatlar, kelime hazinesi, gra-
mer ve fonetik bakımından Farsça ile karşılaştırıp
Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu örneklerle
ortaya koyan bir eserdir.
IV. İslam dininin esaslarını yalın bir dille anlatan şiir-
lerin bulunduğu eser, Türk edebiyatında yazılmış
ilk tasavvufi eserdir.
Aşağıdaki yapıtlardan hangisi numaralanmış
açıklamalardan biriyle ilişkilendirilemez?
A) Divân-ı Hikmet
B) Kutadgu Bilig T
C) Atebetü'l Hakayık
D) Divânû Lugâti't-Türk
E) Muhakemetü'l Lügateyn
19.
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriQ
?
Q
19. yüzyıl halk şairidir. Halk şairlerine değer veren
onlan sarayda konuk etmekten hoşlanan Sultan Ab-
dülmecid zamanında saraya çağrılmış, kırk âşıkla bir-
likte sultanın huzurunda bulunmuştur. Çökmekte ve
birçok kurumu çürümekte olan bir imparatorlukta, bir
yanda yokluğun ve yoksulluğun boy sürüp bir yanda
saray ihtişamı içerisinde savurganlığın alıp yürüme
si, ozanı ciddi biçimde etkilemiştir. Himaye edilme
sine karşın saraya dönük eleştirilerinden hiçbir za-
man vazgeçmemiştir. Topkapı Sarayı varken Sultan
Abdülmecit tarafından, Dolmabahçe'nin inşa edilme
sini şu dizelerle eleştirmiştir:
Eski sarayları beğenmez oldu
Yere sığmaz oldu sultan olanlar
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden
hangisidir?
A Dadaloğlu
C)
Köroğlu
B) Seyrani
Aşık Ömer
Prf Yayınları
E) Karacaoğlan
3
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleriör
ni
4
71
O
gi
70
ar
71
3.
Kişi ya da toplumun bozuk yönlerinin dile getirildiği sati-
rik şiirlerdir. Bu şiirler divan şiirinde hicviye adını alır.
Bu parçada sözü edilen âşık şiiri nazım türü aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Koçaklama
B) Ağıt
D) Güzelleme
E) Varsağı
aşlama
eis
4.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleripartner
climate
Carbon neutral
LOOV
SOLC
Waagerecht lagern
Textliner 46 Metallic
PP Made in Austria 4 005401 54891
B
15. Gazeller konularına göre çeşitli isimler alır. Aşka ilişkin acı,
mutluluk gibi içli duyguların dile getirildiği gazellere âşıkane
gazel; yaşama beş verme, yaşamdan zevk alma gibi
konularda yazılanlara rindane gazel; öğretici nitelikli
gazellere denir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) yek ahenk gazel
B) yek avaz gazel
C) beytü'l gazel
D) hâkimane gazel
E) şuhane gazel
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri1. Ağaç
76 200
II. Baykuş
Ingy
III. Uç yapraklı yonca
IV. Ateş
V. Demir
mienpap
Numaralanmış mitolojik ögelerden hangilerine Türk
bo destanlarında yer verilmiştir?
A) I ve TV
B ve V
D) Il ve IVXnG
CH, III ve IV
E) I, IV ve V
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özelliklerielinde "pastal" adı veri-
7. Meydan oyunu olarak bilinen
giriş, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden oluşur. Giriş bölümünde
len şakşak ile ağır ağır meydana gelir, seyircilere selam verir, zurnacıyla ve seyircilerle konuşur. Oyunun ikinci bölümü olan muhave-
re, karşılıklı konuşmalara ve yanlış anlamalar üstüne kuruludur. Oyunun başkomiği -
Bu bölümden sonra fasıl diye adlandırılan en önemli bölümüne geçilir. Bitiş bölümünde
dolayı seyirciden özür diler, gelecek oyunun adını ve yerini bildirir.
başından geçen olağandışı bir olay anlatır.
farkına varmadan işledikleri kusurlardan
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?
A) orta oyunu - Pişekâr - Kavuklu - Pişekår
B) gölge oyunu - Hacivat - Karagöz - Hacivat
C) orta oyunu - Kavuklu Pişekâr - Kavuklu
D) gölge oyunu - Karagöz - Hacivat - Karagöz
E) orta oyunu - Pişekâr - Pişekâr - Kavuklu
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriHalk Edebiyatı Genel Özellikleri
7. (1) Divan şiiri kadar yoğun olmasa da halk şiirin-
de de söz sanatlarına ve kalıplaşmış söyleyişlere
yer verilmiştir. (II) Halk şairlerinin şiirleri ve hayat
hikayeleri "cönk" adı verilen eserlerde şairler tara-
fından toplanmıştır. (III) Halk edebiyatındaki coş-
ku ve heyecana bağlı metinler, ürünlerin sahibinin
belli olup olmaması, işlediği konular gibi özellikler
dikkate alınarak üç ayrı kolda incelenmiştir. (IV) İs-
lamiyet öncesi Türk edebiyatı geleneğini sürdüren
sözlü bir edebiyattır halk edebiyatı. (V) Halk edebi-
yatında hakim tür divan edebiyatında da olduğu gi-
bi şiirdir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi-
sinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III.
D) IV. E) V.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri7.
14
Dedim Erzurum nen, dedi ilimdir a
Dedim gider misin, dedi yolumdur
Dedim Emrah nedir, dedi kulumdur
Dedim satar mısın, söyledi yok yok C
Yukarıdaki koşma ile ilgili olarak
I. 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
II. Sarmal uyak düzeni ile oluşturulmuştur.
III. 6+5 şeklinde duraklanmıştır.
IV. Bir koşmanın son dörtlüğünden alınmış olabilir.
V. Anonim halk edebiyatına ait bir şiirden alınmıştır.
numaralanmış bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) I ve II
B) II ve V
C) III ve IV
D) III ve V
E) IV ve V
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleriönemlilerindendir. (II) Hakaniye lehçesiyle oluşturulan
Kitab-1 Dede Korkut, Türk dil yadigârlarının en
Türk dilinin gelişmişliğini göstermektedir.
Destansı
(M).
halk hikâyesi olarak kabul edilmektedir.
Türklerin yaşayışından, gelenek ve göreneklerinden,
aile yapısından izler taşımaktadır. (V) Eserin Vatikan ve
Dresden olmak üzere bilinen iki nüshası bulunmaktadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
bilgi yanlışı vardır?
B) II
1
eser,
C) III
Bes
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri7.
ÂŞIK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ
KOŞMA
"Sevgi, doğa, türlü acılar, insanlık sevgi ve yiğitlik."
gibi konuları işyelen bir türdür.
Genellikle lirik konularda söylenir.
• 11'li hece ölçüsüyle söylenir. (6+5 ve 4+4+3).
• Nazım birimi dörtlüktür. (en az 3, en fazla 5).
• Son dörtlükte ozanın adı yer alır.
Kafiye düzeni "abab, cccb, dddb...." şeklindedir.
•
Aşağıdaki dizelerden hangisi yukarıda verilen özellik-
lerin tamamını barındırmaktadır?
A Gönül gurbet ele varma
Ya gelinir ya gelinmez
Her dilbere meyil verme
Ya sevilir ya sevilmez
BGözlerim daldı gitti, bir rüya denizine,
Sularda uzun uzun baktım ayın izine,
Hani başım düşerdi bir sevgili dizine!
Dedim yirmi yaşının ay ışığı değil bu
C) Gözlerinde aksi, bir derin hiçin
Kanadın yayılmış çırpınmak için
Bu kış yolculuk var diyorsa için
Beni de yanına al, anneciğim b
Fatih'te yoksul bir gramofon çalıyor
Eski zamanlardan bir cuma çalıyor
Durup köşe basinda deliksiz dinlesem
Sana kullanılmamış bir gök getirsem
E) Karac'oğlan der ki çile çekilmez
Hozan tarlalara sümbül ekilmez
Sak yabancı ile başa çıkılmaz
İçinden sidk ile yanan olmalı
C
C
S
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri13. Karagöz oyunuyla ilgili aşağıda verilen bilgilerden han-
gisin yanlıştır?
A) Çeşitli figürlerin ışık yardımıyla perdeye yansıtılmasına
dayanır.
B) Farklı karakterler olsa da olaylar iki ana karakter etrafında
şekillenir.
C) Güldürü daha çok, cahil tipini temsil eden Hacivat'ın,
sözcükleri yanlış anlamasıyla sağlanır.
D) Değişik şive ve ses taklitlerine yer verilir.
E)
Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş olmak üzere dört
bölümden oluşur.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri6. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel Türk tiyatrosunu
oluşturan türlerin ortak özellikleri arasında gösterile-
mez?
A) Doğaçlama oynanma
B) Şive taklitlerine yer verme
C) Sözlü gelenek içinde oluşma
D) Birden çok kişiyle icra edilme
E) Gülmece unsurunu ön planda tutma
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri7
6.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden han-
gisi gelmelidi?
A) Bayburtlu Zihnî
I. Ninni
D) Âşık Ömer
11. Ağıt
III. Varsağı
IV. Türkü
V. Mani
A) I-1
B Seyranî
B) IA
E) Gevherî
Yukarıda verilenlerin hangisi, anonim halk edebiyatı
ürünlerinden biri değildir?
CII -S
C) Dertli
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriTEST
47
7.
1. Siirlerde hem hece hem aruz ölçüsü kullanılmıştır.
II. Ezgili bir söyleyişe yer verilmiştir.
III. Doğa ile iç içe olan somut bir yaşam anlatılmıştır.
IV. Folklor ögelerinden yararlanılmıştır.
V. Mani, ninni, türkü, ağıt gibi nazım biçimleri vardır.
Yukarıdakilerin hangisi anonim halk edebiyatı için doğ-
ru bir yargı değildir?
SBY BLUIS
A) 1
B) II
C) III
Alevi-Bektaşi şiir geleneğini
(6103
D) IV
gtans2 VI
E) V
Tü
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriEDEBİYAT SORU BANKASI
SO
Türk Halk Şiiri - IV
1.
(1) Aşık edebiyatının temel özelliklerinden en önemlisi söz-
lü oluşudur. (II) Bu yönüyle tekke-tasavvuf edebiyatı gele-
neğinin birçok özelliğini taşır. (III) Sözlü geleneğin kural ve
ilkelerine âşık da bağlıdır. (IV) Âşıklık geleneğinde söz he-
ceyle tartılır, dörtlük içinde anlamsal bir bütünlüğe kavu-
şur, dize başı ve sonu kafiyelerle ritm kazanır. (V) Âşık ede-
biyatı ürünleri şiirler ve anlatı türü olarak ikiye ayrılır.
Bll
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
bilgi yanlışı vardır?
A) I
C) III
D) TV
KONU
E) V
2. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç için-
deki kavram getirilirse tanım yanlış olur?
h
Al Halk edebiyatının açık adı verilen holk popotolarının
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriTürk Halk Şiiri - IV
10. Halk edebiyatının en yaygın nazım biçimidir. Biçimsel ola-
rak da iki temel bölümden oluşur. Asıl sözlerin bulunduğu
bölüme "bent" adı verilir. Bentler beyit, üçlük veya dörtlük
şeklinde olabilir. Her bentten sonra bağlama ya da kavuş-
tak denen bölüm gelir ki bunlar nakarat bölümüdür. Bent-
ler ve kavuştaklar kendi aralarında uyaklıdır.
Bu parçada bahsedilen nazım biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Mani
D) Varsağı
Türkü
O
C) Semai
Tubusy insy iplid
E) Ninni
(A
11. Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatının genel özel-
liklerinden değildir?