Halk Şiiri Özellikleri Soruları

3. Güzel ne güzel olmuşsun Görülmeyi görülmeyi Siyah zülfün halkalanmış Örülmeyi örülmeyi Bu dörtlüğün alındığı nazım biçimi aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Koşma C) Destan B) Varsağı D) Semai E) Divan 6.

3. Sabahınan uyandıydım Benimlen ötüyor kuşlar Selam söylen gelinler de Ali'mi sıkmasın taşlar Yukarıdaki şiir parçası Türk edebiyatının İslamiyet Öncesi Sözlü Dönem'ine ait olsaydı şiirin türü ne olurdu? A) Sav B) Ağit C) Destan D) Koşuk E) Sagu 6. Aşağıdakilerden hikâyesi; bakımından mes. halk A) Leyla ile Mecn B) Arzu ile Kamb C) Ferhat ile Şirir D) Kerem ile Asl E) Hurşit ile Mah

3. Aşağıda dinî-tasavvufi halk şiiri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Anadolu'da 16. yüzyıldan itibaren gelişmiştir. B) İslamiyet'in ve tasavvufun etkisiyle ortaya çık- mıştır. C) Dinî-tasavvufi halk şiirine, tekke şiiri de denir. D) Asıl amaç sanat yapmak değil, dinî-tasavvufi düşünceyi yaymaktır. E) Bu şiirlerde hem hece hem de aruz ölçüsü kul- lanılmıştır.

1. Halk şiiriyle ilgili, 1. Divan şiiri kadar olmasa da halk şiirinde de mazmunlar vardır. II. Sanat yapma kaygısına sahip sanatçılar, söy- leyiş güzelliğine önem vermişlerdir. III. Halkın yaşantısı, zevk ve beğenileri ürünlere somut bir şekilde yansır. IV. İslamiyet öncesi Türk şiirinin devamı niteliğin- dedir. V. Şairler adlarını ya da lakaplarını son dörtlükte kullanarak tapşırma geleneğini oluşturmuşlar- dır. yargılarından hangisi söylenemez? A) I B) II C) III D) TV E) V 4

6. Elif'tir doksan bin kelamin başı Var Hakk'a şükreyle beyi n'eylersin Arıtırsan kalbin evini arıt Yüzünü yumaya suyu n'eylersin Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Devriye nazım türünün örneğidir. B) 11'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. C) Nazım birimi dörtlüktür. D) Konusu bakımından nutuk örneği sayılır. E) Dinî-tasavvufi halk edebiyatı geleneğine aittir. 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı

8. Rüya motifi Türk halk edebiyatında sıkça karşımı- za çıkan bir motiftir. Genellikle halk hikâyelerinde yer alan bu motif, bazı âşıkların hayat hikâyeleri içinde de görülmektedir. Âşıklar; âşıklığa başla- mayı ya da yetişip usta âşık olmayı geleneksel bir unsur olarak gördükleri iki önemli yola, yani usta yanında yetişme ya da rüyada pir elinden bâde içerek bâdeli âşık olmaya bağlarlar. Bu parçaya göre âşık edebiyatıyla ilgili olarak, 1. Âşık olabilmek için belirlenmiş ölçütler vardır. II. Âşık edebiyatında geleneklere önem verilir. III. Halk hikâyeleri, âşıkların hayatlarına yer veren bilgi kaynaklarıdır. IV. Rüyada bâde içme, âşıklığa adım atmak de- mektir. V. Âşık edebiyatında usta-çırak geleneğinden gelen sanatçılar vardır. yargılarından hangisine ulaşılamaz? A) I C) III D) IV B) II 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı E) V

1. Nazım ve nesir birlikteliğiyle oluşma + Yer yer olağanüstülükler taşıma II. III. Dini yayma amacı gütme+ Numaralanmış bu özelliklerden hangileri Dede Korkut Hikâyeleri, halk hikâyesi ve cenkname için ortaktır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III C

1 15. Âdem'in sulbundan şit olup geldim Nuh-i nebi olup Tufan'a daldım Bir zaman bu mülke İbrahim oldum Yaptım Beytullah'ı taş taşıdım ben I. Yarım uyak kullanılmıştır. ✓ II. Redif vardır. III. Devriye örneğidir. IV. Telmih sanatına yer verilmiştir. V. Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Bu dörtlük ile ilgili verilen öncüllerden hangisi yanlıştır? AN B) II C) III D) IV E) V

8. Eski Türkçe Bardi közüm yarukı Aldı özüm konuki Kanda erinç kanı kı Emdi udin odgarur Açıklaması da verilen bu dörtlük ile aşağıdaki kav- ramlardan hangisi arasında bir ilişki kurulamaz? Şölen A A) Güzelleme Günümüz Türkçesi Gözümün nuru sevgilim gitti Özümün konuğunu aldı Nerede ki nerde? Şimdi uykularım kaçıyor DYSav L B) Kopuz E) Link şiir VOF

Mehmetçik Atıldı, bir Mehmetçik, büyüyü bozdu Bir düşman süngüsüne, göğsünden, Bu şehadetle kayalar yarıldı sanki, Dipçik gürültüsünden Soruyordu herkes birbirine Parlayan şey bu mu? Muzaffer oluyordu bileklerimizde, Tarihin ilk dipçik hücumu Hayran olmuyordu koca gökyüzü, Göğüslerimizde büyüyen bahta, 28 Mart günü bir adsız tepede Çeliğe karşı tahta Bu şiirle ilgili olarak, aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Kahramanlık teması işlenmiştir. B) Ahenk, dizelerdeki hece sayısının eşit- liğiyle sağlanmamıştır. Halk şiiri geleneğine bağlıdır. D) Tarihî bir gerçekliği yansıtmaktadır. E) Yer yer mübalağa sanatına yer veril- miştir. 9.

g 10. Aşağıdakilerden hangisi bir güzellemeden alınmış olamaz? A) Rüzgâr eser dallarınız atışır Kuşlar birbiriyle ötüşür Ören yerler bu bayramda pek üşür Sünbül niçin yaşlı bakışır dağlar MS BLAMUTUSTA B) İnce boyunlu kalem kulaklı Terazi tabanlı uğru yelekli ben Bir geyik simâlı hatun bilekli Kalkana benziyor döşü kır atın C) İş gelmez elinden gitmez bir kâre Aslında neslinde giymemiş hâre Sandığı gömleksiz duran mekkâre Bedestene gelir kaftan beğenmez D) Terk eyledim ağalarım beğlerim Bozbulanık seller gibi çağlarım Anın için ben âh çekip ağlarım Ayrılık oduna dayanamadım ben E) Hasretinle her dem bağrım deliktir Me Kül oldu vücudum şehri yanıktır Cümle yollar bağlı harâmiliktir Gelinmez gözleri mestim gelinmez gotsbed

Aşağıdakilerden hangisi âşık tarzı halk edebiyatının 5. temsilcilerinden biri değildir? A) Karacaoğlan CAşık Omer B) Gevheri D) Aşık Veysel E) Pir Sultan Abdal 17. yüzyılda yaşadığı ileri sürülen sanatçı, aşık tarzı halk şiirinin önemli şairlerinin başında ge- lir. Hayatı hakkında kesin bilgi yoktur. Bu gez- gin şair, Güney Anadolu'da özellikle Toroslar- daki Türkmen aşiretleri arasında yaşamıştır. Bu nedenle şiirlerinde Türkmen aşiretlerinin günlük yaşamını görmek mümkündür. O bir aşk şairidir, şiirlerinin büyük bir bölümünün tema- sını aşk oluşturur. Tek bir güzele bağlı kalmaz, her gittiği yerde yeni bir güzele meyleder. Us- ta şair, çağdaşı âşıkları ve kendinden sonra gelen birçok ozanı etkilemiştir. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Dadaloğlu yeu B) Gevheri C) Karacaoğlan D Erzurumlu Emrah E) Aşık Ömer Aşağıdakilerin hangisinde âşık tarzı Türk şiirinde kullanılan nazım şekilleri bir arada verilmiştir? A) Koşma - semai - varsağı - destan B) Kosma- mâni - semai - tuyuğ CMâni-semai - destan - şarkı Dr Şarkı - koşma - semai-devriye Koşuk-türkü - şarkı - koşma kosma - Semat - Vorsağ-Deston Seme Aşağıdaki bilgilerden hangisi ayraç içinde verilen sa- natçı ile uyuşmamaktadır? L 6. A Halkın ve askerin dilinden düşmeyen Genç Osman menkibelerini destanlastiran sairdir. (Kayıkçı Kul Mustafa) 7. Jane B)-19. yüzyılın en önemli şairlerindendir, yaşadığı dö- nemdeki sosyal olaylan sert bir dille eleştirdiği taşla- maları ile ün kazanmıştır. (Sümmani) Toroslarda göçebe olarak yaşayan Avşar Türkmen lerinden olan şair, meydan okuma" içerikli epik tarz- da söylediği koçaklamalan ile meşhur olmuştur. (Dadaloğlu) D) Medrese eğitimi almış, tekkeler ve aydın çevrede bu- lunmuş bir halk şairidir; aruzla ve Adli mahlasıyla da şiirler yazmıştır. (Aşık Ömer) E) Cumhuriyet Dönemi'nin halk şairlerinden olan sar çi, Ahmet Kutsi Tecer tarafından kamuoyuna tanıtıl- mıştır. (Âşık Veysel) "Koşma" nazım şekliyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Türk halk şiirinin en çok kullanılan nazım şeklidir. B) Nazım birimi dörtlüktür, Hecenin 11'li kalıbı ile söylenir. D) Iglenen konuya göre güzelleme, taşlama, koçakla- ma, ağıt isimlerini alır. E) Anonim olan bu nazım şeklinde aşk, ayrılık, gurbet, güzellik, tabiat güzellikleri, yiğitlik en çok işlenen te- malardır. ✓ Yunus Emre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Tasavvuf düşüncesini çok iyi yorumlamış, medrese eğitimi almıştır. B) Şiirlerinde hem aruz hem de hece ölçüsünü kullan- mıştır. Aşağıdakilerden hangisi dini-tasavvufi halk şiirinin türlerinden biri değildir? Al-Hami - Devriye VC) Nefes - ilohi Nutuk ✓ ilchi-Nutuk-Sothiye - Devriye - Hikmet. C) Mevlana'dan etkilenerek yazdığı Farsça şiirlerde vahdetivücut düşüncesini işlemiştir. DY Allah sevgisini içeren duygularını yalın ve özlü bir söyleyişle ilahilerinde dile getirmiştir. EŞairin Divan'ının yanında Risaletü'n-Nushiyye adlı bir mesnevisi vardır.

78 C+ 9. Bunlar mini öles köz Kara mengiz kızıl yüz Andin tomar tükel tuz Bulnap yara ol kaçar Günümüz Türkçesiyle (O) baygın göz(ler) beni avlıyor(ve üzerinde) Kara benler (bulunan) o pembe yüz (beni esir ediyor) (Bütün güzellikler) ondan damlıyor (sanki) (Beni) tutsak ediyor, sonra da kaçıp gidiyor. Kosuk Bu şiirin ait olduğu türle aşağıdakilerden hangisi ilişkilendirilemez? X LASözlü gelenek Le Dörtlük Kopuz Sagu P B Yuğ törenleri D Hece ölçüsü

1. Belimizde kılıcımız kirmâni Taşı deler mızrağımın temreni Hakkımızda devlet vermiş fermanı Ferman padişahın dağlar bizimdir. Yukarıdaki şiir halk edebiyatı gelişim kollarından hangisine aittir? A) Aşık edebiyatı B) Tekke- tasavvuf edebiyatı C) Anonim halk edebiyatı D) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı E) Divan edebiyatı

E Masal 10. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatının şiir türüne ait özelliklerden biri değildir? A) Mani, destan, türkü gibi ürünleri vardır. B) Hece ölçüsü kullanılır. C) Ezgili bir söyleyişe sahiptir. D) Son dörtlükte şairin adı geçer. E) Folklor kaynaklarına dayanır. 'dir. Halk şiirinde yiğit-

Kosma-Mani Türko 9. Alatri Gumek ve ona yalvarmak için söylenen şiirlere ilara adı verilmektedir. Bu şiirlerde ağırlıklı olarak Allah'ın bir- ligi, azamet ve kudreti, ona dair sevgi dile getirilir. Hem aruz hem de hece ile yazılan ömekleri bulunmaktadır. lahiler tarikatlara göre farklı isimlerie adlandırdır. Bunlara Mevlevi tekkelerinde "ayin", Gülşeni tekkelerinde "tapug", #1 Alevi Bektaşi tekkelerinde "durak" adı verilir. Çoğunlukla IV Halveli tekkelerinde okunan ilahiler ise "nefes" terimiyle Made edilir. Yunus Emre'ye ait "Ey padisah Lemyezel Ey lutfu bol, kahrı güzel Kahnın da hoy, lütfun da hoy" dörtlüğü bu töre güzel bir Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangileri yer de- Giştirdiğinde parçadaki bilgi yanlışı düzeltilmiş olur? G) Il ve ill D) Hve lV E) IV ve V