Halk Şiiri Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriATANAN SINAV: KARAMAN ÖDM 2022-2023...
Ünüm anla, sözüm dinle Bay Büre Bey,
Yüce Tanrı sana bir oğul vermiş, bağışlasın!
Ağır sancak götürdüğünde Müslümanlar arkası olsun!
Karşı yatan karlı dağlardan aşıt versin!
Kanlı kanlı sulardan geçer olsa geçit versin!
Kalabalık kâfire girdiğinde
Ulu Tanrı senin oğluna fırsat versin!
Bu parça aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır?
A Divanü Lügâti't-Türk
B Oğuz Kağan Destanı
C Dede Korkut Hikâyeleri
D Battalname
E Makalat
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri6.
B
(1) Dinî - tasavvufi Türk halk şiirinin asırları aşan güçlü
şairidir. (II) XIV. yüzyılda Anadolu sahasında yaşamıştır.
(III) Özellikle ilahileri ve lirik söyleyişiyle Türk şiirinde
sağlam ve sarsılmaz bir yer edinmiştir. (IV) İnsanlık
sevgisini şeyhi Taptuk Emre'den feyz alarak yazmıştır.
(V) Divan ve Risalet'ün Nushiyye adlı bir mesnevisi oldu-
ğu bilinmektedir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
Yunus Emre'yle ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A)
B) I
C)
D) IV
EXV
✓
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriHalk Edebiyatı İlahi - Nefes - K.
7. Şiirlerinin en temel vasıfları sadelik, yalınlık ve sehlimüm-
teni söyleyişlerdir. Onu ölümsüz kılan şey, hiç şüphe yok
ki dili, gönlü ve sevgisidir. Hep "Sevel/m, sevilelim." dedi.
Mevlana, "Ne olursan gel!" diyordu. Hacı Bektaş Veli ise
"Gelin canlar, bir olalım!" diyordu. O da bu yolu takip etti.
"Ben yürürüm yane yane
Aşk boyadı beni kane
Ne akilem ne divane
ilchs
Gel gör beni aşk neyledi" diye başlayan ilahis) meşhurdur.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han-
gisidir?
AVYunus Emre
Süleyman Çelebi
B Kaygusuz Abdal
D) Hoca Ahmet Yesevi
EX Pir Sultan Abdal
el Müdürlüğü
9.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri8.
9.
A.
2.
3.
6.
7.
4.
5.
Aşağıda boş bırakılan yerlere doğru bilgileri yazınız.
Türk halk edebiyatı;
üzere üç kolda gelişme göstermiştir.
olmak
Halk şiirinin esas ölçüsü
ölçüsüdür ancak 18. yüz-
yıldan itibaren kimi halk şairleri divan şiirinden etkilene-
rek ölçüsüyle de şiirler yazmışlardır.
Halk şiirinde ve divan şiirinde şiirlerin kendine özgü bir adı
yoktur, şiire nazım
adı verilir.
veya nazım
halk edebiyatı; meydana getireni ve söyleyeni
belli olmayan, halkın ortak malı olan edebî ürünlerin oluş-
turduğu bir edebiyattır.
Anonim halk edebiyatı kapsamına giren ürünlerin bir kıs-
gibi nazım; bir kısmı
gibi nazım-nesir ka-
mi
gibi nesir; bir kısmı da
rışık şekilde karşımıza çıkmaktadır.
halk şiirindeki en kısa nazım biçimidir. Genellik-
le 7'li hece ölçüsüyle söylenip
dizeden oluşur ve
şeklinde kafiyelenir.
mâni; tek dörtlükten oluşan, aaxa şeklinde kafiyele-
nen ve 7'li hece ölçüsüyle söylenen mâni türüdür.
mâni, birinci dizesindeki hece sayısı 7'den az olan ve ci-
naslı kafiyeyle kurulan mâni türüdür.
mâni yani
artık mani, dize sayısı dörtten fazla olan mâni türüdür.
nazım şekli, bent ve bağlama ya da kavuştak adı
verilen iki bölümden oluşur.
Aş
; ezgilerine, konularına ve yapılarına göre çeşitli
başlıklar altında toplanabilir. Ezgilerine göre bozlak, hoy-
rat, kayabaşı, oyun havaları gibi isimler alır.
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriSONUÇ
18
6.
Altın yüzüğüm şak şak
Küstün ise barışak
1. dağlar var
II. mektup ile
III. aramızda
IV. konuşak
Halk Şiiri (Anonim Halk Şiiri)
Bu sözlerin tümü kullanılarak düz mâni düzeninde
anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse
numaralanmış sözlerden hangileri son iki dizeyi
oluşturur?
A) III - I
11 - IV
D) II - I
IV-III
B) IV-III
II-IV
E) I-II
IV - III
C) II - III
IV-I
7. Masalların başında ve bazen de sonunda ---- yer
alabilir. Bunlar genellikle fazla anlam taşımaz ancak
dinleyiciyi gerçek dünyadan koparıp masala hazırlar.
B)ekerleme
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) ninni
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri9.
1.
Olmayacak başda tâlih, sitâre
Arasan bulunmaz derdine çâre
Hâlim arz ederim sandım o yâre
Hışma gelüb yüreğime dokundu
11.
Asmada üzüm sana
Kem midir sözüm sana
Seher yıldızı gibi
Dikmişim gözüm sana
Bu şiirlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
AY I şiirin kafiye düzeni aaab şeklindedir.
BY II. şiirin nazım şekli mânidir.
C. şiirin nazım şekli koşmadır.
LDYTT. şiirin konusu sevgiliye duyulan özlemdir.
EVI. şiir âşık, II. şiir anonim halk edebiyatı ürünüdür.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri10
Halk Edebiyatı
Laleyi sümbülü gülü har almış
Zevk u şevk ehlini ah ü zar almış
Süleyman tahtını sanki mar almış
Gama tebdil olmuş ülfetin çağı
Zihni dert elinden her zaman ağlar
Sordum ki bağ ağlar bağban ağlar
Sümbüller perişan güller kan ağlar
Şeyda bülbül terk edeli bu bağı
Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Halk şiiri geleneğinin etkisinde yazılmıştır.
B) İkinci dörtlükte şairin mahlasına yer verilmiştir.
C) Dörtlük nazım birimiyle ve hece ölçüsüyle yazıl-
mıştır.
D) Yazıldığı dönemin zihniyetinden izler taşımakta-
dır.
E) Birinci dizede geçen "lale, sümbül, gül, har (di-
ken)" sözcükleri arasında tevriye sanatı vardır.
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriBIYATI
VE
9.
Kapıdan dört büklüm çıktı dışarı
Gözleri çakmak çakmak, benzi sapsarı
Bir baktı konağa alttan yukarı
"Vay" dedi, yutkundu, eğdi başını
İçeriği ve şekil özellikleri bakımından bu dizeler aşağı-
dakilerden hangisine örnek gösterilebilir?
A) Güzelleme
B) Taşlama
Destan
EX Varsağı
CAğit
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriPr kisa
bilo
e
nir.
gömlek, kuyu, buğday ve rüya tabirleri simgesel
değerleriyle anlatımı zenginleştiren unsurlardandır.
40. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden
hangisidir? (2022)
A) Leylä vü Mecnun
B) Yusuf u Züleyhå
CHüsrev ü Şirin
D) Sem ü Pervâne
E) Vâmik u Azrá
Çâresüz kaldum Hudâyâ çâre kıl yâ Rab bana
Nefs ü şeytandan halâs eyle beni iy pâdişâ
Bir yanum ateş olupdur bir yanumda oldi su
Od ile su arasından sen beni eyle rehâ
Hücre-i kalbüm dolu kıl şu'le-i envâr ile
Nice bir cürm ü hatâyile ola gönlüm kara
Sana yüz tutdum Hudâyâ sen hidâyet eylegil
Senden özge kime kilam pâdişâhum ilticâ
Ben Murâd'a kıl inâyet fazluni ey zü'l-celâl
Senden özge kimsenem yokdur benüm yâ Rabbenâ
41. İçerik özellikleri dikkate alındığında bu beyitlerin
aşağıdaki türlerden hangisine ait olduğu
söylenebilir? (2022)
A) Tevhit B) Methiye C) Münacat D) Naat E) Mersiye
A)
D
TO
ka
b
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri13. Aşağıdakilerden hangisi tümüyle âşık tarzı halk
edebiyatına aittir?
e
A) Koşma semai - güzelleme-ağıt
B) Koşma - varsağı - taşlama - ilahi Tasod
C) Taşlama - koçaklama - deme - ağıt
D) Koçaklama - varsağı - destan-sagu
E) Gazel - mersiye - koşma - destan
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri20. XV. yüzyılın bazı şairlerinde Türkçenin dil ve ifade
olanaklarından yararlanma, yerli konulara ve tasvirlere
yönelme gibi bir kimlik arayışının başladığı görülmektedir.
Bu parçada sözü edilen "kimlik arayışı" aşağıdakilerden
hangisinin ortaya çıkmasında etkili olmuştur?
A) Sebkihindi
B) Divan şiiri geleneği
C) Türkiibasit
D) Âşık geleneği
E) Hakimane şiir
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri6.
Bırak beni haykırayım, susarsam sen matem et
Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet
Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir
Zaman ona kan damlayan dişlerini gösterir
Bu zavallı sürü için ne merhamet, ne hukuk
Yalnız bir sert bakışlı yüz, yalnız ağır bir yumruk
2
Yukarıdaki şiir için aşağıdakilerden hangisi söyle-
emez?
(A) Düz uyak şeklinde örgülenmiştir.
B) Bireysel bir tema etrafında şekillenmiştir.
C) Kafiyeye yer verilmiştir.
D) Şairlerin toplumun sözcüsü olmaları gerektiği dile
getirilmiştir.
/€)
E) Yiğitçe bir söyleyiş vardır.
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriTEST-2
bakı- T 4. Bahçelerde saz olur
Gül açılır yaz olur
Ben yârime gül demem
Gülün ömrü az olur a
Bu dörtlük ile ilgili aşağıda verilenlerden han-
gisi yanlıştır?
şii-
b
A) 7'li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Mani tipi uyaklanış örneğidir.
Redif kullanılmıştır.
D) Tunç uyak örneğine yer verilmiştir.
EX Mani nazım biçimi örneğidir.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri(20.
Öksüz Âşık deyişleri aseldir
Karac'oğlan ise eski meseldir
Ezgisi çığrulur keyfe keseldir
Biz şair saymayız öyle ozanı
Şairname adlı eserinde, yukarıdaki dizeleri söyleyerek çağda-
şi Karacaoğlan'ı tarzını beğenmediği için küçümser bir tutum
içinde olan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aşık Ömer
B) Gevheri
C) Köroğlu
D) Kayıkçı Kul Mustafa
E) Ercişli Emrah
Dičer poufove goginia
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri1.
2.
Boşluk Doldurma
Divan şiirinin genel olarak
nazım birimi
anlam bir beyitte tamamla-
nır, bu nedenle divan şiirin-
de .....
aranmaz.
beyit
..... tarzı şiirler-
de genellikle tasavvuf konu-
su işlenirken günlük yaşam
şiire .....
akı-
mıyla girmiştir.
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriYıkık Han
Yaklaşırken yanımdaki kılavuz, "Yok" diyordu
"burada kimse, durmayalım, bu bir yıkık binadır!"
Yaklaşınca durdum baktım içerisi tam takır,
Koca zaman sert eliyle ezmiş idi bu yurdu.
Ruhuma bir acı, sessiz, garip elem duyurdu,
Etrafında gördüğüm o baldıranlar, o katır
Tırnakları, o kamışlar, o çalılar... Bir ağır
Hasta gibi hepsi sanki baygın uyurdu.
Sonumuzu, akibeti düşünmeye başladım:
"Niçin böyle yürüyeyim, üzüleyim her adım,
"Şu hiçliğe bile bile gidiyorken..." diyerek
Dalıyorum, bir koğuktan beklenilmez bir uçuş,
Bir kahkaha koptu: "Yürü, yaşayana yol gerek..."
Dedi sandım üzerimden gelip geçen bu baykuş...
Q
mer Seyfettin