Halk Şiiri Özellikleri Soruları

5. Aşağıdakilerden hangisi, âşık edebiyatının özellik- leri arasında gösterilemez? aib A) Satranç, selis, kalenderi gibi aruzla yazılan nazım evida biçimlerinin olması plid ennesu ins26) pibssveb'XOEI inizivonaamilhe ngh B) Ürünlerin usta-çırak geleneğine göre yetişmiş âşıklarca sözlü olarak oluşturulmasından C) Köroğlu, Karacaoğlan ve Ercişli Emrah gibi aruzla da şiir yazan şairlerinin olması D) Saz çalamayan ozanlarına "kalem şuarası" denmesi E) Koşma, semai, varsağı ve destan gibi nazım biçim- lerinin olması

Örnek 17 Halk edebiyatına özgü aşağıda verilen terimlere ilişkin tanımların hangisi yanlıştır? E2E84 A) "İlahi", özel bir ezgiyle okunan, Tanrı'ya övgü ve yakarma amacıyla söylenen şiir türüdür. B) "Koçaklama", dağ, at, yayla gibi doğayla ilgili var- lıkları ve sevgiliyi övüp yüceltmek için söylenen şiir türüdür. C) "Mâni", genellikle dört dizeli, yedili hece ölçüsüyle oluşturulan, uyakları "aaba" dizilişinde olan ve başta aşk olmak üzere çeşitli konularda söylenen şiir türüdür. D) "Semai", sekizli hece ölçüsüyle ya da aruzla yazılan ve sevgi, doğa, güzellik gibi konuların işlendiği şiir türüdür. E) "Koşma", ayrılık, aşk ve doğa konuları üzerinde on birli hece ölçüsüyle ve değişik uyak düzenleriyle kurulup saz eşliğinde söylenen, sekiz dörtlükten oluşan, lirik şiir türüdür.

siye" denilmektedir. 20. 19. yy halk şairlerinden olan 'ni çağının şiiri aksaklıklarını ve değersiz yöneticilerini yererek dile getirmiştir. G. 17. yy halk şairlerin en tanınmışıdır. Çukurova 21. bölgesinde yaşayan bu şairimiz sade bir Türkçe ile tabiat, aşk ve yiğitlik gibi konuları işlemiştir. bir 5. Halk arasında söylenen ve soul bir Az ec

Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özel- Hiklerden biri değildir? A) Tamami medrese eğitimi almış, kültürlü kişilerdir. B) Şiirde yarım kafiye ve redife yer vermişlerdir. C) Genel olarak dörtlük nazım birimiyle şiir söylemişlerdir. D) Şiirlerini, halkın günlük yaşamda kullandığı Türkçeyle söylemişlerdir. E) Aruzu kullananlar olmakla birlikte kullandıkları asıl ölçü hece ölçüsüdür. 5. C 6.

11. Gene bahar oldu, açıldı güller Bülbül-ü şeydalar bağlarda gezer Bir saçı Leylâ'ya meyil verenler Elbet Mecnun olur, dağlarda gezer Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle: nemez? A) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Satirik bir anlatıma yer verilmiştir. C) Dize sonlarında ahenge sağlayan sesler kullanılmşıtır. D) Güzelleme türünde yazılmıştır. E) Temih (anımsatma) sanatına yer verilmiştir. TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Konu Anlatımlı

C) Dertli Bayburtlu Zihni oslarda göçebe yaşa- (II) Türkmen aşiret- e çabası karşısında Imuştur. (H) Sanatçı; havasında söylediği nmiştir. (IV) Koşma, sekilleri yanında tür- önemindeki olayları şle işlemiş, özellikle a hem hece hem de dece oruz gili numaralanmış hangisi yanlıştır? E) V V 6. diven y hecer so Hecenin yanında aruzla da şiirler yazmış, divan şiiri anlayışının halk edebiyatında yaygınlaşma- sına öncülük etmiştir. Hem halk hem de divan şiiri tarzında şiirler yaz- mış, ,"dedim-dedi" şeklindeki şiirleri ile tanınmıştır. Taşlamalarıyla tanınmış ve bu şiirlerinde döne- mindeki toplumsal ve bireysel aksaklıkları ele almıştır. ask tabiat Seyrani Bu sanatçılar, aşağıdakilerin hangisinde sırasıy- la verilmiştir? A) Dertli - Seyrani - Âşık Ömer B) Âşık Ömer - Erzurumlu Emrah Seyrani C) Âşık Veysel - Dadaloğlu -Dertli- D) Köroğlu - Karacaoğlan - Dadaloğlu E) Gevheri - Ruhsati - Bayburtlu Zihni 1

12. (1) Aşk, doğa, ayrılık, özlem, ölüm, din, tasavvuf ko- nularının yanı sıra toplum hayatını ilgilendiren so- runlara da sık sık eğilen şairler, bunlarla ilgili eleş- tiriler getirirler. (II) Daha çok somut konular işlen- miş, konudan çok biçime ağırlık verilmiştir. Halk edebiyatı şiir ağırlıklı bir edebiyattır. (III) Âşık veya saz şairi denilen sanatçılar tarafından daima müzik eşliğinde söylenir. (IV) Âşıklar, bu edebiyatın men- sur kısmını oluşturan halk hikâyelerinin oluşumu, gelişimi ve aktarılmasında da önemli rol oynarlar. (V) Şiirde nazım birimi dörtlüktür. Yaygın olarak he- ce ölçüsü kullanılmıştır, hecenin en çok 7'li, 8'li ve 11'li kalıpları kullanılmıştır fakat şehirde yaşamış, medrese eğitimi almış bazı ozanlar aruzu da kul- lanmışlardır. Yukarıda numaralanmış yargıların hangisinde halk edebiyatı ile ilgili bilgi yanlışlığı söz konu sudur? evit (8 A) I. B) II. (D) IV. E) V. V

ağıdakilerden van-ı Hikmet vanü Lügati göre adinin dedesinin ad ine eserinde elmekte, iyi ilmektedir. yazmak iç sonra es en uz dillis a en köks onların şa rk, Türkme dillerini bende 2. 1. Özellikle 18. yüzyıldan itibaren halk şairleri, di- van şairlerinden etkilenerek aruzun belirli ka- liplarıyla şiirler yazmayı denemişlerdir. II. Halk şiirinde "mâni" ve "koşma" tipi olarak iki ana biçim vardır. Aslında az sayıda olan öteki biçimler bu iki ana biçimden çıkmıştır. jasmaul III. Dizelerin kümelenişi, dizelerin hece sayısı ve uyak düzeni bakımından ortak özellik göste- renler "biçim", biçimi ne olursa olsun konu ba- kımından benzerlerinden ayrılanlar da tür adı altında toplanmıştır. neinst IV. Nazım birimi dörtlüktür. Ölçü, hece ölçüsüdür. En çok yedili, sekizli, on birli kalıplar kullanıl- mıştır. ISSA -alo uplo V. Şiirler, çoğu zaman saz eşliğinde söylenir. Do- ğaçlama olarak şiir söyleyen âşıklar, şiirleri için bir ön hazırlık yapmazlar. Böylece de şiirlerin- de derin bir anlam, kusursuz bir biçim görülür. smipid Xo nox AYDIN YAYINLARI Syer Yukarıdaki numaralanmış yargıların hangisin- de halk şiiri ile ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır? E) V. (V) 220 D) IV. C) III. B) II. ALB) II. Turkce mamış sözcük Numaralanmış cü rina "DOĞRU (C eklenmiştir. niculny! Bu ifadelerin "C dakilerin hang Byble -s A) Y-Y-D Y D 6 AD U 5. Aşağıdaki trile ilgili A) Halk e de ço B) Benz Xisd neve. raml led vetmive C) Şair dar ha neb D) As N

5. Aşağıdakilerden hangisindeki açıklama ile ayraç içindeki halk ozanı birbiriyle uyuşmamaktadır? inmemiş AY 17. yüzyılın önemli olayları üzerine şiirler söy- lemiş, yeniçeri ocağına mensup bir şairdir. (Kayıkçı Kul Mustafa) Gene Osmon Destani 1 i 1@stokul BDivan şairi olma kaygısı güden ama esas ününü âşık tarzı şiirlerle kazanan usta sanatçının taşla- maları da vardır. (Bayburtlu Zihni) C) Hem aruz hem hece ölçüsü ile yazdığı şiirleriyle halk şairleri arasında en fazla şiir yazan sanatçı- dır. (Âşık Ömer) "Ferman padişahın, dağlar bizimdir." diyerek devlete başkaldıran, koçaklamalarıyla ünlü sanatçıdır. (Dadaloğlu) V E) Koşma ve semailerinde güzel olan her şeyi konu edinen din ve tasavvuftan da etkilenerek yazan şairdir. (Köroğlu)

30. Tekke edebiyatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hece ölçüsünün yanında aruz ölçüsü de kullanılmıştır. B) Temelinde tasavvuf felsefesi bulunmaktadır. C) Mani, türkü, ninni gibi nazım türleri kullanılmıştır. D) Tasavvuf inancını yaymak amaçlandığından eserler ge- nelde öğreticidir. E) Şiirlerin çoğu, tekkelerde düzenlenen ayinlerde tekke saz- ları eşliğinde söylenmiştir.

10. I. Destur bre gökkuşağı Bugün ben bir güzel gördüm II. III. Çağırayım Mevla'm seni IV. Yiğit olan yiğit kurt gibi bakar V. Şu dağlar olmasaydı Numaralanmış dizeler biçim ve içerik bakımından sırasıy- la aşağıdaki nazım biçimi ve türlerinden hangilerine ait olabilir? A) Semai-koşma-ilahi-koçaklama - güzelleme B) Koçaklama semai-ilahi-koşma - mâni C) Varsağı - semai - nefes - koçaklama - güzelleme D) Varsağı-semai - ilahi - koşma - mâni E) Koşma güzelleme-semai - taşlama - mâni

3. XVII. yüzyıl saz şairlerinden biri olduğu söylenmekte dir. Türk saz şairi denince akla ilk gelen isimlerdendir. Şiirlerinde; gezdiği yerleri, mensubu olduğu Türkmen aşiretinin yaşantısını, gelenek ve göreneklerini, aşk mümkündür. Şiirlerinde aşkı çokça işlemiştir. Divan ve ve ahlak anlayışını, dil özelliklerini ayrıntısıyla görmek tekke şiiri etkisinde kalmamış, aruz ölçüsünü hiç kul- lanmamıştır. Koşma, destan, varsağı, semai gibi pek çok türde şiir söylemiştir. Yukarıdaki parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yunus Emre B) Karacaoğlan C) Hoca Ahmed Yesevi D) Kaygusuz Abdal E) Kaşgarlı Mahmut 6

adlarını kullanmışlardır. 5. Bir düşünce veya duyguyu iğneleyici ve alaycı bir dille söz eder gibi yazılanlar olarak adlandırılmaktadır. 6. ........... halk şirindeki en kısa nazım biçimidir. Genellikle 7'li hece ölçüsüyle söylenip dört dizeden oluşur ve axa şeklinde kafiyelenir. 7. ....... 8. Dize sonlarındaki ek ve kelime tekrarına. tirilon noktalama işareti ******* Ayz..., Bektaşiler te edebiyatımızdaki ilk siyasetname örneği olması yönüyle önemli bir yere sahiptir. ......... denir. **************** ............dir. irinde yayılarak devam etmiştir. P an) sözlerinin yer

1. Pek çok şair ve yazarı etkileyen önemli eseri vardır. NEM 2. İslamiyet'in Kabulünden Önceki Dönem'de sagu adı verilen biçimin divan edebiyatındaki karşılığı ................... halk edebiyatındaki karşılığı ise koşma nazım biçimiyle söylenen..................lardır. hükümdara sunduğu "Kutadgu Bilig" adlı eseriyle "ulug has hâciblik" (başmâbeyincilik-dö- 3... nemin dışişleri bakanlığı) makamına getirilmiştir. Risaletü'n-Nushiyye (Nasihatler Kitabı) ve Divan olmak üzere iki

gner gopA 5. Yuğ adı verilen törenlerde ölen kişinin ardından söylenen şiirlerdir. O • Eski Türklerde, gözlem ve tecrübelerden süzülen düşünce ve duyguların özlü bir anlatımıdır. ( Sözlü edebiyat döneminde aşk, tabiat, kahramanlık gibi konuları işleyen lirik şiirlerdir. • Eski Türklerdeki ziyafet törenleridir. Aşağıdakilerden hangisi verilen açıklamalardan bi- riyle eşleştirilemez? A) Sagu D) Baksi B) Koşuk E) Sav C) Şölen

3. Türk edebiyatının dönemleri ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) Destan Dönemi Türk edebiyatı, İslam uygarlığı çev- resinde gelişen Türk edebiyatı ve Batı etkisindeki Türk edebiyatı olmak üzere üç ana bölüme ayrılır. B) Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının kendi içinde dönemlere ayrılmasında sanat ve dil anlayışının et- kisi olmuştur. C) Halk edebiyatı; anonim halk edebiyatı ve âşık tarzı halk edebiyatı olarak iki ana kola ayrılır. D) Sözlü edebiyat, Türk edebiyatının ilk döneminde yer alır. E) Cumhuriyet Dönemi'ndeki Türk edebiyatı, Batı etki- sinde gelişmiştir.