Halk Şiiri Özellikleri Soruları

AYT Denemeleri O 2 9. . Şiirlerinde eleştiriye de yer vermiş, Sergüzeştname adlı eseri yazmıştır. Halk edebiyatı şairlerinden olan âşık, Genç Osman Destan ile bilinmektedir. Divan ve tasavvuf geleneğine ait ürünler verse de asıl başarısını halk geleneğini sürdüren heceyle söylediği şiirlerinde göstermiştir. İskan çalışmaları sırasında isyan etmiş şair, Toroslardaki Türkmen boyları arasında yaşamıştır. Aşağıdaki şairlerden hangisiyle ilgili bir bilgi yukarı- da verilmemiştir? Âşık Veysel B Kayıkçı Kul Mustafa Bayburtlu Zihni D Dadaloğlu E Erzurumlu Emrah 11

5- Aşağıdaki bilgiler doğruysa "D", yanlışsa "Y" yazınız. a- ( )Kutadgu Bilig, devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği üzerine düşünceleri ve öğütleri içermesi bakımından bir siyasetname özelliği gösterir. b- ( )Divan-Hikmet, Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmış bir eserdir. ( )Atabet'ül Hakayık'ta Türk topluluklarının yaşadığı bölgeleri gösteren bir dünya haritası vardır. d- ( )Kutadgu Bilig dört kişinin konuşturulmasıyla oluşturulmuş alegorik(sembolik) bir eserdir. e- ()"Anonim Halk Edebiyatı "eserlerinin söyleyenleri belli değildir, bu eserlerde oldukça yalın bir dil kullanılır. f- ()"Aşık Tarzı Halk Şiirleri" aşık denilen halk şairleri tarafından saz eşliğinde söylenmiştir. g- ()"Koşma, semai, varsağı" dini-tasavvufi halk şiiri nazım türleridir. h- ( )Tasavvuf edebiyatının kurucusu Ahmet Yesevi'dir. i- ( )Divan edebiyatında eserlerin dili oldukça sade ve anlaşılırdır. j- ( )Nefes, Bektaşi aşıklarınca yazılan tasavvuf konulu şiirlerdir. k- ( )Devriye, Allah'tan gelip yine Allah'a döneceğimizi anlatan dini-tasavvufi şiir türüdür.

14. Türk edebiyatında Kurtuluş Savaşı'nı ele alan birçok ro- man yazılmıştır. ----, bu romanlardan biridir. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilemez? A) Efruz Bey B) Ateşten Gömlek C) Küçük Ağa D) Yorgun Savaşçı E) Vurun Kahpeye

7. Genellikle anonim yani söyleyeni belli olmayan ürünlerdir. It. Asıl konunun dile getirildiği bent ile her bent sonunda tek- rar edilen tapşırma bölümlerinden oluşur. III. Halk kültürünü yansıtan türküler, hece ölçüsüyle ve yalın bir dille yazılır. IV. Ezgilerine göre bozlak, hoyrat, kayabaşı; konularına göre aşk türküleri, kahramanlık türküleri, askerlik türküleri gibi isimlerle anılır. V. Hem içerik hem biçim açısından yerden yere ve zaman- dan zamana değişikliklere uğrayabilir. "Türkü"yle ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangileri yanlış tır? A) Yalnız 1 dog D) Il ve IV B) Yalnız II E) IV ve V C) Ive Ill (Aşık edebiyatı ürünü olan ve 11'l hece ölçüsü ile dörtlük resitlere aynimak- o 2

didir. Cima tet- on- iği la- ro 14. Gel kız karşımda dursana Şu benim hâlim bilsene Zülfünden bir tel versene Koklayayım gül yerine Aşağıdaki dörtlüklerden hangisinin nazım biçimi verilen bu dörtlüğün nazım biçimiyle aynıdır? A) Sarardı gül benzim soldu diyerek Hasret kıyamete kaldı diyerek Hani Ruhsati de n'oldu diyerek Arayıp da buluşunu sevdiğim B) Bahçe bår için ağlar Ayva nar için ağlar Karlı dağ güneş için Gönül yâr için ağlar C) Mah cemâline bakılır Ben kulun yanıp yakılır Söyledikçe bal dökülür Leblerinden dudağ üzre D) Yürü bre yalan dünya Sana konan göçer bir gün İnsan bir ekine misal Seni eken biçer bir gün E) Mahkeme meclisi icad olduğu Çeşme-i rüşvetin ahmaklığından Kaza belâ ile âlem dolduğu Kazların kadıya uçmaklığından

12. Dokuz ay on gün batn-1 måderde Kudretten gözüme çekildi perde Vaktim tamam olup ahir yerde Çıkıp ten donundan cihana geldim Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Nutuk B) Sathiye Devriye D) Nefes E) Güzelleme

t- er a 6- 10. 15. yüzyıl divan şairlerindendir. Döneminde sultanu'ş- şuara olarak bilinir. Çoğunlukla aşk ve tabiat güzelliğini işlemiş; din dışı gazel ve murabbalarıyla tanınmıştır. Çok sayıda nazire söylemiştir. Onun için Türk edebiyatında nazire çığırını açan şair demek yanlış olmaz. Kerem Kasidesi'ni Şeyhî'ye, Güneş Kasidesi'ni Ataî'ye, Gönül redifli murabbasını Melihî'ye nazire olarak yazmıştır. Onun nazirecilik anlayışı, aynı şiiri daha güzel söylemek şeklinde özetlenebilir. Tarih düşürmeyi de gelenek haline getirmiştir. Eldeki tek esereri Divan'ıdır. Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Necati Bey B) Hayalî Bey C) Ahmedî D) Ahmed-i Dâî E) Ahmed Paşa D 1.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlış vardır? A) Kutadgu Bilig, Türk edebiyatında "mesnev türünde yazılan ilk eser olma özelliğini taş B) Divan-ı Hikmet, Ahmet Yesevi'nin söylediğ "hikmet" adı verilen dörtlüklerden oluşur. C) 8. yüzyılda, Vezir Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilen kitabeler Göktürk alfabesiyle yazılmıştır. D) Atabetü'l-Hakayık, 12. yüzyılda Orta Asya'da Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmış dini-ahiaki bir eserdir. E) Altun Yaruk, Irk Bitig, Sekiz Yükmek adı eserler Karahanlı Türkçesi Dönemi'ne a

11. (1) Halk edebiyatı, Islamiyet öncesi Türk edebiyatının devamı niteliğindedir. (1) Anonim halk edebiyatı, aşık edebiyatı ve tekke (asa edebiyatı olmak üzere gelişimini üç koldan sürdürmüştür. (1) Hece ölçüsü kullanılmış ancak bazı halk şairiori aruz ölçüsüyle de sirfer kaleme almıştır. (IV) Divan edebiyatında uğu gibi mazmunlar kullanılmış: aşk, güzelik, doğa güzellikleri, tasavvuf gibi konular ele alinmigr (V) Yaşamla iç içe olmayıp daha çok soyut konulara yönelen şairler, kalem şairi olmak için çok çabalamıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur? B) II C) III A) I D) IV E)V

8. Gemişti makama arz-ı hål için, "Bey' dedi, yutkundu, eğa başini Bir azar yedi ki oldu a biçim "Şey" dedi, yutkundu, eğdi begini. Kapidan dört büklüm çıktı dişan, Gözler çakmak çakmak, benzi sapsan... Bir bakti konaga alttan yukarı Vay dedi, yutkundu, eğdi başini. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Halk şiir geleneğinin özelliklerini taşımaktadır. B) Manzum hikaye türüne ömek olabilir. C) Koşma tipi uyak düzeniyle yazılmıştır. D) Uyak ve redife yer verilmiştir. E) Didaktik bir söyleyiş öne çıkmaktadır.

5. Uygur hükümdarinin Çinlerle savaşmamak için On prensesiyle evlenmek istemesini ve Çinlilerin bu pranses karşılığında Uygurlarda kutsal sayılan bir taşı amalanmi anlatir. Destana göre tas. Cinillere verince Türkder Tann tarafından cezalandınlır ve Uygur ülkesine felaket çöker. Kurakliğin başlaması üzerine Uygur halkı Beş Balig denilen yere yerleşir. Bu parçada sözü edilen destanın adı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ergenekon B) Türeyiş D) Yaratilg C) Goç E) Bozkurt

dir fabrikaya gidiyor- sti. Bugün de anne- taktan yemek oda- ekmek kokusu dol- ardı. lanılmıştır? D) 4 E) 5 7. İslamiyet Dönemi Türk edebiyatının ilk eseri • Türk edebiyatındaki ilk mesnevi örneği • Türk edebiyatındaki ilk siyasetname ● Yukarıda özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir? Kutadgu Bilig Divanü Lügati't-Türk Atabetü'l-Hakayık D) Divan-ı Hikmet E) Muhakemetü'l-Lugateyn

MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav H 14. ILI Mevlid türünde bir eserdir. Didaktik tarzda yazılmıştır. Yunus Emre tarafından kaleme alınmıştır. • Aşk teması etrafında kurgulanmıştır. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu özelliklerden hiçbirini taşımamaktadır? A) Hayriyye BRisaletün-Nushiyye Yunus Eore Kanuni mersiyesi balei D) Hüsrev ü Şirin Vesiletü'n-Necat Melid

8. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Koşuk İslâmiyet öncesi Türk edebiyatı nazım biçim- lerindendir. B) Maniler genellikle hecenin yedili kalıbıyla oluşturulan anonim halk edebiyatı ürünlerindendir. C) Bektaşî tarikatlarında söylenen tasavvufî şiirlere ne- fes adı verilir. D) Tekke edebiyatının en yaygın türü olan ilahiler hece- nin yedi, sekiz ve on birli kalıplarıyla oluşturulur. E) Nakarat ve bentlerden oluşan, yöreden yöreye, top- lumdan topluma değişiklikler gösteren şarkının dü- zenleyicileri bilinmez. YAYIN DENİZİ

11. I. şiir Bugün ben bir güzel gördüm Bakar cennet sarayından Kamaştı gözümün nuru Onun hüsnü cemalinden II. şiir Neyleyeyim deli gönül seni Acep yâr derkenar eder mi beni Kırmızı gül gibi koklamağa seni Gevherî'nin canı çekinir oldu 1. Kafiye türleri II. Kafiye şemaları III. Konuları IV. Ait oldukları şiirdeki yerleri V. Etkilendikleri gelenek Yukarıdaki şiirlerde numaralanmış kavramların han- gileri ortaktır? A) I. ve II. B) I. ve III. D) III. ve IV. C) Yalnız III. E) III. ve V.

2. Güzel ne güzel olmuşsun Görülmeyi görülmeyi Siyah zülfün halkalanmış Örülmeyi örülmeyi Çağır Karac'oğlan çağır Taş düştüğü yerde ağır Yiğit sevdiğinden soğur SOR Sanimayı sanılmayı Yukanda verilen dörtlükler halk edebiyatının hangi türüne ait özellikler taşımaktadır? A) Varsağı B) Semai D) Koşma C) İlahi E) Taşlama