Halk Şiiri Soruları

5. Deneme-19 Kahramankazan ilçesi, Ankara'nın kuzeybatısındaki küçük bir yerleşim yeridir. Beton yığınlarından uzak, doğal güzelliği bozulmamış, sakinliğin hâkim olduğu bir yaşam alanıdır. ilçe sınırında yer alan Kurt Boğazı Barajı'nın büyük çam ağaçları altında semaverde içilen çay, damağımıza tat katarken kuş cıvıltıları kulağımızı doyurur. Çınar ağaçları yemek zevkinize büyük bir do- ğal zenginlik katar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? A) Betimleyici anlatıma BY Görme ve işitme duyularıyla seçilen ayrıntılara Farklı cümle türlerine Nesnel cümleye E) Örneklerle anlatımı somutlaştırmaya DENİZİ

Örnek 2: Hasan vapura bindikten sonra bir müddet etraftakilerle oya- landı; girl gırıl işleyen vinçlere, üstleri yazılı cankurtaran simitlerine, kurutulacak çamaşırlar gibi iplere asılı sandal- lara, vardiya değiştirilirken çalınan kampanaya bakarak çok eğlendi. Beş yaşında idi; peltek, şirin konuşmalarıyla da güvertede yolcuları epeyce eğlendirmişti. Fakat vapur, şuraya buraya uğrayıp bir sürü yolcu bıraktıktan sonra si- cak memleketlere yaklaşınca kendisini bir durgunluk aldı. Kalanlar bilmediği bir dilden "Hasan gel! Hasan git!" demi- yorlardı; adı değişir gibi olmuştu. "Hassen" şekline girmişti. "Taal hun yâ Hassen!" diyorlardı. Yanlarına gidiyordu."Ruh yâ Hassen..." derlerse uzaklaşıyordu. Hayfa'ya çıktılar ve onu bir trene koydular. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Durum hikâyesine örnek gösterilebilir. B) Öyküleme anlatım biçimi kullanılmıştır. C) Olayların yaşandığı zaman gerçek zamandır. D) Kahraman, 3. tekil kişidir. E) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır.

2. Türk diline kimsene bakmaz idi Türklere hergiz gönül akmaz idi Türk dahi bilmez idi ol dilleri İnce yol ol ulu menzilleri Aşık Paşa'nın Türkçenin hor görüldüğünü, her dilin araştırılıp incelendiğini, öteki dillerde eserler verildiğini, Türk dili ile kimsenin ilgilenmediğini dile getirdiği dönem aşağıdakilerden hangisidir? A) Eski Anadolu Türkçesi B) Eski Türkçe C) Türkiye Türkçesi D) Çağatay Türkçesi E) Karahanlı Türkçesi

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yantışı vardır? İslamiyet'in etkisiyle Türkçeye Arapça ve Farsça- dan sözcükler girmiştir. B1860'ta yayımlanmaya başlayan ilk özel gazetey- le birlikte edebiyatımızda yeni türler boy göster- meye başlamıştır. C) Geçiş Dönemi Türk edebiyatında nazım birimi olarak dörtlük ve beyit kullanılmıştır. D) Divanü Lügati't-Türk Türkçenin Farsçadan üstün- lüğünü kanıtlamak amacıyla yazılmıştır. E) Geçiş Dönemi Türk edebiyatında Arap ve Fars edebiyatında kullanılan nazım şekilleri ile eserler verilmeye başlanmıştır.

9. - Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder Bugün açız yine lakin yarın, ümit ederim Sular biraz daha sakinleşir... Ne çare, kader Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim Diyordu oğlu, yarın sen biraz ninemle otur Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta Tevfik Fikret'in Balıkçılar adlı eserinden alınan bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez? arça A) Şiire ait özellikler de olan parçada konuşma cümle- lerine yer verilmiştir. B Kafiye ve redife yer verilmiştir. C) Bir olay örgüsü etrafında oluşturulmuştur. ✓ D) Kelimeler genellikle temel anlamlarında kullanılmıştır. E) Epik şiir özellikleri taşımaktadır. ✓

Mahl 14. 1. Divan şairlerinin şiirlerinde kullandığı takma ad dir, genellikle son beyitte söylenir. II. Duygu ve düşüncelerin güzel, etkili bir biçimde dile getirildiği ve estetik kavramının ön plana çık- tığı edebi metinlere denir. S III. Halk şiirinde âşıkların ahlas almalarına, adlarını veya mahlaslarını kullanmalarına verilen addır. IV. Dizelerin kümelenmiş ve kafiyelenmiş düzenin- den yola çıkılarak belirlenen şiirin biçimsel özelli- ğidir. Numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerden han- gisiyle ilgili bilgi verilmemiştir? A) Şiir B) Mahlas C) Tapşırma+ D) Nazım türü + E) Nazım birimi of

önemleri (İslamiyet Öncesi ebiyat, Yazılı Edebiyat)-II TEST-5 4. Çin ülkesinde doğdum. Türk milleti Çin'de tutsak idi. Türk milleti hanını bulunca Çin'den ayrıldı, devlet sahi- bi oldu. Hanını bırakıp yine Çin'e tutsak düştü. Tanrı şöyle demiş: Han verdim, hanını bırakıp tutsak düştün. Tutsak düştüğün için Tanrı öldürdü. Türk milleti öldü, bitti, yok oldu. Ormanda, dışarıda kalmış olanlar top- lanıp yedi yüz er oldular. İki bölüğü atlı idi, bir bölüğü yaya idi. Yedi yüz kişiyi idare edenlerin büyüğü şad idi; danışman ol dedi, danışmanı ben oldum. (Şadı) kağan mı yapayım diye düşündüm. Arık boğa ile semiz boğa arkada oldukça; semiz boğa mı, arık boğa mi bilinmezmiş diye düşündüm. Bunun üzerine, Tanrı akıl verdiği için onu ben kağan yaptım. İlteriş Kağan olunca, Bilge Tonyukuk Boyla Baga Tarkan ile İlteriş, güneyde Çinli'yi, doğuda Kıtay'ı, kuzeyde Oğuz'u pek çok öldür- dü. Danışmanı, yardımcısı ben idim. Çogay'ın kuzeyi ile Kara Kurum'da oturuyorduk. - 5. Günümüz Türkçesiyle verilen bu parça, yazılı döneme ait aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Divânü Lügâti't-Türkten B) İki Kardeş hikâyesinden C) Sekiz Yükmekten D) Orhun Abideleri'nden E) Kutadgu Bilig'den Göktürklerde kağanların taş üzerine yazı yazdırmaları geleneğine uygun olarak oluşmuştur. Böylece kağan ulusuna söylemek istediklerini yazdırır ve ulusun bu sözlerine uymalarını isterdi. Kimi zaman ise bu yazı- larla ulusa tecrübelerini aktararak öğütte bulunurdu. Bu yazılı taşlardan en önemlileri Göktürklere ait olan ve Türkçenin yazılı ilk edebî örnekleri olan ---- han

? 9. (1) Türküler ezgilerine göre usullü ve usulsüz olmak üzere ikiye ayrılır. (II) Usullü türküler "oyun havaları"dır, yöreleri- ne göre horon, zeybek, karşılama gibi isimlerle anılır. (III) Usulsüz türküler ise "uzun havalar"dır ve yöresine göre bozlak, divan, hoyrat, kayabaşı gibi isimler alır. (IV) Söy- leyeni belli olan adı belli âşıklarca söylenen türküler de vardır. (V)Bu açıdan âşık tarzı halk edebiyatının en önemli türlerinden biridir. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) I B) II C) III D) IV ÇİTA YAY E) V

i- 10. Melüllenme deli gönül Gez bir zaman gör nic'olur İndir tahtını yücelerden only nuvud slibrisa Yık bir zaman gör nic'olur BOD Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yan- iştir? ESözcük hâlinde redif vardın AY 8'li hece ölçüsü ile yazılmıştır. BY Vezin gereği bir sözcükte ünlü düşmesi yapılmıştır. C) Kafiye düzeni "abcb" şeklindedir. D) İkinci ve dördüncü dizelerde zengin uyak vardır.

laması 29 MEB 2020-2021. Ölçme, 20. Köprüye varınca köprü yıkıldı Üç yüz atlı birden suya döküldü Nice yiğitlerin boynu büküldü Kızılırmak yedin allı gelini Gelini gelini suna boylumu Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Nazım biçimi semaidir. B) Ölüm temasını işlemiştir. C) Çapraz uyak örgüsü vardır. D) Sanatsız bir dil kullanılmıştır. E) Zengin kafiyeyle söylenmiştir.

18. Dedim inci nedir dedi dişimdir w Dedim kalem nedir dedi kaşımdır Dedim on beş nedir dedi yaşımdır Dedim daha var mı söyledi yok yok Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Düz kafiye düzeninde kaleme alınmıştır. B) Divan şiiri geleneğinin etkisi görülmektedir. Açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. D) Hece ölçüsüyle söylenmiştir. E) Redif ve kafiye birlikte kullanılmıştır. b

22. Şair ve yazarların gerçek isimleri yerine kullandıkları tak- ma adlara ...... denir, ..... ise âşıklar için kullanılan bir te- rimdir. Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) tapşırma, cönk B) mahlas, tapşırma C) cönk, mahlas D) divan, tapşırma E) tapşırma, mahlas

2. Gel ey kardeş, Hakk'ı bulayım dersen Bir kâmil mürşide varmasan olmaz Resulün cemalin göreyim dersen Bir kâmil mürşide varmasan olmaz Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Devriye B) Tuyuğ D) Şathiye E) ahi C) Türkü

Ünlüle 8. Aşağıdakilerden hangisinin bir masalın döşeme bölümünden alındığı söylenebilir? A) Pireler berber iken develer tellal iken... B) Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine. C) Uzak memleketin birinde bir padişah yaşarmış. Padişah işini göredursun, biz gelelim Keloğlan'a. Sislerin arasından ansızın tek gözlü bir dev be- lirivermiş.

AYT - TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 8. Kalbim yine üzgün seni andım da derinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! / Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! Senden boşalan bağrıma gözyaşları dolmuş! Gördüm ki yazın bastığımız otları solmuş. Son demde bu mevsim gibi benzim de kül olmuş, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! Bu dörtlüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İkinci dörtlükte benzetme söz sanatına yer verilmiştir. B) Nazım biçimi şarkıdır. C) Bu nazım biçimini edebiyata Türkler kazandırmıştır. D) Kafiye şeması mâni ile benzeşir. + :f E) Nakarat dizelerine yer verilmiştir. 15 vizvil E 18. yüzyıl

CENGİZBHR HOCA İLE EDEBİYAT Dini-tasavvufi halk şiirinin temsilcisi olan mutasavvıf şairlerin şiirlerinde "Allah" aşağıdaki sözcüklerin han- gisiyle ifade edilir? A) Sâki Mâşuk Aşık D) Pir-i Mugân E Masiva