Halk Şiiri Soruları

- E) Karacabàlan - Köroğlu - Bayburtlu Zihni Seyrani 6. Bilmek istersen seni Cân içinde ara cânı Geç canından bul âni Sen seni bil, sen seni Bayram özünü bildi Bileni anda buldu Bulan ol kendi oldu Sen seni bil, sen seni ilk ve son dörtlüğü verilen bu şiir, aşağıdaki ta- savvuf şairlerinden hangisine aittir? A) Yunus Emre B) Kaygusuz Abdal C) Hacı Bektaş-1 Veli Dj Hacı Bayram Veli E) Pir Sultan Abdal 129

Vara vara vardım ol kara taşa, Hasret ettin beni kavim kardaşa, Sebep ne gözden akan kanlı yaşa, Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm 7)Yukarıdaki dörtlüğü aşağıda verilen ölçütlere göre inceleyiniz.(10p) Kaliye: Redif: Ölçü: Kafiye düzeni: Nazım şekli:

17. - 7 o I. Andersen Masalları - Danimarka 1. Danimarka 11.) Perrault Masalları - Fransa III. Binbir Gece Masalları - Hindistan IV. Ezop Masallar - Yunan V. Grimm Kardeşlerin Masalları - Atman Lainan Numaralanmış masal-millet eşleştirmelerinden han gisi yanlıştır? B) II III A) St TV ET

Oklar uçup gider şahanlar gibi Mert de aşıp gider aslanlar gibi Kılıçlar oynaşır ceylanlar gibi Kesilir ne başlar meydan içinde 1. Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım şekillerinden hangisine aittir? A) Varsağı B) Koçaklama C) Destan D) Semai E) Koşuk 2. Kasidenin girişi ve şiir yönünün en ağır basan bölümüne (1)teşbib, kasidenin nesip bölümünden methiye bölümüne geçerken söylenen beyit veya beyitlere (II)mivan, kasidenin sunulduğu kişinin övüldüğü bölüme (III)methiye, kasidede şairin kendini övdüğü bölüme (IV)fahriye, kaside içinde gazel söylemeye (V)tegazzül denir. Yukarıdaki parçada altı çizili kavramlardan hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 3. -- Iran edebiyatının ürünüdür. Araplar bu türe müzdevice adını vermişler. Her beyit kendi arasında uyaklı oldu -- en kolay nazım biçimi sayılır. Bu nedenle kısa konularda nazım biçimi olarak bu türe fazla ilgi gösterilmemiştir. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi getirilmelidir? A) Gazel B) Kaside C) Kit'a D) Mesnevi E) Müstezat Bir çubuğu vardır gayet küçücek Zumi fasidince keyf getirecek Kırık çanağı yok ayran içecek Kahvede fağfuri fincan beğenmez 4. Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir? A) Koçaklama B) Destan C) Taşlama D) Varsağı E) Koşuk 5. Kaside biçiminde yazılan şiirlerdir. Allah'a karşı yapılan yalvarış ve yakarışları anlatan şiirlerdir. Yukarıda sözü edilen şiir aşağıdakilerden hangisidir? A) Fahriye B) Na'at C) Münacaat D) Tevhit E) Semai 6. Bir Divan şairi sevdiği birinin ölümünden duyduğu üzüntüyü aşağıdaki nazım türlerinden hangisiyle dile getirir? A) Hicviye B) Methiye C) Fahriye D) Münacaat E) Mersiye

10. 1. II. a It isırmaz, at tepmes time Yılan kendü egrisin bilmes, tevin boy- nun egri dir. Avci nice av bilse adığ anca yol bilir III. n Bu sözler ve açıklaması aşağıdaki yapıt- lardan hangisinde bulunabilir? Palme Yayınevi AY Divanü Lügati't-Türk B) Divan-ı Hikmet CV Kutadgu Bilig D) Göktürk Kitabeleri E) Atabetü'l-Hakayık

Divan edebiyatındaki gazelin konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri --, hicvin karşılığı ise .--'dır. 16- Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenle sırasıyla getirilmelidir? A) şarkı - koşma B) koşma - taşlama C) destan - koçaklama D) türkü - nutuk E) semai - destan lib A - omgid -

AYT - Türk Dili ve Edebiyatı 12. I. 14. Aşağıdak ifadeyi Sana derim sana ey kalbi hayın Kimseler çekmesin feleğin yayın Alip harap ettin gönül sarayın Alip bir taşını koyabilmezsin A) Kona Bu ta (Dür B) Ren II. Emrah eydür yalan oldu sözlerim Muhabbetin can evimde gizlerim Ne durursun ağlasan a gözlerim Gitti kaşı kara, görebilmezsin Der (Na C) Hei He (K III. Elâ gözlerini sevdiğim dilber Sen benim derdimden devâ bilmezsin Sen nasıl tabipsin yoktur ilâcin Yürekte yaramı sarabilmezsin D) Es H EN Koşma nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir koşma oluşturulmak istense bu dörtlüklerin sıralaması aşağıdakilerin hangisi olur? B) I - III - II A) 1 - 11 - III D) II - III - 1 C) II - I III E) III - 1 - 1 MİT YAYINLARI 15. Va Ş

14. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiya- tı ile halk edebiyatının ortak özelliklerinden biri değil- dir? A) Şiirlerin hece ölçüsü ile söylenmesi B) Aşk, doğa, yiğitlik, kahramanlık, ölüm... konularının işlenmesi C) Nazım biriminin dörtlük olması D) Şiirlerin kopuz adı verilen bir çalgı aleti ile söylenmesi E) Şiirlerde daha çok yarım uyak kullanılması

4. "Tunga" sözcüğü aslında leopar cinsi yırtıcı bir hayva- nin adıdır. Bir yiğitlik simgesi olarak eski Türklerde alp- lara verilirdi. Tüm Türk dünyasında olduğu kadar İran ve Orta Doğu halkları da onu tanırdı. İran mitolojisinde dahi ona yer ve ad verilmiştir. Şehname'de Zaloğlu Rüstem'le girdiği bir savata öldürülmüştür. İranlılar ona Afrasiyap adını vermiştir. Alp Er Tunga ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Göktürk Kağanı olduğu B) İranlıların adına Afrasiyap dediği C) Adına destanların söylendiği D) Büyük bir kahraman olduğu E) İranlılarla savaştığı ve bu savaşlarda hileyle öldürül- düğü

5. ... Kiziroğlu kendi atının Kırat'ı bastırdığını görür ve gayrete gelir ve tuttuğu gibi Köroğlu'nu suya basar. Hançerini çekip vuracağı sırada Köroğlu "Bana biraz mühlet ver, keleşlerimle görüşeyim, karimla helalleşeyim." der. Kiziroğlu, Köroğlu'nu bırakır ama takip eder. Köroğlu, keleşleri ile görüşür ve evine gidip karısına şu türküyü söyler: Bir atı var Alapaça peh peh peh Mecel vermez kırat kaça hey hey hey Az kaldı ortamdan biçe Ağam kim, paşam kim, Nigâr kim, hanım kim Kiziroğlu Mustafa Bey Bir beyin oğlu Zor beyin oğlu Yukarıdaki parçanın türü aşağıdakilerden hangisidir? C) Mit B) Efsane A) Destan E) Halk hikâyesi D) Koşma

10) Aşağıdaki şiiri istenilenlere göre inceleyiniz. (10 p) On atlıya karar verdim yaşını Yenice sevdaya salmış başını El yanında yakar gider kaşını Tenhalarda gülüşünü sevdiğim. Kafiye: Redif: Ölçü: Kafiye Şeması: Şiir Türü:

Dövene elsiz gerek Sövene dilsiz gerek Derviş, gönülsüz gerek Sen derviş olamazsın Devin gorubin 13. Yunus Emre'nin 13. yüzyıldan beri bilinen bu dörtlüğü- ne göre derviş olmanın koşulları arasında, 1. Her şeye incinmemek II. Kin gütmemek III. Kültürlü olmak IV. Alçak gönüllü olmak V. Tembel olmamak özelliklerinden hangilerinin bulunduğu sonucuna vari- (lamaz? A) I ve II. B) II ve IV. C) III ve IV. ul ve V. E) IV ve V. 14. Bu dörtlüğün içerdiği mesaj ile aşağıdaki atasözlerin- den hangisinin içerdiği anlam en yakındır? A) Rüzgâr eken, fırtına biçer. Tekkeyi bekleyen, çorbayı içer. maybe 6 Te C) İyilik eden, iyilik bulur. D) Mermer, iki taştan; iyilik, iki baştan... E) İyiliğe iyilik, her kişinin kârır; kötülüğe iyilik er kişinin kânı.

halk eğil- 7. Aşağıdakilerden hangisi âşık tarzı halk edebiyatının özelliklerinden biri değil- dir? ar. ve - A) Temeli İslam öncesi Türk edebiyatına dayanır. B) Âşıklar, şiirlerini bağlama adı verilen sazlarla köy köy dolaşıp söylemiştir. C) Şairler, şiirlerini "cönk” adı verilen def- terde toplamıştır. D) İlahi, nefes, nutuk gibi türler, bu halk şiiri tarzı çerçevesinde gelişmiştir. E) Eserlerde halkın konuşma dili kullanıl- mıştır.

35. Islamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargıların hangisinde bilgi yanlışı vardır? 3€ A) Şürgün avlarına sığır, kurban törenlerine şölen, yas törenlerine yuğ denirdi. B) ilk ürünleri arasında koşuk ve sagu ile atasözü özel- Yiği taşıyan savlar yer alıyordu. C) Şiirler hece ölçüsüyle yazılır, nazım birimi beyittir, nyak düzeni bakımından ise halk edebiyatındaki koşmaya benzer. D) Koşuklarda doğa güzellikleri, günlük yaşam, av eğ- lenceleri anlatılır, ölen bir kişinin arkasından söyle- nen yas şiirlerine ise sagu denirdi. E) Ozanlar şiirlerinde, içinde yaşadıkları toplumun çeşitli gerçeklerini, inançlarını, görüşlerini değişik biçimlerde dile getirirlerdi.

17. • Hece ölçüsünün 11'li kalıbıyla söylenir, Genellikle 3-5 dörtlükten oluşmakla birlikte dörtlük say- si 5'ten fazla da olabilir. Konu bakımından divan edebiyatındaki gazelin halk şii- rindeki karşılığıdır. Uyak örgüsü genellikle abcb-dddb-eeeb.... ya da abab - cccb-dddb... biçimindedir. Bazı özellikleri verilen nazım şekli aşağıdakilerden han- gisidir? A) Koşma B) Mani C) Sema D) Varsağı E) Türkü Yayınları 4

Tarikat, yol demektir. Bu yola girmek isteyen kişi de bazı merhalelerden geçer. Bunların neler olduğu ve nasıl uygulanması gerektiği de tekke edebiyatının bir nazım türüyle örneklenir. Bir anlamda müritlere edep ve erkân öğretme amacı taşır bu nazım türü. Dördüncü esmâya nâil olasın Enel '-Hak sirrina vâkfı bulasın Dahi ölmezden sen evvel ölesin Erişir cânına fazlı Hudâ'nın Yukarıdaki parçada sözü edilen ve örneği verilen nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? 6 Nutuk C) Sathiye A) Ilahi D) Nefes E) Deme