Halk Şiiri Soruları

A 2 Tarikat ehli kişilerin bir araya geldiği yer Tarikate girmiş, tarikatın öğretilerine uygun yasa Allah'ın diğer varirklar üzerinde görünür hâle gel yan mesi yansımasi llahi aşka ermiş, olgun insan els Aşağıdaki tasavvufi terimlerden hangisi verilen açıklamalardan biriyle ilişkilendirilemez? B B) Tekke D) Dervis A) Insan 1 kamil C) Misiva E) Tecelli 2 There Allahin diger varlikler u resinde Sound 1 Adınız Soyadınız:

8. Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? A) Halkın içinden doğan eserler, konu, tema ve duyarlık bakımından halkın hayatına sıkı sıkıya bağlıdır. B) Aşıklar, bu edebiyatın mensur kısmını oluştu- ran halk hikâyelerinin oluşumu, gelişimi ve ak- tarılmasında da önemli rol oynarlar. C) Koşma, türkü, mani, şarkı, semai gibi değişik nazım şekilleri kullanılmıştır. D) Özellikle 18. yüzyıldan itibaren halk şairleri, di- van şairlerinden etkilenerek aruzun belirli kalip- larıyla şiirler yazmayı denemişlerdir. E) Nesir örnekleri arasında halk masalları, halk hikâyeleri, efsaneler, atasözleri, deyimler, halk tiyatrosu, fıkralar sayılabilir. AYDIN YAYINLARI 12.

1. Hak bir gönül verdi bana Ha demeden hayran olur Bir dem gelir şádân olur Bir dem gelir giryan olur Bir dem sanasın kış gibi Şol zemheri olmuş gibi Bir dem beşâretten doğar Hoş bağ ile bostan olur Bir dem gelir söyleyemez Bir sözü şerh eyleyemez Bir dem dilinden dûr döker Dertlilere derman olur Yunus Emre'ye ait bu dizelerde Kişisel yetkinlik W. Çok türlü mizaç (IL Psikolojik değişkenlik v ifadelerinden hangilerine vurgu yapılmamıştır? At Yalnız! B) Yalnız II C) Yalniz TIT Ditve Eltvett

Fenafillah: Dünyanın her türlü nimetlerinden kurtulup kendini Allah'ın birliğinde yok etmektir. II. Zahit: Dünyevi işlerdir. Allah ile âşık arasına girebilecek dünyalık işlerdir. III. Çile: Bedensel arzulardan kurtulup ruhsal arınma sağla- mak için bir hücrede yalnızlığa çekilmektir. IV. Abdal: Kendini Allah yoluna adayan sufidir. V. İnsan-ı Kâmil: Fenafillah'a ulaşmış olgun insandır. Yukarıdaki tasavvuf terimlerinden hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV EV

4. 1. Aman hey Allah'ım aman Ne aman bilir ne zaman Üstümüzde çayır çimen Bitmeden bir dem sürelim II. Bahçemizde nar ağacı Kimi tatlı kimi acı Gönüldeki dert ilacı Ya bulunur ya bulunmaz I. dörtlük bir varsağıdan, II. dörtlük ise bir semaiden alınmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi semai ile varsağının ortak özelliği değildir? A) Kafiye şemalarının ortak olması B) Hece ölçüsünün 8'li kalıbıyla yazılması ilk dizelerinde "hey, be, bre, aman" gibi ünlemlerin kullanılması D) Aşık edebiyatı nazım şekli olmaları E) Nazım birimlerinin ortak olması

13. Aşağıdakilerin hangisinde, dörtlüklerle oluşturulan nazım biçimi ya da türleri bir arada verilmiştir? A) Koşma, mani, semai, rubai B) Koşma, türkü, ilahi, gazel C) Kaside, türkü, ilahi, rubai D) Kita, mani, rubai, koşma E) Tuyuğ, gazel, mani, rubai

11. Sözlü Edebiyat Dönemi'nin şiir türleri "koşuk", "sagu" ve I II "sav"dir. Orijinal metinleri elimizde olmasa da bu dönem- IV de Türklerin birçok destan yarattığı bilinmektedir. Bugün 3. As elimizde 20 sayfalık özeti bulunan Oğuzname (Oğuz ta V Kağan Destanı), bu destanlar arasında en önemlisidir. Yukarıda numaralanmış yerlerden hangisi, bir bilgi yanlışına neden olmuştur? A) I B) 11 C) III D) IV EV 6

11. 1. Koyun beni Hak aşkına yanayım Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan Yolumdan dönüp mahrum mu kalayım Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan (Pir Sultan Abdal) II. Âlemde bir devir dönüyor amma Devr-i İngiliz mi Frenk mi bilmem Halli asan değil, müşgil muamma Zulm-i zalim göğe direk mi bilmem (Seyrani) III. Menzil uzaktır himmet et Cân ile yolda hizmet et Vârın nisâr-ı Hazret et Gel Hakk'a pervâz edelim (Karacaoğlan) Yukarıdaki numaralanmış dörtlüklerden hangileri biçim, içerik ve söyleyiş açısından değerlendirildiğinde ayraç ( ) içindeki şairin öne çıktığı şiir anlayışıyla ilişkilendirilemez? A) Yalnız B) Yalnız 11 D) I ve III E) II ve III C) Yalnız III 4 Diğer sayfaya geçiniz.

7. Bolu'nun Reşadiye (Çağa) nahiyesine bağlı Şahnalar kö- yünde doğdu. Asıl adı İbrâhim'dir. XIX. yüzyılda Erzurum- lu Emrah ve Seyrani'den sonra âşık edebiyatının en ta- nınmış temsilcisidir. Şiirlerinde divan şairlerinden Fuzûlî ve Bağdath Rühi'nin; halk şairlerinden Âşık Ömer, Gevheri, Kaygusuz Abdal ve Pir Sultan Abdal'ın tesirleri kendini gösterir. XIX. yüzyilin diğer halk şairlerinde görüldüğü gi- bi o da hem aruz hem hece vezniyle şiirler söylemişse de onun başarılı olduğu tür hece veznidir. Özellikle "Telli saz- dir bunun adı / Ne ayet dinler ne kadi / Bunu çalan anlar kendi / Şeytan bunun neresinde?" şeklinde başlayan Tel- li Saz adir taşlaması ünlüdür. Şiirleri pek çok yabancı ke- lime ve terkiplerle dolu olmasına rağmen belli bir lirizme sahiptir. Elinde sazı diyar diyar dolaşan âşık, zaman za- man köyünde sefil bıraktığrailesini ve çocuklarını hatır- lamış, bu durumu çok hazin bir şekilde şiirlerinde dile ge- tirmiştir. Bu parçada söz edilen halk şairi aşağıdakilerden han- gisidir? A) Dadaloğlu B) Bayburtlu Zihnî C) Dertli D) Karacaoğlan E) Huzuri

6. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebi- yatı ile halk edebiyatının ortak özelliklerinden biri de- ğildir? LV YAYINLARI A) Şiirlerin hece ölçüsü ile söylenmesi B) Aşk, doğa, yiğitlik, kahramanlık, ölüm... konularının işlenmesi C) Nazım biriminin dörtlük olması D) Şiirlerin kopuz adı verilen bir çalgı aleti ile söylenmesi E) Şiirlerde daha çok yarım uyak kullanılması

65 9 7. Bilseydim ben sana meyil vermezdim Has bahçede güllerini dermezdim Dizim dize yüzüm yüze sürmezdim Gönül katlanırdı seni görmezdim O Eller erse ben murada ermezdim Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Belli bir durak düzenine uyulmuştur. B) Ahenk unsuru olarak ölçü ve uyak kullanılmıştır. Düz uyak şemasından yararlanılmıştır. "Sitem" teması etrafında örgülenmiştir. Nazım türü bakımından güzellemedir. 1

ET Va ogul ataya sain my Ya bu sarana per og Gdün beyler banan Sen San Be dizelerle ilgili tarak madakterden hangisi soylenemez? A) prin üzün her ikisinin de temel duygusudur. 33 Isialget oncesi Türk Edebiyati rünlerindendir. C) Dizelerde mahlasa yer verilmemiştir. D) Sagu ve mersiye örnekleridir. E) Sessel yinelemelerle ahenk sağlanmıştır. endemik 12. 10. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde be- lirtilen kişiyle uyuşmamaktadır? A) Anadolu'nun Türkleşmesinde ve islamlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Makalat adlı eseri önem- lidir. (Hacı Bektaş Veli) B) Şiirlerini "Divan"ında toplamıştır. Risaletü'n Nushiy- ye adli, nasihatlerini topladığı bir eseri de vardır. (Yunus Emre) C) Nefes türünde yazdığı şiirlerine mizahi ögeler kata- rak ham sofularla alay etmiştir. (Kaygusuz Abdal) Şiirleri dini-tasavvufi bir içeriğe sahiptir. Yunus Em- re'nin açtığı yolda yürümüştür. Tasavvufa dayanan şiirlerinde ince bir alay ve yergi görülür. Divan, Gev- hername, Gülistan manzum eserleridir. (Âşık Paşa) E) Hacı Bayram Veli'nin etkisinde yetişen bir şairdir ve onun damadıdır. Şiirlerinin bir bölümünü aruzla, bir bölümünü ise halk diliyle ve dörtlükler hâlinde ya- zan şair, Müzekkin Nüfus adlı yapıtıyla tanınmıştır. (Eşrefoğlu Rumi) 68

rde sözi Coola 8. Erdi aşın taturgan Yavlak yagın katargan Boynin tutup kıdırgan son Basdı ölüm agtoru od sortera Bir sagu örneği olan bu dörtlük, aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Kutadgu Bilig B) Divan-ı Hikmet C) Atabet'ül Hakayık SD) Divanü Lügati't Türk Maloopbona E) Şecere-i Türk Palme Yayınevi JR S üyle örtu sum iller even

6. Görmediğim şeyi asla sezemem Korku bilmem hiç yalnız gezemem icap etse kendi adım yazamam Kâtiplikte gayet iştiharım var Yukaridaki dörtlük için aşağıdakilerden han- gisi kesin olarak söylenemez? A) Hece ölçüsü kullanılmıştır. B) Düz uyaklıdır C) Tezat sanatı yapılmıştır. D) Redif kullanılmıştır. E) Anonim edebiyata aittir. 190 H

24. S.24 Hasret çekerek uğruna ölmek de kolaydı, Görnek seni eğer ukbâdan mümkün olaydı. Hâlâ yaşıyor gizlenerek rûhuma “Kâbil", İmkânı bulunsaydı bütün ömre mukabil Sirretmeye elden seni bir perde olurdum. Toprak gibi her çiğnediğin yerde olurdum. Bu dizelerde, aşağıdaki şiir türlerinden hangisine ait nitelikler ağır basmaktadır? A) Dramatik B Lirik SY Pastoral D Didaktik EYEdik

LIN 11. Bir halk edebiyatı ürünü olan "koşma" ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Din dışı halk edebiyatı nazım biçimlerindendir. B) Hece ölçüsünün on birli kalıbıyla söylenir. C) Aruz ölçüsüyle de yazılabilir. D) Işlenen konulara göre "güzelleme, koçaklama, taşla- ma" gibi adlar alır. E) Son dörtlüğünde şairin adı geçer.