Halk Şiiri Soruları

15. Bir serçenin kanadın, kırk kağnıya yüklettim Cifti dahi çekmedi, şöyle kalar Kazını Bir sinek, bir kartalı salladı vurdu yere Yalan değil gerçektir, ben de gördüm tozunu Bir küt ile güreştim, elsiz ayağım aldı Yıkıp bastıramadım göyündürdü özümü # Yunus Emre'ye ait bir şiirden alınan bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Şathiye türündeki bir şiirden alınmıştır. B) Söz sanatlarından kaçınılmıştır . C) Sade bir Türkçeyle yazılmıstır. D) Mizahi bir anlatım benimsenmiştir . E) Abartılara yer verilmiştir. 2

13. Kani akip boşandı Deri baştan deşildi Ölülerle bir oldu Güneş işte batıyor Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenem A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır . B) Yabancı sözcük kullanılmamıştır. Nazım şekli koşuktur. Dizelerde ahenk unsurları önemsenmiştir. E) "Güneş" sözcüğü benzetme amacıyla başka bir cük yerine kullanlmıştır.

4. Aşağıdakilerin hangisi "âşık” denen halk şairleri için söy- lenemez? A) Sözlü gelenek içerisinde ürünler verirler. B) Yalın bir anlatımla saz eşliğinde şiirler söylerler. C) Daha çok tasavvufla ilgili temaları işlerler. D) Şiirlerinde süsten uzak, sade bir dil kullanırlar. E) Genellikle usta-çırak geleneğine göre yetişirler.

Elu 12. Senin yazın kışa benzer Bir sevdalı başa benzer Çok içmiş sarhoşa benzer Duman eksilmeyen dağlar A dağlar ah ulu dağlar Eşinden ayrılan ağlar Bu şiirle ilgili olarak söylenenlerden hangisi yanlıştır? A) Bir türküden alınmıştır. B) Son iki dizesine anonim halk edebiyatında “na. karat" denir. e Bu şiir 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. D) ilk bölüm bent olarak adlandırılır. E Son iki dizede redif kullanılmamıstır.

6. "Mert dayanır namert kaçar Meydan gümbür gümbürlenir Şahlar şahı divan açar Divan gümbür gümbürlenir" Bir alınan bu dörtlüğün nazım türü -- Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisinde verilenler getirilmelidir? A) koşmadan - taşlamadır B)_ semaiden - koçaklamadu Cvarsağıdan - koçaklamadır D) semaiden- taşlamadır E) koşmadan koçaklamadır

11. türünün halk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Seyrâni, - - - - türünün Karacaoğlan, - - türünün ise Köroğlu'dur. ise âşık edebiyatı nazım türlerinden olmakla birlikte daha çok anonim halk edebiyatı ürünleri olarak bilinir. Bu parçadaki boşluğa sırasıyla aşağıda verilenlerden hangileri getirilmelidir? A) güzelleme - koçaklama - ağıt - taşlama B) koçaklama - koçaklama - güzelleme - ağıt C) ağıt - koçaklama - taşlama - güzelleme D) taşlama - güzelleme -- koçaklama - ağıt E) koçaklama - güzelleme - taşlama - ağıt

18. ----; yuğ adı verilen cenaze merasimlerinde, ölen bir kişi- nin ardından duyulan acı, onun yiğitliği, fazileti gibi konu- ları işler. Sözlü Dönem'e ait bu tür, dörtlük nazım birimi ve 7'li hece ölçüyle oluşturulur. Yukarıdaki metinde boş bırakılan yere aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? A) Koşuk B) Sav C) Destan D) Sagu E) Ağit

5. Kral Midas, şarap ilâhı Baküs'e bir iyilikte bulunur. Bundan çok memnun olan Baküs, Kral Midas'a kendisinden bir şey dilemesini söyler. Dünya ma- lina tamahı olan ve altını çok seven Midas, firsa- ti kaçırmaz: "Dokunduğum her şeyin altın olmasını isterim" der. Baküs, onun tamahına gülerek "Peki." der. Artık, Kral Midas, neye elini sürerse altın olur. Yerden bir taş alır, altın olur. Ekin başaklarını ko- parır, altın taneler avucuna dökülür. Sevinerek sa- rayına koşar, kapıya dokunur, tokmak altın kesilir. Uşaklarına güzel bir yemek yapmalarını emreder. Sofra, kızartmalar, meyvelerle donanır. Midas bü- yük bir iştihla yemeklere el atar. Hepsi altın olur. İş- te o zaman hatasını anlar, pişman olur. Bu parça aşağıdakilerin hangisinden alınmış bir örnektir? A) Destan C) Efsane B) Halk hikâyesi D) Masal E) Fikra

11. Aşağıdakilerden hangisi, âşık tarzında yazılm bir dörtlük qlamaz? A) incecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye lo Arayı arayı bulsam izini izinin tozuna sürsem yüzümü Hak nasib eylese görsem yüzünü Ya Muhammed canım arzular seni Bre ağalar bre beyler Ölmeden bir dem sürelim Gözümüze kara toprak Dolmadan bir dem sürelim D) Vara vara vardım ol kara taşa Hasret ettin beni kavim kardaşa Sebep ne gözden akan kanlı yaşa Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm E) Yiğidin eyisini nerden bileyim Yüzü güleç, kendi yaman olmalı Kasavet serine çöktüğü zaman Gönlünün gâmini alan olmalı

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlış yapılmıştır? A) Tekke-tasavvuf edebiyatı din merkezli bir edebiyattır. B) Halk edebiyatında ölçü hece ölçüsüdür. C) Halk edebiyatı, halkın ortak duyuş ve yaşayışını yansıtır. D) Halk edebiyatı sanatçıları aruz ölçüsünü hiç kullan- mamışlardır. E) Halk edebiyatı ürünleri genellikle bir çalgı eşliğinde icra edilir.

3. - BASAT - Sevgisizlik bir insana her şeyi yaptırır. MENEVŞE - Oğuz halkı Tepegöz'ü sevmeseydi ortak eder miydi ekmeğine aşına? BASAT - Bu öyle bir sevgi değil Menevşe'm. Bu parça aşağıdaki anlatılardan hangisinin tiyatro uyarlamasıdır? A) Kerem ile Asli B) Dolabnâme C) Battal Gazi Destani D) Dede Korkut Hikayeleri E) Köroğlu Destanı

3. 5 Bir dünya istiyorum, bir soyla yaratayım Bu dünya nasıl olsun, ne boyla yaratayım Bunun çaresi nedir, ne yolla yaratayım Su içinde yaşayan Ak Ana, su yüzünde gö- ründü ve Tanrı Ülgen'e şöyle dedi: Yaratmak istiyorsan Ülgen, Yaratıcı olarak şu kutsal sözü öğren: De ki hep "yaptım oldu" başka bir şey söy- leme. Hele yaratır iken, "yaptım olmadı" deme. Bu metinle ilgili, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yaratılış Destanı'ndan alınmıştır. B) Türklerin dinî inancını yansıtan ögeler kullanılmıştır. C) İlk Türk destanı olma özelliğine sahip- tir. D) İslamiyet öncesine ait bir metindir. TE) Plağanüstü ögelere, abartmalara ve Aşık motifine yer verilmiştir.

II 10. I Hun Ergenekon co Türeyiş Göktürk Oğuz kağan Uygur TO Alp Er Tunga Bozkurt Tabloda l. grupta verilen destanlardan hangisi II. gruptaki ulus adlarından biriyle eşleştirilemez? .) Ergenekon B) Türeyiş C) Oğuz kağan D) Alp Er Tunga E) Bozkurt

13. 15. yüzyıl'da Ankara'da doğan ve orada dergâhını kuran mutasavvıfın Akşemsettin ve Eşrefoğlu Rumi gibi birçok ünlü mutasavvıf şairin yetişmesinde emeği geçmiştir. Yunus Emre'nin etkisinde kalan mutasavvıf şathiye ve ilahi nazım biçimlerindeki şiirlerini hece ölçüsüyle ve Anadolu Türkçesiyle yazmış ve Nutuk adlı eserinde toplamıştır. Bu parçada sözü edilen mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir? A) Said Emre B) Pir Sultan Abdal C) Hacı Bayram Veli D) Kaygusuz Abdal E) Seyrâni

Dörtlük Günümüz Türkçesi Ulşıp eren börleyü Uludu erler kurtça Yirtip yaka urlayu Sikrip üni yurlayu Bağırıp yırttılar yaka birimi Çağırdılar islikla Yaştan gözler örtülür Sığtap közi örtülür Bu dörtlük aşağıdakilerden hangisine ait bir örnekten alınmıştır? A) Sagu B) Ağit C) Mersiye D) Koşuk 5) Destan 107 Edebiyat Soru Bankası

TEST 1. (1) Tasavvuf edebiyatı şairleri, yalın bir dille, hece ölçüsüyle ya da aruzun heceye yakın yalın kalipla- riyla eserler vermişlerdir. (II) Şairler hecenin yanin- da aruzu, dörtlüğün yanında beyiti de kullanmıştır. (III) Bu edebiyatın düzyazı biçimini ise evliya men- kibeleri, efsaneler, masallar, fıkralar ve tarikat bü- yüklerinin yaşamlarını konu alan yapıtlar oluşturur. (IV) Arapça-Farsça sözcükler, halk edebiyatının en çok bu bölümünde kullanılmıştır ve bunların bir bo- lümü tasavvuf terimleridir. (V) Yunus Emre, Hacı Bektaş-1 Veli, Pir Sultan Abdal, Bayburtlu Zihni bu geleneğin en önemli temsilcilerindendir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır? AX. B) II. C) III D) IV. FV.