İmge ve Söz Sanatları Soruları

18. I. Bir çiçek istiyorum, ben bakmasam solacak Bir kanat istiyorum, beni yerden alacak II. Neden böyle düşman görünürsünüz Yillar yılı dost bildiğim aynalar III. Bütün sevgileri atıp içimden Varlığımı yalnız ona verdim ben IV. Bir yıldırım çıksın da uzağı yakın etsin Selam dursun, karşında bütün şerefler şanlar Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde bir birine karşıt çağrışımlar içeren sözler kullanılmış tır? 8. Ay 1.ve 1. ve II. BV 1. ve Ill. D) II. ve IV. P C) II. ve III. E) III. ve IV.

06 00 Alavi 6. Hân-ı ihsânına ermez elimiz ol şâhın ogo Ni'met-i vaslına beyhude hemen diş bileriz n (O sevgilinin bağış sofrasına elimiz ulaşmaz. Ona kavuşma nimetine boşuna diş bileriz.) 7 Bu beyitte altı çizili sözle yapılan edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir? A) Kinaye B) Teşhis C) Tevriye 99 D) İstiare E) Mecazımürsel WA aki

73. Yağmurun yarı açık kapısında Seni anımsadım “Beni bekleme” deyişini Bu dizelerde, aşağıdaki söz sanatlarından hangisine örnek vardır? A) Açık istiare BY Teşhis s Tevriye D) Kinaye E) Kapalı istiare 12 Sinif

7. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde istiare-sanatına yer verilmemiştir? 3 A) Yaldızlı perçemlerin islandıkça uzuyor Yalnızlık damla damla şakağından siziyor B) Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor Bir hilal uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor C) Şahin gibi cenk atları kişnerken uyandım Ejder gibi kapanları boğdum oyalandım D) Garbin ucunda, son kıyıdan en gürültülü Bir med zamâni, gökyüzü kurşunla örtülü E) Her sabah başka bahar olsa da ben usandım Uğramam bahçelerin semtine gülden yandım

Türk Dili ve Edebiyatı 7. Minareler bayramda, kubbeler arifede Başlar birbirinden dik o dört taştan efede Edirne'de bir sabah üçüncü şerefede Sinan güzelliği döndürmüştü başını Bu dizelerde altı çizili sözle yapılan edebî sanatlar aşağıdakilerden hangisidir? A) Mecazımürsel - Telmih B) Kinaya - Tesbih C) Telmih - Hüsnitalil DX Mecazımürsel - Tevriye E) İrsalimesel - Kinaye - 8. Az gittik. Uz gittik. Dere tepe düz gittik. Altı ayı bir güz Döniin arkamıza bir baktık ki arna bovu yol git- til

11. Arzuhâlin neyle tahrîr eylesin gönlüm sana Bu meseldir kim kalem dîvâneye bigânedir (arzuhâl: dilekçe, tahrir: yazı yazmak, dîvâne: aklı başında ol- mayan, bigâne: yabancı) Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangileri vardır? A) Nida-tevriye B) İrsalimesel - teşhis C) Tecahülüarif- hüsnütalil D) Teşbih - tekrir E) Tenasüp-tezat

1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen sanat yoktur? A) Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli (Hüsnütalil) B) Uçuyor rüzgâr gibi altımdaki küheylan Ne kadar dizginlesem yavaşlayacak değil (Mübalağa) e Kuşlar küsmüş yuvaya, ağaçlar yaprak vermez Bu kavgalar bitecek, zulüm ebedî değil (Teşhis) D) Gerçek, hayali aştı, ufuklar uzak değil En olmaz isteklere uzanmak yasak değil (Tezat) E) Gül yaprağına döndü tekmesi düşmanların Sunulan zehir değil, saplanan bıçak değil (Teşbih)

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama yoktur? A) Dünyaya geldik ve bir hiçliğin ortasında bulduk ken- dimizi. B) Bir hiçliğin içerisinde yaşadığımızı bilmek, insan ru- huna vurulmuş en büyük darbedir. C) Allah tüm canlıların kalbine merhamet tohumlarını ekmiştir. D) Hepimiz etten ve kemikten oluşuyoruz, hepimiz aynı şekilde dünyaya geldik, aynı şekilde besleniyor, aynı havayı soluyoruz. E) Birine yapılan yardım onun gururunu incitecek ölçü- deyse, o insanda ne merhametten söz edilebilir ne vicdandan. TYT Türket 99

12. Temel ögelerden (benzeyen, kendisine benzeti- len) sadece biri söylenerek yapılan benzetmeye eğretileme denir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde eğreti- leme yoktur? na- A) Yuvayı yapan dişi kuştur. B) Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl. C) Derinden derine ırmaklar ağlar Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. D) Gönül her çiçekten bal almak ister. E) Kısmetindir gezdiren yer yer seni.

9. Yüce Balkanları duman bağlamış Gene mi gurbetten kara haber var Seher vakti burada kimler ağlamış Çemenzâr üstünde taze çiğler var Bu dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından han- gisi kullanılmıştır? A) Hüsnrutalil B) İrsalimesel C) Kinaye D) Mecazımürsel(E) Tevriye

21. Baran değil, şafak değil, ebr-i seher değil 1 1 1 Gözyaşıdır, ciğer kanıdır, dûd-i ahtır baran: Yağmur ebr-i seher: Seher bulutu dûd-i ah: "ah"ın dumanı Bu dizelerde olduğu gibi birbiriyle ilgili kelimelerin si- ralanmasına verilen ve söz simetrisi olarak da bilinen edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir? A) Telmih B) Tenasüp C) Intak D) Tesbih E) Leff ü neşr

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ki- şileştirme yapılmıştır? A) Bu islıkla uzayan, dönen, kıvrılan yollar Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar B) Uykuya varmak için bu hazin günde erken Kapanmayan gözlerim duvarlarda gezerken Ellerim takılırken rüzgârların saçına Asıldı arabamız bir dağın yamacına D) Bu geçit sanki yazdan kışı ayırıyordu Burada son fırtına son dalı kırıyordu E) Ben garip çizgilerle uğraşırken baş başa Rastlamışım duvarda bir şair arkadaşa 57

ÖSYM TADINDA 1 1. İstiare sözlükte ödünç alma anlamına gelir. Bir sözcüğün anlamını geçici olarak başka bir sözcük hakkında kullanma sanatıdır. Bu sanatın özünü teşbih oluşturur. Sadece benzeyeni vurgulamaya kapalı istiare, sadece benzetileni söylemeye ise açık istiare denir. Buna göre, aşağıdaki şiir parçalarının hangisinde diğerlerinden farklı bir istiare yardır? mürekkep A) O şairler ki kalemlerinden altın damlatırlar İnci mercan saçarlar bembeyaz kâğıtlara Sonra savururlar kâğıtları havaya B) Ne zaman mutluluğu düşünsem Bir güvercin konar dirseklerime Başlar beyaz kanatlarını çırpmaya Sonra nasihat eder bana teşhis voso kopali istione C) Böyledir şeftali ağaçları Bazen kahkahalarla güler Bazen ağlayıverir için için D) Ihtiyar balıkçıyı düşün şimdi. Bu yaşında bile eser kuzeyden Sıcak memleketlere doğru benzetilen E) Şimdi kuşlar elemlerle doludur Sezerler insanlığın türlü türlü hâllerini Ondandır böyle anlamlı ötüşlerf ingera benzetilmiş Uc Be

Aşk derdinin devâsı kâbil-i dermân değil Terk-i cân derler bu derdin mûteber dermanına Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A "Bu derdin" ifadesiyle aşk kastedilmiştir. B) Aşk derdinin çaresinin çözümsüzlüğü vurgulanmıştır. c CAşığın aşk derdinden duyduğu memnuniyetsizli dile getirilmiştir. D) Karşıt anlamlı sözcükler kullanılarak tezat sanatına başvurulmuştur. E) Ölümün aşk derdinin en uygun dermanı olduğu belirtilmiştir.

Ben aşkı göğsümde kurşun gibi taşıyorum 8 ÖRNEK SORU Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde benzetme yapılmamıştır? A) Meltemimsin boğazda İzimirdeysem imbat sen B) Ah bu türküler, köy türküleri Dilimizin tuzu biberi C) Çiziyorum havaya dünyamı bir çiçekle Ve hayran bakıyorum bu rüya gibi şekle D) Girin satıcılar evimin bülbülleri Girin girin aydınlık bahçemden içeri E) Az daha büyümek herhâlde yoktu Yoktu çocukluğumda bana ninni söyleyen

Bülbülün aşkıdır dalda öttüğü Çobanın sütedir koyun güttüğü Toprağın Habil'i kabul ettiği Şüphesiz yüzünün yumşaklığından Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. dizede, bülbülün ötüşü gerçek nedeni dışında farklı bir nedene bağlandığı için hüsnitalil sanatı ya- pılmıştır. II. dizede, koyunun sütü denilerek bütünü kastedil- diği için mecazımürsel yapılmıştır. C) III. dizede Hz. Âdem'in oğlu Kabil'in kardeşi Habil'i öldürme kıssası hatırlatılarak telmih sanatı yapılmış- tır. D) IV. dizede toprağın yüzünün yumuşaklığı gerçek ve mecaz anlamları barındırdığı için kinaye sanatı ya- pılmıştır. E) III. dizede toprağa insana ait özellikler verilerek teş- his ve aynı zamanda kapalı istiare sanatı yapılmış- tır.