İmge ve Söz Sanatları Soruları

ettiği a gö- I bir 7. I. Bu harmanın gelir sonu, kapıştırın giderayak Yarın bakarsınız söner bugün çıtırdayan ocak Bugünkü mideler kavi, bugünkü çorbalar sıcak Atıştırın, tıkıştırın, kapış kapış, çanak çanak Yiyin efendiler yiyin, bu hân-ı iştihâ sizin Doyunca, tiksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin II. İnsan olan vatanını satar mı? Suyun içip ekmeğini yediniz Dünyada vatandan aziz şey var mı? Beyler bu vatana nasıl kıydınız? Birincisi Tevfik Fikret'ten, ikincisi Nazım Hikmet'ten alı- nan bu dizelerde; (₁ Satirik bir anlayışın ürünü olmak Anlaşılır bir dille yazılmak H. Aynı nazım birimini kullanmak x Bent /deta IV. Aynı anlatım yöntemiyle oluşturulmak V. Sanatlı bir söyleyişe sahip olmak özelliklerinden hangileri ortaktır? A) I vell D) III ve V Salik B) II ve III E) IV ve V C) III ve IV izele diğir ti ma tiğim mar sim ord 'ora ip atık kla arc

1 L 6 S 3 Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi Bedr'in arslanları ancak bu kadar şanlı idi Telmin Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın Mehmet Akif'in "Çanakkale Şehitleri" adlı şiirinden alı- nan bu iki beyit için aşağıdaki açıklamalardan hangisi uygun değildir? A "Bedr" sözü ile telmih sanatı örneklendirilmiştir. 12. B) "Tevhit" sözü hem "birlik, beraberlik" hem de "tevhit kelimesi ile ifade edilen inanç" anlamında kullanılarak tevriye yapılmıştır. C) "Arslanlar" benzetme amacı gütmeden "asker" yerine kullanılarak mecazımürsel oluşturulmuştur. D) İkinci beytin ilk dizesinde sözde soru cümlesiyle istif- ham oluşturulmuştur. E Son dizede "tarih", benzeyen olarak söylenmiş, ken- disine benzetilen söylenmemiş ve kapalı istiare oluş- turulmuştur.

BANKASI 9:42 × 6. Ey benim sarı tamburam Sen ne için inilersin İçim oyuk derdim büyük Ben aninçün inilerim Koluma taktılar teli Söylettiler binbir dili Olmuşam Şah'ın bülbülü LTE Ben aninçün inilerim 16. yüzyılın ünlü halk ozanı Pir Sultan Abdal'ın "Sarı Tamburam" şiirinden alınan bu dörtlükler için yapılan aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? L 6 A) Sazın canlı varlık gibi konuşturulması teşhis ve intak sanatını oluşturmuştur. B) Birinci dörtlükteki "içim oyuk" sözü hem gerçek hem de mecazi anlamıyla kullanılarak "kinaye" sanatı ör- neklendirilmiştir. Çözümü değerlendirdin! S A R "Şah" sözcüğünün benzetme ilgisi kurularak Hazret-i Ali'nin yerine kullanılması açık istiare örneğidir. M A D) II. dörtlükte bir sözün yakın anlamı belirtilerek uzak anlamı kastedilmiş ve tevriye sanatı yapılmıştır. Bir sc sana kina L E) İnleyip ses çıkarmak tambura denilen sazın doğal özelliği iken bunun derdin büyüklüğünden dolayı ger- çekleştiğini söylemek hüsnütalil sanatına örnektir. A)

3. Ben geldim geleli açmadı gökler Ya ben bulutları anlamıyorum Ya bulutlar benden bir şeyler bekler Hayat bir ölümdür aşk bir uçurum Benzetilen Ben geldim geleli açmadı gökler II. Yeni içinde yer alan modern söyleyişli, metafizik özlü şiirler yazan Sezai Karakoç'un "Yağmur Duası" şi- irinden alınan bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Sondan ikinci dizede teşbihibeliğ ve tezat sanatına yer verilmiştir. BY Bulutlar kişileştirilmiş ve teşhis sanatı yapılmıştır. C) İrsalimesel sanatına başvurularak özlü ve etkileyici bir anlatım sergilenmiştir. D) Bazı sözler ve söz grupları yinelenerek tekrir sanatı oluşturulmuştur. E) "r" ünsüzünün sıkça tekrar edilmesi, bir aliterasyon örneğidir.

Söz Sanatları Şiir Dili Manzume ve Şiir Ayrımı - 1 Kömür gözlüm bu ayrılık yetişir İki gözüm pınar oldu gel gayrı Elim değse akan sular tutuşur 1. İçim dışım yanar oldu gel gayrı Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kul- lanılmıştır? A) İstiare - Kinaye B) Teşhis - Hüsnütalil C) Teşbih - Tezat D) Mecazımürsel - Tevriye E) Tecahülüarif - Tariz 4. Aşağıdaki diza len edebi san A) Mürekken Dünya B) Ben Eşi

21. Aşağıdakilerin hangisinde bir varlık veya durum, olduğundan az veya çok gösterilmemiştir? A) Bağ-i cennetdür yüzün güya dehánun selsebil Ka'bedür güya cemâlün nûridur rûşen delil B) Seyl-i firâk gönlüm evin durmayup yıkar Dünyâya gözlerüm yaşı derya olup akar C) Göklere irişdi feryâd ile efgánum meded Kuluna zulm eyleme devletlü sultánum meded D) Kul itdün kâinâtı kendüne sultán-1 âlemsin Güzellerde nazîrün yok peri-veş şekl-i âdemsin E) Bu hicrânı işitsün ağlasun derd ehli âh itsün Sen olmayınca sohbetde gözüm kime nigâh itsün

18. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde irsalimesel sanatına yer verilmemiştir? (2019) A) Ziyaretten murâd olan duâdır Bugün bana ise yarın sanadır B) Kardaşına kuyu kazarsa kişi Kuyuya düşmek olur anın işi C) Ne siyâh eylemiş bu nâsiyeyi Saçımı bembeyaz eden bahtım D) Balık baştan kokar bunu bilmemek Seyrânî gafilin ahmaklığından E) Ahde vefâyı va'd-i tehî sanmasın ki dost Gözden ırağ olunca gönülden ırağ olur

Aşağıdaki beyitlerden hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi karşılamaz? A) Bakmazdı kimse âyîne-i sâfa Nâbiyâ Hod-hînlik 'alâkasına âlet olmasa (saf aynaya bakmak ile kendini beğenmişlik ilgisi olduğu) B) Cihân-ârâ cihân içindedir ârâyı bilmezler Ol mâhiler ki deryâ içredir, deryâyı bilmezler (balıkların denizden haberdar olmadığı) Zâlimleri adlin ne zaman hâk edecektir? Mazlûmların çıkmadadır göklere âhi! (zalimin zulmünün sona erdiği) D) Hâricden eğer olsa temâşâsına imkân, Müdhiş görünür heykel-i müsta'ceb-i âlem. (dışarıdan izlenebilse dünyanın müthiş olduğunun görüle- ceği) E) Her nesne kılar varlığına hüsn-i şehâdet, Her zerre eder vahdetine arz-ı güvâhî. (her nesnenin, zerrenin Allah'ın varlığına şahit olduğu)

ETKİNLİK Aşağıda verilen dizelerdeki edebî sanatları bulunuz. Biz denizde kaptan, ovada çiftçi, şehirde esnaf olan Biz gemi yürüten, tarla süren, alışveriş yapan Ne varlığa sevinirim Ne yokluğa yerinirim Aşkın ile avunurum Bana seni gerek seni Mor menekşe boynun eğmiş Gül kızarmış hicabından Ben çürümüş bir asayım Zindanlara yol eyledi aşk beni Çarmıha gerilmiş bir İsa'yım Damla suya del eyledi ben! Daha bir aydınlık olsun diye içtikleri su Sarı topraktan testileri güneşte pişiriyorlar Çördükler, cevizler, iğdelerin Gidin bakın gölgeleri orda mı? Baharı görmeden ömrüm kış oldu Gözümde her zaman biraz yaş oldu Edebî Sanat

,uz) cıyla söy- stetmek- de denir amaçla- m (!) işa- ni Yahya değeri- tir. İkinci slüman" müftüyü Cirmiştir. 28 18. Leffüneşr (Toplama ve Dağıtma) Genellikle bir beyit içinde, birinci dizede birkaç şeyi anlattık tan sonra, ikinci dizede bunlarla ilgili benzerlik ve karşıtlıkla 20. İrsalimesel (A Bir düşünceyi veya du ri belirtme sanatıdır. cize) ile açıklama, des "Deve boynuz ara Tamahkâr davra Gözü aç olanın İnsanın gözünü Bu sanatın "tenasüp"ten farkı, ilk dizede söylenenlerin anlamsal ilgi kurularak ikinci dizede düzenli ya da dü zensiz şekilde açıklanmasıdır; "tenasüp'te ise birbiriy le anlam ilişkisi olan kelimeler yan yana da kullanılabilit 1. "Yusuf ol dehrde sen hem Eyüp ol Hem güzele timsal sabır da misal" II. "Deli eder insanı bu deniz, bu gökyüzü Göz kırpar yıldızlar, türküler söyler balıklar" İlk örnekte; "Yusuf ile Eyüp" peygamberlerin (Yusuf = güzel Eyüp = sabır) özellikleri düzenli bir sırayla açıklanır. İkinci ör nekte; "deniz ile gökyüzü" sözcükleri ikinci dizedeki "yıldız ve balık" sözcükleri ile düzensiz bir sıralamayla ilişkilendirilmişti 1. "İçimde kor donar, buzlar çözülür Yağan ateş midir, kar mıdır bilmem." git evladım, III. "Behey elâ gözlü III. "Bir kuş olsam sen de bülbül olaydın Ben uçarken sen de güle konaydın" Ah edip geçen za dörtlüğünün son c zünü toprak doyu I. "Ziyaretten Bugün ba II. "Ahde ver Gözden III. "Esnafa Bal tuta IV. "Allah'a Zira y II. "Nedir bu savaş, insanlarda barışa azim yok mu? Kan dökücü mızrağı atıp zeytin dalı tutmak yok mu?" 21. İktiba Nazım ve r veya söz"i tarma san

- Yağmur şiir-çocuk - yayınevi dize-imge - kitap - gerçek ✓ Yukarıdaki sözcüklerden en az dördü ile kurulmuş aşağıdaki metinlerden hangisi sanatsal metin örne- ği oluşturmaktadır? Yayınevine giren çocuk, yağmur şiiri konusunu işle- yen kitapları istedi. B) Gerçek olayların imgelerle anlatıldığı bu kitabı Satur alan bu çocuğu tanıyorum. C) Şiirdeki sözcüklerin imge dünyasına yolculuk ya- pan bu çocuk, yağmurun dizelere yağışını hayretle izliyordu. langling DY Yağmur üzerine yazılan şiirlerin en güzelini okuyan bu çocuk, elindeki kitab aimsıkı tutuyordu. E)/Kitaptaki şiirin ilk dizesinde "yağmur" kelimesini okuyan çocuğun gözleri doldu. 1 1 1 1 1 I 1

14. Ben garip çizgilerle uğraşırken baş başa Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa Bu dizelerdeki altı çizili sözde aşağıdaki açıklamalar- dan hangisine uygun bir söz sanatı vardır? A) Bir olguyu, gerçek nedeninin dışında başka bir nede- ne bağlama B) Bir sözü hem gerçek hem mecaz anlamda kullanma C) Bir sözün yakın anlamını söyleyerek uzak anlamını kastetme D) Bir sözü benzetme amacı olmadan başka bir söz ye- rine kullanma E) Bir sözü benzetme amacıyla başka bir söz yerine kul- lanma O ▷ Doğru O ▷ Yanlış

Örnek. 14 2. ÜNİTE mabal Kalemim bir fırçadır, ucu iğneden ince Bir boya kutusudur kafam geceden kara Yukarıdaki dizelerde yapılan söz sanatının benzeri aşağıda- ki dizelerin hangisinde kullanılmamıştır? A) Yüce dağ başında olur sayrılık Sen düşürdün gül benzime sarılık B) Kul Mustafa karakolda gezerken ük Gülle kurşun yağmur gibi yağarken... C) Geniş, siyah gölgesi hayatımı kaplayan Tepemde kanat germiş bir kartaldır yalnızlık D) Sürekli sevgiyi duydukça anne topraktan İçimde korku nedir kalmıyor yok olmaktan E) Güneş senin için doğuyor senin için Ve rüzgârlar sen ferahlayasın diye esiyor Çözüm

2. Aşağıdaki kelime dizilerinde doğru yazılmış olan kelimeleri yuvarlak içine alınız. kiprik kirpik meyve meyva erezyon erozyon maydanoz maydonoz herkez herkes attar aktar (Baharat, şifalı bitkiler satan dükkan) bisküvi bisküvit sarımsak sarmısak sohbet yalnış yanlış pabuç papuç kibrit kirbit atelye atölye sohpet kolanya kolonya restorant restoran. kurdela kurdale kurdele kirpi kipri deodorant deodoran dinozor dinazor çifçi çiftçi pohaça poğaça poğça

9. Bir zamanlar sözcüklerin bizim dışımızda da yaşam- ları vardı ama anlamları yoktu. Eskiden bir ustura, bir su kovası, bir at yan yana gelebiliyordu. Dünya anlaşılmak için değildi. Eskiden sözcüklerle bu den- li yakınlığımız yoktu. Balkon ile tanışmamız yenidir. (Balkon çocukluğumuzdur.) Kırmızı, sesti eskiden. Nergis kendi adını bilmezdi. Aklına estiği gibi yaşar- - dı. Ölüm sözcüğü eskiden de iki heceydi; evlere gi- rer, çıkar, yatak turları atar, ağaçlarla alay ederdi. Bugünkü gibi de işini hep tek başına görürdü. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Kişileştirmeden yararlanılmıştır. B) İstiareler görülmektedir. C) Somutlamadan yararlanılmıştır. D) Olaylar içinde yaşatmak amaçlanmıştır. E) Sanatsal bir söylem tercih edilmiştir. 11.

1. Tarihin dilinden düşmez bu destan Nehirler gazidir, dağlar kahraman II. Şairler incedir, kıyamaz fazla sarmaya Derlerse gör ki biz dahi inanmışız gülüm III. Derinden, pek derinden bir sessizlik inliyor Orman hülyaya dalmış bu sükûtu dinliyor IV. - Ne olacaksın çoçuğum - Adam olacağım testing V. Yeter yüreğime düşen ateş İbrahim'de güle çevrilen ateş Numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? kroken Teşhis ✓ kazeds AI'de hem teşbih hem teşhis vardır. B Il'de hüsnütalil sanatına başvurulmuştur. C) IIl'te "sessizliğin inlemesi" tezat oluşturmuştur. D) IV'te kinayeye başvurulmuştur. V'te telmih sanatı vardır.