İsim Tamlamaları Soruları

çocuğa kaldı. Belli süre sonra bir oğlan doğurdu. Hatun, oğlancığı- nı dadılara verdi, baktırdı. At ayağı çabuk, ozan dili çevik olur; kaburgalı büyür derler; aylar, yıllar geçer, oğlan bü- yür, on beş yaşına girer. Oğlanın babası bir gün göçerek Bayındır Han'ın obası- na katıldı. Bayındır Han'ın o vakitler bir boğa, bir de buğra- si vardı. O boğa sert kayaya boynuzla vursa un gibi ederdi. Yazın ve güzün boğayla buğrayı dövüştürürlerdi. Bayındır Han, konuğu Oğuz beyleriyle izleyip eğlenirlerdi. Yine bir yaz günüydü, boğayı saraydan çıkardılar. Üç kişi sağından, üç de sol yanından zincirle tutmaya çalışıyor- lardı. Meydanın ortasına gelince boğayı salıverdiler. Meğerse Dirse Han'ın oğlancığı da orada obadan üç ar- kadaşıyla aşık oynuyorlarmış. Boğayı salınca çocuklara, ka- çılın oradan dediler. Üç oğlan kaçtı, ama Dirse Han'ınki olduğu yerde kaldı, ak meydanın ortasında durdu, bakındı. Boğa, ezme niyetiyle oğlanın üstüne geldi. Oğlan boğanın alnına iri bir taşla vurdu, öyle bir vur- du ki boğa gerisingeri gitti. Sonra toparlanıp yeniden oğla- na hamle yaptı.

50- =ük II. 1. en- ti. rgin 12. (1) Günümüzde kahve sevilen bir içecektir. (II) Kahvenin tarihçesi, MS 850 yılına dayanır. (III) Dağlarında hâlen doğal ve yabani hâlleriyle yetişen kahve ağaçlarından dolayı Etiyopya kahvenin ana vatanı kabul edilmektedir. (IV) Keçi çobanı olarak bilinen Kaldi'nin kahveyi keş- fetmesi ile ilgili bu topraklarda anlatılan bir de efsane vardır. (V) Sonuçta birçok kahve uzmanı kahvenin tarihî yolculuğunun Etiyopya'dan başladığına dair hemfikirdir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde isim tamlaması kullanılmamıştır? A) C) III C D B) II 3 B 4 E 5 6 CEA 7 D) IV 9 10 11 E) V 12 A

İSİMLER VE ISIM TAMLAMALARI Giyim, iletişimde önemlidir çünkü insanlar görünüm- lerine göre karşılanır, kişiliğine göre uğurlanır. ) Kuşku- suz uğurlanmak için, karşılanmak gerektiğini de unut- mamak gerekir. (II) Doğru olan, kişinin kendi kişiliğine yakıştırdığını giymesidir. (IV) Ancak güzel, temiz, sade giyinmek, bakımlı görünmek önemlidir. (V) Bulunulan yere ve ortama göre giyilecek giysi değişir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde ad tamlaması kullanılmıştır? 1 B) II NAV IV 4. Aşağıdak hangisi is A) Eski B) İri iri durm C) Sıra gibi D) Cat E) Bir çık

BI 14. Üç tarafı denizle çevrili Anadolu'nun, farklı denizlere kıyıları var. İstanbul'a yakın olması nedeniyle her seviyeden dalgıcın en çok tercih ettiği bölgelerin başında Saros Körfezi geliyor. Burada balıkları neredeyse her taşın altında görmek sürpriz || değil. Soğuk suları ve deniztavşanı, karides, denizyıldızı gibi mikro canlıları da ünlü. Daha güneyde, Ege'nin sert rüzgârla- ||| A) I ve II a rına karşı korunaklı körfezleri ile Ayvalık gelir karşınıza. Burada IV kıpkırmızı mercanları görmek sizi şaşırtabilir. V. Bu parçadaki altı çizili şözcüklerin hangilerinde "iyelik eki" yoktur? D) IIl ve IV ÖZDEBİR YAYINLARI B) I ve III E) IV ve V ve V 16. P

www.tutkuyayinevi.com dile, dua ettir! Ola ki ermiş tekinin hayır duasıyla Tanrı da bize soylu bir oğul verir." dedi. Dirse Han, dişi ehlinin sözüne uyup büyük bir toy dü- zenledi, hacet diledi. Atlardan aygir, develerden buğra, ko- yunlardan koç kestirdi. İç Oğuz, Dış Oğuz beylerini hep ça- ğırdı. Aç gördü doyurdu, yalın gördü donattı, borçluyu bor- cundan kurtardı. Tepe gibi et yığdırdı, göl gibi kımız sağ- dırdı. Topluca el kaldırıp hacet dilediler. Ağzı dualı tekinin hayır dileğini duyan Allah'u Teâla ona bir oğul verdi; hatun çocuğa kaldı. Belli süre sonra bir oğlan doğurdu. Hatun, oğlancığı- ni dadılara verdi, baktırdı. At ayağı çabuk, ozan dili çevik olur; kaburgalı büyür derler; aylar, yıllar geçer, oğlan bü- yür, on beş yaşına girer. Oğlanın babası bir gün göçerek Bayındır Han'ın obası- na katıldı. Bayındır Han'ın o vakitler bir boğa, bir de buğra- si vardı. O boğa sert kayaya boynuzla vursa un gibi ederdi. Yazın ve güzün boğayla buğrayı dövüştürürlerdi. Bayındır Han, konuğu Oğuz beyleriyle izleyip eğlenirlerdi. Yine bir yaz günüydü, boğayı saraydan çıkardılar. Üç kişi sağından, üç de sol yanından zincirle tutmaya çalışıyor- lardı. Meydanın ortasına gelince boğayı salıverdiler. Meğerse Dirse Han'ın oğlancığı da orada obadan üç ar- kadaşıyla aşık oynuyorlarmış. Boğayı salınca çocuklara, ka- çılın oradan dediler. Üç oğlan kaçtı, ama Dirse Han'ınki olduğu yerde kaldı, ak meydanın ortasında durdu, bakındı. Boğa, ezme niyetiyle oğlanın üstüne geldi. Oğlan boğanın alnına iri bir taşla vurdu, öyle bir vur- du ki boğa gerisingeri gitti. Sonra toparlanıp yeniden oğla- na hamle yaptı.

Oğlan bu sefer çıplak yumruğuyla boğanın alnına sert bir vurdu. Ardından yumruğunu hayvanın başına dayayıp sürdü, hayvanı alandan çıkardı. Boğayla oğlan meydanda bir süre çekiştiler. Bayındır Han da konuklarıyla izliyordu. Boğanın iki omzu silme kö- pük oldu. Ne oğlan boğayı, ne boğa oğlanı yenebildi. Oğlan bir yol düşündü: Bir dama direk vururlar, dama dayanak olur. Ben niye bunun alnına dayak oldum ki deme- siyle oğlan yumruğunu boğanın alnından çekti. Boğa ayak- ları üstünde duramadı, düştü, tepesinin üstüne yıkıldı. Oğlanın eli bıçağına gitti, boğanın başını kesti. Oğuz beyleri oğlanın çevresini sarıp onu kutladılar. Dedem Korkut gelsin, bu oğlana ad koysun, yanı sıra gidip babasından oğluna beylik istesin, taht alıversin, dediler. Ol zamanda bir oğlan baş kesip kan dökmedikçe ona ad koy- mazlardı. Hemen seslendiler, Dedem Korkut gelip oğlanı aldı, ba- basına vardı. Dede Korkut, oğlanın babasına söylemiş, gö- relim hele ne söylemiş: "Hey Dirse Han, gel oğlana beylik ver, taht ver; erdemli- dir. Boynu uzun, atası sudan çıkma bir bidev at ver bu oğla- na, binit olsun; hünerlidir. Gel, ağıldan tümenle koyun ver bu oğlana, şişlik olsun; erdemlidir. Deve ahırından kızıl de- ve ver bu oğlana, yüklet olsun; hünerlidir. Altın başlı büyük bir ev ver bu oğlana, gölgelik olsun; hünerlidir. Bayındır Han'ın ak meydanında kapışmış bu oğlan, boğayı öldür- müştür; bu nedenle oğlunun adı Boğaç Han olsun! Adını ben verdim, yaşını Allah versin." dedi. Dirse Han öğüdü tuttu, oğlana beylik verdi, taht verdi; oğlan tahta çıktı, ama babasının kırk yiğidini takmaz oldu.

İsimler ve İsim Tamlamala TEST 3 7. (1) Dil bir iletişim aracıdır. (II) Duygu ve düşünceler dil sayesinde başka kişilere aktarılır. (III) Ana dilimiz Türk- çe, bilimsel araştırmalara konu olan en yaygın ve köklü dünya dillerinden biridir. (IV) Dil, toplumun millî birlik ve beraberliğini sağlamada da önemlidir. (V) Aynı dili konu- şan, aynı duygu, düşünce ve amacı taşıyan insanlar bir araya geldiklerinde dille anlaşıp kaynaşabilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde isim tamlaması kullanılmamıştır? B) II C) II D) IV E) V 10. Tür a mam Aşağ maya A) E le B) Ü be CASI D) B de E) ly m

5. (1) Diğer adı Koçhisar Gölü olan Tuz Gölü, denizden 900 metre yüksekliktedir. (II) Çok sığ olan Tuz Gölü'nün en derin yeri iki metreyi geçmez. (III) Türkiye'nin en az yağış alan bölgesinde bulunan Tuz Gölü'nü yazın gördüğü- nüzde ağzınız açık kalır. (IV) Çünkü aşırı sıcağın etkisiyle göldeki suyun neredeyse tamamı buharlaşır ve geriye tuz tabakası kalır. (V) Sofralarımızda kullandığımız tuzun büyük bir bölümü Tuz Gölü'nden elde edilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde daha fazla isim tamlaması kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

TEST M 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlamasının tamlayanı ile tamlananı arasına çekimli bir fiil gir- miştir? İsimler ve İsim Tamlamala 8.) Kaçır Beral Bir şe Yanır Aklım Ama A) Bekledik hiç gelmeyen yağmurunu göklerin B) Gönlümü Maraşlının yaktı kara haberi C) On yıl var ayrıyım Kına Dağı'ndan, baba ocağından, yâr kucağından D) Seni düşünmek uykusuz gecelerimin tesellisi E) Ellerim takılırken rüzgârların saçına, asıldı arabamız bir dağın yamacına Maraslının kara haber gonlines gomanus yaktı. So? 1 Bu yanl A 11 B) E t E D) E E)

Bu parçada ath çizili sözcüklerden hangisi yapı yö- nüyle diğerlerinden farklıdır? A) I B) II D) IV E) V 14. Selanik'te başlayan öykünün, Dolmabahçe Sara- 1 orman yı'nda, bir yatak odasının duvarına asılı 11 111 manzarasına huzur özlemiyle dikilen mavi bakış- IV lardan yansıyan bir yalnızlıkla noktalanışını yaz- mak; geleceğin kuşaklarına Mustafa Kemal V Atatürk'ü çok daha sıcak, çok daha insanca anlatmak- tan başka bir şey değildir. C) III Bu parçada numaralanmış tamlamalardan hangisi- nin türü diğerlerinden farklıdır? A) I B) II D) IV E) V Canım Hocam Yayınlanı

Göğsü güzel ulu dağlara gün ışığı vuranda Beylerin, yiğit savaşçıların vuruştuğu çağlarda... Sabahın şafak vakti Dirse Han kalkıp, kırk yiğidini ya nına alıp Bayındır Han ile sohbete gelirdi. O kez Bayındır Han'ın yiğitleri Dirse Han'ı karşıladılar. Getirip kara otağa oturttular, altına kara keçe serdiler, önü- ne kara koyun yahnisinden koydular. Bayındır Han'ın buy- ruğu böyle Han'ım, dediler. Dirse Han: "Bayındır Han benim ne kusurumu gördü, ona kılıç mı kaldırdım, soframda mı eksik vardı? Benden alçak kişileri ak otağda, kızıl otağda ağırladı; benim suçum neydi ki beni kara otağa kondurdu." dedi. Şöyle yanıtladılar: "Han'ım, bu kez Bayındır Han'ın buyruğu, oğlu-kızı olmayanı Tanrı Teâla lanetlemiştir, bize de lanetlemek düşer şeklindeydi." dediler. Dirse Han evine gelince hatununu çağırıp olanı anlattı; bakalım ne söyledi: Beri gel hele başımın bahtı, evimin tahtı Evden çıkıp yürüdüğünde selvi boylu Topuğuna sarmaşan kara saçlım Kurulu yaya benzer çatık kaşlım Bademin ikisi bir sığmayan dar ağızlım Güz elmasına benzer al yanaklım Kadınım, direğim, uysalım. Gördün mü hele neler oldu? Bayındır Han kalktığında; bir yere ak otağ, bir yere kızıl otağ, berikine kara otağ dik- tirmiş. Oğlu olanları ak otağa, kızı olanları kızıl olana, oğlu- kızı olmayanı ise kara otağa alın; kara keçe döşeyin altına, 10

Bir sabah Kam Han'ın oğlu Bayındır Han kalkmış- tı. Şam işi çardağını toprağa kurdurdu. Ala renkli çardak gökyüzünü ışığa boğmuştu. Bin yere ipek halılar döşenmiş- ti. Hanlar Hanı Bayındır Han, yılda bir kez toy düzenleyip Oğuz beylerini konuk ederdi. Bu toylardan birinde atlardan aygır, develerden buğra, koyunlardansa koç kestirmişti. Bir yere ak otağ, bir yere kızıl otağ, bir yere de kara otağ kur- durmuştu. -Oğlu olanı ak otağa, kızı olanı kızıl otağa buyur edin; kimin ki oğlu-kızı yok onu kara otağa alın, altına kara ke- çe serin, önüne kara koyun yahnisinden koyun; yerse yesin, yemezse kalkıp gitsin. -Oğlu olanı ak otağa, kızı olanı kızıl otağa alın; oğlu- kızı olmayanı Allah'u Teâlâ lanetlemiştir, biz de lanetleriz, bunu böyle bilsin demişti. Dirse Han dedikleri bir beyin ne oğlu vardı ne kızı. Salkım salkım tan yelleri estiğinde Sakallı dişi turgay kuşu şakıdığında Uzun sakallı Acem eri ezan okuduğunda Masaldaki sudan çıkan bidev aygırın dölleri sahibini görüp kişnediğinde Akın karanın seçildiği çağda

15. "Yolsuzlukla mücadele ederken başının derde gireceğini biliyor ancak tüyü bitmemiş yetimlerin hakkını korumaktan vazgeçemiyordu." cümlesi için aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır? A) Zarf-fiil, cümleye zaman anlamı katmıştır. c B) İsim-fill, çıkma durum eki almıştır. C) isim-fiil, ad tamlamasında tamlayan görevinde kullanıl- miştir. DY Eylemsi, sözcük grubu oluşturmuştur. Sifat-fiil kullanılmıştır.

SIFAT TAMLAMASI - İSİM TAMLAMASI 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili tamlama ile ilgili ayraç içinde yapılan açıkla- ma yanlıştır? A) Mutfaktaki su sızıntısı halıyı bile ıslatmış. (Be- lirtisiz isim tamlamasıdır.) B) Diyetisyenler bulgur pilâvini daha sağlıklı bir gıda olarak görüyor. (Tamlayan, tamlananın neyden yapıldığını bildirmiştir.) C) Enstitüde daire başkanlığı görevine sen mi ge- tirildin? (Tamlayan ve tamlananın arasına si- fat girmiştir.) D) Bu duvara sizin hatıranız olsun diye bir fotoğ- rafınızı asmak istiyorum. (Tamlayanı zamirden oluşmuştur.) E) Biraz da taze kaşar peyniri alarak alışverişi bi- tirdik. (İsim tamlaması, bir sifat tarafından ni- telenmiştir.) 9. 10 C

Soru 15 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan isim tamlaması, tamlayan-tamlanan ilişkisi yönünden ötekilerden farklıdır? A) Hayatında hiç bulgur pilavı yememiş. B) Bu mevsimde kabak tatlısı güzel olur. C) Amasya elması artık her yerde yetiştiriliyor. D) Fasulye pilakisi sevdiğini söylememiştin. E) Annem her hafta yaprak sarması yapar. 260 wear

. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı ile tamla- nanı yer değiştirmiş bir ad tamlaması vardır? A) Beyaz bir taş üstünde oturdum yapayalnız Uzak bir yıldız gibi ellerin, dudakların B) Muhakkak benimkidir uykunda zaman zaman Uzaktan bir hıçkırık duyarsa kulakların C) Içmek ne hoş olurdu hayatı gözlerinden Böyle bir ilkbaharda altında leylakların D) Sana ne çok inanmış, ne çok sevmiştim seni Hayalimden gitmiyor o pembe yanakların E) Gönlümün kapısını çalmazsan bir gün eğer Ateş düşsün içine kırılsın ayakların