İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

3. Aşağıdakilerden hangisi, İslami ilk ürünlerin verildiği dönemin özellikleri arasında yer almaz? + A) Islamiyet öncesi Türk edebiyatı gelenekleriyle İslam kül- türünün edebiyat gelenekleri birlikte kullanılır. B) Islamiyet'le ilgili birtakım dinî ve felsefî kavramlar Türk + edebiyatına girer. C) Eserlerde İslamiyet'in etkisiyle yabancı sözcükler kulla- + nılmaya başlanmıştır. ona D) Bu dönemin ürünlerinde hem biçim hem de dil yönün- den Arap edebiyatı benimsenir. t E) Bu dönemde şiir ağırlıklı ürünler verilir, hem beyit hem de dörtlük birimi kullanılır. m 92

1 Tümen çeçek tizildi Bukünden ol yazıldı Uküş yatıp özeldi Yirde kopa adrışur (On binlerce çiçek sıra sıra dizildi ve tomurcuklarından çözüldü. Belli ki yer altında uzun süre yatmaktan sıkıl- mışlardı. Şimdi, yerden biterek birbirlerinden ayrılıyor- lardı.) II. Ödlek arig kevredi Yunçıg yavuz tovradi Erdem yeme sevredi Ajun begi çertilür (Felek iyice zayıfladı. Sefil ve kötü olanlar güçlenip kuv- vetlendi. Edep ve erdem de iyice azaldı. Dünyanın beyi olan Afrasiyab yok oldu.) Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak yönle- rinden biri değildir? A) Kullanılan ölçü B) işlenen tema C) Nazım birimi D) Uyak düzeni E) Ait oldukları dönem

10. Aşağıdaki şiir parçalarından hangisi bir koşuktan alin- mıştır? A) Yunus'tur gördüm âvâresi Biçâreler bi-çâresi Sendedir derdim çaresi Dermanım soram yürüyem B) Eğilmiş arza kanar, muttasil kanar güller Durur alev gibi dallarda kanu bülbüller C) Gönlünü Şirin'in aşkı sarınca Yol almış hayatın ufuklarınca O hızla dağları Ferhat yarınca Başlamış akmaya çoban çeşmesi D) Dünyaya geldiğim anda Yürüdüm aynı zamanda İki kapıl bir handa Gidiyorum gündüz gece E) Keldi eşin esneyü Kadga tükel üzneyü Kirdi budun kasnayu Kara bulut kükreşür

A AYT TÜ 10. (1) Ge mıştır. er üze- nalarla sikin- stemi- size emak XII ye lari se Eserit sunu almis kism yanı (V) dida riyle Benden selam olsun Bolu Beyi'ne a Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır b Ok gıcırtısından kalkan sesinden Dağlar seda verip seslenmelidir b Düşman geldi tabur tabur dizildi Alnimıza kara yazı yazıldid Tüfek icad oldu mertlik bozuldu Eğri kılıç kında paslanmalıdır b Köroğlu düşer mi yine şanından e Ayırır çoğunu er meydanından e Kirat köpüğünden düşman kanından el Çevrem dolup şalvar Islanmalıdır b Bu len A) Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? ADörtlükler , abcb dddb eeeb şeklinde kafiyelenmiştir. Son dörtlükte tapşırma geleneğinin örneği görülür. Şekil özellikleri incelendiğinde koşma olduğu söylenebilir. Epik özellikler taşıdığındarykoçaklama (örneğidir. E) Varsak Türklerinin özel bir ezgi ile söylediği şiirlerdendir. ✓ PRAK 9. Matin

8. Özgün hâli Yay yarupan ergüzi 1 Akti akin munduzi Günümüz Türkçesi Bahar geldi Kar suları seller gibi akti Tan yıldızı da doğdu Sözümü gülmeden dinle Toğdu yaruk yılduzı Tingla sözüm külgüsüz Bu dörtlükte olduğu gibi İslamiyet öncesi Türk edebiya- tinda aşk, yiğitlik ve tabiat güzellikleri konularını işleyen şiirlere ---- denir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki türlerden hangisi getirilmelidir? A) say BY kosuk C) destan D) sagu E) göler 9. Destan Dönemi Türk edebiyatında şiirler hece ölçüsüyle ve dörtlük nazım birimiyle söylenir. Kam, baskı, şaman, Ozan di

ari 10. Öpkem kelip uğradım Arslanloyu kükredim Alplar başın toğradım Emdi meni kim tutar Yukarıdaki metin hangi döneme aittir? A yada B A) Islami Dönem Islamiyet Öncesi Türk Edebiyatı C) Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı D) İslamiyet Sonrası Türk Edebiyatı E) Geçiş Dönemi Iro-

VATIS - Tüperpi/ TEST-20 Hiğinde iirlerin nazım nirlar. azlaca zlem, Halk enilen Koşma konusuna göre dörde ayrılır. Ask, hasret, ayak, doğa sevgisi gibi lirik konuları işleyen kosmalara gzelleme bir kişi olay ya da durumu eleştiren kosmalara taglama coşkun ve yiğitçe bir Oslupla savaş ve kahramanlik konularini anlatan, savaşları tasvir eden koymalara koçaklama; bir kimsenin ölümü Üzerine duyulan acilan anlatmak amacıyla söylenen koşmalara agit denie Aşağıdaki dizelerden hangisi, kosma nazım şekli disin da bir şekilde yazılmıştır? Einde EV A) Civan da canına böyle kiyar mı Hasta başın taş yastığa koyar mi B) Eğer benim ile gitmek dilersen Eğlen güzel yaz olsun da gidelim C) Ormanda büyüyen adam azgini Çarşıda pazarda insan beğenmez D) Oklar uçup gider şahanlar gibi Kiliclar oynaşır ceylanlar gibi E) Yürü bre yalan dünya Sana konan göçer bir gün bir

IOA 8. Ben Tanrı gibi Tanrı'dan olmuş Bilge Hakan, bu devir- de tahta oturdum. Tanrı lütufkâr olduğu için, kendimin talihi olduğu için tahta oturdum. Tahta oturup yoksul halkı hep derleyip topladım. Fakir halkı zengin yaptım, az halkı çok yaptım. Sözlerimde yalan var mı? Günümüz Türkçesine çevrilen bu parçanın içeriği- ne bakılarak aşağıdaki eserlerin hangisinden alın- dığı söylenebilir? A) Kutadgu Bilig By Altun Yaruk Göktürk Yazıtları D) Divan-ı Hikmet ET Atabetül Hakayık

1. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Sav, birkaç dörtlükten oluşan didaktik şiirlerin genel adıdır. B) Koşuklar, kopuz adı verilen çalgı aleti çalina- rak söylenmiştir. C) Sözlü edebiyat döneminde ozanlar şiirle müzi- ği birleştirmiştir. D) Sagular ulusal nazım ölçümüz olan hece ile söy- lenmiştir. E) Koşuklarda somut benzetmelere yer verilmiş tir.

AYT 9. XI.yüzyılın ikinci yarısında Kaşgarlı Mahmut'un yazdığı Divanu Lutgati't-Türk ile Yusuf Has Hacip tarafından kaleme alınan Kutadgu Bilig adlı eserlerden de biz ile ilgili hatıraların bu zamana kadar destan biçiminde varlığını koruyarak Türk milletinin hafızalarından silinmediğini ve Türkler arasında hükümdar olabilmek için Efrasiyab soyundan olma gerektiği inancının hiç yitirilmediğini görebilmekteyiz. İranlıların Şehname'sini derleyen Firdevsi ise bu etkinin evrensel boyutunu ortaya koymuştur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Oğuz kağan B) Saltuk Buğra Han C) Battal Gazi D) Alp Er Tunga E) Dede Korkut

gisid 4) 11. Göktürk Yazıtları ile ilgili olarak aşağıda verilen BT bilgilerden hangisi yanlıştır? C) A) 8. yüzyılda dikilmiş üç taştan oluşmaktadır. DI E BY Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına dikilmiştir. Yazıtların varlığından ilk kez, 13.yy.da tarihçi Cüveyni "Tarih-i Cihan-Güşa" adlı eserinde söz etmiştir. DJ Yazıtlarda, dağılan Göktürklerin, Bilge Kağan ve kardeşi Kültigin tarafından bir araya getirilişi anla- tılmaktadır. EX Yer yer tarih ve anı türünün özelliklerini taşıyan bu yazıtlar, Türklerin ilk destanı kabul edilir. 3.

12. Can evimden vurdu felek neyleyim Ben ağlarım çelik teller iniler Ben almadım toprak aldı koynuna Yârim diyen bülbül diller iniler İçerik özellikleri dikkate alındığında yukarıdaki dört- lüğün İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı'ndaki karşılı- ğı aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Koşuk B) Ağit C) Sagu D) Destan E) Sav

(Dramatik) 10- sis Türkler İslamiyet öncesi dönemlerde, - adı verilen av tören- 1 lerinde, şölenlerde veya kazanılan savaşların sonunda, tüm boyların erkekleri toplanıp eğlenirdi. Bu eğlencelerde - adı verilen saz eşliğinde çoklukla aşk, doğa ve yiğitlik temalarını ele alan --- söylenirdi. Türklerin İslamiyet'i kabulüyle birlikte bu şiir türünün yerini, halk edebiyatında ----, divan edebiyatın- IV da ise ---- aldı. Dörtlük biçiminde, hece ölçüsüyle oluşturulan bu şiirler aaab, cccb, dddb şeklinde kafiyelenirdi. Bu parçada numaralanmış yerlere getirilecek sözcük aşağıdakilerin hangisinde yanlış verilmiştir? A) siğir B) 11 - kopuz C) II - koşuk D) IV - varsağı E gazet

3. Hoca Ahmet Yesevi'nin şiirlerinden oly your . II. Islami düşünceleri ve bilgileri içermektedir. III. Ağırlıklı olarak aruz ölçüsü kullanilmistir. IV. "Mutlu olma bilgisi" anlamına gelmektedir . V. Tasavvufi Türk edebiyatının bilinen ilk eseridir. Yukarıda verilenlerden hangileri "Divan-Hikmet'le il gili olarak söylenemez? Al vol B) ili C) III ve IV D) Yalnız IV E) Yammy

1. islamiyet Öncesi Türk Edebiyatı'yla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Orhun Abidelerini oluşturan üç büyük yazıtın hepsi Bilge Kağan tarafından diktirilmiştir. B) "Ik Bitig", Göktürk alfabesiyle yazılmış, falcılıkla ilgili bir eserdir. C) "Sekiz Yükmek” ve “Altun Yaruk” adlı Uygur Dönemi eserleri İslam inancıyla ilgilidir. ) Sözlü ürünler arasında yer alan “sav"lar, hal edebiyatında mâninin karşılığıdır. "Göç" ve "Türeyiş" destanları Göktürklere aittir.

9. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet'in kabulünden ön- ceki döneme ait özelliklerinden biri değildir? A) Ölüm teması işlenmiştir. B) Nazım birimi dörtlüktür. C) Yarım uyak kullanılmıştır. D) Ağır ve sanatlı bir dil kullanılmıştır. E Hece ölçüsüyle söylenmiştir. L WBJUH