İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

Bilimsel Metinlerle SORUBANKASI 5. Büyük salonun -ya da Bordurin-Renaudas salonu-gi- rişinin üstüne, bilmediğim koca bir tuval asmışlar, yeni olmalıydı, Richard Severand imzasını taşıyordu. Adı Bekârın Ölümü'ydü ve bir devlet bağışı. (I) Yarı beline kadar çıplak, gövdesi ölülerde olduğu gibi yeşi- le çalmış olan bekâr, toplanmamış, bir yatağın üzerine yığılmıştı.(HI) Karmakarışık çarşaflar ve örtüler, uzun zaman can çekiştiğini gösteriyordu. (V) Bay Fasqu- elle'i düşünerek gülümsedim. Yalnız değildi o, kızı ba- kıyordu ona. (Tuvalde, suratından kötülük akan bir hizmetçi; yani bekârın hem aşığı hem hizmetçisi olan bir kadın, bir komodinin gözünü açmış, paraları sayı- yordu bile. (W) Açık kalmış bir kapıdan, alt dudağında bir sigara sallanan kasketli bir adamın yarı karanlık içinde belirdiği görülüyordu. (VII) Duvarın yanında, bir kedi ilgisizce sütünü içiyordu. Bu parçadan ikinci bic paragraf oluşturulmak is- tenildiği takdirde numaralı cümlelerden hangisiyle başlaması uygundur? A II B) III D) V E) VI

10. Yas törenlerinde söylenen "yuğ" adı verilen şiirler halk 1 11 edebiyatındaki ağıtlarin en eski biçimleridir. Ölen kişinin III iyiliğinden, ölümünün doğurduğu acıdan söz eder. Nazım birimi dörtlük, ölçüsü hecedir. IV v Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bil- gi yanlışı yapılmıştır? A)! B) | C) IN D) IV E) V Edebiyat Soru Bankası 106

Divan Şiiri Konu 3. Bölüm Kavrama /52 Testi 5. 1. Sen bana yâr ol ki gönlüm bir dahi yâr istemez Gönlümün dil-dârı senden özge dildar istemez (Seyyid Nesimi) II. Teşne-i câm-1 visâlün âb-ı hayvân iste- er idi gili ola- öylene- mez ararla- olduğu Mâ'il-i mûr-ı hatun mülk-i Süleymân is- temez (Fuzuli) Bu iki beyitten yola çıkılarak divan ede- biyatı ve tekke edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Tema, şekil ve üslup bakımından ben- zeşen ürünlerinin bulunduğu B) Aralarında hiçbir etkileşimin olmadığı C) Tekke edebiyatının bazı ürünlerinden dilin divan ürünlerindeki dilden ağır ol- duğu D) Divan şairlerinin tekke şairlerinin üslû- bunu önemsemedikleri E) Tekke edebiyatının divan şiirinden et- kilenmeden geliştiği

5. Koşuklar, sığır (av töreni) ve şölen (kurban töreni) de- | || nilen törenlerde söylenen şiirlerdir. Daha çok lirik, pas- toral ve epik özellikler taşıyan bu şiirler belli bir ezgiy- ||| le söylenmiş, bu ezginin oluşması için kopuzdan da yararlanılmıştır. Bu tür daha sonra halk edebiyatında "koşma" adıyla anılmıştır. Bu türün divan edebiyatın- TV daki karşılığı ise “mesnevi”dir. V Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış bölümle- rin hangisinden kaynaklanmaktadır? B) II C) III AYT D) IV E) V 4 8.

TYT/ Türkçe 26. Türkçe yaklaşık olarak seksen bin ana kelime içeriyor. Gün- delik dilde kullanılan kelime sayısıysa ortalama dört yüz ile sınırlı. Gündelik hayatı anlatan bir metin düşünelim ve bu metinde her gün gördüğümüz ve duyduğumuz diyaloglar olsun. Dört yüz kelimeyle nitelikli bir metin yazılabilir mi? Gündelik dille sınırlı bir metinde karakterlerin hem ko- nuşmaları hem de düşünceleri sığ olacaktır. Şayet kul- lanılan dil, dört yüz ya da beş yüz kelimeyle sınırlıysa ne düşünceler derinleştirilebilir ne de etkili bir atmosfer kurulabilir. Örneğin güneşin doğuşunu bir atmosfer oluş- turarak tasvir etmek, "Güneş doğmuştu." diye kestirip atmakla aynı şey değildir. Bu şekilde konuşan bir sanatçının aşağıdakilerden hangisini savunduğu söylenebilir? AY Gündelik hayatın anlatıldığı metinlerde olayın en ger- çekçi biçimde verebileceği bir dil tercih edilmelidir. B) Bir metinde ne anlatıldığının bir önemi yoktur; önemli olan, dilin işlevsel kullanılmasıdır. C) Güncel hayatta kullanılan dile ait sözcüklerin, edebiyat metnine girince yeni anlamlar kazanması doğaldır. D) Gündelik dilin içerdiği az sayıda sözcük, insanların der- dini ve düşüncesini anlatmada yetersiz kalmaktadır. E) Bir metinde güncel hayat ele alınsa da anlatımda gün- delik dilin söz değerleriyle sınırlı kalınmamalıdır. 28. ekstrem

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? AY Din uğruna yapılan savaşları konu alan eserler (Gazavat- nâme) B) Sanatlı bir dille yazılmış düzyazıların ve mektupların bir araya toplandığv eserler (Münşeat) C Elçi olarak bir ülkeye gönderilen kişilerin elçilikleri sırasın- daki gözlemlerini dile getirdikleri eserler (Sefaretnâme) P) Herhangi bir manzumeyi alaycı bir şekilde taklit etmek için oluşturulmuş eserler (Tehzil) Alay E) Bir şehrin güzelliklerinin sanatkârane bir biçimde dile getirildiğ eserler (Surname) 17 Senlikler hakkında yazılır (nison+sunnet...)

Muhakemetü'l Lügateyn Mesnevi nazım biçimiyle yazılmış, devlet ve toplum yönetiminin nasıl olması gerektiğini anlatan eserdir. Dede Korkut Kitabı III. Heşt Behişt Türkçenin Farsçadan üstün ol- duğunu örneklerle ortaya koyan eserdir. IV. Kutadgu Bilig V. Atabetü'l Hakayık Destandan halk hikâyeciliğine ge- çişin ilk ürünüdür. V Bu tabloda eser adları ile özellikler eşleştirildiğin- de hangileri dışta kalır? A) Ivett BT ve ly C) ve III Dy 1. D) ve V EV ve V

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebi- yatı için söylenemez? A) Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır. B) Sığır (av törenleri), şölen (kurban törenleri), yuğ (ölen kişinin ardından yapılan törenler) adı verilen törenlerde oluşmuştur. C) Yabancı dillerin etkisi yoktur, saf bir Türkçe kullanılmış- tır. D) Daha çok dinî - tasavvufi konular işlenmiştir. E) Ahenk unsurlarına önem verilmiş, kopuz adı verilen saz eşliğinde söylenmiştir.

07 TAM TEKRAR 3. İslamiyet Öncesi Türk edebiyatının ürünlerinden 1 olan koşuklar, genellikle 7'li hece ölçüsüyle II söylenen lirik şiirlerdir. Bu şiirler sığır ya da şölen adı verilen dinsel törenlerden doğmuştur. Şiirler âşık adı verilen kişilerce bir çeşit telli saz olan IV kopuz eşliğinde söylenir. Koşuklarda kafiye düzeni V aaab (abab veya abcb) - cccb - dddb... şeklin- dedir. Koşuklar, söyleyeni belli olmayan anonim ürünlerdir. Numaralanmış sözlerden hangisinde bilgi yan- lışı yapılmıştır? A) B) || C) III D) IV E) V B i G i S A R M A L onularda

4. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebi- yatının özelliklerinden değildir? 1 A) Dilde sözcük sayısı sınırlı kalmıştır. B) Dilde yabancı dillerin etkisi yoktur. ) CV Şiirler, dönemin zihniyetini yansıtmaz. D) Şiirlerde hece ölçüsü kullanılmıştır. E) Ürünlerde dinsel törenlerin etkisi vardır.

8. (1) Sözlü dönem edebiyatında şiirler; sığır (av törenleri), şölen (dini ayinler), yuğ (taziye törenleri adı verilen merasimlerden oluşmuştur. (II) Şiirler halk ozanları tarafından bağlama denilen bir tür saz eşliğinde söylenmiştir. (III) Dilde yabancı dillerin etkisi yok denecek kadar azdır, saf bir Türkçe kullanılmıştır. (IV) Dönemin asıl ürününü doğal destanlar oluşturur ve bu ürünler anonimdir (V) Milli ölçümüz olan hece ölçüsünün daha çok 7, 8, 11'li kalıpları tercih edilmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "sözlü dönem edebiyatı" ile ilgili bilgi yanlıştır? A). B) C) III. D) IV. E) V.

22. Sevdiğim cemâlin çünkim göremem Çıkmasın hayalin dil-i şeydâdan Hâk-i pâye çünki yüzler süremem Alayım peyâmın bâd-ı sabadan Yukarıdaki koşma, aşağıdaki divan şairlerinden hangisine aittir? A) Bâki B) Fuzuli C) Wedim D) Şeyh Galip E) Nâbî 3D YAYINLARI

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Yuğ töreni; eski Türklerde sevilen, sayılan kişiler için dü- zenlenen cenaze törenlerine verilen addır. B) Çok zengin olduğu bilinen Türk destanlarıyla ilgili bilgiler Arap, Fars ve Çin kaynaklarından elde edilmektedir . C) Şölenlerde, toylarda, üstünlükle biten savaş sonlarında halkı heyecana getirmek için okunan şiirlere "koşuk" adı verilir. D) Sav, sagu ve koşuklar; XI. yüzyılda Yusuf Has Hacip tara- fından yazılan Kutadgu Bilig adlı yapıtta görülmektedir. E Eski Türklerde bir düşünceyi, bir deneyimi, bir öğüdü ki- saca anlatan sözler "sav" adıyla karşılanırdı.

SINAV 10. I. er kuti beling suv kuti tering (Yiğidin değeri korku zamanında, suyun değeri derinliğinde.) 1 II. Kaklar kamug kölerdi Taglar başı ilerdi Ajun tini yılırdı Tütü çeçek çerkeşür (Kuru yerler hep gülerdi / Dağ başları göründü/ Dünyanın soluğu ilıdı/ Türlü çiçekler sıralandı) Bu ürünler aşağıdaki türlerden hangisine örnektir? II AY Sagu Koşuk Sagu B) Sav Cy Sagu Mâni D) Sav Koşuk Sagu EX Koşma

AYT / Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 12. Menin bile keneşti Bilgi mana tengeşti Eren bile sünişti Alplar başın ol yuvar Yukarıdaki dizelerle aşağıdaki kavramlardan han- gisi arasında bir ilişki kurulamaz? A) Kopuz B) Koşuk C) Sığır D) Baksi E) Mâni

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 9. Aşağıdakilerden hangisi "yuğ" adı verilen törenlerde söy- lenmiş bir şiir olabilir? A) Alp Er Tunga öldi mü Issız acun kaldı mu Ödlek öçin aldı mu Emdi yürek yırtılur sagu B) Kar buz kamug erüşdi Taglar suvi akışdı Kökşin bulut örişdi Kayguk bolup egrişür C) Can evimden vurdu felek n'eyleyim Ben ağlarım çelik teller iniler Ben almadım toprak aldı koynuna Yarim diyen bülbül diller iniler D) Yetmiş iki yerinden mecruh olup nihayet Bundan ziyade harbe Hak vermeyip icazet Düştü Hüseyn atından sahra-yi Kerbela'ya Cibril var haber ver, sultan- enbiyaya E) Nice sultanları tahttan indirdi Nicesinin gül benzini soldurdu Nicelerin gelmez yola gönderdi Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm