İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler Soruları
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler1
1
1
1
E
Metindeki hikâye unsurlarını bulup yazınız.
Soğuk bir kış günü Dilek, titreyerek okuldan eve dönüyordu. Dilek zayıf, çelimsiz bir kızdı. Yolda karlara
bata çıka giderken kendisi gibi titreyen bir köpekle karşılaştı. Hemen "Ona yardım etmeliyim," diye düşün-
dü. Köpeği kucağına alıp hızlı adımlarla evin yolunu tuttu. Köpekle birlikte sobanın yanına oturdular. Dilek,
yardıma muhtaç bir canlıya yardım etmenin huzuruyla sobanın yanında uykuya daldı.
KAHRAMANLAR
00
Parcada Anlam
ZAMAN
OLAY
YER
ti
yes
79
Per
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler3.
DY 11'li hece ölçüsüyle söylenmiş
1)
E) Koşma türüne ait özellikler göstermeleri
Söyler dilim ağlar gözüm
Gariplere göynür özüm
Meğerki gökte yıldızím
Şöyle garip bencileyin
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
LA) Düz uyak dizilişine sahiptir.
B) Hece ölçüsü ile söylenmiştir.
e) Redif ve kafiye kullanılmıştır.
D) Semai nazım biçimiyle söylenmiştir.
E) Benzetme sanatına başvurulmuştur.
Kafa Dengi
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler26. Sanıyorum, okur ile diyaloğu en güçlü yayıncılardan bir
yiz. Öncelikle, yayın önerilerine mutlaka cevap veriyoruz.
Kitapların üretim süreci nihayetinde insan elinden çıkıyor,
hatadan azade değil. Okurlarımız dikkatli, gördükleri ha
taları iletmek noktasında hevesliter. Bu ve benzeri okur
mesajlarına mutlaka cevap veriyoruz. Kendi okurunu
oluşturmuş nadir yayıncılardan olduğumuz izlenimine
sahibiz.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
söylenmiş olabilir?
A) Okuyucu ile yayıncının karşılıklı iletişimine önem veren
bir kuruluş musunuz?
B) Bir yayıncı kuruluş olarak okurlarınızla nasıl bir ilişkiniz
var?
C) Eserlerin ortaya çıkarılma evresinde okuru da bu süre-
ce dâhil eden bir yayıncı parsınız?
D) Okurlarınızın tespit ettigi hatalara ilişkin nasıl bir çözüm
Gretiyorsunuz?
Kendi okur portföyünü hızla oluşturan bir yayınevi ola-
rak bunu neye borçlusunuz?
7. Agorafobi, genellikle ergenlik döneminde ya da 1636
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikleruklu-
iliriz.
den
et-
San
an
-h-
az
e
i
B
11. Varoluşçu felsefe, öznel değerini tüketen insana -özellikle de
günümüz modern insanına- bir çağrıdır. Bu çağrıyı başlatan
en önemli isim, Danimarkalı filozof Soren Kierkegaard'tır. Hem
eserlerini yazarken izlediği yol hem de insanlar üzerinde derin
izler bırakan hayatı, onu felsefe alanında önemli bir figür hâline
getirmiştir. Yazmak onun için çok şey ifade eder. Hayatı baştan
sona bu eylem içinde geçmiştir. Kierkegaard, kaleminin mürek-
kebi olmuş ve kâğıda attığı her bir çizikte kendinden bir parçayı
oraya aktarmıştır.
TYT
Bu parçadan Soren Kierkegaard'la ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Yazmayı yaşamının merkezine aldığına
B) Yazdıklarının, kendisine ait önemli izler taşıdığına
C) Varoluşçuluğun en güçlü temsilcisi kabul edildiğine
D) Felsefe tarihine adını yazdıran bir düşünür olduğuna
E) Varoluşçu felsefenin oluşumunda önemli bir yerinin olduğuna
2 Dünyadaki
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler10
ve Atasözleri
X
(1) Atasözlerinin genelde tasnifi yapıldığında görülecektir
ki, her biri bir olguya, koşula bağlılık bir ilkeye dayanmakta-
dir. (II) Bazı atasözleri neden-sonuç ilişkisi kurarlar. (III) Bazı
atasözleri bir tecrübe sonucu ortaya çıkmıştır. (IV) Bazı ata-
sözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş dile getirir. (V) Kimi ata-
sözlerinde mecaz anlamın ağırlık kazandığını görürüz. (VI)
Bazı atasözlerinde gerçek anlamın ağırlıklı olarak öne çıktı-
ğını görürüz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara
aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösteri-
lemez?
A) II. cümle: Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını.
B) III. cümle: Ekmeğin kestiğini, kılıç kesemez.
C) IV. cumle: El, elin eşeğini türkü çağırarak arar.
D) V. cümle: Minareyi çalan kılıfını hazırlar.
E)VI. cümle: Rüzgâr eken firtina biçer.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler"Çanakkale" denince akla ilk gelen yerlerden biri
Aynalı Çarşı'dır şüphesiz. Tarihî dokusunu hâlâ ko-
ruyan çarşı, Çanakkale Savaşları sırasında ordunun
temel giyim ve erzak ihtiyacını karşılamak için ku-
rulmuş. Günümüzde ise şehri ziyaret edenlere çe-
şit çeşit hediyelik Çanakkale eşyaları sunmakta. Sa-
vaş zamanında şehrin dış kısmına kurulan ve İstan-
bul'daki Mısır Çarşısı'nı andıran kemerli yapı, giriş
kısmındaki adını aldığı aynaları ile ziyaretçilerini bek-
liyor.
26. Bu parçada Aynalı Çarşı ile ilgili,
1. Askerlerin ihtiyacını karşılama amacıyla kurul-
duğu,
II. Günümüzde şehrin ortasında kaldığı,
III. Benzer mimari özelliklere sahip başka çarşıların
da bulunduğu,
IV. Çanakkale'nin en bilinen yerlerinden biri oldu-
ğu,
ifadelerinden hangilerine değinilmemiştir?
YAYINLARI
LİMİT
A
C) Ta
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler11. Benim ülkemde asırlardır sular durulmuyor. Gün geçmi-
yor ki farklı bir alanda farklı bir deprem yaşanmasın!
Eğer yazıyorsanız ve bu ülkede yaşıyorsanız, elinizi
taşın altına koymak zorundasınız. Kendi çiçek tarlamda
yaşayacağım, diyemezsiniz. Baskılar nerden gelirse
gelsin, siz işinizin gereğini, gerçeğin kokusunu alıp onu
gözler önüne serme görevinizi, yapacaksınız.
Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin
anlamı aşağıda yanlış belirtilmiştir?
nel springblic **
durulmuyor - Hayatın olağan seyrinde ve
A) Sular
A) Sular durulmuvo
huzur içinde akıp gitmemesi
nu
inte hela uo
no sivile
B) Farklı bir deprem - Büyük ve önemli olayların mey-
dana gelmesi
BOC) Elini taşın altına koymak
um pled çıkarılması sorumluluğunun alınması
1
Gerçeklerin açığa
D) Kendi çiçek tarlamda yaşayacağım Bencil bir
şekilde, kişisel mutluluğa odaklanıp yalnızca
bunun önemsenmesine
msim
MIG
E) Gerçeğin kokusunu alıp onu gözler önüne sermek
görevi - Gerçeği herkese kanıtlama ve kabul et-
tirme sorumluluğu
11 (8
(A
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerAşağıdaki parçaların hangisi farklı bir
bakış açısıyla yazılmıştır?
A) Yüreğimin düzensiz vuruşlarını duyuyorum.
Kuşlar gitmiş ve dümdüz bir lacivert
bırakmışlar geride. Çiçek tozları
savuran rüzgâr değmiyor yüzüme. Gözlerim
gün ışığından uzak nicedir. Gene
de ağlamamalıyım. Yüreğimi durultup
uyuyabilsem.
B) Kapıyorum, yeniden açıyorum gözlerimi.
Kapkaranlık! Açıyorum sandım da
açmadım diye korkup dokunuyorum
gözkapaklarıma... Gözlerim açık, kör
mü oldum yoksa? Fırlayıp çıkarıyorum
kafamı sudan. Yanı başımda bir sandalcıyı
görüyorum önce.
C) Atölyenin asma katında çalışan üç öğrenciden
biriydi bu kız. Eski öğrenciler,
orada kendilerine ait bir dünya
kurmuşlardı. Sabahtan, akşam atölye
kapanıncaya kadar aşağı inmezlerdi.
Çay yaparlar, çok konuşurlar, blues
dinlerler, arada kavga ederlerdi.
D) Nadirlere ve kadına hayır duaları ederek
ayakkabılarımı portmantoya yerleştirmek
üzere hole döndüğümde yerdeki
büyük sarı zarfı gördüm. Zarfın
üzerinde bir şey yazmadığını görünce
ürperdim. İçimdeki korkuya yenik düştüm
ve zarfı açmadan masaya koydum.
E) Bu manzara, bu mevsim, bu sessizlik
beni alıp çocukluğumun geçtiği köye
götürdü. Köyde de koyunları otlatırken
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerBU
-Bu ne bu?
-Kar.
-Böyle kar hiç görmemiştim.
-Burda daha neler göreceksin.
-Neymiş göreceklerim.
-Kurt,köpek
-Başka
-Ayı,tilki
-Başka
-İşin rastgelirse bir insanoğlu
-Bu karda mı?
konu = ?
tema = ?
-Bu karda,eğer yolunu bulabilirse. Ya da o yolunu şaşırmışsa,artık
bahtına...(Ferit Edgü)
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerDONEM 1.YAZILI
e"
8-Aşağıdaki dergileri, verilen açıklamalar ile
eşleştiriniz.
a)Varlık - b)Büyük Doğu - CAkbaba-dGenç
Kalemler - eTürk Dili-Diriliş-g Ağaç -
Hisar-I Mavi-Türk Edebiyat
( ) Garip akımına ve daha önceki sanat
anlayışlarına karşı çıkan Attila İlhan tarafından
çıkarılmıştır.
() Kurucusu Mustafa Necati Karaer'dir.
( ) Yusuf Ziya Ortaç ve Yaşar Nabi Nayır
tarafından çıkarılmıştır.
() Milli Edebiyat Dönemi'nde Ömer Seyfettin
ve Ali Canip Yöntem tarafından çıkarılmıştır.
( ) Yaşar Nabi Nayır tarafından çıkarılan dergi,
günümüzde hala yayımlanmaktadır.
( ) Ahmet Kabaklı tarafından çıkarılan dergi,
günümüzde hala çıkarılmaktadır.
( ) Cahit Zarifoğlu ve İsmet Özel tarafından
çıkarılmıştır.
() Türk Dil Kurumu tarafından çıkarılan
derginin yayımı hala devam etmektedir.
( ) Necip Fazıl Kısakürek tarafından
çıkarılmıştır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerGöktürk Yazıtları'yla ilgili olarak aşağıdakiler.
den hangisi yanlıştır?
ATürklerin ilk yazılı eseridir.
BY Doğu Göktürklerin tarihine ışık tutar.
Les Hem dinî hem de din dışı konular işlenmiştir.
D) Göktürk Devleti'nin Uygurlarca yıkılmasını ko-
nu edinir.
E) Bir yüzleri Göktürk alfabesiyle, diğer yüzleri Çin-
ce yazılmıştır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerBen avlanmayı sevmem. Ben avcıları sevmem. Ben hayvanları severim. Hayvanların kimseye zararı yoktur. İnsanların
herkese zararı vardır. Burada da ellerinde tüfeklerle dağlara çıkıyorlar. Avlanmaya. Köpekleriyle. Bu dağlarda ne avlanır?
Bilmiyorum. Bunlar çıplak dağlar. Bu dağlarda orman yok. Burası İsviçre değil. Ağaç yok. Kayak pisti yok. Ama avcılar var. Bu
dağların ağacı, kayalar, sarp kayalar. Av nasıl gizlenir buralarda? Sabah silah sesleriyle uyanıyorum. Kurtları avlıyorlarmış. Ben
kurtları da severim. Tüm hayvanlan severim. İnsanları sevmem.
12. Yukarıdaki metin hikayenin hangi türüne girer? Bu hikaye türünün özelliklerinden 3 tanesini yazınız.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerTYT
23. Edebiyat sosyolojisi, edebiyatı toplumsaldan ve de
toplumun farklı görünümlerini işlevsel kılan ırk, dil, kül-
tür, ekonomi, tarih ve siyaset gibi unsurlardan bağım-
sız olarak ele almayıp edebiyatı bütün bu unsurların
neticesi olarak ele alır. 19. yüzyılda Batı'da gelişen bu
yeni çalışma alanı, 20. yüzyılda belli bir yöntem ve sis-
tem hâline gelmiştir. G. Lukács'ın düşüncelerinden do-
ğan edebiyat sosyolojisinin ifk tutarlı sistemini yine
Lukács'in ardıllarından L. Goldmann, II. Dünya Sa-
vaşı'ndan sonra sistemleştirir. Türkiye'de ise edebiyat
sosyolojisi, akademik bir disiplin çerçevesinde ancak
20. yüzyılın ikinci yarısından sonra yaygınlık kazanmış-
tır. Edebiyata sosyolojik açıdan yaklaşan XIX. yüzyılın
önemli edebiyat kuramcıları, edebiyat sosyolojisinin
ayrı bir kuram olarak ele alınmasında öncü olmuşlar-
dır. Bunların ilki Louis de Bonald'dır. Ona göre edebi-
yat, toplumsala ve yaşanılana tutulan bir aynadır. Do-
layısıyla herhangi bir milletin edebî eserlerine bakıldı-
ğında onların geçmişleri ve yaşadıkları hakkında fikir
sahibi olunabilir. Louis Bonald'la benzer düşüncelere
sahip olan Herder de bazı edebiyatların belli başlı yer-
de çıkmasının sebebini edebiyat sosyolojisine bağla-
maktadır ve burada ırkın, dilin ve kültürün önemine işa-
ret etmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları
destekler niteliktedir?
A Edebiyatın; tarih, sosyoloji gibi disiplinlerden bes-
Yenmesi edebî eserlere farklı açılımlar kazandırmak-
tadır.
B) Aynı kaynaklardan beslenen edebiyat ve sosyolo-
ji, sanat eserinin sadece estetik hazlarla değil; ay-
ni zamanda toplumsal hayatla da bağlantı içinde
olmasını sağlar.
C) Edebiyat ve sosyoloji, aslında birbirinden tama-
myla farklı disiplinler olmayıp tersine toplumu an-
lamada birbirini tamamlayan faaliyet alanlarıdır.
Hem bireyin hem de toplumun duygu ve düşünce-
lerine mahfaza olan dil yazarın da bireyle iletişimi-
ni sağlayan ana unsurdur.
Edebiyat ve sosyolojinin aynı çatı altında toplan-
masını sağlayan tek unsur birey-toplum ilişkisi de-
ğildir, dil de bu işkiyi sağlayan temel unsurlardan
dır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerHer durumda olumlu düşünmek bizi doğru karara götürecektir. (20p)
5-0 gitti () biz yürüdük () o saklandı () biz sorduk ( ) Deniz geriledikçe bizler ilerliyorduk ( )
Yukarıda boş bırakılan yerlere hangi noktalama işaretleri gelmelidir? (20p)
'Bütün iyilikler bilginin faydasıdır; bilgi ile göğe dahi yol bulunur.'
Türk Dili ve Edebiyatı Zümresi
Başarılar dileriz.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özelliklerkımları
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi duru bir cümle de
ğildir?
A) Burada ne kadar rahattım, artık gece gunduz
çalışmaya, didinmeye mecbur değildim.
B) Bu sözler, bütün düşüncelerimi, inançlarım
sevgilerimi kökünden baltalıyordu.
C) Kitaptan korkmak, insan düşüncesinden, fik.
rinden korkmak, insanı kabul etmemektir.
D) Gökyüzünün rengi, denizin mavisi, ağaçların
yaprakları, kaldırımın taşları soğuktu.
E) Gönlümüzün güzelliği sevgi ise beynimizin gü
zelliği de düşünebilme yeteneğimizdir.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler5.
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
Aşağıdakilerden hangisi güzel
özelliklerinden biri değildir?
A) Nesnellik
B) Özgünlük
C) Evrensellik
D) Yaratıcılık
E) Biriciklik
sanatların
6. Gittikçe anlıyorum ki edebiyat; insanlığın ortak
malidir ve her yerde, her zaman yüzlerce; ama
yüzlerce insanda ortaya çıkar, biri ötekinden biraz
daha iyi becerir ve ötekinden biraz daha su yüzünde
kalabilir, hepsi bundan ibaret.
(Wolfgang Van Goethe)
Yukarıdaki parçada edebiyatın en çok hangi yönü
vurgulanmıştır?
A) Evrenselliği
B) Ulusallığı
C) Kalıcılığı
D) Özgünlüğü
E) Yalınlığı
7.
8.
Herhangi bir edebi eserin temel niteliklerinden biri,
sanatçının o eserde meydana getirdiği dünyadır.
Edebi eserde dış dünya, insan ve insana ait özellikler
kurmaca yoluyla dile getirilir. Bununla beraber
edebi eserde kurgulanan bu dünya tamamen hayali
de değildir, illaki dış dünya ile bağlantılıdır.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi
verilmiştir?
A) Edebiyat ve gerçeklik
B) Metin ve zihniyet
C) Dil ve kültür
D) Metin - edebi metin
E) Güzel sanatlar ve toplum
A KİTAPÇIĞI
"Edebiyat"ın amacı estetik bir zevk vermek ve bir
güzellik duygusu yaratmaktır. Bu sebeple edebiyatı
edebiyat yapan en önemli nitelik "dil ve üslup"tur.
Bu özellik yazara göre de okura göre de değişiklik
gösterebilir. Edebiyat dediğimiz şey, duygu ve
düşüncelerimizi karşımızdakine anlatabilmek için bir
araçtır. Ancak bu araçta içerikten çok, o içeriğin nasil
dile getirildiğiönemlidir.
Bu parçaya göre bir metni edebiyat haline getiren
nedir?
A) Konu
B) Üslup
C) İçerik
D) Gelenek
E) Zihniyet