İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler Soruları

1. Bilim adamları belirli edebiyat türlerinin, özellikle şiir ve dramanın, doğrudan ayinlerden doğmuş olabileceğini sık sık ileri sürmüşlerdir. Edebiyatın bu dalları ile ilişkisinin en önemli ve en göze çarpıcı özelliklerinden biri, bunu onaylaması, bir bakıma -hem sözlü hem de yazılı, hem elit hem de halka ait- edebiyatın, manevi düşünce ve et- kinlikleri korumak ve ilerletmek için işlev görmesidir. Ge- nel olarak yaratıcı ile insanlar arasındaki ilişki sorununun Homeros'un dünyasında merkezî olduğu bilinir fakat daha da büyütüp genişletmek gerekirse bu gözlem, eski Yakın Orta Doğu ile Hint edebiyatının yekûnuyla ilişkilidir. Bu parçada edebiyatın hangi bilimle ilişkisinden söz edilmektedir? A) Tarih D) Din B) Psikoloji E) Coğrafya C) Sesyoloji

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir deyim yanlış kul- lanılmıştır? A) Az mı çile paylaşmışlardı bugünlere gelene kadar. B) Onun başına gelenlere hepimiz çok üzülmüştük. C) Öğretmenimizin çok işlek bir yazısı var. D) Sınav sonuçları açıklandığından beri bastığı yeri bil miyor. E) Yarıyıl tatili uzatılınca öğrenciler bayram etti.

er bi t i t 3. "Şehirde Yeni Bir Rüzgar çiçeği burnunda bir kitap. İçinde birçok deneme yazısı bulunuyor. Kitabı okuyup bitirdiğim- de kendime şunu sordum: Yazanın diline ve heyecanına en çok yakışan, onun kendini en iyi ifade ettiği tür deneme mi yoksa? Belki de öyle. Denemelerinde hem manzum şiir hem hikâye tadı var. İkisinden de renkler, kokular, tinilar banındırıyor. Rüzgâria dans eden başaklanın kimiltısını andıran kelimeler cümlelere, cümleler paragraflara, pa- ragraflar sayfalara dönüşüveriyor. Denemeler pürüzsüz bir anlatıma sahip, okurken sürekli ilginizi canlı tutuyor, hiçbir engele de takılmıyorsunuz. Okuyucuda merak duy- gusu uyandıran bir kitap. En küçük bir zorlama, tıkanma, aksama ve ritim sekmesi yok kitapta. Duygu ve düşünce- ler celişkiye yer vermeyecek şekilde birbiriyle uyumlu bir şekilde verilmiş. Bu parçada sözü edilen yapıtın anlatım nitelikleri ara- sında aşağıdakilerden hangisi yoktur? AL Sürükleyici B) Akici V C) Etkileyici Tutarlılık EYoğunluk

Çinicilik de Osmanlı sanatının mimaride kullanılan en önemli unsurlarından biridir. Osmanlıların geliş- me düzeyine göre değişim yaşamış olan çinicilik, Türklerde, Uygurlara kadar götürülebilen bir geçmi- şe sahiptir. Karahaço Harabeleri'nde yapılan kazı- larda bu geçmişin izleri, gri-mavi sırlı tuğlalar, sırlı kare tuğlaların zemin döşemelerinde kullanıldığı örneklerde ortaya çıkmıştır. Selçuklulardaki mozaik çini şeklinde devam eden bu gelenek, Osmanlı'da İznik ve Bursa Yeşil camilerinde geliştirilmiş ve Edirne Selimiye Camisi'ne kadar gelişme özelli- ğini devam ettirmiştir. Çinicilik Osmanlı'da, İznik, Bursa, İstanbul ve özellikle Kütahya'da çok sayıda atölyenin kurulmasını da beraberinde getirmiş ve bu şehirlerde istihdam sağlamıştır. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? Yoruma yer verilmiştir. B) Saptamalar yapılmıştır. ✓ C) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. D) Betimleyici ögeler kullanılmıştır. Bazı çalışmaların amacı belirtilmiştir.

diğerlen GONDER GELSIN Bisiklete binmek denge işidir. İşin sırrı dengede, bazen yalpalasan da gidonu düz tut, pedala bas; gerisi kendiliğinden gelir. Denge, hareket halindeyken yani bisikleti sürdüğünüzde sağlanır. Dengede kalabilmek ve hareket halinde olmak, birbirine zıt gibi görünse de bisiklet bu iki işlevi uyumla sağlar. Bisiklete binmek, pedala bastıkça düşmemek için bedeni kullanarak direnmedir. İradeniz ve kas gücünüzle sürüşü sürdürebilmenizdir. Bisiklet kullanmak, çevreci bir eylemdir. Ormanlık alanların tahrip edildiği, parkların, açık alanların gitgide azaldığı, beton yığınlarının, gökdelenlerin arttığı, hava koridorlarının yok edildiği, betonarme yapıların şehirlerde ısı alanları oluşturduğu, grinin yeşile egemen olduğu ortama, vücudunuzla direnmedir. Doğa ile bütünleşme özgürlüğünüzü bisiklet binerek kullanabilirsiniz. 1. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kısa ve uzun cümleler kullanılmıştır. Değişik cümle türleri kullanılmıştır. B) e do C) Öneriye yer verilmiştir. D Deyimler ve ikilemeler kullanılmıştır. E) Konuşma havası içinde oluşturulmuştur. Bütün sevirciler durmadan kos

cevaplayınız. Anadolu'nun tarihsel sürecine şöyle bir baktığımızda bu değerli topraklarda birçok medeniyetin kurulduğu- nu, yaşadığını ve yıkıldığını görürüz. Dünyanın bazı bölgelerinde hiçbir medeniyetin yaşamadığını, bazı bölgelerinde de birkaç medeniyetin yaşadığını düşü- nürsek aklımıza şöyle bir soru gelir: Anadolu'da neden bu kadar çok farklı medeniyet yaşamıştır? Bu soruyu kısaca şöyle açıklayalım: Anadolu, Asya ile Avrupa kıtaları arasında uzanan bir bölgedir. Doğu ile bati- nın kesişim noktası olup ticaretin nabzının attığı yer- dir. Doğudan gelen her türlü ticaret malı yüzyıllarca Anadolu üzerinden batıya taşınmıştır. Anadolu'nun toprakları verimlidir. Yeryüzü şekilleri, hayvancılık ve tarım gibi faaliyetlere son derece uygundur. İklimi de çok sert değildir. Anadolu'nun işte bu gibi olumlu bir- çok özelliği olduğu için insanlar yerleşim için genellikle burayı tercih etmişlerdir. Dünyanın ilk yerleşim yerle- rinin Konya'da (Çatalhöyük), Anadolu'da, bulunması anlattığımız bu bilgileri doğrulamaktadır. Anadolu'da eski çağlarda kurulmuş olan Hitit, Urartu, Frig, Lidya ve İyon medeniyetlerini ve yaptıklarını daha yakından tanırsak bu medeniyetlerin insanlık tarihine yaptıkları katkıları daha yakından izlemiş oluruz. 35. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Anado- lu'nun özelliklerinden birisi değildir? A) Kültürel zenginliği ve çeşitliliği barındırma B) Önemli bir coğrafi konuma sahip olma C) Önemli bir ticari konuma sahip olma C DY En gelişmiş medeniyetlere ev sahipliği yapma E) İnsan ve hayvan yaşamına uygun olma

168 16. Bu parçada sözü edilen şair ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Içten bir anlatımı vardır B) Şiiri yaşamından izler taşır. C) Yeni imgeler peşinde koşar. VD) Şiir anlayışı gerçekliğe dayanır. E) Şiiri özünde farklılıklar taşır.

4. 1. Nasıl? Hanesinin idare-i dahiliyesini garipçe mi gördünüz? Bizim Mustafa Meraki Efendi alafranga meşrep bir adam Hem de hangi alafranga meşreplerden biliyor musunuz? Hani ya bundan on beş yirmi sene evvel Istanbul'da alata ga meşrepler yok mu idi? İşte onlardan. Hal ü vakti pek yolunda hem de ziyadece yolunda olduğundan kendisi za Üsküdarlı olduğu ve orada güzel konağı, bağı bahçesi dahi bulunduğu hâlde mücerret alafranga yani rahat yaşama için cümlesini ucuza pahalıya bakmayarak satıp gelmiş Tophane'nin Beyoğlu'na civar bir mahallesinde müceddid g bir hane inşa ettirip sakin olmuştu. Alafrangaya olan merakın derecesini şundan anlayınız ki yaptırdığı hane muta alafranga olmak için kâgir olarak yaptırılmıştı. Bu parçadaki anlatıcı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 3. tekil kişi ağzıyla konuşmaktadır. B) Dönemine göre sade bir dil kullanmıştır. C) Ilahi bakış açısına sahiptir. D) Kahramana karşı tarafsız bir tutum sergilemiştir. E) Üslubunda meddahların etkisi vardır. Beyefendi garson biraz kızdı. Gars burnunda kefal zemheri zamanı defaatle eli ayağ güç sanatı terk lokantalarında Fransızca aldığ suallere de ce öğrenmiş bir tat a la peş'ten biha Numaralanmış parç lerine ait oldukları A) B) 2. Her yaz kulağında bir dal çiğdemle, uyuz bir eşeğin arkasından salına salına gelip köy meydanına tezgâh kuran ka C) ciyi görünce de umutlanmıştı köylüler. D) Tanzimat II. Servetifünur Tanzimat I. Milli Edebiy

2. (1) Ergonomi kelimesinin kökeni Yunancadır; Yunancada ergon "iş, çalışma", nomos ise "yasa" anlamına gelmektedir. (II) Bu iki sözcüğün birleştirilmesiyle de ergonomi kelimesi elde edilmiştir. Ergonomi insanların makine ve çevreyle olan ilişkisinin doğal ve teknik yönlerden, insan psikolojisi ile fiziki özellikler göz önünde bulundurularak incelenmesi anlamına gelir. (IV) Ergonominin esas hedefi, en önemli iş gücü sayılan insanın rahat, sağlıklı ve sıkıntı çekmeyecek bir şekilde üretim yaparak ekonomik faaliyetlere katılmasını sağlamaktır. (V) Bu kapsamda ideal çalışma düzenine sahip olmak, ideal koşullar altında ekipman kullanmak, ofis ve fabrika düzeninin insan tabiatına uyumlu olarak tesis edilmesi yönünde çalışmalar yürütülür. (VI) Ergonomi sayesinde ideal bir çalışma ortamı yaratılabilir; böylece verimlilik ve üretim gücü artış gösterir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? + A) II B) I IV D) V E) VI 237

6. Felsefe tarihine baktığımızda, pek çok filozofun aynı zamanda edebî bir tarzı kullandıkları görülür. İlkçağ filozoflarından bazı- lanı görüşlerini şiirler şeklinde dile getirmişler ve aynı zamanda ozan olmuşlardır. Platon, St. Augustine, Schopenhauer, Nietzsc- he aynı zamanda büyük edebiyatçılardır. Russel, Camus, Sartre Nobel Edebiyat Ödülü'nü almışlardır. Ama bazı çok iyi filozoflar da vardır ki, bunlar kötü yazar olmuşlardır. Örneğin Aristoteles, Kant gibi isimler çok iyi filozof oldukları hâlde, kullandıkları dil bakımından iyi yazar değillerdir. Bu örnekler bize şunu göster- mektedir: İyi bir filozof olmak için iyi bir edebiyatçı olmak şart değildir. Yine aynı şekilde, iyi bir edebiyatçı olmak için de filo- zof olmak şart değildir: Öyleyse bir filozofu filozof, eserini de fel- sefi yapan edebî ve estetik değerlerin dışında başka değerlere ve özelliklere bakmanız gerekir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? la AY Tartışmacı anlatım B) Benzetme Ok C) Karşılaştırmaya başvurma D) Örneklere yer verme E) Önerilerle okuru yönlendirme

xo. Son yıllarda seyirci profili genç ve üniversiteli bir kitleye evrilirken kadınların yeniden sinemaya gitmeye başladığı gözlemlenmektedir. Bunda en büyük etken, alışveriş merkezlerinin güvenilir ve her türlü ihtiyaca (hem film seçeneği hem de tüketim ve boş zaman değerlendirmesi açısından) yanıt verebilir durumda olmasıdır. Ayrıca alışveriş merkezleri, gelişen orta sınıfın tüketim ihtiyaçları ve yaşam biçimine uygun bir ortam sunmaktadır. Alışveriş merkezleri içindeki çoklu salonlar, mekân tasarımından fuayeye, koltuktan perdeye, projeksiyon sisteminden ses kalitesine belli bir seviyenin üzerinde bulunurken bazı salonların da dijital sinemaya yönelik hazırlandığı görülmektedir. Sinemaya gitme düşüncesi olmayan bir kitle bile alışveriş merkezleri içinde boş zamanlarını değerlendirirken çoklu salonların sunduğu seçeneklerle sinemaya gidebilmekte, "sahte flanör'ler potansiyel sinema seyircisine dönüşmektedir. Bu parçadan sinema seyircisi - alışveriş merkezleri ilişkisi ile ilgili olarak P I. Aileler, güvenli olduğu için alışveriş merkezlerindeki salonları tercih etmektedir. II. Toplumun bir kısmının gelir düzeyini aştığından tercih edilmemektedir. III. Üniversite öğrencileri ve gençlerin yanı sıra kadınlar da sinemaya gitmeye başlamıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Yalnız II A) Yalnız I giv DI ve III E) II ve III C) Yalnız III

10 26. Bir hikayesi olmayan şehrimiz yok. Her yörenin bir kahramanlık ya da esprili bir hikayesi vardır. Adana'nın Kozan ilçesinin de bir hikayesi var tabii. Osmaniye'nin Kadirli ilçesi ile aralarındaki yılan hi- kayesi meşhurdur. Kadirliliye sorsan çuvala yılanla Kozanlıyı bir koymuşlar yılan kaçmaya başlamış, Kozanlı beni sokuyor, diye; Kozanlıya sorsan yılanın kaçtığı Kadirlili. İlçeden ilçeye hikayenin kahraman- ları değişiyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- sine başvurulmamıştır? A) İnsana özgü özellikler doğaya aktarılmıştır. B) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir. C) Yalın bir dil kullanılmıştır. D) Öznel bir anlatıma yer verilmiştir. E) Betimleyici ögelere yer verilmiştir.

19. Antalya'da bahar bir başka olur. Önce güneş gösterir kendini tüm azametiyle, sonra hafiften bir rüzgâr çıkar. Güneş ışınlarıyla dans ederken sizi çeker kendine. Mest olur, kendinizden geçersiniz farkında olmadan. Büyülü bir dünyada gezerken birden envai çeşit çiçek kokusu dolar burnunuza, açarsınız gözlerinizi, cennettesinizdir. Her renkten güller, menekşeler, krizantemler göz kırpar uzaktan coşkuyla. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Benzetme yapılmıştır. B) Kişileştirmeye yer verilmiştir. C) Orneklemeye başvurulmuştur. D) Tanımlama yapılmıştır. E) Hayali öğeler vardır.

6. (1) Çehov, 1880-1890 yıllarında Rus tiyatrosuna egemen olan basmakalıp örneklerle yetinmeyerek tiyatro alanına yenilikler getirmiştir. (II) Çehov'un oyunlarında seyircinin ilgisi, hareket- ten çok kişinin iç dünyasına; olaylardan çok psikolojik mücade- leye kaydırılmıştır. (III) Yazarın oyunlarında, semantik içeriğin arka plana itildiği pek çok "önemsiz" sözcük dikkat çekmekte- dir. (IV) Oyunlarında olayları âdeta ayrıntı gibi bir kenara itmiş ve durmadan tekrar edilen, alışılmış günlük şeyleri oyunun merkezine yerleştirmiştir. (V) Yazarın oyunlarında mücadele yoktur zira suçlu olarak adlandırılabilecek kimse yoktur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde biçe- me yönelik bir değerlendirme yapılmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Bana küçükken annem Victor Hugo'nun Sefiller kitabi- nin çocuklar için sadeleştirilmiş hâlini okurdu. O yıllarda Cosette'in hikâyesi ilgimi çok çekerdi. Cosette çok fakir bir kız. Victor Hugo bunu öyle bir anlatmış ki Cosette o romanda Avrupalı, Hristiyan fakir bir kız değil sadece fakir bir kız. Annem bu kitabı bana okurken ben, Co- sette'i hiç Avrupalı ya da Hristiyan bir fakir çocuk olarak düşünmedim. Ben zannediyordum ki Cosette bizim arka sokağımızda oturan fakir bir kız ya da bir yetim. Hiçbir zaman onun yabancı olduğunu düşünmedim. Bu parçada Sefiller adlı romanın vurgulanmak iste- nen özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Özgünlüğü Evrenselliği D) Mülk oluşu C) tkileyiciliği E) Yoruma acıklığı

(446 19 S 30. Aşağıdakilerin hangisinde, ayraç içinde verilen tür- den bir söz cümle içinde yer almamaktadır? A R A) Ben düşe kalka geldim o uzun yollardan buralara. (İkileme) M A B) Büroda görevli olan işitme engelli arkadaşımız büyük özveriyle çalışıyor. (Güzel adlandırma) apes C) Bu altın kalpli adam günden güne değişti, hayvanlar- dan nefret eden bir ucubeye dönüştü. (Benzetme) A Bir köşede oturup parmaklarını çıtlatmasına hepimiz çok sinir olduk. (Yansıma) Minik Serçe son konserinde sahneye fırlayan hayra- nıyla düet yaptı. (Kinaye) 13