İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler Soruları
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerTÜRKÇE TESTİ
Bu testle 40 soru vardır.
1. "Geçmek' sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisin-
de "etki yapmak" anlamında kullanılmıştır?
A) Camlan kink bu kerpiç evde soğuk, ciğerime geçti.
BYıl sonu yapılacak olan sınavın başvuru sesi geçti.
C) Annesinin telkinleriyle bu hırs yavaş yavaş geçiyor.
D) Şimdiki tuluat artistlerinin çoğu oradalygeçti.
E) Türk milleti, kurtuluş mücadelesi ile tarihe geçti.
2. Yıllarca ayakta kalarak geçmişten geleceğe köprü
vazifesi gören bu konakta her yıl keyfekeder tadilat
yapılıyordu.
Bu cümledeki "keyfekeder" sözcüğünün cümleye
kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Enflasyon oranları beklenenin altında çıktı.
B) İcatlar günlük hayattaki ihtiyaçlardan doğar.
COnem vermeye değmeyecek istekleri vardı.
D) Kimseye hissettirmeden toplantıyı terk etti.
E) Söylenenleri istendiği gibi yapamıyordu.
3.
1. Toprak yol, çürümüş yapraklar ile örtülüydü.
II. Manevi değerler olmazsa ahlakça çürür insan.
III. Bu buluş önceki teorileri çürüttü.
IV. Çürümüş, küflenmiş bu bina daha fazla ayakta
kalamaz.
Numaralanmış cümlelerde "çürümek" sözcüğü kaç
farklı anlamda kullanılmıştır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Hizmetleri Genel Müdürlüğü
MEB 2021 2022 Olçme, Değerlendirme ve
3
4. (1) Hep güzel biçimler yaratmaya çalışır, her şeyden
önce bir sanat adamıdır da onun için. (11) Bir yerde
"Eserlerimin ancak sanat ve güzellik bakımından
yargılanmasını isterim." der. (III) Bir de şöyle bir sözü
vardır: "Sen kusursuz biçimler kurarsan öz kendiliğinden
gelir." (IV) Güzel bir ev kiracısız kalmayacağı gibi, güzel
bir biçim de manasız kalmaz, okuyanlar getirir onu.
(V) Güzel biçimlere bakacak, onları kendi içinizdekilerle
dolduracaksınız yahut o güzel biçimler sizin içinizde
birtakım yankılar uyandıracak, benliğinize işleyecek,
içinizi genişletip zenginleştirecek.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı-
dakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede neden-sonuç ilişkisine yer verilmiştir.
B) II. cümlede doğrudan anlatım vardır.
C) III. cümlede koşul-sonuç ilişkisine yer verilmiştir.
DUV cümlede benzetmeden yararlanılmıştır.
E) V. cùmlede nesnellik söz konusudur.
5. "Bir söz ancak ölüm gibi bir felaket başa gelirse tutu-
lamaz!" sözü ile vurgulanmak istenen aşağıdakile-
rden hangisidir?
A) Ölüm, sözünü tutmayanların başına gelebilecek en
büyük felaketlerden biridir.
B) Bir sözü yerine getirmek konusunda ölüm dışındaki
hiçbir mazeret kabul edilemez.
e) Bir söz, ölüm gibi başa gelebilecek önemli bir olay-
da dahi yerine getirilmelidir.
DVerdikleri sözleri yerine getiremeyen kişiler, bahan
olarak ölümü gösterebilirler.
E) Vadedilen bir sözü yerine getirmemek ölümden b
terdir.
KANLIGI
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerI. XII. yüzyılda yaşayan İdrisi, kartografya biliminin
gelişmesine katkı sağlayan en önemli Müslüman bilim
insanlarındandır.
II. Bu bilim insanının 1154 yılında yazdığı Uzak Diyarlara
Hoş Seyahatler Kitabı adlı eserine eklediği dünya
haritası, 300 yıl boyunca dünyanın en doğru haritası
olarak kabul edilmiştir.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerin hangisidir?
A) Kartografya biliminin gelişmesine katkı sağlayan en
önemli Müslüman bilim insanlarından olan Idrisi'nin
1154 yılında yazdığı Uzak Diyarlara Hoş Seyahatler
Kitabı adlı eserine eklediği dünya haritası, 300 yıl
boyunca dünyanın en doğru haritası olarak kabul
edilmiştir.
B) XII. yüzyılda yaşayan Idrisi'nin Uzak Diyarlara Hoş
Seyahatler Kitabı'nda yer alan dünya haritası, uzun
yıllar boyunca dünyanın en doğru haritası olarak kabul
edilmiş ve kartografya biliminin gelişmesine yardımcı
olmuştur.
C) 300 yıl boyunca dünyanın en doğru haritası olarak
kabul edilen Uzak Diyarlara Hoş Seyahatler Kitabı'nda
yer alan dünya haritası, kartografya biliminin
gelişmesine katkı sağlayan en önemli Müslüman bilim
insanlarından olan İdrisi'ye aittir.
D) Haritacılık diye bildiğimiz kartografya bilimine katkı
sağlayan ve XII. yüzyılda yaşayan İdrisi, 1154 yılında
Uzak Diyarlara Hoş Seyahatler Kitabı adlı eserini
yazmış ve bir de bu esere dünya haritası eklemiştir;
bu eser, 300 yıl boyunca dünyanın en doğru haritası
olarak kabul edilmiştir.
E) 1154 yılında yazılan Uzak Diyarlara Hoş Seyahatler
Kitabı adlı esere eklenen dünya haritası, 300 yıl
boyunca dünyanın en doğru haritası olarak kabul
edilmiştir ve kartografya biliminin gelişmesine katkı
sağlayan en önemli Müslüman bilim insanlarından
birine aittir.
5.
6.
(1) Da
olayl
kar
kap
uzu
kos
olu
ölc
ola
da
is
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özelliklera bir
isiyle
De-
asus-
ndil
erden
içbir
edir,
de
an
A
A
A
YKS / Türkçe
20. Konfüçyüs'e "Bir ülkeyi yönetmeye çağrılsaydınız
yapacağınız ilk iş ne olurdu?" diye sordular. Büyük
düşünür şöyle yanıtladı: "Hiç kuşkusuz, dili göz-
den geçirmekle işe başlardım. Dil kusurlu olursa
sözcükler düşünceyi iyi anlatamaz. Düşünce iyi
anlatılmazsa yapılması gereken şeyler iyi yapıla-
Ödevler gereği gibi yapılmazsa töre ve kül-
tür bozulur. Töre ve kültür bozulursa adalet yanlış
yola sapar. Adalet yoldan çıkarsa şaşkınlık içine
düşen halk, ne yapacağını, işin nereye varacağını
bilemez. İşte bunun içindir ki hiçbir şey dil kadar
önemli değildir."
maz.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak,
Gerçekçi tespitlere yer verildiği
Ant yapmadan yararlanıldığı
VIII. Eleştirel bir yaklaşım benimsendiği
IV. Önerilere
yer verilmediği X ver?
V Sayısal verilerden yararlanıldığı
yargılarından hangileri söylenemez?
A) I ve II
B) II ve IllC) II ve TV
E) IV ve V
D) III ve V
Coo
de
21. Şiirimizin bugün istenen seviyede olmamasının
nedenleri arasında şairlerimizin çağdaşlığa yö-
da göz
D
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerÖZEL MANTIK
Tek Özellikle Sıralama - 1
5-8. soruları aşağıdaki bilgilere göre birbirinden
bağımsız olarak cevaplayınız.
Bir otobüs sırasında bekleyen ilk 5 kişinin isimleri
Atınç, Burak, Ceyda, Damla ve Eray'dır. Bu kişiler sıra
numaraları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
Atınç birinci sırada değildir.
Burak, Ceyda'nın hemen önündeki sıradadır.
●
Damla'nın hemen arkasında Burak dışında bir kişi
vardır.
5. Burak üçüncü sırada olduğuna göre, Damla kaçın-
ci sıradadır?
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler9
Mona Roza Şiiri Hikâyesi
Bir rivayete göre Mona Roza şiirinin hikâyesi şu şekil-
dedir: Sezai Karakoç, okul arkadaşı Muazzez Akkaya'ya
aşık olur. Duygularını itiraf eden Karakoç, Muazzez Ha-
nim tarafından reddedilir. Tatil döneminde Muazzez Ak-
kaya, Geyve'de yazlıkta kalmaya başlayınca Karakoç
tam karşısında bulunan yazlığın bahçesinde işe baş-
lar. Her gün şiirler yazdığı Muazzez Hanım'a bir türlü
yaklaşamayan Sezai Karakoç, mezuniyet töreninde
Mona Roza şiirini okur. Muazzez Hanım'a bakarak şi-
iri okuyan Karakoç, ısrarlar üzerine şiiri 3 kez daha tek-
rar eder. Karakoç, sahneden inerken koşarak yanına
gelen Muazzez Akkaya teklifinin geçerliliğini sorduğun-
da Karakoç, "Senin aşkın artık benimkine yetişemez,
hayır." der. Bu yanıt üzerine Muazzez Akkaya bayılır.
Bu şiir hikâyesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Şairin dediği gibi, "Aşk iki kişiliktir."
BÂşık, kimsenin onun gibi sevemeyeceğini düşünür.
C) Her âşık, aşkına karşılık bulamayabilir.
DAşığın kaderinde kabul de vardır ret de.
-Einsanların fikirlerinde değişiklik olabilir.
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerGünümüzde roman, altın çağını yaşadığı 19. yüzyıl kadar
olmasa bile yine de edebiyatın gündemini belirleyen ve ka-
muoyunun beklentilerini karşılayan bir tür olarak kabul gör-
mektedir. Bunun gereği olarak özellikle son yıllarda yayım-
lanan romanlar Cumhuriyet tarihimizde eşi görülmemiş bir
hacme ulaştı ve o ölçüde ilgi gördü. Öyle ki kimi romanların
baskısı on binleri bulurken kimileri 500, 600 baskı sayısıyla
milyonlarla buluştu. Söz gelişi 2004 yılında 260, 2005 yılında
364, 2013 yılında ise 428 kimilerine göre 500'e yakın roman
yayımlanmış olması aynı zamanda türün niceliksel boyutu
hakkında da bilgi vermektedir. Bu sonuç elbette ki toplumun
kitaba ve okumaya ilgisizliği dikkate alınırsa Türk romanı için
başarı olarak kabul edilmelidir. Ne var ki reklam ve algı oluş-
turma yoluyla kendilerine okur bulan pek çok roman yazarı,
birbirine benzer ürünleriyle güncelin sınırlarını aşamadı. So-
nuçta yazılanların önemli bir bölümü, ver takdirini al takdirimi
anlayışına göre yorumlandıkları için nitelikleriyle değil, nice-
liksel yanlarıyla dikkati çektiler. Öyle ki "iyi eser okuyucusunu
bulur" genel ve yerleşik yargısı yerini, "iyi reklam eseri daha
çok okuyucuya ulaştırır ve doğal olarak çok gelir getirir" yar-
gısına bıraktı.
37. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Ciddilikten yoksun ısmarlamacı bir eleştiri olduğu
B) Eserin niteliğini okurun beğenisinin belirlediği
C) Yazarların yalnızca belli eleştirmenlere güvendiği
D) Eleştirmenin eserden çok yazar üzerinde durduğu
E)) Eserin belirli kriterlere göre değerlendirildiği
Ideal KONDISYON
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerB
TYT/ TÜRKÇE
19. Eğer ağırdan alıyor diyorsanız kişinin bir işi yapmakta acele
1
etmediğini, yavaş davrandığını hatta isteksiz göründüğünü
uzun uzadiya anlatmanıza gerek yoktur. Aynı biçimde
ağzında bakla islanmıyor sözü sır saklamayı becerememek,
11
sırrı hemen açığa vurmak anlamlarına gelir. Başına çorap
|||
örmek, kastettiğiniz kişinin birini kötü duruma düşürmek için
gizli plan hazırladığını ifade eder. Biri için baltayı taşa vurdu
IV
demek eline aldığı işte yanlış araç kullanarak zor duruma
düştü demektir. Artık dayanılamayacak duruma gelinmesini
ise bardağı taşıran son damla sözüyle ifade ederiz.
V
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi yanlış kul-
lanılmıştır?
AY
B)
C)
D) IV
Edebiyattaki ritim duygusu -ki aruz vezni dediğimiz
başka
8
şka bir şey değildir örneğin- ve müzikteki edebiyat et-
kisi, bir şeylere anlam yüklemeye her daim hazır olan insa-
noğlunun bu arzusunu pek de güzel karşılar bir yerde. Çok
evdiğiniz bir şarkının sözlerinin i
21
22
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerSERVETİ FÜNUN EDEBİYATI
MR
3.
Aşağıdaki dizelerin hangisi Servetifünun şiir anlayışını
yansıtmamaktadır?
Desy min
vel 112 A (8
A) Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş
Eşini gaib eyleyen bir kuş
gibi kar
Xan minonA (O
Box nsigl
Geçen eyyâm-ı nevbahârı arar
B) Kan ile kılıçtır görünen bayrağımızda
ut low Can korkusu geçmez ovamızda dağımızda
vo2 (3
Her gûşede bir şir yatar toprağımızda
Gavgada şehadetle bütün kâm alırız biz
Osmanlılarız can verir nâm alırız biz
C) Yok, bulandırmasın âlûde-i zulmet bu nazar
Rûh-i mâ'sûmunu, ey mâi denizlinois.a 1.0
Âh, lâkin ne zarar
ülave emanumGSGT) |
wins Ben bu gözlerle mükedder,
âciz avea imeno na .lll
ademlisiky shieen sho sixuinupoo nalost nio av sylengo0 VI
figD) Her cevf-i hayâtî, sevilen şeyden ibaret. leevie V
Bir lema-yı nev, şaşaasıyla eder ihfâ
neblibsay
Bir berk arkasından ederek ömrü ternâşâ
oilal Bin müddet için göz kamaşır... İşte muhabbet! mul
E)
Tubusy
v (3
Dem-i seherde yanında şu parlayan ahter
Hazan içinde solan bir çiçek gibi dil-ber
Sürûr-ı fecr ile şâdân iken bütün yerler
Nedir bu hâl-i perîşânın ey hilâl-i seher
italyon
ITAYIBE
5.
Serve
çıların
1890'
ve B
kilen
mod
mışl
gun
dır.
ede
lerc
As
ec
le
A
E
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler2.
Beynim fırın, bağrım tandır
Yanarım hayli zamandır
Sevgim bir yavru ceylandır
Seker gider dosta doğru
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
gu
A) E'li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Nazım türü güzellemedir.
c) Dosti
c) Dosttan ayrı kalmanın acısı dillendirilmiştir.
D) Tam kafiye kullanılmıştır.
E) Benzetme sanatı yapılmıştır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler30. Yıllar önce Amerika'da yaşlı bir kayıkçı, Mississippi Nehri'nin
bir yakasından ötekine yolcu taşıyarak geçimini sağlıyordu.
Yaşlı kayıkçı, kayığındaki küreklerden birinin üstüne "Inanç"
diğerine ise "Çalışmak" yazmıştı. Bunların ne anlama geldi-
ğini soranlara, kayıkçı şöyle yanıt veriyordu: "Nehri karşıdan
karşıya geçmek için her iki küreğe de ihtiyaç vardır. Çalışmak-
sizin inanç veya inançsız çalışmak, sizi bir dairede döndürür
durur. Yaşam yoluna da tek kürekle çıkmak, nehri tek kürekle
geçmeye çalışmaktan farksızdır. Yerimizde döner durur, hiçbir
yere gidemeyiz."
Bu paragrafın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Inanmanın mutluluğa yansıması
B) Başarıya ulaşmanın sırları
C) Alışkanlıkların bireye katkısı
D) Geçim sağlamanın zorluğu
E) Çalışmanın başarıya etkisi
Diğer sayfaya g
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler22. Bir yayınevi tarafından yayımlanan kitap dizisinde, me-
tinlerin kitap haline dönüştürülmesine okurlarında katil-
ması istenir. Bu dizideki kitapların ön kapakları, okurlar
tarafından tasarlanması için boş bırakılarak satışa su-
nulur. Kitap ile okur arasında kurulan bu yeni etkileşim
alanı hızla kabul görmüş olacak ki okurlar tarafından
yayinevine yüzlerce kapak tasarımı iletilir. Gönderilen
kapak tasarımlarının seçilmiş örnekleri, yayinevinin
internet sitesinde sergilenir. Böylece okurlar, eserlere
kattıkları yorumu diğer okurlarla paylaşma fırsatı yaka-
lar.
Bu parçada söz edilen yayınevi ile ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi sovlenemez?
A) Okurlarin kendi arasında etkileşimde bulunmaları-
na ortam sağladığına
B) Kitap üretim sürecine okuru dâhil eden bir uygula-
ma gerçekleştirdiğine
C) Başlatmış olduğu uygulamanın okurlar tarafından
ilgiyle karşılandığına
D) Okurların ortaya koyduğu fikirleri dikkate alıp de-
gerlendirdiğine
€) Bullandığı yöntemin okur sayısını artırmada etkili
sonuçlar verdiğine
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler11. Ağrı Dağı'nın yamacında bir göl vardır, adina Küp
Gölü derler. Göl, bir harman yeri büyüklüğündedir.
Çok derinlerdedir. Göl değil de bir kuyudur sanki.
Gölün dört bir yanı, yani kuyunun ağzı, firdolayı kır
.
mizi, keskin, bıçak ağzı gibi ışıltılı kayalarla çevrilidir.
Kayalardan göle kadar daralarak inen yumuşak ba-
kir rengi toprak belli bir aşıntıyla yol olur. Bakır rengi
toprağın üstüne yer yer taze bir yeşil çimen serpilir.
Sonra gölün mavisi başlar. Bu, bambaşka bir mavidir.
Hiçbir suda, hiçbir mavide böyle bir mavi yoktur.
Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Duruluk
B) Yalınlık C) Sadelik
D) Açıklık E) Dogallık
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerBu parçada numaralanmis cümlelerin hangisine
anlamca kesinlik söz konusu değildir?
A)
Xav
De
OG IN
Bu parçada yer alanum
Os Kayası hakkında sa
lenemez?
7. Ziya Gökalp'in "Türkçeyi en iyi kullanan yazar" dediği
Refik Halit Karay, sade bir Türkçe ve sağlam cümle ya-
pisiyla dikkat çekmiş hatta dilimizi "Karay Türkçesi"
dedirtecek denli özenli ve şahsına münhasır biçimde
kullanmıştır.
A) L. cumtede, okurunka
eserle ilgili bir yola on
B) II. cümlech gle aina
O cümlede hangio
gina değinilmisti
D) IV. cümlede okur
nülen bir bilgi pay
E) V. cümlede anlat
görmezden
Bu cümlede vurgulanmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
C) Doğallik
B) Içtenlik
A) Sadelik
21221225
Dj yogunluk
E) Ozgünlük
2
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler11. Sonbahardi. Kuşlar sevinçli şarkılar söylemeyi unut-
maya başlamıştı. Bir hüzün bulaşmıştı yüzüme, yaz
boyu dibinde gölgelendiğim çınar ağacının sararan
yaprağından. Sözlerim eskimeye, türkülerim acımaya,
yaralarım kanamaya başlamıştı yine. Oysa göç yol-
larında ölen kırlangıçlar gibi çaresiz, pencereye ko-
nan serçe kadar ürkek, kumru kadar sadiktım ben.
Tünediği evin huzurunu bozacak diye korkulan baykuş
gibi hor görülmem neden? Kimin sayıklaması dilimden
düşmeyen? Annemin geçmeyen yarasıydım ben.
Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden han-
gisi söylenemez?
A Duyular arası aktarmalar vardır,
B) Betimlemeye başvurulmustur.
C) Benzetmelerden yararlanılmıştır.
D) ç konuşmaya yer verilmiştir.
E) İnsandan doğaya aktarmalar yapılmıştır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler20 Türk destan geleneğinde topluma model olarak sunulan
tipler bulunur. Alp tipi, bilge devlet adamı tipi, kadın tipleri,
veli tipi, gazi tipi bu tiplerden bir kaçıdır. Kahramanlik ve
ona ait değerler, içinde yaşadıkları toplumsal yapının da
temel istendik değerleridir. ---, Bu kahramanlık, doğum-
dan evlenmeye kadar birçok toplumsal ritüelde karşımıza
çıkar. Kahramanlar, destanlarda bir örnek üzerine inşa
edilmiştir. Bu kahramanların özelliklerinde büyük değişim-
ler görülmez.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilebilir?
A) Destan kahramanları modern romanlarda yer alan
karakterlerden farklı nitelikler taşırlar
B.) Burdurum sadece destan kahramanında görülmez
C) Türk destan geleneğindeki tipler, olumlu ve olumsuz
tipler şeklinde görülür
D) Bu tür kahramanlik çağını yaşayan toplumda doğan
herkesin cesur, yiğit ve kahraman savaşçılar olması
beklenir
ve edebiyatta belirli bir tipin yaşayabilmesi,
Onu idealize eden bir toplumun bulunmasına bağlıdır
By Hayatta
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerB
2. Birkaç gündür hiç görmediğim en yakın arkadaşım Meh-
met'in nerede olduğunu merak ediyordum. Telefonuna
da ulaşamadığım için annesini arayıp ona sordum. Hülya
Teyze, "Alt komşumuz Ayşe Hanım, Mehmet'i dayısının
çiftliğine götürdü." deyince bir an duraksadım. Çünkü
Mehmet daha önce bana dayısının bir çiftliği olduğundan
söz etmemişti. Neyse ki Hülya Teyze, Ayşe Hanımların
Balıkesir'de bir çiftliği olduğunu söyledi de kısa süreli bu
kafa karışıklığımı giderdi.
Parçada eleştirilen cümlenin anlatımında eksik olan
özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duruluk
B) Açıklık
C) Sadelik
D) Tutarlılık
E) Akıcılık