Mesnevi Soruları

Aşağıdaki dizelerin hangisi bir mesneviden alınma- mıştır? A) Böyle deyü kamusi kıldı zari İmdi eşit ol Yusuf peygamberi Özi göynür bunlara açar yüzin Arz kılur ol bunlara kend'özin B) Kâküli içün çekişmişler meger Geçdi biribirine zencirler Eyleyüp tahsin anun nakkaşına Çok nazar kıldum gözine kaşına C) Lebin yâdına can hun-ı dil içer Revadır çünki oldu kana teşne Serap oldu bana lâlin şarabı Sudan nice bir oda yana teşne D) Aşk ile değdi girdi işlemeğe Gâh ayaklayu gâh dişlemeğe Arpa gördi göğermiş aç eşek Buldı can derdine ilaç eşek E) Bizim ulu işimüz odundur Od uran içümüze o dûndur Bize çokdur hakiki buyrukda Nice boynuz kulağu kuyrukda

MLER-1 TESTI açla- ayı- ışıl- irl- 12. Eserin, Sultan 1. Murad zamanında Bursa da Ulu Cami'de yaşanan bir olaydan sonra yazıldığı va yet edilir. 15. yüzyılın günlük konuşma diliyle vo cuda getirilen bu mesnevi için Türklerin peygam berimize duyduğu derin sevginin bir ifadesi demek yerinde olur. Sanatçının "milletin inanç birliğini koruma niyetiyle eserini yazdığı" yorumunu yapan eleştirmenler de olmuştur. Münacat, Veláådet, Risa let, Miraç, Rihlet ve Dua olmak üzere altı bölümden oluşan eser sade dili ve yalın üslubuna rağmen çok etkileyicidir. Kendisinden sonra bu mesnevi türünün yazılması adeta geleneğe dönüşmüşse de hiçbiri ilk eserin şöhretine erişememiştir. Eser bu nedenle sehl-i mümteni (kolay görünmesine rağ men benzeri zor yapılan) kabul edilmiştir. Halk, bu mesnevideki bir bölümü eserin adı yerine kullanın ca gerçek adı neredeyse tamamen unutulmuştur. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Vesiletü'n Necat B) Rebabname CY Hayriyye D) Risaletü'n Nushiye E) İskenderame

10. Doğu edebiyatının mesnevi türünde yazılmış klasik bir aşk öyküsüdür. Bu mesneviyi Ahmedi, 4798 beyit halinde yazmıştır Lirik gazellere, Türk folklor konu- larına, Koroğlu ve Dede Korkut Hikayeleri'ni andiran parçalara yer vermiştir. Ahmedi esenni Emir Süleymanı adına yazmışter. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangi sidir? A) Danişmendname C) Cemsida Hursid B) Yusuf u Züleyha D) Makalat

8. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmamıştır? A) Yüzüm sürüp çemenler gibi hâke Duâlar eyledüm ol zât-ı pâke Sunup bu nazmı dest-i Şehriyâra Gül-i sad-bergi irgürdüm bahara B) Ey gönül yârı iste candan geç Ser-i kûyun gözet cihandan geç Yâ tama' kes hayât zevkinden Yâ leb-i lâ'l-i dil-sitândan geç C) Dua okudi karşudan ürdi ol Kamu gussa tumârını dürdi ol Öğüt ana kâr itdügin bildi hem Hatifin şikâr itdügin bildi hem D) Olupdur tamam işün andan girü Yiyelüm içelüm kadeh sun berü Turup köşke ağdılar oturdilar Süci taşıdup nukl getürdiler E) Baş urur yire vü degürür selam Eğer buyurasın diyeven tamam Didügin yalan söylemeye dilüm Bilinsin ki ilçiye yokdur ölüm

B 17. Bu mesnevide, aşk birçoklarının zannettiği gibi ilahi, tasavvufi bir aşk değildir. Ama mistik bir aşktır. Böyle bir tabir yoksa söyleyelim, kahraman bir fenafil-aşk'tır. Bununla beraber başlangıçta beşerî olan bir aşkın giderek bedenî hazlardan sıyrılıp bir çeşit süblimasyon'a (i'lâ) ulaşması mümkündür. Dünyevi yani özel terimi ile mecazi aşkın, yüce bir duygu hâlinde ilahi aşka ulaştığı düşünülebilir. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A A) Leylâ vü Mecnûn B) Yûsuf u Züleyhâ C) Hüsrev ü Şîrîn D) Hüsn-ü Aşk E) Şem ü Pervâne 19. Sa he şiir uy Ya es şa m B h

sidir? 23. Dil-zinde-i feyz-i Şems-i Tebriz Ney-pare-i hâme-i şeker-riz Bu resme koyup beyân-ı aşkı Söyler bana dâstân-ı aşkı Kim vardı Arab'da bir kabîle Mustecmi'-i haslet-i cemîle Ser-levha-i defter-i fütüvvet Ser-hayl-i Arab Benî Mahabbet Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisinin özelliklerini taşıyan bir şiirden alınmıştır? A) Mesnevi C) Gazet E) Tuyuğ B) Kit'a Kaside

3. Divan edebiyatında olay çevresinde gelişen anlatmaya bağlı edebî metinlerin en önemlisi olan mesneviler, divan edebiyatının manzum romanları gibi değerlendirilebilir. Bunlar, divan şiirinin sanat anlayışı ve dünya görüşüyle yazılmış aşk hikâyeleridir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen mesnevilerden biri değildir? A) Hüsnü Aşk C) Şem ü Pervane B) Leyla ile Mecnun D) Kerem ile Aslı E) Ferhad u Şirin

8. Şeyyad Hamza'nın "Yûsuf ve Zelîhâ" adlı mesnevisi, 13. yüzyılın dinî ve fikri hayatına uygundur. Sade bir Oğuz Türkçesiyle yazılmıştır. Eserin en önemli yönü dilidir. Eser, Eski Anadolu Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini büyük ölçüde aksettirir. Eserin konusu Kur'an'dan alınmıştır. Esere, tasavvuf anlayı- şi egemendir. Bu bilgilerden hareketle metinden Şeyyad Hamza'nın edebî kişiliği ve sosyal konulardaki görüşle- riyle ilgili olarak neler yansımaktadır? Tasavvuf anlayışı egemen otnost. neig Yazarın/Şairin Biyografisi

1. Tes Cümlec Aşağıdakilerden hangisi öznel bir tanım cümlesidir? A) Anit, önemli bir olayın veya büyük bir kişinin gele- cek kuşaklarca tarih boyunca anılması için yapılan sembol niteliğinde yapıdır. B) Anı yazarı, gerçeğe bağlı kalmak, inandırıcılığını arttırmak amacıyla mektuplardan, belgelerden, günlüklerden yararlanmalıdır. Şiir bir sorun, bir durum üzerine ölçülü konuşan, susunca da bizim düşünmemizi bekleyen bir ol- gunluktur. D) Cumhuriyet Dönemi sanatçılarından Ahmet Muhip Dıranas, öykü ve roman türünde eser yazmamıştır. E) Hayvanlar ve cansız varlıklar arasında geçmiş gibi anlatilan olaylara dayanan, insanlara ibret dersi veren kisa masallardır fabl.

1 7. Bir eşek vârimiş zaif ü nizâr Yük elinden katı şikeste vü zâr Gâh odunda vü gâh suda idi Dün ü gün kahr ile kisuda idi Ol kadar çekeridi yükler ağır Ki teninde tü komamışdı yağır Nice tü kalmamışdı et ü deri Yükler altında kana batdı deri Biçim ve içerik özelliklerinden hareketle bu beyitle- rin aşağıdakilerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Mantıku't Tayr B Harname C) Şikâyetname D) Ruznam E) Pendname

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SOSYAL BİLİMLER-1 A istasyon gerilerde kaldı. Büyük, yoğun, taş. Puslu ışıkları yaygın. Acı soğuk. Atların nalları buzları kırıyordu. Sokak lambaları ölü ölü mat aydınlıkta. Ayak parmaklarım sız- lıyordu, dizlerim donuyordu. Ağaçlar çıplak, donuk, katı. Şehir tortoptu, dumansızdı, büzülmüştü. Mangallarda kıvılcımlar bile sönmek üzeredir. Üstlerini örten kül çoktan soğumuştur. Odalar soluk kokuyordur: Ağır, kekre. Kirpik diplerinde, göz uçlarında çapaklar birikmiştir. Çenelerim birbirine vuruyordu. Atların sırtı buğulanıyor, arabacının buğulu soluğuna karışıyordu. Parmaklarımı yadırgıyorum: Nemli, ılık ağzımda. Şehri yabancılıyordum. Lisenin önün- den geçtik. Bir yıl olmamıştı ayrılalı. Babamla bu yoldan dönmüştük, kan ter içinde. Annemi geride bıraktığım istasyondan yolcu etmiştik. Annem sık sık içini çekerdi. Hep ağladığı sanılabilirdi. "Erkekler ağlamaz." demişti, babam. Ağlamamıştım. Annem istemiyordu. Zayıfmışım, yapamazmışım. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kahraman bakış açısıyla kaleme alınmıştır. B) Öykü kişisinin hayal kırıklığından bahsedilmiştir. C) Geriye dönüş tekniğinden yararlanılmıştır. D) Çağrışıma açık, şiirsel bir üslup söz konusudur. E) Betimlemelere yer verilmiştir.

15. Yüz kuşa irer-isen bir murg ola Kamusina pâdişâh sîmurg ola Kuşlara yüz dürlü dürişmek gerek Pâdişâhlarına irişmek gerek Kuşlara hüdhüd meger rehber ola Kim bu kuşlar yoriyalar ol yola Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır? A) Harname Seyhi B) Mantıku't-Tayr C) İskendername D) Şikâyetname E) Siham+Kaza Nefi many

91 retmek MEB 2021-2022. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav 9. Aşağıdakilerden hangisi aşk konulu halk hikâyele- Brinden değildir? A) Arzu ile Kanber B) Leyla ile Mecnun C) Ercişli Emrah ile Selvihan D) Tahir ile Zühre E) Kerem ile Aslı

Oyunlarında mitoloji ve tarihten sıkça yararlanır. Özellikle absürt (uyumsuz) tiyatro alanında başarılı ürünler verir. Canlı Maymun Lokantası ve Frigya kralı Midas'ın tut- kularını anlattığı "Midas Üçlemesi" ile tanınır. Özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Muhsin Ertuğrul BYGüngör Dilmen C) Orhan Asena D) Recep Bilginer 24.. E) Turan Oflazoğlu 26. 10

3- bi 3. ADIM 9. (I) İstanbul, ayrı düşen ana oğullar, karı kocalar, kardeşler, sevgililer demekti. (II) Sönen ocaklar, solan bahçeler demekti. (III) Dönüşü olmayan gidişler, hasreti dinmeyen gurbetler de- mekti. (IV) Ne zaman birileri gitmeye kalksa Bosna toprak- larından İstanbul'a doğru, acı ve özlem eşlik ederdi gidene, sonsuza kadar. (V) Gözyaşları sel gibi akmaya başladığında, önüne katar İstanbul'a sürüklerdi umutsuzları. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler- den hangisi yanlıştır? t A) I. cümlede isimden isim yapma eki kullanılmıştır. B) II. cümlede ek fiil almış basit yapılı sözcüğe yer verilmiştir C). cümlede ünsüz yumuşamasına uğramış sözcük vardır. D) IV. cümlede belgisiz zamir vardır. t E) V. cümlede birden fazla yapım eki almış sözcük vardır.

9. (1) Türkler Müslüman olduktan sonra ortaya konulan ilk eser- ler Hakaniye Türkçesiyle yazılmıştır. (II) Bu eserlerden biri olan Kutadgu Bilig sembolik bir eserdir. (III) Yusuf Has Ha- cip tarafından mesnevi tarzında yazılmıştır. (IV) Bir diğeri ise 1072-1074 yıllarında Kaşgarlı Mahmut tarafından hazırlanan Divânu Lugâti't-Türk isimli sözlüktür. (V) Bu eser Türklere Arapçayı öğretmek amacıyla yazılmıştır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I EW C) III B) II D) IV