Milli Edebiyat Anlayışını Yansıtan Şiir Özellikleri Soruları

1. Metin Servet-i Finun çıkmışlardı. Bihter yalnız kalmıştı. Bu günü bütün düşünememekle geçirmişti. Kendisini, elinde Bu gün akşamüzeri dönen Matmazel de Courton'la birlikte Nihal, biraz sonra da Adnan Bey olmayarak, sürükleyen bir dalga üzerinde gibiydi. Onlar gittikten sonra Behlul'un odasına girmiş, orada bu güzel kış gününün incitmeyen se- rin havasını solumaktan bir bahar zevki alarak açık pencerenin yanında, Behlul'un koltuğunda böylesine saatlerce düşünebilmişti. ışıkları baygın öpüşlerle Kanlıca tepelerini yalıyor, ta ötede, Beykoz'dan ağır Güneşin son akıcılıkla gelen beyaz bir bulut parçasının bir kenarı donuk şişe beyazlığı ile parlarken, altında yararlanarak Boğaz'ın durgun sularını okşayan sandallar, kayıklar geçiyordu. geniş bir çizgi yavaş yavaş koyulaşan bir gölge biçiminde duruyordu. Bu tatlı kış gününden Karşıda Şirket'in bir vapuru siyah dumanlarını serperek yer yer yalıları gizlerken, iri bir In- giliz şilepi, güvertesinde öteye beriye koşan dört beş başla, sessiz ıssız, sanki yapayalnız Kara- liyordu. Düşüncelerine yalnız bir sonuç verebilmişti: Behlul'u beklemek!.. Bu gece gelmeyecek Her gün bu şeylere ilgisiz kalan Bihter, bugün burada düşünürken, uzun uzun bakışlarla da- olursa artık her şeyin bitmiş olduğuna karar verecekti. deniz'e doğru ilerliyordu. Halit Ziya UŞAKLIGIL, Aşk-ı Memnu Milli edb. II. Metin Sabahleyin karısına Ayşen'in faturalarını ödeme mecburiyetinden şikâyette bulunmuştu. Halbuki bu işten, hele akşamüzeri Beyoğlu Balıkpazarına uğrayarak bol keseden alış verişten aldığı zevk hudutsuzdu. Elde ufak tefek paketlerle, arkada küfesi dolu hamallarla eve dönüş ne hostur! Ata, yalnız kendi elindekilerin değil, başkalarının taşıdıkları paketlerden bile neşesini duyan bir adamdı. Malî durumu hiçbir zaman yükte hafif, pahada ağır eşya almağa müsaade etmemekle beraber gene de -savaştan önce- hoşuna giden bir sürü ufak tefek satın alamıyacak kadar da bozuk gitmemişti. Ancak savaş pahalılığı başgösterince hepsini kesmiş, şiddetle gerekli kaba gıda maddelerin- den başka şeye para veremeyecek hale düşmüştü. Eskiden låkerda, fıstık, kebep kestane alıyor- du, bazan kestane şekeri bile... Sonraları sadece tahin helvasına yattı, bir de yufkayla yassıka dayıfını haritadan silmişti. Ekmek vesikaya bağlanıp bunlar karaborsada gizli satılmağa, ev e- çantalar içinde gezdirilmeğe başlayınca artık dükkânlarda göremediğine sevindi. Refik Halit KARAY, Bugünün Saraylısı

17. Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini, Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini... Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu'muz Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar olsun... ayrılıyor yolumuz Bu dizelerde dile getirilen görüş aşağıdaki sanatçılardan hangisinin şiir anlayışına uzaktır? A) Mehmet Emin Yurdakul B) Enis Behiç Koryürek C) Yusuf Ziya Ortaç D) Ahmet Haşim E) Faruk Nafiz Çamlıbel 19.

TEST 7. O Ben en hakir bir insanı kardeş duyan bir ruhum Bende esir yaratmayan bir Tanrı'ya iman var Paçavralar altındaki yoksul beni yaralar Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum Volkan söner, lakin benim alevlerim eksilmez Bora geçer, lakin benim köpüklerim eksilmez Bırak beni haykırayım, susarsam sen matem et Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet Sevenleri toprak olmuş öksüz bir çocuk gibidir Yukarıda dünya görüşünü dile getiren şair, aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Ziya Paşa B) Ali Canip Yöntem C) Mehmet Fuat Köprülü D) Yahya Kemal E) Mehmet Emin Yurdakul

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİR i ortaya şiirinde mel fel- mopolit, aybet- ürk-İs- şünü edi- den in in 3. Zira bir gün elinize Emile Bergarac imzalı bir kitap geçer ve isminin "Lyre Brisee" olduğunu hayretle görürseniz o vakte kadar zihninizde büyüttüğünüz Fikret'in meşhur kitabına kendi- liğinden bir isim bulamayarak şu ufacık terkibi bile Fransızcadan aşırmaya mecbur kaldığına müteessir ve müteessif olursunuz. Otuz beş- sene evvel başlayan sadeliği öldüren onlardır; tekellüm lisanıyla yazı lisanını yani tabii lisan- la suni lisanı birleştirmek değil, kilometrelerle birbirinden ayırmışlardır. Onların öyle misrala- rına, öyle cümlelerine tesadüf olunur ki, içinde hiç Türkçe yoktur. www. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen düşünceleri savunmaz? A) Ziya Gökalp B) Mehmet Emin Yurdakul C) Yahya Kemal D) Faruk Nafiz Çamlıbel E) Abdülhak Hamit Tarhan ÖĞRENİY ANAHTAR Yusuf Ziy Türkçesi dir Önce kilense c Çamlıbe Akina, C gar Est ölçüsü tiyatros yesimi Juve Akbaba dengTürk yaza Orta

Hnkara Yayın 4. Aşağıdakilerden hangisi Millî Edebiyat şiiriyle ilgili olarak söylenemez? A) Saf şiir anlayışı, bu dönemde de etkisini sürdür- müş; Mehmet Âkif Ersoy, anlayışın öne çıkan ismi olmuştur. B) Konu seçiminde yerlilik esas alınmış, halkın yaşa- ma biçimi şiirlerde işlenmeye başlanmıştır. C) Şiirlerde kahramanlık ve yurt sevgisi coşkun bir lirizmle işlenmiş, devrin gerçekliği eserlere yan- sıtılmıştır. D) Halk edebiyatı nazım biçimlerinden yararlanıl- makla birlikte yeni nazım biçimleri de denenmiştir. E) Sade bir dille ve hece ölçüsüyle şiir yazma konu- sunda Mehmet Emin Yurdakul'un çıkışı oldukça önemlidir.

11. Aşağıdakilerden hangisi Mehmet Âkif Ersoy'un şiirle- rinden alınmış olamaz? A) Alınız ilmini Garb'ın, alınız san'atini Veriniz de mesainize son sür'atini B) Yıllarca, asırlarca süren uykudan artık, Silkin de: Muhîtindeki zulmetleri yak, yık! C) Eyvâh! Bu zilletlere sensin yine illet... Ey derd-i cehâlet, sana düşmekle bu millet, Bir hâle getirdin ki: Ne din kaldı, ne nâmûs! D) Hâkîlere bahş eyleyerek hâk-i siyâhı Dûşunda beyaz bir bulutun göklere âzim. Her sahn-ı hakîkatten uzak, herkese mechûl; Yalnız ikimiz sayd-ı hayâlât ile meşgûl. E) Müslümanlıkta 'anasır' mı olurmuş? Ne gezer! Fikr-i kavmiyyeti tel'in ediyor Peygamber. En büyük düşmanıdır rûh-ı nebi tefrikanın; Adı batsın onu İslâm'a sokan kaltabanın!...

6. Aşağıdaki boşlukları uygun bir şekilde tamamlayınız. a) Millî Edebiyat akımı b) .........................'de çıkan c) Ömer Seyfettin Millî Edebiyat'ın dille ilgili ilkelerini çıkardıkları dergide yazdığı ....... ****** ******* adlı makalede vermiştir. d) Mehmet Emin Yurdakul'un Yunan Harbi'ne karşı yazdığı. uyandırma amacı güder. e) Halide Edip kaleme almıştır. 7. SOUNCE G▪▪▪ Güzel dil Türkçe bize ***** ... ...... ....00 akımından etkilenmiştir. ............. dergisi Millî Edebiyat'ın başlamasında etkili olmuştur. ...... www. LİSAN i . şiirinde millî bilinci romanında doğrudan Kurtuluş Savaşı'nı konu alan ilk eseri Lisanda sayılır öz

2. Şiire aruzla başlamış, aruzla yazdığı şiirler arasında en çok rubaileri ile beğeni toplamıştır. Hece ve aruzun yanında serbest vezni de başarıyla kullanmıştır. Milli duygularla yüklü dizeler yazmıştır. Yurt güzelliklerini, vatan sevgisini, kahramanlığı dile getiren şiirler yazmıştır. Şiirlerinde canlı bir dilin öne çıktığı sanatçının Kanatlar ve Gagalar ad eseri özdeyişlerden oluşmaktadır. Bu parçada söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? AY Ömer Bedrettin Uşaklı B) Faruk Nafiz Çamlıbel C) Arif Nihat Asya D) Zeki Ömer Defne peria acras olke E) Halide Nusret Zorlutuna

aşa- i A Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 19. Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek, Bizim diyarımız da binbir bahan saklar! Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek Incinir düz caddede dağda gezen ayaklar Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da Gezersin kırk asırlık mabedin içini Bizi sarsar bir sülüs yazı görsek duvarda. Bize heyecan verir bir parça yeşil çini Bu dörtüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? Niteleyici ifadelerin kullanıldığı B) Milli edebiyat şiir anlayışını yansıttığı Karşılaştırmaların yapıldığı DYSanatı kendi topraklarından uzaklarda arayanların eleştirildiği E) "Sanat için sanat" ilkesinin hâkim olduğu 20. Descartes'in Metot Üzerine Konuşma adlı eserin- den yola çıkarak isimli eserini oluşturmuştur. Ya-

21. 1. Bu grupta anılan sanatçılar milliyetçilik akımından etkilenmiş ve şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmış- lardır. Türk Dili ve Edebiyatı II. Şiirde sade, özentisiz olmayı ve süsten uzak dur- mayı tercih etmişlerdir. III. İlk şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmış olsalar da daha sonra heceye geçmişlerdir. IV. Şiirde memleket sevgisi, yurdun güzellikleri, kahra- manlıklar ve yiğitlik gibi temaları işlemişlerdir. V. Halk edebiyatı nazım biçimlerini terk edip divan edebiyatının gazel, kaside, mesnevi gibi nazım bi- çimlerini heceyle yazmayı denemişlerdir. Beş Hececiler (Hecenin Beş Şairi) ile ilgili yukarıda verilen numaralı cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2

6. O hâlde yalnız bir seçenek kalıyor: Konuşma dilini yazı dili haline getirmek. Zaten halk ozanları bu işi eskiden be- ri yapıyorlardı. Divan edebiyatının yanında halk diliyle ya- zılmış bir Türk edebiyatı, altı yedi asırdan beri mevcuttu. Demek ki dildeki ikiliği kaldırmak için yeni bir şey yapma- ya gerek yoktu. Halkın dilini esas almak yeterliydi. Bu sözleri söyleyen bir sanatçı, hangi edebiyat döne- minde değerlendirilir? A) Tanzimat 1. Dönem C) Servetifúnun B) Tanzimat II. Dönem D) Fecriati E) Milli Edebiyat

Gıkardılar eseri: Mav 21. Aşağıdakilerin hangisinde, Milli Edebiyat Dönemi sa- natçılarının sanat anlayışlarıyla ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A Şiirde, ulusal ölçü olan hece ölçüsünü kullanmışlardır. B Milliyetçiliğin verdiği coşkuyla şiirde de romanda da ro- mantizmin etkisinde kalmışlardır. Hikâye ve romanlarının konularını tarihten, toplum ger- çeklerinden ve günlük hayattan almışlardır. -DYS DY Sade bir dil ve yalın bir anlatıma yer vermişlerdir. EX Anadolu insanını, coğrafyasını ve gerçeklerini anlat- mışlardır.

09E30F9A Millî Edebiyat Dönemi ile ilgili olarak aşağıdaki açıkla- malardan hangisi vanlıştır? A Sade dil ve hece ölçüsüyle yazılan şiir anlayışının oluşma- sinda Yeni Lisan hareketi önemli bir yol oynamıştır. B "Genç Kalemler, Çocuk Bahçesi, Türk Yurdu, Dergâh" bu dönemde yayımlanan dergilerden birkaçıdır. SÖmer Seyfettin, Ziya Gökalp ve Ali Canip Yöntem'in ortak özelliği; şiirlerinde sembolizmden yararlanmış olmalarıdır. D Dil ve edebiyatın Doğu - Bati taklitçiliğinden kurtarılması ge- rektiği benimsenmiştir. E) Ibnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci ve Musahipzade Celal, bu dönemde sadece tiyatroyla uğraşan yazarlardır.

OGRETEN SORU Apgidakilerden hangisi Yeni Lisan hareketinin şiir- deli yeniliklerinden biri değildir? 4) Yazı dilini konuşma diline yaklaştırma 2) Halkın konuştuğu dille şürler yazma C) Arapça ve Farsça sözcükler yerine Türkçe sözcükler D) Bati edebiyatını yakından takip etme BÜlke ve millet gerçeklerini işleme 4. M S S

Sen Sen kalpsizsin; hani senin gençliğinin hayatı? Aşkların mı? Bir nefeste solabilen bu şeyler, Bir yanardağ ateşiyle kömür gibi karardı; Şimdi ise yerlerinde bir sıtmalı yel eser. Evet, benim her şii'rimde yılan dişli diken var; Sizler gidin bal verecek yeni açmış gül bulun. Belki benim acı sesim kulakları tırmalar; Sizler gidin, genç kızların türküsüyle şen olun. Varın sizler, onlar ile korularda el ele Gezin, gülün, bir çift bülbül aşkı ile yaşayın; Yalnız kendi, yalnız kendi ruhunuzu okşayın. Bir kısmı verilen Mehmet Emin Yurdakul'a ait bu dizeler, Millî Edebiyat Dönemi anlayışının, Fecriati'nin, I. Sanatlı ve ağdalı bir dil kullanma II. Batı edebiyatını örnek alma III. Bireysel duyuş ve düşünüşlere yönelme IV. Halk anata ve edebiyata ilgisini artırma özelliklerinden hangisine karşı çıkış olamaz? A) Yalnız I B) Yalnız IV D) II ve III E) III ve IV C) I ve II

20) Aşağıdaki eser-sanatçı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Yüz Akı - Ömer Seyfettin B) Rahmet - Yakup Kadri Karaosmanoğlu C) Dağa Çıkan Kurt - Halide Edip Adıvar D) Eski Ahbap - Aka Gündüz E) Memleket Hikâyeleri - Refik Halit Karay