Paragrafta Yapı Soruları

14. Kara delikler, uzayda yol alan hiçbir madde veya radyasyonun kaçamayacağı kadar büyük kütle çekim alanlarıdır. Aslında kara delikler, ölü yıldızlardır çünkü büyük kütleli bir yıldızın dönüşmüş hâlidir. Bir yıldızı, devasa bir termonükleer reaktör olarak düşünebilirsiniz. Bu reaktörün bilinen yakıtı, yıldızın çekirdeğinde süregelen füzyon tepkimeleridir. Bu tip tepkimede, hidrojen gibi daha küçük atom numarasına sahip elementler, birbirine kaynayarak helyum gibi daha büyük atom numaralı elementlere dönüşürler. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Basit yapılı eylem cümlesi B) Öznesi ortak/bağlı cümle C) Birleşik yapılı isim cümlesi Anlamca ve biçimce olumlu cümle E Sadece özne ve yüklemden oluşan cümle

1781. 3 II. Öyle ki toplumsal kurumların tamamı sanal bir topum gibi (aile, ekonomi, din, eğitim, vb.) sosyal medyada temsil edilmektedir. Sosyal medyada temsil edilen toplumsal kurumlar, ger- çek yaşamdaki gibi sosyal medyada da bulunmaktadır. 2 III. Sosyal yaşam içerisinde olduğu gibi bireylerin ve top- lumların sosyal medya içerisinde temsil edildiği görül- mektedir. 4 IV. Sosyal medya üzerinden yapılan araştırmalar klasik medyaya göre toplum hakkında daha sağlam ve çeşitli bilgiler verdiği düşünülmektedir. 25 V. Bu durum sosyal medyayı, sosyoloji için önemli bir kay- nak ve araç hâline getirmektedir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir metin oluşturulduğunda hangisi baştan üçüncü sırada yer alır? A) I B) I C) III D) IV E) V

go 20. Efsaneler denizindeydiler ve gittikleri yerlere kendi efsane lerini de götüreceklerini henüz bilmiyorlardı. Midilli'den rülebilen ufuklar dört kardeşin büyüklerine göz kırpıp duru yor, köpüklü bağrını göstererek ötelere, daha ötelere çağı riyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Ünsüz değişimine aykırılık C) Ünsüz benzeşmesi E) Hece düşmesi B) Ünlü daralması D) Sessiz türemesi

12. (1) Bahattin Karakoç'a göre şair ile toplum, uyum içerisinde olmalidir. (II) Yani şair, topluma kendi gör- düğü iyilik ve güzellikleri yansıtmalı, doğruyu ve yan- lışı göstermelidir. (III) Ancak toplum da şairine sahip çıkmalı ve onu terk etmemelidir. (IV) Şair ve toplum üzerine düşen sorumlulukları karşılıklı olarak yerine getirmelidir. (V) Bahattin Karakoç'un bu anlayışla şiir yazdığının en büyük kanıtlarından birisi Yitikte Eski Töreler şiiridir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümle, basit yapılı, kurallı bir cümledir. B I. cümle, öznesi ve dolaylı tümleci ortak bağımlı şıralı cümle örneğidir. C) III. cümle, yüklemleri olumlu anlam içeren sıralı cümledir. D) IV. cümle, öznesi bir söz grubundan oluşan giri- şik birleşik cümle örneğidir. E) V.si, birden fazla yargı içeren, yüklemi isim tam- lamasından oluşan cümledir.

2. 1. Kişiye uygulanan bir eğitim programından elde edi- lecek sonuçlar, onun kişisel özelliklerinden büyük ölçüde etkilenir. II. Böyle olmasaydı aynı eğitim programının farklı in- sanlarda tarnamıyla aynı sonuçları vermesi gerekir- di. Aşağıdakilerden hangisi bu iki cümlede ifade edi- lenleri doğru biçimde birleştirmiştir? A) Eğer kişisel özellikler eğitim programlarının sonucu- na yön veriyor olmasaydı aynı eğitim programının farklı insanlar üzerinde farklı etkileri olmazdı. Testokul B) Kişilere uygulanan bir eğitim programının herkeste başarılı olmaması, insanların eğitim programına bir- birlerinden farklı derecede önem vermeleri ile ilgili- dir. C) Eğitim programlarından farklı farklı sonuçlar elde ediliyor olsaydı insanların bu eğitim programına aynı tepkileri vermedikleri söylenebilirdi. D) Eğitim programlarından iyi bir sonuç elde edebilmek, ancak farklı insanlara farklı programlar uygulamakla mümkün olabilir. E) Eğitim programlarından olumlu sonuçlar alınama- dığına göre farklı eğitim programları geliştirip farklı insanlara uygulamak gerekir. 4.

18. I. Bu noktada geleneğin politik ve ideolojik boyutundan söz etmek mümkün görünmektedir. II. Gelenekçi, geleneği bir kalıp olarak algılar ve değişimin, gelişimin geleneğin bir parçası olduğunu kabul etmez. III. Hangi toplum veya kültürde olursa olsun gelenek, toplumda belli davranış kalıpları üretip sunan ve bu kalıplara uyulması hususunda belli yaptırımları olan bir kurumdur. IV. Geleneksel olmakla gelenekçi olmanın ayrımı bu noktada belirginleşir. V. Geleneği bir ideolojik olgu olarak algılayıp benimsemek, toplumsal değişimin önüne geleneği bir set olarak koymak anlamına gelir. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V 20

8. (1) Bolu ve çevresindeki yöreler, özellikle hafta sonunun en gözde yeridir. (II) Abant ve Gölcük Gölü'nde beyaz örtünün ortaya çıkardığı görsel şöleni her yerde bulamazsınız. (III) Çam ağaçlarıyla çevrili bu göl, süzüle süzüle düşen karlarla unu- tulmaz bir manzara sunar. (IV) Atlı kızaklar da manzaraya ay- ri güzellik katar. (V) Kışın güzelliğini doyasıya yaşamak iste- yenler Abant'a uğramalıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) III. cümlenin nesnesi sifat tamlamasıdır. B) II. cümlede birleşik eylem kullanılmıştır. CI. cümlede üstünlük belirteci vardır. D) V. cümlenin yüklemi geçişsiz eylemdir. E) IV. cümledeki sıfatlar basit yapılıdır.

4. Fatih Sultan Mehmet kendi zamanına kadar mevcut olan Osmanlı kanunlarını bir araya toplayarak "Kanunname Âli Osman" adıyla anılan ilk Osmanlı Kanunnamesini ha zırlamıştır. Kanunname-i Âli Osman, aşağıdakilerden hangisine dayanılarak hazırlanmıştır? A) Türk örf hukukuna B) Roma Hukukuna Şer'i Hukuka D Seriye sicillerine E) Jüstinyen Kanunlarına

13. Modern Türk öykücülüğünün çığır açıcı isimlerinden 1 biri olan Sait Faik, bu türün en iyi örneklerini vermiş. 11 Hayatının büyük bölümü Burgazada'da geçen, pek çok hikâyesini de bu adada kaleme alan yazarın evi IV bugün müze olarak ziyaretçilere açık. Sait Faik'i ya- kından tanımak, onun yazın ve ruhsal dünyasında bir V yolculuğa çıkmak isterseniz yolunuzu Burgazada'ya düşürebilirsiniz. Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi "tamlayan eki" almamıştır? B) || AN C 14. Avrupa'nın birçok başkentine gittim ama hichiri honi C) ili D) IV E) V

C) Amaç-sonuç cümlelerine yer verilmişt D) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. E) Benzetme ve görsel ögelerden yararlanılmıştır. 17. (I) Türkiye'de ilk deneme televizyon yayını 31 Ocak 1968 tarihinde Ankara'da bulunan Mithatpaşa Stüdyosu'nda Mahmut Tali Öngören'in açılış ko- nuşmasıyla başladı. (11) 1970'te İzmir televizyonu, ardından 1971'de İstanbul televizyonu faaliyete geçti. (III) İlk canlı spor yayını, 1971 yılında İzmir'de Karşıyakaspor Kulübü ile İstanbulspor arasında oy- nanan futbol maçını naklen vererek gerçekleştirdi. (IV) Sonraki sene televizyonda ilk kez Bedava Dün- ya Gezisi adlı yabancı dizi Türkçe seslendirildi. (V) Aynı yıl reklam yayınlarına da başlandı. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisi- ne düşüncenin akışına göre "Haftada üç gün, üçer saat olarak başlayan deneme yayınları bir yıl sonra haftada dört güne çıktı." cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V ŞANLIURFA İL MİLLİ EĞ 6 A) BY C D E

1. Atomlarda ve moleküllerde elektronlar belirli enerji seviyelerinde bulunur. Bir elektron, foton soğurarak daha yüksek enerjili bir seviyeye ya da foton yaya- rak daha düşük enerjili bir seviyeye geçebilir. Farklı türdeki atomların ve moleküllerin yapısı farklı olduğu için soğurdukları ve yaydıkları fotonların frekanslan da farklıdır. Dolayısıyla uzayın herhangi bir bölge- sinden Dünya'ya ulaşan ışık incelenerek o bölgede hangi atomların ve moleküllerin bulunduğu hakkında çıkarımlar yapılabilir. II. Şili'deki ALMA teleskoplarıyla gözlemler yapan bir grup gök bilimci, Dünya'ya yaklaşık 1500 ışık yılı mesafedeki genç bir yıldızın etrafında tuz molekülleri tespit etti. Araştırmacılar, "Orion Srcl" olarak adlan- dırılan yıldızdan yeryüzüne ulaşan ışığı inceledik- lerinde sodyum klorür ve potasyum klorür tuzlarına ait izlere rastlamışlar. Tuz molekülleri takip edilerek yıldızı çevreleyen diskin kütlesi ve nasıl hareket ettiği tahmin edilebilir. Yukarıdaki II numaralı parçayla ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenebilir? A) I. parçada geçen terimlerin açıklamasını örneklerle yapmaktadır. B) 1. parçada sözü edilen incelemelerin sonuçlarını fark- li bir üslupla tartışmaktadır. 1. parçada sözü edilen inceleme yöntemiyle yapıla- bilecek çıkarıma bir örnek gösterilmektedir. D) I. parçada sözü edilen bilimsel olguyu farklı araştır- maların verileriyle kıyaslamaktadır. E) Tümdengelim yöntemiyle, I. parçada sözü edilen bi- limsel verilerle çelişmeyen bir sonuçtan söz etmek- tedir.

TYT / TÜRKÇE 15 (1) Her sanat, kendine göre bir yöntemle gelişir ayrıca bü- tün sanatlar birbirinin içinden yürür. (II) Bir şair aynı zaman- da bir portre çizebilir, bir romancı romanına şiirsel bir te- ma koyabilir. (III) Kelime sanatı olduğu hâlde romanın biri- mi bir olaydır, bir tiptir, bir sorundur; şiirin birimi sözcükler- dir. (IV) Şair sözcüklere dayanarak yazar; sözcük her za- man duygudur, düşüncedir. (V) Şair sözcüklere dayanarak yazar, demek "söz salatası yapar" demek değildir; şair söz- cüklere, kendi araçlarına dayanarak hayatı, durumu açıklar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede hem isim tamlamasına hem de sifat tamla- masına yer verilmiştir. B) II. cümlede birleşik yapılı birden fazla sözcük kullanıl- mıştır. C) III. cümledeki yüklemlerin hepsinde ek fiil vardır. D) IV. cümlede farklı türde zarflara yer verilmiştir. E) V. cümlede dönüşlülük zamiri isim tamlamasında tamla- nandır.

PARAGRAF 21. Teknolojinin gelişip el işçiliğinin yerini makine ve sentetik malzemelerin aldığı döneme kadar Eyüp, oyuncağın merkezi olmuştur Istanbul ve Anadolu'nun birçok yöresine oyuncak bu bolgeden dağıtılırmış, bu nedenle oyuncak denilince akla Eyüp gelirmiş. Tarihi belgelere göre Eyüp'te ilk oyuncak 18. yy.da Dökmeci Hasan Ağa tarafından yapılmıştır/Aslında M 18. yy. Eyüp oyuncakçılığı için oldukça geç bir I olma tarihlendirmedir. Evliya Çelebi, Seyahatname'sinde Eyüp oyuncakçılarının 100 dükkân ve 105 nefer, mimarbaşına bağlı bir esnaf gurubunu oluşturduklarını, bunların Bağdat Seferi (1635) nedeniyle düzenlenen esnaf alayında, arabalar üzerinde oyuncaklarını sergileyip taklitler yaptıklarından bahsetmektedir. 17. yy.in ilk yarısında 100 dükkânı olan bir esnaf grubunun bu betimlemeleri, tarihlendirmeyi daha öncesine götürmektedir. Bu parçadan hareketle; I. Tarihî kaynaklarda yer alan bir bilginin neden yanlış olduğu ortaya konmuştur. + II. Oyuncakçı esnafının neden Eyüp'ü merkez hâline getirdiği açıklanmıştır. III. Eyüp'ün oyuncak imalatı konusunda eski konumunu yitirdiği nedeniyle birlikte söylenmiştir yargılarından hangilert söylenebilir? A) Yan BYalnız II Durv D) ve Ill EL ve C) I ve III 22. Şiir bü amaç olmal çatışm tekdü şiire yapa ve si şaira deği durn gitm düz Beğ da ger gel Bu ha A) B C

Barnal DENEME-14 9.) Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. C) Tüm soru sözcükleri adıl görevindedir. D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır.

ahane bir oyun ayağı çocukları iyorum. Özgür ığım bir alan. madığımız bir oyuncusuna, dekorcusu- ak olmaktır. edilmiş iş- dern hâle çıkmaya dışında netmen- başladı. a geçti. ya da mesaj kiler- aş- 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, unutkan- lığa yol açan nedenleri şöyle sıraladı: "Kafa travma- si, epilepsi, başka nedenlere bağlı nöbetler ve beyin felçleri sıklıkla unutkanlığa yol açar. Özellikle tiroit gibi hormonal sorunlar, yatıştırıcı ilaçlar, parkinson ilaçları, uzun süreli alkol kullanımı, yetersiz beslenme ve özellikle tiyamin eksikliği sık görülen unutkanlık nedenleri arasındadır. Bunun dışında erken çocukluk dönemindeki ruhsal sorunlar, beyin tümörleri, beyin enfeksiyonları, beyin ameliyatları, kanser tedavileri, elektrokonvulzif tedavi (EKT), en sık nedeni Alzhei- mer olan bunama yapan hastalık grupları ve vücudu bütün olarak etkileyen herhangi bir hastalığın seyri de unutkanlığa neden olabilir." 37. Bu parçada unutkanlığa neden olan unsurlar ara- sında aşağıdakilerden hangisi sayılamaz? A) Geçmişte yaşanan travmalar+ B) Başa alınan darbeler ve baştaki sarsıntılar C) Sara hastalığının neden olduğu nöbetler D) Zararlı içecekler ve bazı ilaçlar Uzun süreli psikolojik baskı altında kalmalar + 38. Bu parçadan hareketle unutkanlıkla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Tedavisinin mümkün olmadığı bilimsel olarak açıklanmıştır. B) Bir nedene bağlanmayan onlarca nedenin tetik- lediği bir rahatsızlıktır." e) Son dönemlerde bilhassa gelişmiş ülkelerde fazlaca rastlanmaktadır. Başka rahatsızlıklar da vücutta bu rahatsızlığı tetiklemektedir. + E) Halk arasında yaşlılarda daha fazla rastlandığı- na şahit olunmuştur. ob us 39 Pe M K d n to k t 39

32-33. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Nabizade Nazım, Beşir Fuat'ın yalnız teoride kalan na- türalist düşüncesini daha da geliştirmiştir. Döneminde romana daha ciddi bir tür olarak bakılmasını sağlamıştır. Bunda o kadar başarılı olmuştur ki onunla aynı dönemde yaşayan pek çok yazar, kendi çizgilerinin dışında, natü- ralist çizgide yazmaya koyulmuştur. Mesela Ahmet Mit- hat Efendi'nin de çizgisinin dışında olduğu hâlde kayıtsız kalamayıp natüralist roman vadisinde yazdığı Müşahedat romanını kaleme almasına ilham olmuştur. Ahmet Mithat Efendi, romanının ön sözünde düşüncelerini: "Bu yaz, romancılığa ve romanlara dair kalem sahipleri arasında bir münakaşa açılmıştı. Münakaşaya katılanların bazıla- rının anlattıklarına bakılırsa beş on asırda, birkaç milyar insan arasında, bir romancının bile çıkmaması gerekirdi. Bununla beraber yine o kalem sahipleri, natüralist denen romancıların romancı olabileceğine; roman denilen şeyin de o çizgide yazılan eserlerden başka hiçbir şey olamaya- cağına kanaat getirmişlerdi." şeklinde belirtir. Nabizade. işte o "kalem sahipleri" içinde yer alır. 32. Bu parçada Nabizade Nazım ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Roman ile ilgili döneminde ortaya çıkan tartışmalarda fikir paylaştığına B) Roman türüne bakış açısını değiştirecek çalışmalar yaptığına C) Natüralist vadide eser yazmanın farklı bir birikim ge- rektirdiğini ifade ettiğine D) Çağdaşlarının roman anlayışının farklılaşmasında et- kili olduğuna E) Başka bir sanatçının temelini attığı bir fikri geliştirdiğine 33. Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Örnekleme yapılmıştır. B) Karşılaştırmalardan yararlanılmıştır. C) Tanık göstermeden faydalanılmıştır. D) Açıklayıcı anlatıma başvurulmuştur. E) Altı çizili yerde tanımlamaya yer verilmiştir.