Paragrafta Yapı Soruları

TYT/TORKÇE 38-39, soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplaying Cevre kirliliği dendiğinde sebepli ya da sebepsiz asil kirleti- cinin insan olduğu artık herkes tarafından kabul e Ekolojik denge dediğimiz müthiş bir r oldu. silsilesi var ve hiçbir şeyin çevreyi Kanunlar a müsaade edilmiyor, çikan atıklar bile sistemin bir parçası olarak insan ve hayvanlar tarafından değerlendiriliyor. Mesela an gün- 10k binlerce çiçeği ziyaret eder, polen toplar, çiçeklerin dol- lenmesini sağlar, meyve tutumunu iyileştirir, bal yapar. Atık olarak ortada kalan bal mumu ise isterseniz sizi aydınlatır, cilalamada kullanılır, isterseniz eşyalardaki delikleri tikar, iplerinizi kayganlaştırır veya yeniden petek haline gelir. Bir bitkinin dışandan aldığı karbondioksit dediğimiz kirli hava, suyu çeşitli reaksiyonlarla oduna dönüştürürken atık madde olarak dışarıya temiz havanın ana unsuru oksijeni salar. Olen böcekler, değişik tipte mantarlar odunun iç kısımlarına kadar nüfuz ederek odunu çürütür, yeni bitkiler ve hayvanlar için gida maddeleri hatine geliner. Hayvanlar vahşi olsalar dahi aralarında mükemmel bir-dongo-oor Ronusudur. Su kenarında balık aviayan ayı, onların sadece miktarını azıcık kontrol altına almayı sağlar. Vahşi bir kurt, ancak sağlıksız hayvanlan avlamak suretiyle tabiatta en quçlu bireylerin ya- şamasına zemin oluşturmaktadır. Tabiattaki bu besin zinci- rine, birbirini takip eden tabiat olaylarına insanın müdahalesi orada var olan dengeyi altüst edip içinden çıkılmaz sonuç- lara davetiye çıkarır. Koparılan zincir bizlere çevre kirliliği, birdenbire artan zararlı bir bitki ya da istilacı balonbalıkları gibi hayvan türü, çeşitli olumsuz tabiat olayları, hastalıklar, yok olan bitki ve hayvan çeşitliliği olarak geri dönecektir. Siz kendi haline bıraktığınızda bitkiler-hayvanlar karşılaştıkları olumsuz durumları çoğunlukla atlatırlar. Ne zaman ki müda- hale dışandan olur, hemen olumsuz durumlar başlar. "İşte, bütün mesele bu!" 38. Bu parçaya bakılarak aşağıdakilerin hangisine ulaşıla- bilir2 Al Dogada bir canlı türünün var olabilmesi diğer bir canlı türüne bağlıdır. B) Bitkiler ve hayvanlar arasındaki tür eşitsizliği tabiatın dengesini bozmaktadır. C) Zorunlu durumlarda doğaya mutlaka müdahale edilme- lidir. D) Tabiatin dengesi insandan bağımsız olarak var olmakta ve gelişim göstermektedir. E) Yaşam savaşını kazanmak isteyen hayvanlar diğer can- -larla her daim bir savaş içindedirler. P E S DENEME-12 39. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Bitkilerin oksijen üretme sürecing B) Bighayvanın doğada birden çok işlevinin bulunduğuna Ekolojik denge içinde türlerin nasıladınılabileceğine D) Tabiatın kendine has bir derge zincirinin olduğuna E) Doğanın kapan onaran, iyilestiren bir yapıya sahip ol- duğuna

20. (1) Fotosentezde ışık toplama ağına gelen Güneş ener- ud jisi akımı, dış akımdan önemli oranda daha fazlaysa nicefotosentetik ağın birden meydana gelen bu fazla enerji akışına uyum sağlaması gerekir. (II) Ağ, bu dalgalan- nie maları idare etmeyi başaramadığında canlı bu fazladan enerjiyi atmaya çalışır. (III) Canlı, böyle yaparak oksitle- ayici baskıya maruz kalır ve bu durum hücrelere zarar verir. (IV) Bilim insanları, fotosentez yapan canlıların böyle değişimlerle birçok şekilde başa çıkabildiğini ve abbitkilerin de tıpkı Güneş kremi gibi morötesi ışığa karşı abletkili koruma yöntemleri olduğunu belirtiyor. (V) Yapılan den çalışmalar fotosentetik canlıların, Güneş'e aşırı maruz un kalma sebebiyle meydana gelen hasarları önlemek üzere moleküler enerji yayma mekanizmalarının oldu- ğunu ortaya koyuyor. (VI) Ayrıca yaprakların fiziksel hareketle Güneş'i takip etmesinin de bu hasardan kaçınmak için olduğu düşünülüyor. neb Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf hangi cümleyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

||| Bir roman kahramanının inandırıcılığı, özellikle içinde || 1 bulunduğu ortamla birlikte yansıtılmasına bağlıdır. IV V Bu cümledeki numaralanmış sözlerle ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? l'inci, tamlayan (ilgi) eki almıştır. -in-un Il'nci, birden çok yapım eki almıştır. A) B) C) D) E) Mİ IIl'üncü, hâl (durum) eki almıştır. IV'üncü, sıfat-fiil eki almıştır. V'inci, belirtme hâl (durum) eki almıştır.

or- me ih- ük- ma ine ştir. din- ece ey- tü- isi 21. Bunu da refleks hareketler ve otomatik davranışlar- la sağlar. Küçüklüğünde elini sobada yakmış bir çocuk, hayatı boyunca sobadan uzak durur. Çocukken boğulma tehlikesi geçiren biri, suya yaklaşmamayı tercih eder. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Bilinçüstü, duygu ve düşünceleri şuurlu yansıtan yer- dir B) Bireyin bilinçaltındaki düşünceleri bastırması kolay- dir C) Bireyi bilinçaltı değil, bilinç düzeyindeki duygular yö- netir D) Bilinçaltına kaydedilen duygular, etkisini zamanla yi- tirir E) Bilinçaltının hedefi, kişiyi hayatta ve güvende tutmak- tir

ANAM 5.-7. sorularda numaralanmış cümlelerden hangisinin, parçanın anlam bütünlüğünü bozduğunu bulunuz. (1) Avrupa'nın çevre ve iklim politikaları, çevreyi ve hayat ka- litesini geliştirmektedir. (II) Gelişmişlik de bu politikaları uy- gulamada başarıyı artırmaktadır. (III) Ayrıca bu politikalar ye nilik, istihdam yaratma ve büyümeyi de harekete geçirerek önemli faydalar sağlamıştır. (IV) Bu kazançlara rağmen Av- rupa hâlâ bitmek bilmeyen ve büyümeye devam eden çev- resel zorluklarla karşı karşıyadır. (V) Bu zorlukların üzerine eğilmek için çevresel sorunların temel kaynağı olan üre- tim ve tüketim sistemlerinde kökten değişimler yapılmalıdır. A) I B) II C) III E) V D) IV 2 3.

3. Bu hayalde uyur Bursa her gece Her sabah onunla uyanır, güler, Gümüş aydınlıkta serviler, güller, Serin hülyasıyla bahçelerinin. Başındayım sanki bir mucizenin, Su sesi ve kanat şakırtısından Billur bir avize Bursa'da zaman. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? Hâl eki B) Isimden isim yapan yapım eki Üçüncü çoğul şahıs eki D) Fiilden fiil yapan yapım eki lyelik eki

11. I. Hades denilen yeraltındaki II. genellikle üç başlı ve yılan kuyruklu III. Yunan mitolojisine göre IV. olarak gösterilen bir köpek bekler V. ölüler ülkesinin kapısını Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan ikinci olur? A) I. B) II. 3-5 C) III. D) IV. E) V.

a- in- X ksi- SI, sür- (1) Tarihi "mis meyve sabunları aslında bildiğimiz sa- bun. (1) Edirne'ye özgü bu sabunlar, Edimet kadmo- rin kazanç kapısı. (III) Bu kadınların kimileri elmada kimileri armutta uzman. (IV) Bildiğimiz sabuna elie so- kil verdikten sonra üzerini gida boyasıyla boyuyorlar ve koku ilave ediyorlar. (V) Süs sabunu olarak ald nız bu ürünün kokusu ve boyası altı ay sonra çıkıyor. (VI) O zaman da bunları normal sabun olarak kullana- biliyorsunuz. (VII) Çilek, muz, şeftali, portakal, elma, kavun ve karpuz şeklinde olanlar, o meyveler gibi ko kuyor. (VIII) Iki girişimci genç, Türkiye'de kurdukları stantların ilgi görmesi üzerine bunları Amerika'da da kavur satmaya k satmaya karar vermiş. (IX) Once, niyetleri Noel done- minde dört-beş stant açmakmış Eakat düşündük- lerinden çok talep edilince toptancılığa başlamışlar. (XI) Üstelik şimdilerde, Amerika dışındaki ülkelere de satmaya hazırlanıyorlarmış. (XII) Bu arada farklı figür- ler de geliştirmişler. (XIII) Ömeğin Amerika için Cadılar Bayramı'nda satışa sunmak üzere bal kabağı şeklinde sabunlar hazırlamışlar. (XIV) Gençler, süs sabunlarını ilk kez gören Amerikalıların tutumunu şaşkınlıkla anla- tiyorlar: "Bir keresinde, stantta gerçek sanılarak ısırılıp geri konmus erik biçiminde sabun buldule Bu parçada sözü edilen sabunlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi soylenemez? A) Kimi ailelerin, geçimini bunlarla sağladığı BIçeriğinin sabundan farklı olduğu CYapımının insan emeği gerektirdiği Taşıdığı meyve kokusunu aylarca koruduğu Gerçek meyvelere ayırt edilemeyecek kadar benzediği 473

$ A R M A L 4. Her şeyi söylemiş, konuşacak hiçbir şeyi kalmamış olanların suskunluğu ne kadar acı ve korkunçtur. kunlyğu Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A Olumsuz isim cümlesidir. B) Öznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur. C) Belgisiz sıfatlara yer verilmiştir. D) Tamlayanı adlaşmış sifat olan bir isim tamlaması kulla- nılmıştır. E) Bir sözcükte birden fazla ses olayı vardır. X

ÜRKÇE in mün nű- an ve aksız 7 ir süre up yar ilgi Boşluk Tamamlama 17. (I) Şehirler toplu yaşama alanlarına dönüşürken /buradaki insanların ihtiyaçlarının karşılanması için de her asrin kendine göre bir geçim ve üretim endüstrisi vardı. (II) Ilk şehirler tarıma imkân veren alanlara inşa edilmişlerdi. (III) Dikkat edilirse Türkiye'de, Batı'da ve dünyanın hemen hemen her yerinde genellikle şehirler ırmak kenarında ya da bol kaynak sularının bulunduğu yerlerde ve tarıma elverişli düz yerleşim alanlarında kurulmuşlardır. (IV) Bunun temel sebebi de şehirlerdeki toplumların tarıma bağlı olmasıydı. (V) Bunun için de beslenme ihtiyacını ilk elden ve doğrudan, daha kolay yollarla karşılayabilmek gere- kiyordu. (VI) Eski çağlarda, gelişmiş bir ulaşım ağı olmadığı, olmaya başladığı dönemde de yol güvenliği bulunmadığı için tüketim maddelerinin tarladan eve doğrudan intikali gerekiyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Böyle bir stratejik zorunluluk yüzünden ilk şehirler tarımla iç içeydi, hatta bir anlamda tarım şehirleriydi." cümlesi getirilebilir? B) III C) IV A) II D) V E) VI Boşi 19. insa ins de kro BL ilk n C

ana sin- -le- ni DENEME-14 9. Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tir? A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. Bisim tamlamaları kullanılmıştır. CTüm soru sözcükleri adıl görevindedir. Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır.

8. Destanın, edebiyatın en eski mahsullerinden biri olduğu bilinir. u Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- Ssinligionev nemez? A) İki ögeli bir cümledir. iyem B) Yan cümlecik nesne görevinde kullanılmıştır. CC) Eylem cümlesidir. Istmo gunnelanemun bisbrau D) Girişik birleşik yapıdadır. Allanöy everubiud iyereső E) Düz (kurallı) cümledir. (2

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç, fiilimsi grubundan oluşmaktadır?eisio iligli alyalmbo u A) İçimizdeki en mutlu insanlar, yaşamdaki güzellikleri göre- bilenlerdir. 20 ulmul B) Acıktığınızda bana haber vermeniz yeterli olur. C) Bana hediye ettiğin her kitaba gözüm gibi bakıyorum. D) Klima açılınca biz de serinlediğimizi hissettik. E) Filmden çıktığımızda izleyiciler çok mutluydu. Oge ort

7. (1) Bir toplumda eğitim sisteminin dayandığı insan görüşü, ahlak ve bilgi anlayışı; eğitim felsefesinden etkilenir. (1) Eğitim felsefesi, eğitime yön veren sistemli düşünce ve kavramlar bütünüdür. (III) Eğitim felsefesi, bir toplumda eğitim sisteminin toplumun kültürü ve gereksinimleri doğrultusunda geliştirilmesine yardımcı olur. (IV) Örneğin 20. yüzyılda çok etkili olan pragmatist (faydacı) eğitim anlayışı, daha çok Amerikalı filozof William James ve John Dewey'in görüşlerine dayanmaktadır. (V) Bunun dışında başka felsefi düşünceler de eğitim yöntemlerine kılavuzluk yapmaya devam etmektedir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bu anlamda felsefi düşünceler, eğitim sistemlerine yol gösterir." cümlesi getirilebilir? AN B) IN C) III D) IV EV 9.

= ayraç mış R un bir M 3- k. S 6 A i L G 4. Her şeyi söylemiş, konuşacak hiçbir şeyi kalmamış olanların suskunluğu ne kadar acı ve korkunçtur. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Olumsuz isim cümlesidir. BÖznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur. Belgisiz sıfatlara yer verilmiştir. Tamlayanı adlaşmış sifat olan bir isim tamlaması kulla- nılmıştır. E Bir sözcükte birden fazla ses olayı vardır.

10. I. Ceketin çok güzelmiş. iyelik II. Ekinler dün gece sulandı../fi III. Kapinin kolu kırıldı. IV. Tütün ekimi yasaklandı. V. Çabuk buraya gelin. VI. Adem'in kalemi bende kalmış. VII. Adam başarısıyla övünüyor. Yukarıdaki cümlelerde "-n (-in, -in, -un, -ün)" kaç farklı görevde kullanılmıştır? A) 3 B) 4 Down C) 5 D) 6 E) 7