Paragrafta Yapı Soruları

6. (1) Muson ikliminin en belirgin olarak görüldüğü yer, Güney ve Güneydoğu Asya'dır. (II) Sıcaklık ortalaması, 15°C ile 20°C arasında olup yıllık sıcaklık farkı ise 10°C civarında- dır. (III) Yağışlar, daha çok orografik yağış şeklindedir; yıllık toplam yağış miktarı, ortalama 2.000 mm civarındadır ve yağış yıl içine düzenli dağılmaz. (IV) Yağışlar, yaz musonu rüzgârlarının etkisiyle yaz mevsiminde artar. (V) Doğal bitki örtüsü, kurak dönemde yapraklarını döken geniş yapraklı ağaçlardan oluşan muson ormanlarıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede karşılaştırmaya başvurulmuştur. B) II. cümlede sayısal verilerden yararlanılmıştır. C) III. cümlede iklimin getirdiği yağışa değinilmiştir. D) IV. cümlede yağışların ne zaman daha fazlalaştığı dile getirilmiştir. E) V. cümlede tanımlamaya yer verilmiştir. Türkçe Planlı Ders Föyü > 11

19, Ingilizce ve Türkçe çok bağdaşmaz iki dil. Birtakım örnekler vereyim. Birincisi; Ingilizcenin zenginliği yatay bir zenginliktir. Bir milyona yakın sözcüğü vardır. Çok gelişmiş, çok çeşitli; fakat çeşitliliğin içindeki her çeşidin geliştirmiş olduğu bir edebiyat geleneği vardır. Yani diyelim bir İngilizce "sonet" geleneği içinde bir sürü değişik "sonet" geleneğinin işlendiğini görebiliyoruz. Imla ve gramer açısından da yerleşik bir dildir. Türkçenin dikey, derinlemesine bir zenginliği vardır. Her sözün sekiz on anlamı vardır. Biz bunu zenginlik değil fakirlik olarak yorumluyoruz bazen! Deriz ki, "Al bizim yeterince sözcüğümüz yok, her sözün sekiz on anlamı var." ama bir çevirmen için bu çok önemli bir zenginliktir. Ondan sonra imla ve noktalama kurallarımız tamamen yerleşik değildir. Sentaks esnektir. Düşünün ki İngilizcede ben size bir soru sormak istiyorsam size soru sorulduğunu ağzımı açtığım an bilirsiniz. Ama Türkçede bazen sekiz dokuz satır süren cümleler var ki sonuna geldiğinizde ne olduğunu keşfedersiniz; ama bu belirsizlik sayesinde de o sekiz dokuz satır süresince çok zengin bir deneyim yaşarsınız. Çok daha uyanık okunması gereken bir dil bence. Bu sözleri söyleyen biri aşağıdakilerden hangisini söylerse kendisiyle çelişir? A) Türkçe sözcüklerle edebi eserlerde zengin çağrışımlar, imgeler ve derin anlamlar yaratmak mümkündür. B) Dilimizin zengin bir dil olmadığını söyleyenler Türkçenin zenginliğinin sözcük sayısı ile sınırlandırılamayacağını bilmelidir. C) Turkçe, İngilizce ile karşılaştırıldığında Türkçenin sanat dili olabilmesi için çok yol alması gerektiğini söylemekte yarar var. D) Ingilizce ile oluşturulmuş olan edebi eserler gelişmiş ve farklı türlerin yer aldığı bir geleneğin içinde yer alır. E) Türkçe yazılmış bir eseri okurken bir anlam belirsizliğinde kaybolmamak için dikkatinizi toplamanız gerektiğini bilmelisiniz.

E) Sözün ve anlamın çok sıkı kurulduğu şiirler azdır; şiirlerimde, bunu ne kadar başarabil- dim, bilmiyorum. (gerçekleri yansıtma) 31. "Pazarda tezgâhlara bakla düşmüşse bahar gel- miştir." dedi bir dostum. (1) Evet, bakla baharın ta kendisidir. (II) Baharda bakla, bezelye, dereotu, sığırcık, hardal, iğnelik gırla olur. (III) Kadınlar yol kenarlarına çıkıp ellerinde bıçak ve torbayla ot toplamaya durmuşlarsa bahardır. (IV) Ege'nin pazarlarını gezdim iki gün önce. (V) Hepsi de bin bir otun yeşil yeşil tüttüğü bir cümbüşlü şenlik yeri sanki. Bu parçada numaralanmış cümlelerden han- gisi anlamca, kendinden önceki cümleyi pe- kiştirmek için söylenmiştir? A) 1. B) I C) III. D) IV. E) V.

Paraf Yayınları Tulgimaaleed enansimat id neysims! 5. (1) Yaz kış sabahın yedisinde, en genişi beş altı odalı evlerinden çıkıp evrak çantaları koltuklarının altında vazifeleri başına gider- ler. (II) Ne resmî ne hususi otomobilleri olduğu için bu erkenden vazife başına gidişleri, hele kış mevsimlerinde hayli zahmetlidir. (III) Bunların çoğunu, duraklarda kâh kar kâh yağmur serpintile- riyle islanarak otobüs beklerken çok görmüşümdür. (IV) Birkaç defa, bizim tarafta oturan belediye başkanıyla akşam vakitlerin- de bu tramvaylara birlikte bindiğimi hatırlarım. (V) İşten dönüş saati olduğu için tıka basa dolmuş arabada yer bulup oturmak Bondhull epeyce güçtür. AbEDY E Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? D) A) I. cümlede, belgisiz sayı sıfatı kullanılmıştır. -üf edB) II. cümlede, birden fazla zarfa yer verilmiştir. C) III. cümlede, hem edat hem bağlaç kullanılmıştır. -nnshloqui uoming Toviming SO D) IV. cümlede, birden çok isim tamlaması vardır. E) V. cümlede, ikileme shat göreviyle kullanılmıştır. by shishlilaya 18 hermo ebislösb 1st Bu ham O elhia

15. Vaktiyle amatör edebiyat dergilerinde yazan yazar- lann ürünlerine ilgi duymamış olanlar, bugün aynı yazarların ürünlerini içeren tirajlı edebiyat magazin- lerini ceplerinde taşımakta, masalarının görünecek bir yerine bırakmaktadırlar. Yani, yazar dergiyi değil de derginin ünü yazan okutuyor sanki. O zaman da insanın aklına şu soru geliveriyor: ---- LİMİT YAYINLARI Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? - A) Edebiyat dergilerinin günümüzdeki işlevi ne aca- ba? B Bazı yazarlar, ünlü dergilerin etinden, sütünden mi geethiyor? Edebiyatta tanınmışlık mı daha önemli yoksa edebiyetkinlik mi? - Edebi açıdan sağlam bir yazar yıllar sonra da okunabilir mi? Bir derginin çok satması, onun kaliteli olduğu- B per nu mu gösterir? 17. Bir söz lendiği ğulu bi edinsir ya otur bị duy mi, ba gilidir. da ka 61 Bu pa lerde C) D)

K sayı- kâğıt, Birleş- kardı- acak. argi eği tir. ga iği Boy 22. (1) Bir sanat eserinin başarısı amacıyla o amaca var- ma arasındaki uygunluğa bağlıdır. (II) Üstünlüğü de, yüksek insan değerlerini taşımasındandır. (III) Aynı zamanda bunları ifade edildiklerinden başka türlü ifade edilemeyen tek biçimleriyle ruhlara yayılma- sından anlaşılır. (IV) Eserin etkileme kabiliyeti husu- sunda eleştiricinin rolü sonsuzdur. (V) O, kaynaştığı eseri bütün zenginlikleriyle aksettirebildiği idealini, maksadını gerçekleştirmek için romancının veya şa- irin izlediği psikolojik labirentleri izleyerek aydınlata- bildiği, duyduğu heyecanı okuyucuların ruhunda bir yankı gibi genişletebildiği oranda hedefe yaklaşır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa- ragraf hangi cümleyle başlar? A) V B) IV C) III D) II E) I

2 9. Dede evimizde üç yanı cam kutu içinde duvar saati- miz vardı. Oymalı üçgen çatısı, oymalı saçakları, oy- malı köşebentleri ile alamet bir şeydi. Koca duvarın altında öyle dururdu ki duvarda takvim, resim, hali çeşidinden bir şey bulunmamasına karşın duvar gö- zümüze boş görünmez; o alametin yine kendisi gibi alamet sarkacı fanusu içinde bir o yana bir bu yana koca adımlarla salınarak duvarı doldururdu. Sevgimi- zi saygımızı hiç kazanmamıştı. Çünkü hiç saat ya da yarım saat başlarında çalmaz, dilediğince aklına esti- ğinde çalar o da elbet hiç vaktinde olmazdı. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) B Abartma sanatından yararlanılmıştır. 1. kişili anlatım vardır, C) Betimlemeden yararlanılmıştır. D) Kişileştirme vardır. V E) Öznellik söz konusudur 12.

L 5. 03 6. Hastaya fayda sağlamaktan ziyade onu memnun etmek için verilen herhangi bir ilaç anlamına gelen plaseboların beynimizi nasıl henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak plasebo etkisi, beynimizin çevre hakkında hızlı kararlar almasına ve varsa- yımlar yapmasına bir adaptasyon biçimi ola- bilir. u/ Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? A etkilediği - engel olan B) uyuşturduğu - yol açan Caldattığı - olanak tanıyan Dfelç ettiği fırsat veren E)- kullandığı - ket vuran -

TÜRKÇE min ak, Hö- hip ve na en an ri bi 7. DENEME 40. (1) Türk edebiyatının usta kalemlerinden Kemal Bilbaşar'ın uzun yıllardır baskısı bulunmayan "Züh- re Nine, Bedoş, Cevizli Bahçe, Irgatların Öfkesi, Yeşil Gölge ve Ayın Tutulduğu Gece" adlı 6 kitabı yeniden yayımlandı. (II) Hâliyle büyük ustayı yeniden okumak ve Türkiye'nin yıllar önce yazılmış panoramasını izlemek gibi bir fırsatımız var. (III) Kemal Bilbaşar, Refik Halit'le başlamış olan "memleket hikâyeciliği'ni devam ettiren isimlerdendir. (IV) Yazarın kendine özgü hicivci ve sert bir gerçekçilik anlayışı vardır. (V) Bu bakışla yazdığı ya- pıtlarını genellikle küçük kasaba ve köylerde yaşayan, çok çalışan, az mutlu olan insanların hayatını yansıt- mak, onların belli bir bilince varmalarını sağlamak amacıyla kaleme almıştır. (VI) Amacına ulaşabilmek için de görüşlerinde toplumculuğa, sanat anlayışında gerçekçiliğe bağlı kalmıştır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf hangi cümleyle başlar? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. da e 5 7

7. DENEME TÜRKÇE 38. Sanatçı, elbette kendi döneminin ve eski dönemin sanatını bilecek, kuşaklar arasında iletişim kuracak, anlatımıyla sanata yeni bir soluk getirecek. Kendi dö- neminde dili en iyi biçimde kullanma özelliğine sahip olacak. Sanatçının toplumsal sorunları bilmemesi ve toplumdan kopuk yaşaması da düşünülemez ama önemli olan, çok ötelere seslenebiliyor mu? İşte ben buna bakarım. Aşağıdakilerden hangisinde bu parçada anlatılan sanatçıların sahip olması gereken özelliklerden bah- sedilmemiştir? A) Farklı dönemler arasındaki bağlantıyı sağlamaları gerektiğinden B) Daha önce söylenmemiş, özgün bir anlatım sahibi olmaları gerektiğinden C) Dili gerektiği şekilde kullanmaları gerektiğinden D) Kalıcı olmak için toplumsal sorunları anlatmaları ge- rektiğinden E) Yaşadığı dönemin sanatsal birikimine hâkim olma- ları gerektiğinden 39. Benden önce yazılan, emek harcanan her esere saygı duyuyorum. Okuyucu olarak benimsediğim edebiyat ölçütlerine karşı çıkıp yeni ufuklar aracal 40. (1) Bi re G ya Ti g b is b p Ç n a ic S E r

3. Yaşadığımız olaylarda otomatik düşünceler bilinçli ol- maksızın ortaya çıkarlar. Çeşitli olaylar sonucu aktif hâle gelen sabit inançlarımız otomatik düşünceler üzerinde tetikleyici olur. Daha sonrasında ise bilişsel çarpıtma- lara bağlı olan otomatik düşüncelerimiz ortaya çıkar. Bir örnekle açıklayacak olursak hazırlanmış olduğunuz KPSS için girdiğiniz bir deneme sınavından düşük bir puan aldığınızı düşünün. ----. Bu inanç doğrultusunda da KPSS'yi kazanamayacağım, zaten TYT-AYT'de de istediğim olmamıştı gibi bilişsel çarpıtmalar sonucu oto- matik düşünceleriniz ortaya çıkar. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Bu olay sonucu "başarısızım" temel inancınız aktif olacaktır B) Hemen moralinizi bozarak hep başarısız olduğunu- za inanırsınız C) Kendinizi yetersiz görmeye başlarsınız, kendinize olan inancınız sarsılır D) İçinizdeki umut ve özgüven yine de yerinde durur E) Başarıya inancınız birdenbire yerle yeksan olur

ki- Bu, ak ak 6 Politik olay E) Kitap, günümüz insanıyla tarih arasında ortaklık ya- ratmaktadır. "Av-1-V-11) 33. 1. Bu yetersizlik sebebiyle edebiyat dünyasındaki kö- tü roman çevirileri, dünyaca ünlü pek çok yazarın ve yapıtının doğru tanınmasına engel oluyor. II. Bugün çeviri, öncelikli olarak romana ilgi duyuyor. III. Niteliksiz çeviri üretimi artmaz böylece. IV. Çeviri roman kårlı ama çeviri roman.niceliğinin -Ustesinden gelebilecek nitelikli çevirmen sayısının yeterli olduğunu söyleyemeyiz. V. Çözüm şu: Bir yabancı dili konuşmayı bilen herkes çeviriye yeltenmesin. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I. B) II. C) III. D) IV. C E) V

san aynı maktadır. eride bir a burası geç de- 84 SKAA 20. Efsaneler denizindeydiler ve gittikleri yerlere kendi efsane. lerini de götüreceklerini henüz bilmiyorlardı. Midilli'den gö rülebilen ufuklar dört kardeşin büyüklerine göz kırpıp duru- yor, köpüklü bağrını göstererek ötelere, daha ötelere çağı- riyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Ünsüz değişimine aykırılık patk fs tk Long Ho C) ünsüz benzeşmesi Ad tea E) Hece düşmesi B) Ünlü daralması D) Sessiz türemesi bagayor d 22. baslyer 15 TYT DENEME SETİ

6. Resimlerin, sözlerin, yazıların bir imgede buluşabilme- si için mutlaka ifade edilene değer veren dinleyicilerin, okurların, seyircilerin bulunmaları gerekir. Seyirci izle- diğine karşı nazarıyla karşılık vermelidir. İmgelerin bir yüzünde bakışın, diğer yüzündeyse nesnenin bakışının, "görünme biçimi" olarak nazarın karşılığı vardır. İmgede, bakma ve görme ayrıcalığına sahip olanı kendince ce- vaplayan bir başkasının bakışı, nazarı bulunur. Bu parçaya göre "imgenin oluşumu" aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? you AY Zıt bakış açılarının sanat tüketicisi tarafından sen- tezlenmesine B) Sanata değer veren, baktıklarını görebilen sanat tü- keticilerinin olmasına Sanatçı ve alıcı arasındaki alışverişin zorluğuna you DY Resimde, sözde ve yazıda alıcıya göre ifadeler se- çilmesine you 8. İzleyicilerin sanat eserinin üretim aşamasına dahil edilmesine DERS KOÇU 6 Ya ri d n I

rin in- 5 29. Mayalar, Batı Yerküre'nin en büyük uygarlıklarından birini kurmuşlardır. (1) Bu uygarlığın günümüze dek ulaşan pek çok önemli ürünü vardır. (II) Bunlar, piramit biçimli tapınaklar, büyük taş yapılar, altın ve bakır işle- ri ve Maya hiyeroglif yazısıdır. (III) En parlak dönemini MS 2502-900 arasında yaşayan Mayalar pek çok araş- tırmacının ilgisini çekmiştir. (V) Yabani incir ağacının iç kabuğundan ürettikleri kâğıdı kullanarak bu hiyeroglif yazısıyla yazdıkları metinler, günümüze ulaşmıştır. (V) Bunlar, Mayaların kurduğu büyük kentlerdeki tapı- nak ve saraylarda varlıklarını bugün de korumaktadır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anla- tımın akışını bozmaktadır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. BILFEN YAYINCILIK

OR NL NI OR INI OR DİL BİLGİSİ: SIFATLAR 6. Duvara mumya gibi vuran gölgeni ara İnce çıtırtılarla odanda yansın ocak Hayalinin gölünde belirsiz bir hatıra KARA KU KİTAPLA Bir yaban kuşu gibi süzülüp kaybolacak Bu dizelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Yansıma sözcükten -ti ekiyle türemiş isim vardır.V B) Sifat-fiil ekiyle türemiş sözcük, ismi nitelemiştir. (C) Belirtili isim tamlamasının başına sayı sıfatı gelmiştir. D) Zarf-fiil ekiyle türemiş sözcük, fiili nitelemiştir. E) Emir II. tekil kişi olarak çekimlenmiş fiil vardır.