Paragrafta Yapı Soruları

e ir eri, sa le an V LİMİT YAYINLARI liit ....../...../........... 3. Devletler, önceleri, baskıya dayanan bir anlayışla yönetilmekteydi. --- Baskıcı anlayışa son vermek amacıyla 1215'te İngiltere kralina kabul ettirilen bildiri olan Magna Carta; insan hakları kavramının ilk belgesi sayılır. -!!- İnsan hakları konusundaki bir diğer önemli bildiri ise Amerika'da 1776'da yayımlanan Bağımsızlık Bildirgesi'dir. !!! Özgürlük, eşitlik ve kardeşlik gibi kavramlar, 1789 yılında gerçekleşen Fransız Devrimi'nden sonra yayımlanan "İnsan Hakları ---- Bildirisi'nde gerçek yerini almıştır. -V. 10 Aralık 1948'de BM Genel Kurulu'nun Paris'te yapılan 183. oturumunda kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirisi ise insanlığın hak mücadelesinin en güncel aşamasıdır. -V. 30 maddelik bu bildiri, Bütün insanlar özgür onur ve hakları yönünden eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler." maddesi ile başlar ve insanlığın özgürlüğüne, onuruna, haklarına sahip çıkar. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine, düşüncenin akışına göre, seçeneklerin hangisinde numaraların yanında belirtilen cümle getirilemez? A) 1- Baskıya dayalı yönetimlerin yıkılması hiç kolay olmamıştır. B) II-Bu insan hakları adına yeni bir dönemin başlangıcıdır. M C) III - İnsanlığın özgürlük ve haklarını kazanması birlikte mücadele etmesi sayesinde olmuştur. D) IV - Fransız Devrimi, tarihsel süreçte insan hakları adına atılmış üçüncü önemli adımdır. E) V - İnsan Hakları Evrensel Bildirisi bugün de geçerliliğini korumaktadır. 4. (1) Şiir, bütünüyle bilgiye dayalı düşünmeyi ve algılamayı sağlayan imailara dayandırılmıştır. (II) Bunun için 2F ja na zle

30. Mustafa Özel, 30 küsur yıllık yöneticilik ve danışmanlık tecrübesinden süzülenleri, anı- larını da katarak Yönetebilen Türkler adıyla kitaplaştırdı. Mustafa Özel'in Yönetebilen Türkler adlı ki- tabı, yönetici olmak isteyenler için gerçekten işe yarar önemli öneriler sunuyor. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğ- ru bir biçimde birlestirilmiş hâli aşağıdakiler- den hangisidir? A) Ülkemizin önde gelen şirket yöneticilerinden biri olan Mustafa Özel'in Yönetebilen Türkler adlı kitabı, bu konuyla ilgilenenleri şaşırtacak bilgilerle dolu. Mustafa Özel, Yönetebilen Türkler adlı kita- bında yöneticilik yaptığı dönemlerde yaşadığı kimi olumsuz durumların işığında ülkemizin ekonomik panoraması hakkında ayrıntılar içermektedir. C) Mustafa Özel'in, uzun yıllardır devam eden danışma ve yönetme konularındaki deneyim- lerini anlattığı, yer yer samimi anıların eşlik ettiği Yönetebilen Türkler, her düzeydeki yö- neticiler ve yönetici adayları için iç görüsü ve işlevselliği yüksek fikirler sunuyor. D) Mustafa Özel'in Yönetebilen Türkler adlı ki- tabını okumak ve bu kitaptan iş yaşamında gereğince yararlanabilmek için yönetim ko- nusunda işe yarar fikirler sahibi olmak gerek- mektedir. E) Mustafa Özel'in Yönetebilen Türkler adlı kita- bi, iş dünyasında yaşanan sıkıntıların aydın- latılması konusunda aydınlatıcı bilgiler içer- mektedir.

n al tonguç KAMPÜS 39. ÜMÜŞÜMÖÖRATA 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Romanla ilgili bir panelde, kitapları çok satan, ünlü bir romancı, kahramanlarını yaratırken ve romanını yazarken izlediği yöntemi şuna benzer sözlerle açıklamıştı: "Romanımın ilk cümlesini yazarken son cümle aklımdadır. Bir masaya satranç tahtası piyonları gibi kahramanı koyarım. Takvimi hazırlarım. Hangi gün nerede olacak, ne yapacak, kiminle iletişim içinde olacak, tek tek işaretlerim. Romanım böyle adım adım ilerler ve sona varır." Devamında, romanların okuru etkileyebileceğini, bunun yazara sorumluluk yüklediğini de belirtmiş ve kahramanlarını kurgularken "iyi örnek oluşturmak"tan söz etmişti. Ünlü yazar, yöntemini "roman böyle yazılır"ı açıklamak amacıyla, bunun kurgu için gereken bir uygulama olduğundan en küçük bir kuşku duymadan anlatıyordu. Bense bu açıklamalarını şaşkınlıkla izliyordum ve "Neden bu yazarın romanları takır tukur, şimdi anladım." diye kendi içimde Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Düşünür kimliğini sanatçı kimliğinden daha çok önemseyen bir romancının ortaya yavan bir eser koyması kaçınılmazdır. B) Anlatımda mükemmel olma çabası, çoğu kez metnin bütünselliğini zedeleyen bir durumdur. Dilin geniş anlamsal olanaklarından yararlanabilme, ana hatları belirlenmiş planlı bir anlatımla mümkündür. D) Roman türünün genel yasalarına aykırı olarak kendine özgü yöntemler kullanan yazarların kalıcılığı yakalaması güçtür. E) Didaktik bir yaklaşımı olan, kahramanların iplerini her daim kendi elinde bulundurmayı amaçlayan bir tutumla yetkin bir roman ortaya konamaz.

25. () Bazı yazarlar, hırsız damgası yememek için başka yazarların yapıtlarını okumaktan çekinir. (II) Bu yüzden neredeyse hiç kitap okumaz. (III) Zamanla kültür dün- yasından, edebi gelişmelerden habersiz hâle gelir. (IV) Yazdıklarında bilgi eksikliğinden kaynaklanan bir boş- luk, bir anlamsızlık öne çıkar. (V) Bir dönem onu ilgiyle okuyan okuyucular, onun yeni yapıtlarına bir bir sırt çevirir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- den sonra "Böylece yazar da hatalarının bedelini ödemiş olur." cümlesi getirilebilir? A) T B) II. C) III. D) IV. (E) V.

9. 10. GÖRE CEVAPLAYINIZ. AŞAGIDA Şemsiye kuşu olarak da adlandırılan siyah balıkçıl, balık tutarken çok büyük bir başarı sergiler. (1) Bir şemsiye gibi kanatlarını başının üzerinde açarak ayağa kalkar. Bu şekilde kanatlar bir gölge oluştu- rur ve sudaki yansımayı engeller. (II) Şimdi balıkçıl, su yüzeyinin altında yüzen avını açık bir şekilde gö- rebilmektedir. (III) Kanatları su yüzeyinde dairesel bir gölge oluşturduğu için balıkçıl sürekli olarak bu dairenin içindeki balıkları avlar. (IV) Gölge yaparak sudaki balıkları görebileceğini balıkçılın kendisi akıl edemez. (V) Sahip olduğu her şey gibi bu özellik de ona Allah tarafından verilmiştir. Bu parça ikiye ayrılmak istenirse ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II. B) III. Men (ov) Parçadaki numaralan IV. D) V. E) VI. 13.

5. (1) "Tuhaflıklar Müzesi"ni haritalarda aramakla uğraş- mayın. (11) Sadece kısa bir süreliğine Londra'daydı. (III) O zamanlar, sizin gibi bir yabancı bile orayı bul- makta güçlük çekmezdi ama müze, orayı terk edeli yıllar oldu. (IV) Müzeyi ziyaret emek isteyenler için geriye tek çare kalıyor, o da Viktorya Dönemi İngil- tere'sinde geçen hikâyenin anlatıcısının peşine takıl- mak. (V) Tuhaflıklar Müzesi'nin yaratıcısı ve "tuhafgil" toplayıcısı Alistair Grim'in dünyası bu, aynı zamanda. m Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede, nesne bir ad tamlamasıdır. B) II. cümlede, edat kullanılmıştır. C) III. cümlede, zarf-fiil vardır. D) IV. cümlede, zincirleme ad tamlaması vardır. E) V. cümlede, yüklem, tamlama grubudur. DENEMELER

DI 4. BÖLÜM PARAGRAF Paragrafın Yapısı LO 101281 2. Toplumların, sosyal ve siyasi ilişkilere girdikleri top- lumlardan çeşitli bakımlardan etkilenmeleri kaçınıl- mazdır. (1) Etki alanlarının en önde gelenlerinden biri de dildir.(II) Türkçe günümüzde İngilizcenin yo- ğun etkisinde kalmıştır. (III) Bu kimi zaman mevcut dile zenginlik olarak aksedebilirken kimi zaman da toplumun kendi dilini dışlayarak ikinci plana düşür- mesi şeklinde karşımıza çıkar. (IV) Tarih boyunca da Türk toplumunun dil etkilenmeleri, sosyal tari- hinin ayrılmaz meselelerinden biri haline gelmiştir. (V) Islamiyet'in kabul edilişiyle birlikte yaşanan Arapça ve Farsçanın güçlü etkileri bilinmektedir. Numaralı cümlelerden hangisi paragrafın akışı- ni bozmaktadır? A) I B) II C) III DHV E) V

t10 anat AYINLARI PARAGRAF Dil kullanımında görülen aşamalı gelişimine düzeylerinden biri figüratif dil kullanimidir. 4. BÖLÜM Paragrafin Yape II. Yaratıcı kullanım, anlatımı daha etkili ve key bir duruma getirir. III. Figüratif dil atasözü, benzetme, eğretileme ve deyim gibi yapıların kullanımıyla ortaya çıkar IV. Doğal dil yaratıcı bir yaklaşımla yeniden biçim lendirmeyi gerektiren figüratif dil unsurlarında çoğu zaman sözcükler temel anlamlarının di şında bir anlamla işler. V. Dil gelişimi bireyin gelişimiyle birlikte çok yönlü ve aşamalı biçimde kendini gösterir. A)I Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istendiğinde hangisi baştan ikin- ci cümle olur? BMI C) III D) IV E) V

CELAL AYDIN Yayınları Q 5. 1. İhtiyaçlarına göre milletin hayatında yer alan - geleneklerin tümü, o milletin kültürünü meyda- na getirir. II. Kültürler de milletlerin genetik kodlarıdır aslında. III. Bunların sayısı, fonksiyonları ve yapı özellikle- ri, ait oldukları milletlerin gelişme durumlarına göre farklılık gösterir. Test 09 IV. Milletlerin hayatında, tarih sahnesinde görül- melerinden bu yana varlıklarını, bütünlüklerini ve farklılıklarını koruyan, ihtiyaçları her anlam- da karşılayan düzenler görülür. V. Süreklilik vasfına sahip bu düzenlerin her biri- ne biz, gelenek adını veriyoruz. A) I Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istendiğinde hangisi baştan ikin- ci cümle olur? B) II C) III D) IV EXV 189 YNIAVA

AF Zit- öz- er- k. CELAL AYDIN 17186 Yayınları Test 08129 tir. "Birazdan Gün Doğacak" adlı şiir; Erdem Beya- zit tarafından 1966'da arkadaşı ve aynı zaman- da bir yazar olan Nuri Pakdil'e ithafen yazılmış- IL Cumhuriyet Dönemi şiirinde önceleri Necip Fazıl Kısakürek, Ziya Osman Saba sonra da Ismet Özel, Cahit Zarifoğlu gibi şairlerin şiirle- rinde dini bir hassasiyet göze çarpar. III. Islami duyarlılıkla yazılan bu şiirlerde geleneğe duyarlı olma da görülen başka bir özelliktir. IV. Erdem Bayazıt bu şiirinde modernleşen ve ma- kineleşen toplum yaşantısını yansıtan kentsel çağı eleştirel bir bakışla değerlendirmiştir. V. Islami değerleri insanı değerlerle özdeşleştirip ön plana çıkaran bu sanatçılar eserlerinde; ahi- ret inancı, varoluş, varoluşun amacı, mutlak gerçek, hayat, ölüm, zaman ve insan gibi ko- nuları ele almışlardır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir paragraf oluş- turacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? B) I C) IV D) III E) V A 3. (1) Es Köktü Kağa Türk ELAL AYDIN YAYINLARI müz çeni (IV) mis liği ed ali B S

P₁ CO CELAL AYDIN Yayınları I. Ancak halsizlik, bitkinlik, kas ağrıları gibi hasta- lık belirtilerini ileri sürerek kaygıdan kaçınmak kişiyi biraz rahatlatır. II. Bir kaygı türünden hasta çok yorgun olduğunu ileri sürerek hiçbir iş yapmaz. Test 03 III. Kaygı kaynaklı hastalıklar çeşitli biçimlerde var olabilir. A)I IV. Nevrastenide kaygı kişiyi bitkinleştirir. V. Bu ruhsal bozukluk nevrasteni ya da sinirsel yorgunluk adını alır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir paragraf oluş- turacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? B) II C) III D) IV E) V

3. Yavaş yavaş geçtim kalabalıkların arasından Bir deniz çarpması gibi çoğalta çoğalta Yavaş yavaş çıktım içimden Dokundum yavaş yavaş acıya, şiire Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Aİkileme biçiminde zarf fiil örneklenmiştir. B) Sifat tamlaması içinde yer alan sifat-fiil kullanıl- mıştır. C) Birden fazla çekimli fiile yer verilmiştir. D) İyelik eki almış isim fiil kullanılmıştır. E) Birden fazla durum fiili örneklenmiştir. 143

Behlül koştu. Nihal orada, ayaklarının altında, gerilmiş || sinirleriyle, kilitlenmiş çenesiyle, uzanmış kollarıyla dimdik, bir ölü sarılığıyla yatıyordu. Behlül diz çöktü, Nihal'in başını kaldırmak istedi. Bu baş, kıvrılmıyordu; Nihal'in dudakları ||| IV kısılmış, bütün saçlarının dibi terle islanmıştı. V Bu parçadaki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A) 1. sözcük, özel addır. B) II. sözcük, duyulan geçmiş zamanda çekimlenmiş eylemdir. C) III. sözcük, yalın hâldeki ad eylemdir. D) IV. sözcük, işaret sıfatıdır. E) V. sözcük, ek eylem çekimindedir. 8.

10. Tartışmada esas, karşımızdakinin düşüncesini çürüt- mek olduğundan ve herkes çürütüldüğü için tartışma- nın sonunda olan şey, gerçekten büsbütün uzaklaş- maktadır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) "uzaklaşmaktadır" sözcüğünde şimdiki zaman an- lamı katan bir ek kullanılmıştır. Zamir olan ki'ye yer verilmiştir. C) Eylem adı kullanılmıştır. D) İki ögeli bir cümledir. E) Bildirme eki kullanılmıştır.

ü- ini al- sil i- TI 2 20. (1) Saat, zamanı ölçen ve yaşanan an hakkında bilgi ve- ren bir alettir. (II) İki farklı zaman arasındaki farkı, in- sanlar tarafından oluşturulan ölçüler dâhilinde ölçmeyi sağlar. (III) Saatin insanlarda zaman ölçüsü olarak ilk kullanımı, MÖ 4000'lerde Mısır'da olmuştur. (IV) Mısırlı- lar, Güneş'in her gün belirli bir düzende doğup battığını keşfetmiştir. (V) Bundan yararlanarak güneş saatini icat etmeyi başarmışlardır. (VI) Bu saat çeşidinde dik duran bir cismin, Güneşin geliş açılarına göre oluşturduğu göl- ge boyu önemliydi, buradan yola çıkarak saat hesapla- masını yapmışlardır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

Türkçe 33. Çizgi romanların Teksas Tommiks'e indirgenip "tu kaka" edildiği zamanlarda değiliz artık. Dokuzuncu sanat ola- rak kabul gören çizgi roman, bugün hikâye anlatmanın en etkili ve güçlü araçlarından biri. Fakat bugün başka bir indirgeyici tavırla karşı karşıyayız. Bunca zengin ve çeşitli dünyalar içeren çizgi romanlar belli bir tür ve bir iki markadan ibaret zannediliyor. Bu zan çocuklar ve genç- leri belli bir alana sıkıştırdığı gibi yetişkinlerin küflenmiş ezberlerini de hortlatıyor. Büyük çizgi roman şirketlerine ait çizgi kahramanlar, şaşalı yapımlarla beyaz perdeye ve ekrana yansıyarak şöhretlerine şan katmayı ve ço- cuklarla gençlerin aklını başından almayı uzun bir müd- det daha sürdürecekler gibi görünüyor. Bu parçada çizgi romanla ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Sanat dalları içinde yer almaktadır. B) Yetişkinler tarafından ilgi görmektedir. C) Hakkında olumsuz yargılar bulunmaktadır. D) Çocuklar üzerinde etkili olmaktadır. E) Günümüzde kötü görülmemektedir.