Paragrafta Yapı Soruları

17. 1. Ne kadınlar sevdim, zaten yoktular II. Gerçek değildiler, birer umuttular Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) Her ikisi de birleşik cümledir. B) 1. cümle sıralı, II. cümle bağlıdır. C) II. cümle bağımsız sıralı cümledir. D) Her ikisi de sıralı cümledir. E) I. cümle bağımlı sıralı cümledir.

S 4. Her şeyi söylemiş, konuşacak hiçbir şeyi kalmamış olanların suskunluğu ne kadar acı ve korkunçtur. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Olumsuz isim cümlesidir. B) Öznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur. C) Belgisiz sıfatlara yer verilmiştir. D) Tamlayanı adlaşmış sifat olan bir isim tamlaması kulla- nılmıştır. E) Bir sözcükte birden fazla ses olayı vardır. malo ti sholexio d d

TYT/ Türkçe 25. Bugünün okuyucusunun eleştirel gözlüğü yok, yakın okumayı seviyor. Öylesine yakın ki yazarı da romanda anlatılan hikâyeyi de sorgulamadan benimseyip onlarla bütünleşmek istiyor. Hem yazarın sunduklarını koşulsuz kabul ediyor hem de kendisinin edilgen bir biçimde yer aldığı okuma etkinliğine derin anlamlar yüklemek istiyor. Önemli olan bir metni sadece okumak değil, onun nasıl okunduğudur. Eleştirel okuma yapmayan, sorgulamayan bir okur için okuma eylemi onu donanımlı kılmaz, zenginleştirmez. Güzellikten tat almanın çaba gerektirişi, çelişki gibi görülebilir ama insan ancak emek verdiği zaman gerçek bir okuma yapmış olur. Gerçek güzelliği de bu şekilde duyumsayabilir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Çünkü kendisini yazarın kurduğu dünyada mutlu hissediyor B) Hatta yazarın anlattıklarını kendince yeniden anlamlandırıyor Oysa okumak kişiye tek başına kültürel gelişimin yollarını açmaz D) Anlam derinliği olan yapıtlar okuru düşünsel açıdan geliştiriyor. E) Hâlbuki okuru eğlendirmeyen bir okuma süreci ona bir şey kazandırmaz 26.

A ----. Narın ilk çıtırtısını, bundan yedi sekiz yıl önce, 29 Mayıs akşamı oturmuş, televizyon seyrederken duymuştum. Ha- ber bülteni vardı o saatte, İstanbul'daki "fetih kutlamaları"n- dan söz ediliyordu. Ekrandan da kutlama törenine ait çeşit- li görüntüler geçiyordu her zamanki gibi. Koca bıyıklı levent- ler halatlara asılarak, boyun damarlarını şişire şişire, teker- lek takılmış gemileri caddelerde yürütüyorlardı. Onların iki yanından da atlılar geliyordu Derken, Fatih Sultan Mehmet rolündeki adam da göründü atıyla birlikte, büyük bir gurur- la ilerledi kendisini karşılayan kalabalığa doğru. Kalabalık, şehrin sakinlerini mi temsil ediyordu bilmiyorum. Sonra, bek- lenmedik bir şey oldu: Fatih Sultan Mehmet, sütçü beygiri- ne benzeyen atını süre süre gelip kendisini karşılayan kala- balığın ortasında olanca heybetiyle durdu; yana doğru ha- fifçe eğildi ve sağ elinin avuç içiyle oradakilerden birinin avuç içine vurarak şehri ele geçirmiş olmanın sevinciyle "Yih hu!.." diye haykırınca nar taneleri etrafa bir bir saçılıp gitti. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) Nar deyince her defasında dilimizin bugünkü yozlaşmış, parçalı durumunu düşünürüm Nar, her defasında büyük sonsuzluğun küçük örnekle- mi gibi görünür bana C) Narı gördüğümde fetihleri, kararlılıkları, kahramanları ile padişahlar gelir, ilkin aklıma D) Nar, bir bakıma Türk tarihinin kitaplara sığmaz kahra- manlıklarının timsalidir E) Nar, benim için bir meyveden ötedir; birliğin, düzenin, çoklukta tekliğin simgesidir

yuklemden oluşmuştur. E) N. cümle dolaylı tümleç, nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur. eç ve 13. (1) Alaçatı, bitkisel çeşitlilik yönünden çok zengindir. (II) Özellikle Alaçatı Zeytineli kıyıları "önemli bitki alanları" olarak belirlenmiştir. (III) Bu alan, deniz kıyısına özgü makilerin tahrip edildiği alanlarda görülen çok kısa boylu, dikenli çalılardan oluşan bitki toplulukları ile fazla yüksek olmayan sarp kayalık, vadi, bataklık ve kumsal bitki yaşam ortamlarının bir arada bulunmasının getirdiği çeşitliliğe sahiptir. (IV) Doğal sit alanı olarak koruma altında olan bu alan nadir bir bitki çeşitlilik alanıdır. (V) Alaçatı'da geleneksel olarak da doğa bitkilerinden yararlanılmakta ve bunlar geleneksel yöre yemeklerinin ana maddesini oluşturmaktadır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, basit yapılı bir isim cümlesidir. B) II. cümle, kurallı bir fiil cümlesidir. III. cümle, birleşik bir isim cümlesidir. D) IV. cümle, birden çok yan cümlesi olan bir cümledir. E) V. cümle birleşik, kurallı bir isim cümlesidir. çok da Bu pa yönü A) I ta Gal

14. İnsan bencildir ve onun bütün eylemleri bu bencil do- ğasının arzularını tatmin etmeye yöneliktir. Bu durum, savaş hâlinde olmasına yol açar. Insanları bir arada tu- çıkar çatışması yüzünden insanların birbiriyle sürekli tabilmek için devlet tek bir gücün egemenliğine dayan- malıdır. Bu parçada görüşü verilen 17. yüzyıl filozofu aşağı- dakilerden hangisidir? A) Hobbes C) Spinoza B) Voltaire D) Machiavelli E) Descartes 16.

DONGRIN WYNLARI PARAGRAF-(PARAGRAP ve özellikle 5. (1) Yahya Kemal, düşünce dünyamızın şiirimizin kendisine kadar pek az tanıdığı erdemler- le doğmuştu. (II) Ölçü, fikri ve gerçekçi görüş. (III) o kadar çalışıp da yapamadığı şeyi kendisinde top- Yahya Kemal Avrupalıydı. (IV) Yaşlı imparatorluğun lamıştı. (M) Bu, her adımı ulusal yaşamın ve tarihin bir köşesini aydınlatan, bizi geçmişle barıştıran adamda olup bitenleri açık olarak görmenin dehası vardı. (VI) Gariptir ki bu açıklık ve gerçeklik dehasını Yahya Kemal, şiirinde yalnız destan tarafından aldı- ğı disiplinle yapmıştı. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? C) Tv for B) III EVI On g E

TYT/Türkçe 33. Bizler, zekânın yalnız insana özgü bir nitelik olmadığını uzun süredir biliyoruz. (1) Yaklaşık yetmiş beş yıldır kendi zekâmızın bir kısmını taşıyan yapay zekâli bilgisayarlar geliştirmeye çalışıyoruz. (II) Hatta pek çok kişi yapay zekânın insan kültürünü yok edeceğine dair endişe duymaya başladı bile. (III) Oysa kendi suretimizde makineler üretmek, tahmin edildiğinden daha zor çünkü insan zekâsına yaklaşmak için bir sistemin sadece bir görevi modellemesi değil, aynı zamanda görevin yer aldığı dünyayı da modellemesi gerekir. (IV) Ayrıca yapay zekâ, çevresini hissetmeli ve buna göre eyleme geçmeli; kendi eylemlerini buna göre ayarlamalıdır. (V) Bilim insanları bilgisayarların zeki olabileceğini kabul ederken şefkat ve bilgelik gibi nitelikleri asla kazanamayacağını söylüyorlar. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine "Fakat yapay zekâ ve insan zekâsı arasındaki paralellikler, hayranlığın yanı sıra huzursuzluk da getiriyor." cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur? A) I B) II C) III D) IV E) V Dir polismada 82 katılımcıdan sağlıklı yiyecekler yeme,

32. (1) Dünya, her gün farklı nedenlerle çeşitli kirleticilere maruz kalıyor. (II) Bu sorun, çevre kirliliğini azaltmaya çalışmak ve doğaya salınan kirleticileri toprak veya sudan uzaklaştırmakla çözülmeye çalışılıyor ancak bu yöntemler verimli değil. (III) Bu sorunun çözümünde daha verimli olan farklı yöntemler hatta canlı organizmaları bile kullanmak daha iyi bir alternatif olabilir. (IV) Zararlı kirleticilerin etkisini ortadan kaldırmak veya uzaklaştırmak için canlı organizmaların kullanıldığı yönteme biyoremediasyon adı veriliyor. (V) Biyoremediasyonda atıklar başka organizmalar tarafından kullanılabilen biçimlere dönüştürülüyor. (VI) Bu amaçla bakteri, maya, bitki, solucan gibi farklı organizmaların yanında mikroorganizmalar da kullanılıyor çünkü mikroorganizmalar, çok zorlayıcı koşullarda bile hayatta kalıyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragrafın hangi cümleyle başlaması uygun olur? A) II B) III C) IV D) V E) VI eji Yayınları

A 31. Bir çevirmene şu sorular yöneltilmiştir: Çeviride sizi en çok zorlayan nedir? Çevirmenin yapıta müdahale etmesini doğru buluyor musunuz? • Çeviri yapmanın çevirmene katkısı var mı? Yaptığınız çeviriler arasında çok uzun bir dönem var, bu titiz olmanızın bir sonucu mu? A Aşağıdaki yanıtlardan hangisi yukarıda verilen sorulardan herhangi biriyle ilişkilendirilemez? A) Çevirmenlik dışında asıl mesleğim öğretim üyeliği olduğu için derslerden ve idari işlerden fırsat buldukça çeviri yapabiliyorum. Çok seri çeviri yapamamamın nedeni bu. (B) En çok patinaj yaptığım konu şive kullanımı. Söz gelimi Koreli yazarlar Korece şiveleri dilin zenginliği olarak gördüğü için çokça kullanıyor. Bu durum beni sıkıntıya sokuyor. C) Çevirmen, kendisine emanet edilen metni hiçbir değişim yapmaksızın çevirmekle yükümlüdür. Aksi. durumda yapıta ihanet etmiş olur. Bir yapıtı başka bir dile aktarmak yaratıcı bir eylem. hedef dildeki hâkimiyetinizi de ciddi olarak artırıyor. E) Ceviriye okuyacak nitelikli çeviri yapıt bulamadığım için başladım. Otuz yıldır da ara vermeden çeviri yapıyorum. Ömrüm oldukça da yapacağım. NON ABOR

TYT/Türkçe 25. Bir yazarın ne kadar kötü olduğunu kanıtlamak ya da ona"ayar vermek" için eleştiri yazmayı sevmiyorum. Elbette bir eleştirmen, itiraz etmek, değiştirmek ya da yıkmak için yazabilir. Ama kendini yalnız olumsuz şeyleri görmeye şartlayan, elindeki baltayla kesilecek ağaç arayan, dahası bundan zevk duyan bir eleştiriden iyi bir şey çıkmıyor. Çünkü ----. Kendimize uzak yazarlar üzerine düşünürken bile onda doğru yönleri görmek hem daha doğru bir yaklaşım hem de yazarların eleştiriye karşı olan peşin hükmünü kıran bir bakış. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmest en uygundur? A) yazarlarda eleştiriyi kendine kılavuz edinecek bir olgunluk görülmüyor B) salt yazarları pohpohlayan bir eleştiri, çoğu zaman o yazarın eksikliklerinin gözden kaçmasına neden oluyor C) eleştirmenin yapıcı tavrı yazarlar üzerinde belirgin bir etki oluşturmuyor p D) saldırgan bir üslup beraberinde katı bir savunmayı getiriyor, bu da eleştirinin işlevsiz kalmasına neden oluyor. E) yazarların eleştirinin niteliğine bakmaksızın ön yargılı bir yaklaşım sergilemeleri, eleştiri doğrultusunda kendilerini geliştirmelerine ket vuruyor 27.

A 35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Tenten, dünya çapında oldukça sevilen ve bilinen bir çizgi roman serisidir. Belçikalı çizer Herge tarafından 1929 yılında yaratilan bu dizi, 20. yy. Avrupa çizgi romanlarının en ünlülerindendir. Serinin kahramanı, genç bir gazeteci ve gezgin olan Tenten'dir. Maceralarında ona köpeği Milu, arkadaşı Kaptan Haddock ve pek çok renkli karakter eşlik eder. Bu çizgi roman serisi, kendine özgü teknikleri, sürükleyici öyküleri ve zengin bir altyapıya dayanan içeriğiyle yayımlandığı dönemde geniş bir hayran kitlesi edinmiştir. Öykülerde fantastik, polisiye ve bilim kurgusal ögeler başarıyla bir araya getirilmiştir. Tüm öykülerde zeki bir hiciv anlayışı ve politik eleştiri bulunmaktadır. Yazar, Tenten'i kötülerin karşısına çıkan bir "süper kahraman" olarak çizmiştir. Ancak Herge'nin Tenten'i geri kalmış, bilgisiz ve kültürsüz olarak söz ettiği Afrikalı ve Asyalılara karşı bir alternatif kahraman gibi sunması, hümanist düşünürlerce topa tutulmuştur. 35. Bu parçadan Tenten'le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Bir döneme damga vurduğu B) Anlatılan olayların gerçeğe dayandığı LC) Eleştirel yönler barındırdığı Dy Başkarakterinin, idealize edilerek kurgulandığı E) İlgi çekici bir içeriğinin olduğu 36. Bu parçaya göre Tenten'in kimi düşünürlerce eleştirilen yönü aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşünsel ve eğlenceli içerik dengesinin sağlanamaması B) Ele alınan konuların dönemin koşullarıyla tutarlı olmaması 1 C) Kişilerin ötekileştirici ve yanlı bir bakışla çizilmesi D) Farklı kültürlerden seçilen kişilerin aynı davranış kalıplarıyla sunulması E) Kişilerin yüzeysel bir biçimde ele alınması

15. Yüzgeçler hazırsa, derin sulardan da korkmuyorsanız Küçük Karabalık ile yüzüp denizlere ulaşabilirsiniz. Ancak balıkçıllara ve yengeçlere dikkat etmelisiniz. Balık Nine'den dinleyeceğiniz bu masal bittiğinde eminiz ki gece uykuya dalamayan ve Küçük Karabalık'ın maceralarını düşünen birçok yüzücü olacaktır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Birden fazla birleşik zamanlı fiil B) Birleşik yapılı isim ve fiil C) Fiilden türemiş isimler D) Aitlik ve hâl ekini birlikte almış isim E) Yapım eki alırken ünlü kaybına uğramış sözcük M A L 6

16. (I) Basra Körfezi'nin incisi Katar'ın başkenti Doha'da bu- lunan İslam Sanatları Müzesi, Prizker Ödülü'nün sahibi Mimar I.M. Pei tarafından inşa edildi. (II) Mimarisiyle dik- katleri üzerine çekmeyi başaran Doha Islam Sanatları Müzesi, geometrik şekillerin vücut bulmuş hâliyle misafirle- rini ağırlıyor. (III) Doha'nin gökdelenlerinin uzağında, deniz doldurularak meydana getirilen bir adanın üstüne konum- landırılan yapı, çölün içinde bir vaha sunuyor. (IV) Müzenin iç mekânından kubbeye geçişte Türk üçgeninin kullanıl- ması yapıya bir derinlik katmış. (V) Aynı zamanda yapıyı dalgalardan gelebilecek olası hasarlara karşı korumak için hilal şeklinde bir dalgakıran da yapılmış. Farklı yönlerdeki kavisli mekânlardan meydana gelen yapı, günün her saa- tinde güneş ışıklarını bünyesinde saklıyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi du- şüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) M D) IV EW

NLAM YENİ NESİL = = Doktrin Yayınları 7. Okumuşlar edebiyat âleminin ağır işçileridirler sa- dece. Özgün bir eser vücuda getirmek (oluşturmak) üzere onlardan çalışmaya koymalarını (işlemeye başlamalarını) isteseniz yapamazlar, başları döner; nerede olduklarını şaşırırlar. Yorulmak bilmez kitap okuyucuları bütün ömrü suret çıkarmakla (kopya- IIK sını yapmakla) geçen tablo kopyacılanma benzerler ki kendilerine ait bir şey yapmaya kalkıştıklarında 5 TEST-21 tabiatın (dünyan n) canlı biçimlerini çizebilecek ka- IV dar çevik bir göze, sağlam bir ele ve parlak (canlı) renklere sahip olmadıklarını görürler. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? B) II A) I C) III D) IV V 8. Öğretmenler para kazanmak için ve bilgeliği değil ook gave MENU MENU

Paragrafın Anlam Yönü 6, 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun, Milli Mücadele yıllarında mil- leti yeniden bilinçlendirmek amacıyla kaleme aldığı Yaban, ya- yımlandığı dönemde büyük yankı uyandırmıştır. Özellikle di- ger romanlarda olmayan ele aldığı konuya bakış tarzı, romanın Türk milleti tarafından beğenilmesine yardimci olmustur. Her ne kadar, bazıları tarafından eleştirilse de eser, içeriği açısın- dan önemlidir. Yaban, ilk olarak 1932 yılında Kadro dergisinde yayımlanmıştır. Yakup Kadri de o dönemde Kadro dergisinin yazarları arasındadır. Romandaki olaylar, 1922 yılında geçer ve bu yıllarda Türk milleti bir kurtuluş mücadelesi vermekte- dir. Bu mücadele, vatanın her yerinde sürmektedir. Yazar, Milli Mucadele'yi bir çatışmalar esinine çekerek aydın ile köylü ara- Sindakı uçurumu gözler önüne serer. Bu yönüyle eser aydın ile köylu arasındaki ucurumu içtenlikle dile getirdidi, bu yara-c yı cesaretle deştiği ve Anadolu köylüsüne ait gerçekleri bütün çıplakligi ile gözümüzün onune serer. Bu açıdan roman ----. 7. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre; I. aydın ile halk arasındaki çatışmanın kökeninde yer alan yabacılaşmayı ve uyuşmazlığı bütün trajikliği ile ele alır. II. döneminin köy hayatını ve Anadolu'yu idealize eden romanlarının aksine köy ve köylüye farklı bir açıdan yaklaşarak ve bu özelliği ile döneminde yazılan bir- çok eserden ayrılan bir özellik gösterir II. Anadolu'da Haymana ovasında bulunan Porsuk neh- ri yakınlarında unutulmuş, bakımsız harabe bir köyde geçer yargılarından hangileri getirilebilir?