Paragrafta Yapı Soruları

Şu bizim Galata Köprüsü bir de nerede var acaba? Çin'de var mıdır dersiniz? Berberleri, boyacıları, yemişçileri, sucuları, simitçileri, aşçıları, gazinoları, kunduracıları ile tuhafiyecileri, eksik hatta evsiz barksızlara havadar otelleriyle bir köprümüz vardır. Doğrusu şairaneliğine şairane, bulunmazlığına bulun- maz matah! Dünyada misli menendi olmayan bu köprünün altında, tavanı bize göre değil ama şu yukarıda sözü geçen adama göre basık bir dükkânda bir piyango satıcısı yaşıyor: Bay Ömer Özkan. Özkan soyadından çok, Uzun Ömer ismi ile anılan bu genç adamı hemen her İstanbullu, her İstanbul'a gelen taşralı Haydarpaşa vapurundan Köprü'ye ayak basar basmaz durup hayretle seyreder. Bu parçayla ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A) Farklı duyulardan yararlanılmıştır. B) Çatışma ve merak unsuru geri plandadır. C) Ana kahramanlar, sıradan kimselerden seçilmiştir. D) Anlatıma, kahraman bakış açısı hâkimdir. E) Betimleyici anlatıma başvurulmuştur.

9. Çocukluğumda babamla Beyazıt Sahaflar Çarşısı'na gider, saatlerce kitapçıları dolaşırdık. Bir an önce eve gidip aldığımız kitapları okuyarak başka dünyalara açılmak için sabırsızlanırdım. Kitaplarla kurduğum o bağ, lise yıllarında şiir ve roman okuma merakına evrildi. Sonraki yıllar içinde iki kitap çevirisi, dergi yazarlığı ve bir gazetede köşe yazarlığı derken işi yayınevi kurmaya kadar götürdüm. Esas gönlümde yatan aslan ise romandi. Salgin süreci bunun ortaya çıkması için inanılmaz bir fırsat sundu bana. Edebiyatla olan bağımın meyvesini toplamanın, kendi özümü gerçekleştirmenin tam zamanıydı. Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söylenmiş olabilir? A) Romanınızın üzerinde çocukluk yıllarınızın izleri görülüyor mu? B) Roman yazmaya başlamanızda babanızın yönlendirmesi etkili oldu mu? C) Edebiyata olan ilginiz romanınızın yazılış sürecini nasıl etkiledi? D) Romanınız için uzun bir hazırlık dönemi geçirdiğinizi söyleyebilir misiniz? C E) Sizi bir roman yazmaya götüren süreçlerden söz eder misiniz? DENEME - 2 VİP Yayınları 4 11

B B TYT - 0 HR 24. (1) Dünya Hijyen Günü'nde insanların hijyen ve temiz içme suyuna erişimine yönelik rakamlar acı gerçeği orta- ya koyuyor. (II) Dünyada her 10 kişiden 3'ünün (2,1 mil- yar insan) evinde güvenilir kullanma suyu bulunmazken her 10 kişiden 6'sı (4,4 milyar insan) da uygun koşullara sahip temiz içme suyundan yoksun. (III) 2050'de ise en az beş milyar kişinin temiz içme suyundan yoksun kalacağı öngörülüyor. (IV) Türkiye'de ve dünyada ilk kez 2022 yılında kutlanmaya başlanan Dünya Hijyen Günü, hijyenin insan hayatındaki önemine dikkat çekiyor. (V) Uzmanlara göre, bir kişi sadece bir gün içerisinde 250 milyon zararlı bakteri, virüs ve mantara temas ediyor. (VI) Öte yandan iklim değişikliğine bağlı kuraklık ve seller nedeniyle temiz suya erişim sıkıntısı da giderek artıyor. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci parag- raf hangi cümle ile başlatılmalıdır? A) II B) III C) IV D) V E) VI 25 Her insan kendi bireysel varoluşunu aydınlatmak ister.

8. Aşağıdakilerin hangisinde doğrudan anlatım vardır? A) Cicero; dostluğu hem doğuran hem de sürdürenin "erdem" olduğunu, o olmadan dostluğun hiçbir türlüsünün olamayacağını belirtir bir yazısında. B) La Rochefaucauld, hiç kusurumuz olmasaydı başkalarında kusur arayıp bulmaya bu kadar meraklı olmayacağımızı söylerken ne kadar da haklıdır. C) Balzac, sevilen kadın bütün kadınların en güze- li değil midir, diye sorarken derdini anlatmada hedefi on ikiden vurmaktadır. D) Ulusların yaşamı tehdit altında olmadan sa- vaşın bir cinayet olduğunu söyleyen Atatürk, gerçek bir barışseverdir. E) Leonardo da Vinci; resmin dili olmayan bir şiir, şiirin de kör bir resim olduğunu söyler.

8. Eski dünyanın dört ayaklı evcil hayvanlarından biri de azman yapılı yaktır. Tibet ve Himalaya halkları için yaklar yük hayvanı olarak önem taşırlar, güçlü bünyeleri ve akciğerleri yüksek kesimdeki keskin soğuklarda dağları aşmalarına olanak verir. Ayrıca saban çekerler ve tahıl döverler; ama öncelikle ha- yati bir gıda kaynağı sayılırlar. Yak sütü, peyniri ve tereyağı sahipleri için beslenmenin dayanaklarıdır. Erkeklerin sızdırdığı ve kadınların yemek olarak ha- zırladığı kan ürünleri de öyledir. Yak eti yenir hem de bu hayvanları esas olarak besleyen Budistlerin dinsel inançlarında yak öldürmenin yasaklanmış olmasına karşın. Dindarlık güzel bir yemeğin tadına varmaya engel oluşturmaz çünkü kesme işini Müslümanlar ve Budist olmayan diğer kasaplar yaparlar. Böylece ----. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Budistlerin ve Müslümanların elinden çıkan etler diğer ülkelere ihraç edilerek toplumlara gelir sağ- lanmış olur B) yak etlerinde bulunan ve insanlar için oldukça faydalı olan çeşitli vitaminlerle mineraller vücuda alınır C) dini anlaşmazlıklar kısa süreliğine bir kenara bırakılarak yıllardır süren savaşlara kısa bir ara verilmiş olur D) dinlerin dayattığı et yeme kısıtlamaları delinerek çeşitli dinlerden insanlar kendilerini müthiş bir zi yafete bırakır E) uygulamada hemen herkesimden insanlar taze. tuzlanmış, tütsülenmiş ve özellikle kurutulmuş olarak yak eti yer

A A A A 39 ve 40. soruları aşağıdaki metne göre yanıtlayınız. (1) Osmanlı'da 1782'de kurulan matbaa, kütüphanele- rin çeşitlenmesi ve daha fazla kullanılmasını sağlayan temel etmenlerden biridir. (II) Tanzimat Dönemi'ne kadar matbu eserlerin sayısında önemli artışlar ol- muştur. (III) Açılan okullarda ve kütüphanelerde çeşitli matbaalarda basılan eserler, daha yoğun olarak kulla- nılmaya başlanmış; en azından bir kaynaktan birden fazla öğretim görevlisi veya öğrencinin yararlanması sağlanmıştır. (IV) 1985 1986 istatistiklerine bakıl- dığında özellikle İstanbul kütüphanelerinde bulunan matbu eserlerin sayısının önemli ölçüde artmış olduğu göze çarpmaktadır. (V) Ders kitapları, edebiyat ve diğer konularda yazılmış telif kitaplar, çeviriler, süreli yayınlar, dil kitapları matbaa ile daha kısa sürede vel ucuza basılabilmiştir. 39. Bu parçanın anlatımıyla aşağıdaki amaçlardan hangisi gerçekleştirilmektedir? A) Okuyucuyu olay içinde yaşatmak B) Okuyucuya izlenim kazandırmak e Okuyucunun duygu ve düşüncelerini değiştirmek D) Okuyucuyu bilgilendirmek E) Okuyucuda imge ve çağrışımlar uyandırmak 40. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşa- ğıdaki saptamalardan hangisi yanlıştır? A) I. cümlede matbaanin kütüphanelere katkısından söz edilmiştir. B) cümlede matbaada basılan kitapların sayısına yönelik bir tespit yapılmıştır. CI. cümlede basılan kitapların kullanım alanlarına değinilmiştir. D) . cümlede İstanbul'da basılan kitapların sayı- sındaki artışa dikkat çekilmiştir. E) V cümlede matbaada basılan kitapların maliyeti- ne yönelik bir kıyas gerçekleştirilmiştir.

Aday Yayınları B 35. Uslup bir yazar için çok önemli bir olgu. Bir yazının içeriğini açık veya sanatlı bir biçimde yazıya dökmek için başvurulan tüm yollar, kişisel bir renk kazandığı sürece üslup içinde düşünülebilir. Bir yerde biçimi de kuşatır. Ne var ki biçimin belirli bir üsluba yaslanması, onun havasıyla beslenmesi gerekir. Aynı olayı, aynı dilde, aynı türde biçimlendirmelerine karşın iki yazarın ortaya koydukları ürünlerdeki benzemezlik sadece üslupla açıklanabilir. Bu parçadan "üslup"la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Yazıların sanatlı ve süslü olmasının üslup içinde ayrı bir yeri olduğuna B) Bir yazının biçimiyle üslubunun ayrılmaz bir bütünlük gösterdiğine C) Yazarların kendine özgü bir yazınsal kimlik kazanmasında belirleyici olduğuna D) Kişisel farklılıklarla oluşsa da çoğu zaman ortak nitelikler taşıdığına E) Oluşmasının zaman ve emek isteyen bir süreci zorunlu kıldığına

ne do yara buna Seyir def olan zel y 2. Kimi gazeteciler, herhâlde hızlı çalışmak zorunda olduklarından, zaman zaman çok sorumsuz davranışlarda bulunuyorlar. Ge- çenlerde tanımadığım biri beni aradı. Yeni çıkan bir kitabı değer- lendirmemi istedi ve ardından "Bu yıl okuduğunuz kitaplardan en beğendiğiniz beş tanesinin adını verir misiniz?" dedi. Sanki önceden hazırlanmışsınız da telefonun başında onu bekliyorsu- nuz. Belli ki dersine iyi çalışmamış, her şeyi son dakikaya bırak- mış. Oysa bu sorular ve cevaplar sanata hizmet etmeyecek, en fazla bir magazin haberi olacak. Bu sözleri söyleyen bir eleştirmenin asıl yakındığı durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Gazetelerde kitap değerlendirmelerine yeterince yer ayrıl- mamasından B Bazı gazetecilerin kitap değerlendirmelerinde gereken titiz- liği göstermemesinden C) Kimi gazetecilerin, yazarları magazin haberlerinde kullan- masından D) Tanımadığı kişilerin, kendisinden değerlendirme yapmasını istemesinden E)) Değerlendirme yapması için yeterli zamanın tanınmamasın- dan

TYT / Türkçe 30. Yeryüzünün belli başlı mitolojik kentlerinden biri İstanbul, ken- tin şahdamarı Beyoğlu. Her yiğidin harcı değil böyle zorlu bir konuyu kuşatmak. Salâh Birsel'in boşuna en ünlü kitabı olma- mıştır. Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu, yayımlandığı 1976 yılından bu yana, edebiyatımızın kült kitaplarından biri sayılagelmişse, bunun en somut nedeni bir benzerinin kaleme alınamamış ol- masından geliyor. Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu, yalnızca bir semtin, bir caddenin panoramik tarihi olarak sınırlanamaz, aynı za- manda bir dönemin çok renkli tanığıdır. Daha da önemlisi Türk edebiyatının en keyifli yazılarından biri. Bu parçadan hareket ederek aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Eser, gerek kendini okutması yönünden üslubuyla gerek ko- pusuyla alanında başyapıt sayılabilecek niteliklere sahiptir. B) Salâh Birsel, kitabında çok çetin bir konuya el atmış olsa da alnının akıyla bunun üstesinden gelmiştir. C) Sadece Beyoğlu özelinde kurgulanmış olsa da devrine ayna tutan çok yönlü bir eserdir. D) Beyoğlu İstanbul'un en önemli mekânlarından, İstanbul da dünyanın en önemli mekânlarından biridir. E) Salah Birsel'in Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu adlı eserinden başka eserleri de vardır. 31. Öyle romancılar görürsünüz ki yapıtlarında yucuyu, gerçekliğine inandırmadığını söyles dilerini savunmak için size, orada geçen a yapmadan hayattan veya bir gazete haber lerler. Oysa düşünmezler ki bir romanda & olayı farklı bir anlatımla vermektir. Onun sadece olaydır yani romanın şemasıdır olayı, kendinden bir şeyler katarak anla Bu parçada asıl vurgulanmak istene gisidir? A) lyi bir eser için önemli olan anla özgün anlatımıdır. B) Büyük romanlar gerçek hayatta dir. C) Gerçekte yaşanmış bir olayı mak zorundadır. DBir olayın hayatta aynen geç gusu uyandırmaya yetmez. E) Hayattan olduğu gibi alına şanmışlık duygusudur.

10. Anadolu'da kadının mutfak becerisi baklava üzerinden ölçülür. 1 || E Buna göre baklavanın yapımı kadar, yapıldığı yöreye göre ||| IV deişen kat sayısı da önemlidir. Baklava pek çok yerde kırk kattan az yapılmazken kimi yerlerde seksen katı geçtiği V görülür. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. kalma durum eki almış isimdir. B) II. iyelik eki almış bir isimdir. C) III. somut anlamlı bir isimdir. C D) IV. yönelme hâl eki almış bir isimdir. EV. sayı bildiren isimdir.

13, . Kitle iletişim araçları yoluyla elde edilen me- sajları çözümleme, değerlendirme ve iletme yeteneği anlamına gelen medya okuryazarlığı, ülkemizde 1970'lerden beri gelişmektedir. ● Bu ilerleme; kitle iletişim araçlarını, popüler kültürü ve iletişim teknolojilerini çocuklar ve gençlerle birlikte keşfetmek için programlar uy- gulayan eğitimciler sayesinde gerçekleşmiştir Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) 1970'lerden beri kitle iletişim araçları yoluyla elde edilen mesajları çözümleme, değerlen- dime ve iletme yeteneği anlamında kullanıla- gelen medya okuryazarlığının çocuklar ve genç insanlarla kitle iletişimini, popüler kültürü ve ile tişim teknolojilerini keşfetmek için programlar uygulayan eğitimcilerin çalışmaları aracılığıyla gelişmekte olduğu bilinmektedir. B) Kitle iletişimini, popüler kültürü ve iletişim tek- nolojilerini çok yakından takip eden öğretmen- ler ve onların 1970'lerden beri çocuklara ve genç insanlara uyguladıkları programlar saye- sinde kitle iletişim araçları yoluyla elde edilen mesajları çözümleme, değerlendirme ve iletme yeteneği anlamına gelen medya okuryazarlığı gelişmiştir. C) Medya okuryazarlığı kitle iletişim araçları yo- luyla elde edilen mesajları çözümleme, de- ğerlendirme ve iletme yeteneği anlamına gelir ve bunun gelişmesi, çocuklar ve genç insan- larla kitle iletişimini, popüler kültürü ve iletişim teknolojilerini keşfetmek için 1970'lerden beri programlar uygulayan eğitimcilerin çalışmaları sayesinde olmuştur. D) Kitle iletişim araçları yoluyla elde edilen mesaj- ları çözümleme, değerlendirme ve iletme ye- teneği anlamına gelen medya okuryazarlığı; ülkemizde kitle iletişimini, popüler kültürü ve iletişim teknolojilerini çocuklar ve genç insan- larla keşfetmek için çalışan eğitimcilerin yaptığı programlar sayesinde 1970'lerden beri geliş- mektedir. E) Kitle iletişim araçlarıyla iletişim kurabilmeye yarayan medya okuryazarlığının gelişmesi; çocuklar ve genç insanlarla kitle iletişimini, po- püler kültürü ve iletişim teknolojilerini keşfet- mek için 1970'lerden beri programlar uygulayan eğitimcilerin çalışmaları sayesinde olmuştur.

ile- büyük önem taşımaktadır. (II) Reklamlarda ki- inlerin mantıklı yönleri öne çıkarılırken kimi zaman vla un en bir 1? la r, e Yayınları 7. Kristallerin en önemli özelliği ise esnek olmaları ve çeşitli fi- ziksel, kimyasal etkenlere maruz kaldıklarında esnemeleri- dir. (1) Günümüzde toplum genelinde eğilim gö nış ve tüketim biçimleri, sürekli olarak birbi likte sergilenmeye başlandı. (II) Dünyada h ekleştirmek üze nde yaşıyor ar rağmen izlenm cih ediyor. (IV II. Kelebeklerin ve tavus kuşlarının kanatlarındaki muhteşem renklerin kaynağı, boyalar ya da pigmentler değildir. Test 3 2 II. Yapısal renkler olarak adlandırılan bu renkler, kanatların üze rine düşen işığın kanatlardaki düzenli yapılarla etkileşmesiy le ortaya çıkar. IV. Kristallerin üzerine düşen ışık, nanoyapılarla etkileşerek gi- rişim yapıyor ve böylece ortaya yapısal renkler çıkıyor. V. Araştırmacıların geliştirdiği fotonik kristaller de tıpkı kelebek- lerin ve tavus kuşlarının kanatlarındaki gibi düzenli yapılara sahip. Attvell VI. Bu esneklikleri sayesinde nanometre ölçeğindeki yapıların büyüklüğü ve dolayısıyla ürettikleri yapısal renkler de deği- şiyor. D D) IV ve V Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluş- turacak biçimde sıralandığında hangilerinin yeri değişmez? BHve-v E) IV ve VI C) III ve IV 4. Dünyada ilk uçak denemesi Wright kardeşler tarafından 1903'te spor yapıyor, junlukla sipar gü özellikleri aya ve onlar Kina bile varm cümlelerin Gerçekte ise ünce olarak sılı kitap d işsunuzdu de inanmis bir zama satışların rında da 1 soruldu elimdeki u seviyo ili kitapla eğini gös

34. (1) Hi 34. Hiçbir zaman bilincimi yitirdiğimi sanmıyorum, bir yanım hep uyanık. (II) Gülüp alay etmeye çalışıyorum kendimle. (III) Gerçeklikler dışına çıktığım zaman düpedüz avunduğumun farkındayım. (IV) Bazen, tek başıma yüksek sesle konuşurken yakalıyorum kendi- mi. (V) Sanki birbiriyle çarpışan iki ayrı kişilik taşıyo- rum ama bir üçüncü kişi de zaman zaman onları dışardan denetleyip hâllerine gülüyor. 382 Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) cümlede, yalnız bir çekimli eylem vardır. B) H. cümlede, bağ-fiil ve isim-fiil bulunmaktadır. P Il eümlenin yüklemi, ek eylem almış bir eylemdir. V. cümlede, basit çekimli bir fiil bulunmaktadır. E) V. cümlede bir eylemsi, nesne öbeği içinde yer al- mıştır. 37. A Z

30. (I) Bundan yüzyıllar önce Dünya'nın kendi etrafında dönüp dönmediği bilinmiyordu. (II) Hatta Galileo Gali- lei'nin "Dünya dönüyor" dediği için yargılandığı bilinir. (III) Ayrıca Dünya'nın mı Güneş'in etrafında Güneş'in mi Dünya'nın etrafında dolandığı bilim insanları arasındaki en hararetli tartışma konularından biriydi. (V) Sonraki yıllarda el-Biruni ve el-Siczi ürettikleri usturlap ile, sonra- sında ise el-Tusi ve Ali Kuşçu'nun gökyüzü gözlemleri ile Dünya'nın döndüğünü söylediğine rastlarız. aplusakademi Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğu gidermek için aşağıda verilenlerin hangisi yapılmalıdır? A) 1. oümle ile II. cümle yer değiştirmelidir. B) II. cümle III. cümleden sonra gelmelidir. C) III cümle parçadan atılmalıdır. ✓ D) II. cümle ile IV. cümle yer değiştirmelidir. E) IV. cümle parçadan atılmalıdır. 32

A) II. 8. B) ill. 7. (0) Cevdet Kudret, edebiyatın sadece bir türünde değil, birden çok türünde eser vermiş bir isim. (II) 1926 yılında Servetifünun'da yayımlanan ilk şiiriyle, on dokuz yaşında edebiyata adım atmıştır. (III) Kudret'in 'Birinci Perde' isimli ilk şiir kitabı, kendisi henüz yirmi iki yaşındayken yayımlan- miştir. (IV) Bu şiir kitabıyla Yedi Meşaleciler akımının önde gelen şairlerinden biri olmuştur. (V) Kudret'in şiirlerini oyun- lan izlemiş ve bundan sonraki süreç, yazarın muazzam kül- liyatının çok çeşitil alanlarına kapı aralamıştır. Bu parçada numaralı cümlelerin hangisinden sonra "Fakat daha sonra, dergilerde çeşitli şiirleri yayımlanmasına rağmen ilk kitabı dışında başka bir şiir kitabı yayımlama- mıştır." cümlesi getirilmelidir? A) I. B) II. C) III. DIV. V Palme Yayınevi

10.1. Öyle ki bazı takriz örnekleri, yazar ve esere dair içerdikleri bilgilerle biyografi ve monografilerin ya- zımına kaynaklık edecek niteliktedir. II. Bu metinler bir eseri veya yazarı övmek için kale- me alınır. III. Genellikle eserlerin giriş kısımlarında yer alır. IV. Bu gelenek, aynı zamanda, Osmanlı edebiyatı araştırmaları için birincil kaynak olma özelliği ta- Şır. VOsmanlı edebiyatında önemli bir yere sahip olan takrizler, kendine has bir gelenek meydana getir- miştir. Bu cümlelerle bir paragraf oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur? A) V-I-IV-II-III B) V-III-I-IV-II V-IV-III-II-I D) V-1-1-11-IV E V-II-III-IV-I CALC la C 41