Paragrafta Yapı Soruları

Yapıtların, sanatçıların elinden çıktıktan sonra tamamlandığını düşünmek gerçekçi bir tutum değildir. • Bir yapıt; okurlara, eleştirmenlere ve onların hayatı yorumlayışına göre farklı anlamlar kazanır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Yapıtlar, sanatçıların okurlara ve eleştirmenlere hatta onların hayatına yeni yorumlar getirme özelliğine sahiptir; bu nedenle tamamlanmamış yapıtların yayımlanması gerçekçi bir tutum değildir. OB) Hiçbir yazar eserinin tamamlanması için sadece yayımlanması yeterlidir diye düşünmez çünkü bu tutum gerçekçi olmaz, önemli olan okurun ve eleştirmenlerin yapıt hakkında ortaya koyduğu fikirlerdir. 0 ) Gerçekçi bir yaklaşım olmasa da yapıtların büyük bir kısmı sanatçının elinden çıktıktan sonra tamamlanır ve okurların, eleştirmenlerin görüşlerine göre piyasadaki yerini edinir. OD) Eleştirmenlere ve onların hayatı değerlendirişine göre farklı anlamlar kazanan yapıtların okurlar tarafından doğru şekilde tamamlandığını düşünmek gerçekçi bir tutum değildir elbette. OE) Eserin, sanatçının elinden çıkmasıyla tamamlandığını düşünmek gerçekçi bir yaklaşım olmaz; bir yapıt eleştirmenlerin, okurların ve onların yaşama bakışlarının yansımasıyla anlamca zenginleşir.

-e 37. ve 38. soruları aşağıdaki metne göre cevaplandırınız. mina gel- 1. Kimisi möyle bir aberdar bir yük işmeleri umdaki 7 acilan e bilinci atündür. ir kişilik rahat örleşir- inlikleri lar. En mandan en çok ebilen- < gere- diğiniz ? Edebiyat çok geniş bir kavram. İçine Sadi'nin, Hafız'ın, Shakespeare'in şiiri de girer, Homeros'un destanları, Binbir Gece Masalları, Evliya Çelebi'nin Seyahatname'si de. Tiyatro oyunları, eskilerin "tecrübe-i kalemiye" dedikleri denemeler, düzyazı şiirler, hepsi o geniş edebiyat kavramının içinde. Ama konuyu daha ayrıntılı incelemek için modern roman tü- rünü ele alıp biraz daraltmakta fayda var. Modern romanin temel eseri olarak Cervantes'in Don Quijote'si gösterilir. On- dan önce de "hikaye anlatan", ele aldığı konuları derli toplu biçimde aktaran eserler vardı elbette. Kaldı ki Cervantes bile o dönemin İspanya'sında, bizim halk hikâyeleri gibi anlatılıp durulan şövalye masallarından yararlanmıştı. Ama şövalye- ler çağı geçtikten sonra hâlâ eski değerlerle yaşamaya ve o şekilde dünyayı kurtarmaya, sevgilisi Dulcinea'ya kavuşma- ya çalışan Mancha'lı ihtiyar Don Quijote (Türkçede alışıldığı gibi söylersek: "Don Kişot") tiplemesiyle, karakter yaratma- nin, psikolojik derinliklere inmenin ve trajikomik ögelerin do- ruğuna ulaştı. TESLA YAYINLARI uz? nin iki olarak a mut- da asil andiri- 38. Parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmuş- tur? ungisi C A) Edebiyat çok sayıda edebi türün bir araya gelmesiyle oluşmuş bir gökkuşağıdır. B) Roman, tüm edebi türler içerisinde insanı derinleme- sine ele alan yegane türdür. C) Birçok türü barındıran edebiyat içerisinde roman tü- rünün ilk modern ürünü Don Quijote'tur. D) Bizim geleneğimize ait olan hikaye anlatıcılığı Batı'da romanın gelişmesinde etkili olmuştur. E) İspanya'da sona eren şövalyeler çağını masalsı şekil- de sürdüren eserdir Don Quijote.

1. Bilinç akışı, olay örgüsünde figürlerin iç dünyalarını kendi zihinlerinden, bütün karmaşasıyla aracısız bir şekilde aktarmayı amaçlar. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez: A) Belirtili isim tamlaması vardır. B) Bulunma durum eki almış isim kullanılmıştır. C) Belirtme durum eki vardır. D) Çoğul eki kullanılmıştır. E) Zincirleme isim tamlaması vardır.

15. Geçtiğimiz yıl ortaya atılan bir iddia, Nuh Tufanı'yla ilgili bugüne kadarki tüm tezleri altüst etti. William Ryan ve Wetter Pitman adlı iki jeofizikçi Nuh Tufanı'nın MÖ 5600 civarında Karadeniz'de meydana gelmiş çok büyük bir afet olduğunu ileri sürdü. Onlara göre, Karadeniz 7500 yıl önce tatlı bir su gölüydü. Asya'yı Avrupa'dan ayıran Istanbul Boğazı henüz oluşmamıştı. Ancak Buzul Ça- ğı'nın sonlarında buz dağları eridi ve bütün dünyada de- nizler yükseldi. Atlas okyanusundan beslenen Akdeniz, artan tuzlu suyunu Çanakkale Boğazı'ndan Marmara'ya boşaltmaya başladı. Karalar Marmara'nın Karadeniz'le birleşmesini önlediğinden bu denizin yüzeyi deniz se- viyesinin 130 metre altında kalmıştı. Pitman'a göre büyük depremlerden sonra Asya ile Avrupa birbirinden ayrılınca İstanbul Boğazı'ndan günde 10 milyon metre küp su devasa şelaleler halinde göle dolmaya başladı. Karadeniz bu sular yüzünden günde 10-15 cm yükseldi. Gölün çevresindeki tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar, hayvanlarını alıp kaçtılar. Bu parçada sözü edilen teze göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Akdeniz, tufandan önce de deniz niteliği taşıyordu. B) Yapılan son araştırmalar, Nuh Tufanı ile ilgili kuşku- ları ortadan kaldıramamıştı. C) Büyük Tufan'dan önce de Karadeniz kıyılarında ta- rim ve hayvancılık gelişmişti. D) Karadeniz'in çok eski zamanlarda herhangi bir de- nizle ilgisi yoktu. E) Asya ile Avrupa eskiden tek bir kitaydı.

-TYT A A A 18. Fakir Baykurt'u, saman kâğıdına basılmış, kötü mü- rekkep kokan taşra dergilerinde yayımladığı şiirleriyle tanımıştım. (II) Tahir Baykurt olan adını değiştirmesi, ne kadar hoşuma gitmediyse ilk hikâyelerinden sonra yaz- dığı romanları o kadar hoşuma gitti. (III) Yaşadıklarında hayata dair bir gerçekçilik vardı. (IV) Öyle dikkatli, özenli yazıyordu ki ona saygı duymamak düpedüz ayıp olurdu. (V) Hele o metinleri, nasıl ölesiye sancılarla dünyaya getirdiğini öğrendikten sonra! Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede, belirtisiz ad tamlamasını niteleyen bir sifat vardır. B) II. cümlede, bilinen geçmiş zamanın şartıyla çekim- Jenmiş bir eylem kullanılmıştır. C) 1. cümlede, edat öbeği zarf görevindedir. DY IV. cümlede, pekiştirme anlamı taşıyan sözcük zarftır. E) V. cümlede, birden çok eylemsi vardır. 19. I. Her yıl merakla beklenen Booker ödülü bu yükselişe kayıtsız kalmadı ve son yıllarda ödül listesine Arap edebiyatından eserleri dâhil etti. II ran coğrafyasında üretilen roman, öykü ve şiirler

22. (1) Bir sanat yapıtı ve kültür ürünü olarak filmi, filmsel dışavu- rumu, filmsel söylemi, filmsel içeriği daha iyi anlama, açıklama ve kültürel belleğe yerleştirme arzusundan dolayı eleştirmen- ler sinemaseverler için olmazsa olmazdır. (II) Diğer yandan film eleştirmeni ve ürettiği film eleştirisi, film ve seyirci arasında kimi zaman duygusal diyebileceğimiz bir köprü olma işlevini de üst- lenmektedir. (III) Film eleştirisi her zaman için film sanatının gelişimine katkıda bulunagelmiş; film sanatının ve sanatçısı- nin dışavurum dünyasını zenginleştirmek ve sanatın sınırlarını genişletmek üzere yeni yollar, anlatım biçimleri ve yöntemler için ilham vermiştir. (IV) Ayrıca film eleştirisi bu yöntemlerin ku- ramsallaştırılmasına katkıda bulunmuş ve filmlerin değerlen- dirilmeleri konusunda dayanak noktası oluşturacak ölçütlerin üretilmesine yardımcı olmuştur. (V) Eleştiri sözcüğünün olum- suz çağrışımları ve film sanatçılarının film eleştirisi kurumuna yönelik hiç de iyi olmayan duyguları eleştirmenlerin değerinden bir şey kaybettirmez. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde "Film eleştirmenlerinin ya da eleştirisinin" işlevlerinden birine de- ğinilmemiştir? A) Byli CYMI DK

TYT / TÜRKÇE 5. (1) "Ince Memed", Nobel Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk edebiyatçısı Yaşar Kemal'in 1955'te yazdığı, sonraki yıl- larda devamını kaleme aldığı ilk romanıdır.(11) Yaşar Kemal bu romanla Varlık Roman Armağanı'nı kazanmıştır. (III) O dönem Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilen dört ciltlik yapıt, yaklaşık kırk dile çevrilmiştir. (IV) Romandaki olaylar Cumhuriyet'in ilk yıllarında geçiyor. (V) Anadolu halkının geri kalmışlığı, cahil bırakılmışlığı, köy hayatının sefaleti ve ağa- ların tüm yöreye tamamen hâkim olmasına karşı bir isyan öyküsü, çarpıcı bir dille ve usta betimlemelerle anlatılıyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi kanıtla- nabilirlik açısından farklı bir yargıdır? A) I B) 11 C) III D) IV EV

18. Ömer Bedrettin Uşakli'nin şiiri () ülkenin içinde bulundu- ğu durumu iyi gözlemlediği doğa teması ve bireysel 6 duygularıyla birleştirmesiyle kendini bulur. Devlet görevi vesilesiyle gezdiği gördüğü her yer, gözlemlediği her yöre, onun şiirlerine konu olacak () uzun süre Anadolu Şairi olarak anılacaktır. Ancak kaderin o okkali tokadını yediğinde yani karısı ve kızının ölümünü tattığında şiirle- rinden artık hep bir hüzün, hep bir keder dağılacaktır (7) Okuyanların içini sızlatan bir keder () WONOSTUNSERIS Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktala- ma işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) () () () (.) (...) B) () () () (...) CN) 0 () () (.) D() () () (...) (.) E) :) () (.) (.) (1)

5 12. I Sanat yapıtının pek çok işlevi vardır. II. Bunlardan biri, sanatın, bilinçaltının dışa vurumu yani bir terapi aracı olmasıdır. II. Tersini düşünmek çelişkili olur çünkü başkala- nina bir şey anlatmak istemiyorsanız o zaman yaptıklarınızı kendinize saklamanız, çekmece- nizde tutmanız gerekir. IV. Yapıtını sergileyen, yayımlayan, bir başka de- yişle başkalarına açan sanatçıda bir şeyler an- latma isteği var demektir. V. Bir başka işlevi de başkalarıyla iletişim kurmak, onlara bir şeyler iletmektir. A) II. ile IV. B) II. ile V. C) III. ile IV. D) III. ile V E) IV. ile V.

21. 1. Eski Mısırlılar yazı yazmak için papirüs kağıdı ni icat ederek insanların işlerini kolaylaştırmış. lardır. II, Kuruyan kaliplar fil dişi ile parlatilip satışa su- nuluyordu. III. Mısır'da kurulan İskenderiye Kütüphanesinde çoğunluğu papirüs kâğıdından hazırlanmış yaklaşık 900 bin kitap bulunuyordu. IV. Nil Nehri kıyılarında yetişen papirüs bitkisini ig- neye benzeyen bir aletle şeritler hâlinde soyu- yorlar, sonra da bu şeritleri bir kalıpta dikey ve yatay olarak hasır örer gibi yapıştırıyorlardı. V. Papirüsler katlandığında kırıldığından ancak üst üste istiflenerek saklanabiliyordu. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bü- tün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi sondan ikinci olur? A) 1 C) III D) IV B) II EV

E) V. (I) Şehre girmek üzereyiz. (II) Kop Dağı'nı aşıyoruz. (III) Hâlbuki geldiğimiz yolun kilometreleri bir yılın günleri kadar. (IV) Erzurum'un gobeğinden bir kule ve yanında kale burçları yükseliyor. (V) Özetle bu serhat beldesi vatandan alacaklıdır. Erzurum'u anlatan bir gezi yazisinin farklı bolumlerinden alınan yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi bir "giriş paragrafı"ndan alınmış olabilir? B) II C) III DIV BV 17 om

6. Miğferli boynuzgaga, Afrika ve Asya'da bulunan 57 boynuzgaga türünden biri ve ona yalnızca Brunei, 1 Endonezya, Malezya, Myanmar ve Tayland'ın güneyinde II bulunan alçak düzlüklerdeki ormanlarda rastlanıyor. III Miğferli boynuzgagaların keratinden –yani tırnak, saç ve gergedan boynuzu ile aynı maddeden- kalın bir IV tabakaya sahip, büyük ölçüde sert yapıdaki boynuzu V onları diğer boynuzgagalardan ayırıyor. Bu parçadaki altı çizili sözcükler ve işlevleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. sözcük, iyelik ekinden sonra tamlayan eki almış bir addır. -? B) II. sözcük, tamlanan ekinden sonra bulunma hâl eki almış addır. C) III. sözcük, bulunma ekinden sonra sifatlaştıran bir ek almıştır. ki DITV. sözcük, belirtme eki almış somut bir addır. V E) V. , BV. sözcük, yaklaşma eki almış tekil bir addır. V(-e)

5) Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluklarını bulup sebeplerini yazınız CÜMLE SEBEBİNİ YAZINIZ Yazın çekildiğim resimleri sosyal medyada paylaştım Deftersiz sınıfa öğrenci almam demişti öğretmen. Okulda sürekli sorun çıkarmasının sonucunda göze girmişti. Köyünü sürekli hatırlıyor ve gitmek istiyordu Bu yasadan, özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak Belki onun da gelmemesinin bir nedeni vardır mutlaka. Konuşmacının düşüncelerine katılıyor ve destekliyorum. Vergilerin yeni sisteme göre toplanacağını sağlayacaklar. Şimdi anlatacaklarıma dikkatlice kulak kabartın. Arkadaşım gördüklerini, duyduklarını gizli bir sırmış gibi yavaşça kulağıma fısıldadı. Kardeşinin hastalanması beni çok üzdü. Her Salı, kardeşimin yanına gider; orada on gün kalırdım. Herkes bu olayda kendi çıkarını düşünüyor, başkasını düşünmüyordu. Güzel elbiseler giyip düğüne gidildi Her önüne gelen canı istediği gibi davranması doğru değildir. 6)Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayrınız.( gücük fedakârlıklar yapılabilir.

A A A met ili 10. (I) Yüzlerce, belki binlerce senelik zeytin ağaçlarının arasında uzanan, çukur, iki yanı böğürtlen ve hayıtlarla örülü yolda ağır ağır yürüyordum. (II) Arkamdan yükselen güneş, gölgemi araba izlerinin kıvrımları üzerine serip uzaklara kadar götürüyordu. (III) Deniz tarafından yüzüme doğru esen hafif fakat serin bir bahar rüzgârı kasabadan uzaklaştığımı hatırlatıyordu. (IV) Kırağı yemiş toprak ve taze çimen kokusu etrafı kaplamıştı. (V) Tarla kuşlarıyla serçeler, ötüşe ötüşe ağaçtan ağaca sıçrıyordu. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? 1. cümlenin zarf tümleci ikilemeden oluşmuştur. B) II. cümlenin öznesi, sifat tamlamasıdır. til. cümlenin öge dizilişi, özne-belirtili nesne-yüklem şeklindedir. D) IV. cümlenin yüklemi, birleşik zamanla çekimlenmiş bir eylemdir. E) V. cümlede sözde özneye yer verilmiştir.

Y a 8. Büyük Itri'ye/eskiler/derler Bizim öz musikimizin piri/ Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Limit E 12. A) Özne, adlaşmış sifattır. B) Dolaylı tümleç, sifat tamlamasından oluşmaktadır. C) ikinci dize tümüyle nesne görevindedir. D) Dört ögeli bir cümledir. E) Yüklem, türemiş bir eylemdir.

Kurudum da kadid oldum kumlarda Bir sefer bekleye bekleye her gün ben Neasil 17. DNA, yani deoksiribonukleik asit neredeyse bütün organizmalarda bulunur. Canlılarda kalıtsal bilgiyi taşıyan molekül olan DNA, aynı zamanda vücudumuzdaki proteinlerin nasıl üretileceği bilgisini içeren bir "tarif kitabı" gibidir. DNA, ökaryot hücrelerde hücre çekirdeğinin içinde bulunur. Sifat görevinde kullanılmayan ortaç vardır. Ünlü aşınmasına uğramış sözcük kullanılmıştır. ilgi zamirine yer verilmiştir. Iyelik ekinden sonra durum eki almış sözcük bulunmaktadır. Ortak köklü sözcüğe yer verilmiştir. Bu parçayla ilgili olarak yukarıda verilen yargılardan kaçı doğrudur? C) 3 D) 4 B) 2 E) 5 A) 1 Diğer sayfaya geçiniz. UcDört Besk