Paragrafta Yapı Soruları

21. I. Yaratıcı (creative) düşünme biçimi, imgeleme dayanan düşünceyle gerçekçi düşünce arasında bağlantı kurar. II. Bu bağlantı, düşünceye büyük bir esneklik kazandırır. III. Böylece imgelemden tasarıma doğru kaymalar kolaylaşır, sorunların çözülmesi kolaylaşır. IV. Aksi durumda insanın tam olarak algılanması mümkün olmaz, yaratıcılığı ve imgelem gücü zarar görür. V. İnsan, toplumda bedensel ve duygusal bir bütünlük içinde değerlendirilmelidir. Yukarıda numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulması için hangileri yer değiştirmelidir? A) I ve II B) II ve III D) III ve V C) II ve IV E) IV ve V

baya dere bağı- e bir v akti. teşi llar eri DENİZİ PRO 20. Kayseri, şehrin her yanında izlerine rastlayacağınız Selçukluların idaresinde âdeta altın çağını yaşamış. Bu büyük medeniyetten kalan izleri takip edeceğiniz önemli yapılar arasında, şehrin her tarafına bir uygar- lığın ölümsüz mühürleri gibi yayılmış iki katlı kümbetler var. İçlerinde en meşhur olanı Döner Kümbet; Talas Caddesi'nin ortasında yer alıyor. Alaeddin Keykubat'ın eşi Mahperi Hunat Hatun tarafından 13. asırda yap- tırılan cami, sadece Kayseri'nin değil ülkemizin en önemli tarihî mirasları arasında. Bu ölümsüz eser ayrıca Selçuklunun Anadolu'da yaptırdığı ilk cami olma unva- nına sahip. Hunat Hatun Camii ve külliyesi, hayranlık uyandıran işçiliğiyle hâlâ ayakta ve her gün ibadet etmeye gelenlerle doluyor. Bu külliyenin içine 1238'de yaptırılan hamam da hâlâ kullanılıyor. Caminin doğu- sunda yer alan Sahabiye Medresesi ise gösterişli taç kapısı ile Selçuklu taş işçiliğinin en önemli eserleri ara- sında gösteriliyor. Bu muhteşem kapı, çoğunlukla kitap sergileri göreceğiniz dikdörtgen bir avluya açılıyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A Karşılaştırma e İkileme B) Benzetme D) Niteleme E) Mecazlı söyleyiş 1 21.

13. Her şeyden bihaber olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne karışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, ben kendim dile getiriyorum. Inanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Bir adı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır. B) Özneyi pekiştirme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vardır. C) Tamlayanı belgisiz adıl olan ad takımına yer verilmiştir. ebnhalignen ting D) Türkçenin sondan eklemeli dil olma özelliğine aykırı sözcük kullanılmıştır. 1(8 lov (A E) Kuralli birleşik eylem bulunmaktadır.

20. Etik, son yıllarda her alanda tartışılan konuların başında gelmektedir. Meslek etiği, bir mesleğe üye bireylerin davra- nış ve tutumlarını evrensel boyutta ahlaki bir çizgiye kavuş- turmak için oluşturulmuş kurallar ve standartlar bütünüdür. Bir meslekte etik ilkelere göre hareket edilmesi, bir toplum- da etik standartların yerleşmesi açısından destekleyicidir. Akademisyenlerin akademik etik değerlere sahip olmaları ve etik ilkeleri paydaşlarına kazandırabilmeleri son derece büyük önem taşımaktadır. Bu parçaya göre "etik" kavramı ile ilgili olarak I. üzerinde yorumlar yapılan bir kavram olduğu, II. Üniversite öğretim üyesi düzeyindeki kişilerde mutlaka bulunması gerektiği, gerektiği, X III. evrensel boyuta ulaşmasının çok uzun zaman alacağı yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? B) I ve II Yalnız I D) Il ve Il C) I ve III E) I, I ve III

IŞ- 27. Yaşları ilerlemesine rağmen yazarların çocuksu, taze, yeni ve genç yanları hiç değişmez. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Belirtili isim tamlaması B) Zarf CBasit çekimli eylem D İsim-fiil E) Belgisizlik zamiri

11. (1) Avcılar, yakaladıkları kuşları satmak için bir kafeste yemliyorlardı. (II) Kuşlar yem yedikçe şişmanlıyordu.(III) Ama içlerinden biri aç ol- masına rağmen verilenleri yemiyordu. (IV) Bir gün kafesten çıkabilecek kadar zayıfladı, tel- lerin arasından geçerek uçup gitti. (V) Diğer kuşlarsa öylece bakakaldı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle özne, belirtili nesne, zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuştur. B) II. cümle, girişik birleşik cümle olup yan cümle temel cümlenin zarf tümlecidir. C) III. cümle özne, belirtisiz nesne ve yüklem- den oluşan bir isim cümlesidir. D) IV. cümle öznesi ortak sıralı cümledir. E) V. cümlenin öznesi sifat tamlamasıdır. TYT Deneme Sınavı fir

29. (1) Her insan gibi, sanatçı da gerçeklikler dünyasında ya- şamını sürdürür. (II) Sanatçının içinde yaşadığı gerçek- likler dünyası için Erich Rothacker, "Wirkwelt" terimini kullanır. (III) Diğer insanlar gibi içinde doğduğu kültür- le bağlantılı olarak bu gerçeklikler dünyası içinde çaba- lar durur ve kendi ilgi alanına giren şeyleri fark eder. V Gerçek dünyadan soyutlanamayan sanatçının ilgi ala- nına giren bu şeylerin seçimi ve çeşitliliği zaman içinde yine gerçeklik dünyası içinde onun kendi kişisel gelişi- mine bağlı olarak gelişir. (V) Bunda felsefi bir terim ola- rak kullanılan "farkındalık"ın da ayrı bir önemi vardır. (VI) Çünkü farkındalık; sanatçının gerçek yaşam içinde yap- tığı seçimlerin, edimlerin bilincinde olması demektir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi an- latımın akışını bozmaktadır? 6 II. B) III. C) IV D) V. E) VI. kitapçığı A

TYT TÜRKÇE ÇIKMIŞ SORULAR (III) Pavlov, Skinner gibi bilim insanlarının nin görüşlerine katılmasıyla kuram yaygınlık kazandı. (IV) Davranışçı psikoloji öğrenmeyi, uyarıcı ve tepki arasındaki bağla açıklayarak psikanalitik görüşün belirttiği etkinin geçerli olmadığını ileri sürdü. (V) Uyarıcı olarak nitelendirilen çevresel faktörler, kişilerde olumlu veya olumsuz davranışlara neden oluyordu. zihinsel süreçlerin incelenmesinin bir (VI) Olumsuz davranışlara yol açan uyaranlar kaldırılarak olumlu davranışları oluşturanlar eklendiğinde bireyin kendini geliştirmesi bekleniyordu. 45. (1) John B Watson tarafından, insan davranışlarını açıklamak için davranışçılık kuramı geliştirildi. (II) Davranış psikolojiye göre nesnel yöntemlerle Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? ANL BI C) IV D) V E) VI 2020-TYT 47.

28. (I) İnsanlık tarihinin çeşitli aşamalarında yaşanan zulümler "Zulmün Tarihi" adlı kitabın konusu. (II) "Tıbbın Öyküsü" Nörolog Prof. Dr. Cumhur Ertekin, bu kitapta tıbbın za- ile tanınan, Bilim Akademisinin kurucularından duayen manda ve mekânda izlediği yolculuğu gözler önüne se- riyor. (III) Tarih boyunca insanın insana yönelik eziyetini çok farkı örneklerle gözler önüne seriyor: (IV) Çin Seddi gibi çılgın projelerden Roma'nın deli imparatorlarına, pi- ramitleri inşa eden tarih öncesi Mısır'dan 1 Mayıs'ta kanı dökülen endüstri çağının işçilerine, Hristiyan engizis- yonlarından İslam'daki mezhep kavgalarına, Galileo'dan Hallac-i Mansur'a, eza çektirilen bilim insanları ve düşü- nürlere, cinselliğin cezalandırılmasından köleliğin yaratıl- masına, isyanlarıyla İngiltere'den Rusya'ya, Osmanlı'dan Amerika'ya 20. yüzyıl öncesini katediyor. (V) "Zulmün Tarihi", bir bakıma bugünün insanına bir uyarı, geçmişe tekrar yenik düşmemesi için bir çağrı, daha aydınlık ko- şullara doğru bir hazırlık. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi anlam bütünlüğünü bozmaktadır? A) I C) III B) II D) IV E) V

9. (1) Hayatın her alanında gönüllü olmalısınız. (II) Gö- nüllü olan kişi göze çarpar. (III) Özel bir ilgi görür. (IV) Hepsinden önemlisi, gönüllü kişi özel bir yeteneği ve hırsının olduğunu gösterme imkânı elde etmiş olur. (V) Her ne olursa olsun özel görevler için gönüllü olun. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede bulunma hâl eki almış bir sözcük vardır. B) II. cümlede isim bulunmaktadır. C) III. cümlede türemiş birden fazla isim vardır. D) IV. cümlede fiilimsi eklerini alan birden fazla ad vardır. E) V. cümlede fiilden isim yapan ek almış bir söz- cük vardır.

asi 14 Ankara Yayıncılık Alansal dağılışı verilen bölgenin sınırları ile; 1. Akdeniz iklimi görülen, L II, sanayi faaliyetleri gelişmiş olan, III, maki bitki örtüsü bulunan, IV. yoğun nüfuslu olan bölgelerinden hangilerinin sınırları benzerlik gösterir? A) I ve II B) ve III D) II ve IV Ülkeler 8. Doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki farka doğal nüfus artış oranı denir. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerin 2020 yılına ait do- ğum ve ölüm oranları gösterilmiştir. Doğum Oranı %0 8,4 35,8 8,6 23 9,3 C) II ve III E) II ve IV Japonya Liberya Italya Honduras Singapur Bu tablo incelendiğinde; Ölüm Oranı %0 9,9 8,8 10,2 4,8 4,7 D) II ve III Doğal Nüfus Artış Hızı %0 Toplam nüfusu en çok azalan ülke İtalya'dır. Il Singapur'un doğal nüfus artışı Japonya'dan fazla, Liberya ve Honduras'tan azdır. -1,5 27 -1,6 18,2 4,6 III. En yüksek doğum oranları sırasıyla Liberya ve Honduras'tadır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız 1 B) I ve II C C) I ve III EX, II ve III B) Akdeniz sek olm C) Doğusu kının ol Diğer sayfaya geçiniz. D) Sinop' taydar En sic masi 10. Kre Sa O Y AM

21. (1) Kohort kelimesi İngilizcedeki karşılığı olan "cohort", Fransızoadaki "cohorte" kelimesinden gelmektedir. (11) Bu kelimenin en eski kullanımının Roma Dönemi'nde orduda bir birim askeri tanımlamak için yapıldığı görülmektedir. (III) Bir kohortu diğer kohortlardan ayıran, ortak yaşanmışlıklar olduğundan aynı kohorttaki bireylerin benzer özelliklere sahip olduğu kabul edilmektedir. (IV) Ancak kohortların sadece toplumu etkileyen siyasi ve tarihi olaylar meydana geldiğinde oluştuğu da unutulmamalıdır. (V) Bu nedenle kohort sınıflandırmasının geleneksel kuşak ayrımından biraz daha farklı olduğu söylenebilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Günümüzde ise bu kavram, ortak özelliklere sahip bir grup insanı ifade etmektedir." cümlesi getirilirse parçanın anlamı bozulmaz? BY11 Chill D) IV A) 5XV

40. (1) Doğru bilgi, mutlak bilgi ya da bilginin kesinliği gibi kavramlarla ifade edilen güvenilir bilgi sorunsalı, Eski Yunan felsefesinden itibaren insanlığın çözüm aradığı bir konudur. (II) Günümüzde ise bilimsel bilginin toplumsal- laşmasında daha fazla yol alınması, bilginin üretildiği tüm alanları ve farklı bilgi formlarını da içererek bu konuların güncelliğini korumasını sağlamıştır. (III) Bununla birlikte doğru bilgi temelinde gerçekleşecek bilimsel ilerleme, bilginin toplum yararına geliştirilmesine hizmet etmekle beraber her durumda koşulsuz geçerli bilgiyi temsil ede- memektedir. (IV) Bilginin kendisi de zaten bireyleri kuşa- tan kültürel, psikolojik ve sosyal pek çok dış etmene bağlı olarak var olduğu biçimiyle korunamamakta; her bilgi de bu anlamda mutlak bilgiyi yansıtamamaktadır. (V) Bu durumda doğru bilgiye erişmeyi amaçlayan toplum ile kü- tüphaneler - web kaynakları gibi bilgi kanalları arasındaki ilişkilerin incelenmesi, sosyal epistemoloji ile ilgili çalışma- ların konusunu oluşturmaktadır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Modern çağ bilim anlayışının benimsendiği döne- me kadar da bu konular, yazın dünyasında bilgi felsefesi' ya da 'epistemoloji' adıyla tanımlanan bilgi kuramı disiplini kapsamında ve giderek salt bilimsel bilginin kaynağına yoğunlaşılarak incelenen bir alan olmuştur." cümlesi ge- tirilmelidir? A) IV B) II C) I D) V E) III

han- ada a il- yla en m. me mi, U- u. er e 3 Ankara Yayıncılık 31. 1. Ömrü iniş çıkışlarla, çalkantılarla, devingen duy- gu durumlarıyla örülü insanoğlu yazıyı buldu- ğundan beri ona inanmakta ve bel bağlamakta. II. Yazı; daima, yeryüzünün büyük marazından kurtulmanın, hiçliğin ve yıkımın üstesinden gel- menin, bir sese sahip olmanın, başkalarının ba- kışındaki örtülü şiddetten kaçmanın, sonsuza uzanmanın, büyümenin, ümitlenmenin, sevme- nin dışa vurmanın ve gelecekte de var olmanın en kestirme bir yolu olmuştur. Yukarıda verilen I numaralı cümle ile ilgili olarak hangisi söylenebilir? A) II. cümlede açıklanan durumu örneklendiren un- surlar içermektedir. B) M. cümlede ifade edilen problemin çözümüne yö- nelik öneriler getirmiştir. II. cümlede belirtilen bir saptamayla ilgili olarak karşı görüş geliştirilmiştir. D) II. cümlede dile getirilen bir çıkarımın yanlışlığını ortaya koymaya çabalamaktadır. E) II. cümlede sözü edilen bir durumun ortaya çıkar- dığı bir başka durumdan söz etmektedir. 32. İnsanlar son günlerde aşırı derecede ısrarcı ve sabırsız olmaya başladı. Bir istekleri oldu mu onu XC d E 34. D

39. Turizmin bir yerde gelişmesinde olumlu çevre şartları son S derece önemlidir. Çünkü turistler, seyahat ettiği yerlerde A insan eli değmemiş güzellikleri görmek ister. Bu nedenle R turizmin kaynağını oluşturan çevrenin düzenli bir şekilde M yönetilmesi ve bu kaynakların kalitesinin artırılması gerekir. A Kaynakların yok edildiği, hava, su ve toprağın kirletildiği sağlıksız bir çevre çekiciliğini yitirecektir. A Yukarıda turizmin etkilerinden hangisinin önemi vur- gulanmıştır? A) Turizmin ekolojik etkisi B) Turizmin politik etkisi C) Turizmin sosyal etkisi D) Turizmin ekonomik etkisi E) Turizmin kültürel etkisi sinoet 13

33. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Başarısız eserlerin ba- şarılıymış gibi gösterilmesi yazarını geliştirir mi?" sorusu- na cevap vermektedir? A) Eleştirmen edebiyatta pek lüzumlu bir şahsiyettir. Bu- rası inkâr edilemez ama sanatçı için dünyanın en ma- nasız ve en çekinilecek insanıdır. Hem eleştirici diye bir şey de olamaz. Bir eleştirmen ya fikir adamıdır ya felsefe adamıdır. Eserlerin başarılı ya da başarısız ol- ması eleştirmenlerin değerlendirmesine bağlıdır. B) Yazarlar kendi görüşlerine uygun buldukları eserleri övüyor. Satılmasını, okunmasını sağlamaya çalışı- yorlar o eserin ama anlatmıyorlar o eserde olanları. Çoğu, konuyu bile özetlemiyor. Birtakım beylik sözler söylemekle yetiniyorlar. Yazarların tarafsız ve nesnel davranması ise mümkün değil. C) Eleştirmen; sanat dışı hiçbir duyguya kapılmadan ese- ri böylece kavrayan, sanatçının amacı ile bu amacın gerçekleşmesi arasındaki uygunluğu bize gösteren, görmediğim tarafları aydınlatan kimsedir. Başarılı ve başarısız eserleri belirlerken kullanılan ölçütler o eser- lerin gerçek değerlerini ortaya koyamaz. D) Beğenmedikleri, belki de okumadıkları bir kitabı dilleri nasıl varır da överler, okurlarına tavsiye ederler, anla- yamıyorum. Sorsanız bir değil, binbir sebep gösterirler size. Kitabı yazan gençmiş, gençlerin de elinden tut- mak gerekirmiş. Bunu yaparken büyüklerinden yardım görürse heves eder de daha iyisini yazabilirmiş mantı- ğıyla hareket ediyorlar. E) İnsan olmasaydı, edebiyat da olmayacaktı. Diliyle, çalışmasıyla, şekillendirme kabiliyetiyle insandır ede- biyat yapıcısı. Edebiyat eserinin yöneldiği ortam da insan ortamıdır. İnsandır edebiyatı değerlendiren, eleştiren, var eden. Başarılı eserler de böyle insanla- rın elinden çıkar, okuyucusuna ulaşır.