Paragrafta Yapı Soruları

20. Pek güzel işler yapan bir kapı ustası vardı. Ona yedi tane kapı siparişi verdik geçenlerde. Ölçüleri titizlikle aldı. Ana kapının dışarı açıldığını fark etti ve bunun yanlışlığını an- latıp bildiğini uygulamaya karar verdi. Ondaki kararlılığa ve ustalığa saygımdan onunla pazarlık bile yapmadım. Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Zincirleme isim tamlamasına yer verilmiştir. B) Zaman, miktar, yer-yön ve durum zarfları kullanılmıştır. C) Edat ve bağlaç türünden sözcükler vardır. D) Kişi ve işaret zamirleri yer almıştır. E) Üç tür fiilimsiden ve çekimli fiilden yararlanılmıştır. TYT-AYT DİL BİLGİSİ SORU BANKASI

17. Her ay okuduğu bir kitap üzerine görüşlerini paylaş- tığı Okuma Günlüğü'nde "Okumak sohbet etmek- tir." diyor Manguel. Okurun sohbet ettiği, karşısında duran sözcüklerdir. Nasıl ki "Deliler, zihinlerinin bir köşesinde yankılandığını işittikleri hayalî diyalog- larla uğraşırlarsa okurlar da bir sayfa üzerindeki sözcüklerin sessizce harekete geçirdiği benzer bir diyalogla uğraşırlar." Manguel bu sohbeti hakkıyla yerine getiren, kendisine bir soru sorulmadığı hâlde okuduğu metnin üzerine cevaplar yazan "iyi okur" lardan. Bu parçada yazar düşüncesini inandırıcı kılmak için aşağıdakilerin hangisinden yararlanmıştır? A) Betimleyici anlatımdan B) Öyküleyici anlatımdan C) Tanık göstermeden D) Örneklemeden E) Tartışmacı anlatımdan

24. Önemli bulduğum kitaplar üstüne yazıyorum. Olum- suz bulduğum romanlar üstüne pek yazmam. Za- man kaybı gibi geliyor bana. Çünkü şu var ki ben aslında o romanlar üstüne yazmıyorum; o romanlar, yazacağım eleştiri yazıları için çıkış noktaları oluyor. Asıl olan, eleştiri yazarının yazdığı eleştiridir. İyi ro- manlar da eleştiriye her zaman daha çok olanak ve fırsat verir. Dolayısıyla -- ----, Bu parçadaki boşluğa düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Ra A) her romanda eleştiriyi hak edecek bir taraf bulu- nur B) iyi roman eleştirisi nitelikli romandan çıkar, diye- biliriz C) iyi bir roman, hakkında çok söz söyletmeyecek tarzda yazılır D) iyi bir roman, genelde eleştiri oklarına maruz kalmaz E) hiçbir roman iyi ya da kötü diye bir ayrıma tabi tutulmaz 26.

21. (1) Karanlık korkusu derinlere gider. (II) Yapılan araştırmalar gösteriyor ki görme yetisini kaybet- mekten korkan yetişkinlerin sayısı; alzaymır, par- kinson ya da kalp hastalıklarına yakalanmaktan korkanlardan daha fazla. (III) Gen terapisindeki son gelişmeler normalde hayatının sonuna kadar kör kalacak onlarca insanı tekrar görme becerisine kavuşturdu bile. (IV) Londra Üniversitesi Oftalmoloji Enstitüsünden Profesör Robin Ali'ye göre, gen tera- pisi körlüğü tedavide uygulanabilecek en yeni yakla- şım. (V) "Görüşü yeniden kazandırmada inanılmaz gelişmeler sağlıyor." diyor. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine düşüncenin akışına göre "Fakat körlüğe çare bul- ma düşüncesi gerçeğe dönüştükçe bu durum da değişebilir." cümlesi getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V

22. 1. Yapılan çalışmalar, bazı sesleri içgüdüsel olarak belli duyusal algılarımızla ilişkilendirdiğimizi orta- ya koyuyor. II. Bu da duyduğumuz bir sesin bir görüntüyü, tadı ya da hareketi çağrıştırabildiği anlamına geliyor. Numaralanmış II. cümleyle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenebilir? A) I. cümlede aktarılan olguyu karşılaştırmaya da- yalı olarak ele almaktadır. B) I. cümlede söz edilen konuya bilimsel bir kanıt sunmaktadır. C) I. cümlede değinilen düşünceye farklı bir açıdan yaklaşmaktadır. D) I. cümlede belirtilen durumdan hareketle çıka- rım yapmaktadır.. E) I. cümlede ileri sürülen görüşle karşıtlık içeren bir düşünce aktarmaktadır.

23. Günümüz Türkiye'sinde birine hayvan adıyla ses- lenmek suç değildir ama illa ki bu iş bazı hayvan- larla sınırlı tutulsun. Mesela çocuğunuza aslan, kaplan, kurt, şahin, doğan gibi yırtıcı hayvanların ya da ceylan, gazal, ceren gibi masum yaratıkların adını koymakta bir sakınca yoktur ama tutup da bi- risine "ayı" derseniz sizi mahkemeye verir. Oysa bu hayvanın ismi kuzey ülkelerinde pek bir itibar getirir. Ayı isimli ünlü sporcular (Björn Borg), başbakanlar (Thorbjörn Fälldin), müzisyenler, iş adamları görül- müştür. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ula- şılabilir? A) Her hayvanın öne çıkan bir özelliği bulunur. B) İnsanların beğeni ve istekleri zamanla değişir. C) Doğayla kurulan bağ kültürel kodları belirler. D) Değer yargıları kültürden kültüre değişir. E) Hayvan isimleri her toplumda ilgi görür.

16. Biyolojinin bitki ve hayvan türlerinin yok olmasını durdurmayı ya da geciktirmeyi; habitat tahribatını önlemeyi ya da yavaşlatmayı amaçlayan araştırma alanına koruma biyolojisi deniyor. Canlı popülas- yonları, türleri ve habitatları dünyanın o kadar çok yerinde tehlike altında ki ilgili uzmanlar ve yetkililer koruma çabalarının nereye odaklanması gerektiği- ne ilişkin giderek daha güç kararlar vermek zorunda kalıyor. İdeal olarak doğa korumaya ilişkin, özellikle de uzun vadeli sonuçları olan önemli kararlardan önce çok ayrıntılı araştırmalar yapılmalı. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerin han- gisi söylenemez? A) Tanımlama yapılmıştır. B) Öneride bulunulmuştur. C) Açıklama yapılmıştır. D) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. E) Tartışmacı anlatıma başvurulmuştur. 18

37. Çocuklara yardımlaşmayı ve paylaşmayı öğretmenin zorlu bir süreç olduğu aileler ve eğitmenler tarafından sık sık dile getirilir. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Belirteç görevli ikileme B) Yönelme durumunda ad C Kurallı birleşik sıfat DY Belirtme durumunda ad E Anlamca kaynaşmış birleşik fiil 39

Aşağıda verilen cümlelerdeki işaret sıfatlarını bulunuz. bu insan bu yaşa gelince anlıyormuş her şeyi. 1. 2. 3. Suyun öte yakasında yaşandı acılar. Ah şu köy türküleri ne kadar da güzeldir. Bir elin verdiğini öbür el görmesin. Beni bu havalar böyle mahvetti. Böyle havalarda unuttum geçmişi. Şu gönlüme derman yoktur artık. Oradaki hayat bize göre değil. 10. O kitabın sorularını çözmelisin. 11. Şöyle bir evim olsun isterim. 12. Buradaki çantayı al, götür. 4. 5. 6. 7. 8. Kasaba karşı sırtın öbür tarafındaydı. 9. 20511 abur čte SU čbur bu böyle SU oradaci O söyle Burada

18. 1. Başka bir ifadeyle, Türk insanı ağacın oluşumu ile kendi hayatının tabii seyri arasında bir benzerlik ol- duğunu keşfetmiş ve yaşadığı her coğrafyada kut- lu mekânlarla ağaçlar arasında bir ilişki kurmuştur. II. Muhtemelen, mevsimden mevsime kendini yenile- mesi ve daha birçok özelliğinden dolayı olsa gerek ağaç, Türk toplulukları arasında hayatın ve son- suzluğun timsali olarak görülmüştür. III. Bu inanışın bir sonucu olarak en eski devirlerden you günümüze dek Türk toplulukları arasında mabet- lerin çevrelerine ve mezarların yanlarına ağaç dik- ono menin kutsal bir görev olduğuna inanılmıştır. IV. En eski devirlerden günümüze dek Türk topluluk- ları arasında görülen yaygın inanışlardan birisi de ağacın ya da belli ağaç türlerinin kutsal kabul edil- mesidir. V. Bu manada, ağaç kültünün Türk sosyal hayatında önemli bir yere sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. M i Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bü- tün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

B BB 17. I. Kara deliğin yıldızdan yakaladığı maddeler, kara de- liğin etrafında bir disk oluşturur. II. Bu yüzden, bir yıldızın yakınlarında dolanan bu kara delikleri keşfetmek görece kolaydır. III. Bilinen kara deliklerin çoğuna uzaydaki hareketleri sırasında eşlik eden bir yıldız vardır. IV. Keşfedilmesi çok daha zor olansa çevrelerinden izo- le bir biçimde uzayda dolaşan başıboş kara delikler- dir. V. Birikim diskindeki elektrik yüklü parçacıklar, kara de- liğin kütle çekimi etkisiyle ivmelendikçe ışık yarar. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V altında biriken sular, zemini

1. Jön Türkler kendilerini toplumun tamamen ayrı bir zümresi ve toplumsal gerçekliğin ne olduğunu fark edebilen bir zümre şeklinde konumlandınıyordu. Bu durum onların toplumun diğer kesimlerine karşı üstüncü bir bakış açısına sahip olmalarına sebep olur. Bu öz güvenlerinin aksine Şerif Mardin, Jön Türkleri şu şekilde tanıtır: "" Jön Türkler, 1895'te Fransa'daki Ahmed Riza'nın teklifi ile adını alan "İttihad ve Terakki Cemiyeti" ile siyasi bir örgüt çatısı altında toplanmaya başlar. Buradaki "ittihad" (birlik) ve "terakki" (ilerleme) kavramlari pozitivist felsefenin "düzen" (ordre) ve "ilerleme" (progress) düsturlarından mülhemdir. Metnin akışına göre Şerif Mardin'in Jön Türkler ile ilgili sözleri aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Jön Türk grupları içerisinde en etkili oluşum İttihat ve Terakki Cemiyetidir. İttihat ve Terakki Cemiyeti 1889 yılında Askeri Tıbbiye öğrencileri tarafından kuruldu. İlk ismi İttihad-i Osmani Cemiyetidir. Gizli örgüt olarak kurulmuştur. B) Başlangıçta sadece Askeri Tibbiye öğrencilerinden oluşan küçük bir örgüttü. Daha sonra İstanbul'daki diğer okullara da yayılmaya başladı. Oldukça idealist gayelerle ortaya çıkan bir hareket, az zamanda inanılmaz derecede yoğun bir entrika, karşılıklı itham ve dedikodu havasına bürünmüştü. Kişisel uğraşlar Jön Türkler arasında öylesine yoğundu ki sanki birbirlerini tökezletme stratejisi siyasi fikirlerinin gerçek içeriğini oluşturuyor, teorik program ise bu gerçek amacın kamuflajı, paravanası ve maskesi olarak ortaya çıkıyordu. Yönetimin baskıları sonucunda cemiyetin birçok üyesi Avrupa'ya gitti. Avrupa'ya giden üyeler burada önemli Jön Türk liderlerinden olan Ahmet Rıza ile irtibat kurdular. Dernek Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti adıyla yeniden örgütlendi. E) Yurt içinde özellikle Harbiye Mektebinde ve genç subaylar arasında yayıldı. Giderek eylem gücü yüksek bir harekete dönüştü.

25. Charlie Chaplin'in "Şarlo" karakteri, ikinci filmi olan Kid Auto Races at Venice (1914) ile görücüye çıkmıştı. Ka- rakterin ince bir bıyığı, uzun şapkası, bol pantolonu, bü- yük ayakkabıları, bastonu ve kendine özgü bir yürüyüş tarzı vardı. Chaplin'in fiziksel komedi ve duygusal beden dili konusundaki ustalığı, onu konuşma dilinin sınırlılığına takılmayan, küresel bir yıldız hâline getirmişti. 1914 yılın- da kendi filmini yönetmeye başladı. Daha sonraları çalış- malarının her aşamasını kontrol ederek aktör, yönetmen, yapımcı, yazar, besteci ve editör oldu. 1920'lerde çok se- vilen iki filmini yönetecek duruma gelmişti. Bu parçadan hareketle Charlie Chaplin ile ilgili olarak toi aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Karakterin, kendi hayatından izler taşıdığına B) Evrenselliği yakaladığına C) Hangi filmleri yönettiğine D) İçerik olarak bütünüyle özgün olmadığına E) Geçmiş ve geleceği birlikte ele aldığına

ledi- kira- Mariel en iyi Srum. söz- a gi- rinin rjileri erçek arıyla asıl maz- şma 1. Müzikseverlere yeni bir deneyim sunmaya hazırla- nan teknoloji şirketi Noveto Systems, kulaklık ya da herhangi bir bağlantı olmadan sesleri doğrudan insan beynine gönderen bir cihaz geliştirdi. II. Yeni masaüstü cihazla müşterilerine hiç kimseyi ra- hatsız etmeden müzik dinleme; TV izleme ve bilgisa- yar oyunu oynama imkânı tanıyan bu cihaz, sesi gön- dermek için ses ötesi dalgalarını kullanan 3D algılama modülü ile çalışıyor. Yukarıda verilen II numaralı cümle ile ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede anlatılan buluşun yapılış aşamalarına ilişkin süreci anlatmaktadır. B) I. cümlede sözü edilen aracın sebep olacağı olumsuz du- rumlara dikkat çekilmektedir. C) I. cümlede sözü edilen cihazın benzerlerinden ayrılan yönleri tanıtılmaktadır. D) I. cümlede sözü edilen cihazın işlevinden ve bunları nasıl yerine getirdiğinden söz edilmiştir. E) I. cümlede tanıtılan teknolojik cihazın görevini yerine ge- tirirken dikkat edilmesi gereken noktalara değinilmiştir.

ge Garnal. ] a DENEME-14 9. Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. C) Tüm soru sözcükleri adıl görevindedir. D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır.

Bir yerde herkes birbirine benziyorsa orada kimse yok demek- tir. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Birleşik çekimli bir eylem kullanılmıştır. B) Birden fazla belgisiz zamir vardır. C) Olumlu bir isim cümlesidir. D) İşaret zamiri kullanılmıştır. E) Farklı türde eylemsilere yer verilmiştir.