Paragrafta Yapı Soruları

20. AYT/ Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 . Ölçü ve uyağa karşı çıkmışlardır. . Günlük konuşma dilini şiire uygulamaya çalışmışlardır. . Mecaza, süse ve suniliğe karşı çıkıp yalnız- lığa önem vermişlerdir. • Halk şiirinin anlatım ve deneyimlerinden yararlanmışlardır. • Kaynağını Batı şiirinden alan bu akım, eskiye ait olan her şeyin karşısında olup özellikle şairane söyleyişin karşısında olmuşlardır. Aşağıdaki dizelerden hangisi bazı özellikleri verilen şiir anlayışıyla yazılmıştır? A) Hoyrattır bu akşamüstüler daima. Gün saltanatıyla gitti mi bir defa Yalnızlığımızla doldurup her yeri Bir renk çığlığı içinde bahçemizden B) Şakaklarıma kar mi yağdı ne var? Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz C) Anladım bu şehir başkadır Herkes beni aldattı gitti, Yine kamyonlar kavun taşır Fakat içimde şarkı bitti. by Kwanç duyuyorum bu akçalı güneşten çürümüş bankalar borsalar birazdan açılacak yeryüzüne ayaklarımız altında kezlerce deniz çayımızı içerken E) İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Kuşlar geçiyor, derken, Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık, Ağlar çekiliyor dalyanlardan 21 E Ochon Veli

me eo. 15. Namık Kemal ve Abdülhak Hamit'in edebiyat anlayışlarına yönelik çalışma yapan bir akademisyen, iki sanatçı arasında kurgusal bir karşılaşma tasarlar. Bu karşılaşmada iki sanatçı, edebiyat görüşleri üzerine hayali bir tartışmanın içine girer. Aşağıdakilerden hangisi bu tartışmada geçebilecek bir diyalogdan alınmıştır? A) N. Kemal: Edebiyatı toplumsal bir olgu olarak görmek sanatın kendisine ihanettin canım kardeşim. C A. Hamit: Ama ne olursa olsun sanatçı, kendisini de anlatsa aslında toplumu anlatıyor değil midir? B) N. Kemal: Bunda şaşılacak bir şey yok, şiirlerimde Velbette hece ölçüsünü kullanacağım. A. Hamit: Ama aruzla yazılan şiirlerdeki gibi bir ahenk oluşmuyor heceyle yazılan şiirlerde. C) N. Kemal: Şiirlerimde divan edebiyatı nazım biçimlerini değiştirerek kullanmamı neden eleştiriyorsun? A. Hamit: Çünkü divan şiiri geleneğinin kendine özgü biçimsel özellikleri var ve bunlar mutlak surette korunmalı azizim. D) Kemal: Tiyatrolarımın halkla bütünleştiğinde, onları eğlendirirken onlara bir şeyler öğrettiğinde bir değeri oluyor. A. Hamit: Buna katılmak mümkün değil çünkü her edebî eser gibi tiyatro eseri de önce estetik kaygılara yönelik olmalıdır. E) N. Kemal: Şiirlerimde hep sade bir söyleyişi aradım ama bunda istediğim sonucu aldığın söylenemez. A. Hamit: Ama aziz dostum, şiirde yalın bir söyleyişi yakalayamazsan yazdığın şeylerin bir değeri olmaz.

seme 7. (1) Tarihsel süreç içerisinde bakıldığında öykücülüğümüz sürekli gelişme içerisinde olmuştur. (II) Tanzimat'tan bu yana her nesille yeni ve özgün öykü yazarları çıkarmaya da devam ediyor. (III) Aradan onlarca yıl geçmesine rağmen hâlâ zevkle okunan Sait Faik gibi, Feyyaz Kayacan gibi, Vüsat O. Bener gibi yazarlarımızın birer klasik hâline dönüştüklerini bile söyleyebiliriz. (IV) Öykücülüğümüzde, modern öykünün geçirdiği evrelerin iz düşümünü de rahatlıkla görebiliriz. (V) Maupassant ve Çehov çizgisi, Kafkaesk, bilinç akışı, varoluşçuluk, gerçeküstücülük, postmodernizm gibi eğilimlerin yansımaları izlenmiştir süreç boyunca. Deneme 19 (VI) Kuşkusuz bu sözlerle, tümüyle etki altındaki bir öykü gelişim çizgisinden değil dünya öykücülüğünün bir parçası olma serüveninden söz ediyorum. A) II Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? C) IV D) V B) III E) VI 8. (1) Uygurlar, yerleşik yaşamla birlikte Maniheizm dinini de benimseyerek diğer Türk devletlerinden farklı bir yaşam tarzı oluşturmuştur. (II) Tapınak mimarisinin gelişmesinde etkili olan dini inançları, oluşturdukları şehirlerin mimarisini de etkilemiştir. (III) Evler, aynı zamanda savunma amaçlı yapılar olduklarından en dışta bir hendek bulunmaktadır. (IV) Din dışında iklimin de şehir mimarisi üzerinde etkileri olmuştur. (V) Yaşadıkları coğrafyada bozkır hâkim olduğu i evlerin tonoz kemerli zemin kat od 9

bilir; 11 - her lerinden 19. Herkesin bildiği ama bildiğini bilmediği şeylerden söz et- mektir yazarlık. Bu bilginin keşfi ve onun geliştirilip paylaşıl- ması okura tanıdığı bir dünyada hayret ederek gezinmenin zevklerini verir. Bu zevkleri, bildiğimiz şeylerin bütün ger- çekliğiyle yazıya dökülmesindeki hünerden de alırız elbette. Bir odaya kapanıp yıllarca hünerini geliştiren, bir âlem kur- maya çalışan yazar işe kendi gizli yaralarından başlarken bilerek ya da bilmeden insanoğluna derin bir güven vermiş olur. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Tanımlama yapılmıştır. B) Örneklemeye başvurulmuştur. C) Benzetme yapılmıştır. D) Kişileştirmeye yer verilmiştir. E Birinci kişili anlatım kullanılmıştır.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuklu- ğu vardır? A) Annemin altın gibi sözlerinin değerini bir gün anlaya- caksın. B) Akşama doğru yağmur hızlanmış, hava soğumaya başlamıştı. C) Bana en sevdiğin insan kim diye sorulacak olsa hiç düşünmeden hemen sen diyebilirim. D) Yüzümdeki sivilcelerin çoğu geçti ama yüzümde izle- ri kaldı. E) Çoğu, bir gece ansızın terk ettiğimiz beldelerde kalsa da bu kuşlar evimizin demirbaşı olmuştu.

B B 9. Batı dünyasının romancıları veya şairleri üzerine ya- zılmış olan kitaplar sayılmakla bitmez. Söz gelişi bir Marcel Proust üzerine yazılmış incelemelerin adları- ni sıralamak başlı başına bir kitabı dolduracak sayı- dadır. Buna karşılık bir Halit Ziya veya Ahmet Haşim için yazılmış kaç eser gösterebilirsiniz? Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine başvurulmuş tur? Türk Dili ve Edebiyatı A Ornekleme - karşılaştırma B) Tanımlama - karşılaştırma C Tanık gösterme - örnekleme D) Açıklama - örnekleme E) Tartışma - karşılaştırma 11. 10. Ben saatçiye soru sormak gereğini de duymuyo- rum. Yalan söyleyeceğini biliyorum. "İşler nasıl ustam?" desem gözlüklerinin üstünden kuşkuyla bakar bana. Kim bu herif? Neden soruşturup du- ruyor? Vergimi artırmak için mi gönderdiler bunu, diye düşünür. "Kötü, kötü." der. Ne soracağım ona? Evli olduğunu, çocuğu olmadığını, çocuk istemedi- in uyanık düş görenler gibi o ceğim de ne

B → Nitelik Yayıncılık B 11. (1) Sağlıklı, 60 yaşını geçmemiş herkes kan verebilir, kan bağışında bulunabilir. (II) Verilen kan miktarı ge- nellikle erkekler için iki buçuk ayda bir, kadınlar için dört ayda bir 300-400 cm³tür. (III) Kan aktarımı dü- şüncesi çok eskilere dayanır. (IV) Tarihi kesin olarak belgelenmiş ilk kan aktarımı 1667'de erkek çocuğa kuzu kanı verilmesidir. (V) Bu girişimin başarıyla so- nuçlanması üstüne kan aktarımı yaygınlaşmıştır. (VI) Söz konusu yöntem o dönemde özellikle akıl hasta- larında kullanılmıştır. (VII) Bilindiği gibi günümüzde akıl hastaları herhangi bir hastalığın deneği olarak kullanılmamaktadır. N1123 Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf kaçıncı cümleyle başlar? ALT B) II XV DIV EVI 12. Yağmur manzumesi; içinde ses, manzara ve renk- lerin kompoze edildiği bir tablo şiiridir. Tabiatın bu alışık durumunu şair, bir gözlemci sıfatıyla gerçeğe uygun olarak betimlemiştir. Şiirin kurgusuna bakıl- dığında damlalardan sele ve firtinaya dönüşen bir tabiat manzarası karşısında dışarıdan seyreden bir örülü

i ESEN YAYINLARI 6. 1. Biz ona telefonla ulaşırız. II. Filmi büyük bir zevkle izledim. III. Ünlü oyuncu antrenmanda yedeklerle çalıştı. IV. Elektriklerin kesilmesiyle çekim yarıda kaldı. "İle" edatının ekleştiği yukarıdaki cümlelerde kurduğu anlam ilişkileri arasında aşağıdakile- rin hangisi yoktur? A) Benzerlik ilişkisi B) Araç ilişkisi C) Beraberlik ilişkisi D) Neden ilişkisi E) Durum- nitelik ilişkisi

n i zemin aları indadır. zerinde ar a in 2. ilan kısmına işaretleyiniz. a A 712 B Yukarıdaki A, B ve C kutularında bir miktar top bulunmaktadır. 7C+3 se • A kutusundan 1 top alınıp C kutusuna, B kutusundan 2 top alınıp C kutusuna atılıyor. C • Son durumda A, B ve C kutularındaki top sayıları tek sayı oluyor. Buna göre, D) I ve III ✓ I. Başlangıçta A kutusunda çift sayıda top vardır. II. Başlangıçta A, B ve C kutularındaki topların sayıları toplamı tek sayıdır. III. Başlangıçta B ve C kutularındaki topların sayıları çarpımı tek sayıdır. X ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II E) II ve III C) ve ll Bacaus Focjan Sloboo Dob Bal Varna ne bur bar arie

3. XVII. yüzyıldan itibaren Avrupalı devletler karşısında Osmanlı Devleti'nin mutlak siyasi üstünlüğünü kaybet- tiğini ve askerî gücünün zayıfladığını ileri süren bir tarihçi bu görüşüne kanıt olarak; I. antlaşmalarda mütekabiliyet esasına uygun hareket edilmesi, II. müzakere usulüne göre antlaşmaların yapılması, III. konjonktürel ittifaklara gereksinim duyulması durumlarından hangilerini gösterebilir? A) Yalnız I D) II ve III B) I ve II E) I, II ve III C) I ve III TYT DENEME-208

3 8. Klasik polisiyenin başlangıcı olarak XIX. yüzyılın ortaları gösterilir. Oysa suçu ve cinayeti anlatan metinlerin tarihi çok daha gerilere, tarihin başladığı günlere uzanır. Suç, insanoğlunun bir varoluş biçimidir. Gerçekten de cinayeti ya da sonuçlarını anlatan ilk metinler, günümüzden binlerce yıl önce yazılmıştı. Hitit saray cinayetlerinin sonuçlarını konu alan Telipinu Fermanı ya da Sophokles'in ünlü yapıtı Kral Oidipus gibi. Bu metinlerin içinde Eski Ahit'te Kabil ile Habil bölümünde anlatılan cinayet öyküsü en çarpıcı olanıdır. Bu hikâye sadece çarpıcı bir mesel olmaktan çıkmış; suçu ya da cinayeti anlatan yazara kolay kolay değişmeyecek, değiştirilemeyecek bir model olmuştur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Benzetme C) Tartışma E) Karşılaştırma B) Örnekleme D) Açıklama Diğer sayfaya geçiniz.

i ki ari- 37. (1) Karın doludizgin yağışı kenti felç etse de şiire hükmü ge mez. (II) Sürekli acıların, hüzünlerin, hüzünlerin ördüğü b yumağın içinde yaşarken sevdayı ve umudu yüreğimden sik etmemek için direniyorum. (III) Bu direnişi sürekli getirmek için çabalıyorum. (IV) Düşen beyaz gök yaprakla rina inat çeviriyorum şiir kitaplarının sayfalarını. (V) Uten havanın anlamı yitiyor dizelerin sıcaklığında. Bu parçada numaralanmış cümleler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 12 A) 1. cümledeki "doludizgin" ifadesi fiilimsiyi niteleyen durum zarfı görevinde kullanılmıştır. B) II. cümlede "direniyorum" ifadesi dönüşlü fiildir. C) III. cümlede "direnişi" sözcüğü sadece çekim eki almıştır. D) IV. cümlede "şiir kitaplarının sayfalarını" zincirleme ad ta- kımıdır. E) V. cümlede " üşüten" sözcüğü sıfat fiildir. Diğer sayfaya geçiniz

en biri de- ar- g Emin değil 40. Taoizm'in sembolü olan Tai-ji, başlangıçta bir bütün kütle olan evrenin iki ayrı konuma ayrılması ve bunların birbirlerini tamamlamasının sembolik işaretidir. Bu sim- ge birbirinin karşıtını oluşturan iki zıt ögeden oluşur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde Taoizm'in karşıt ilkeleri birlikte verilmiştir? A) Cennet - Cehennem B) Işık - Karanlık C) İyi - Kötü D) Güzel - Çirkin E) Renkli - Renksiz

6. Biyomühendisler 3D yazıcıyla organ yazmada büyük zorluklardan birini aşarak biyoyazıcıyla doku yazma tek- niğinde çığır açıcı bir gelişmeye imza attılar. Bu inovasyon sayesinde bilim insanları; vücuttaki kan, hava, ak kan ve diğer hayati sıvıları aktaran ve tüm vücu- dumuzu saran ağları üretebilecekler. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçim- de birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A Biyomühendisler, 3D yazıcılarla doku yazmayı başararak vücuttaki kan, hava, ak kan ve diğer yaşamsal sıvıları nakleden ve insan vücudunu saran ağları üretmeyi başa- arak bir ilke imza attılar. B) Vücuttaki kan, ak kan, hava ve diğer hayati sıvıları akta- rip vücudumuzu saran ağları 3D doku yazma tekniği ile üretmeye çalışan biyomühendislerin çalışmaları çığır açıcı bir boyuta ulaştı. Bilim insanlarının 3D yazıcı sayesinde kan, hava, ak kan ve diğer hayati sıvıları aktaran ve vücudu saran ağları üretebilecek seviyeye gelmesi doku yazma tekniğinde çığır açıcı bir nitelik taşımaktadır. D) 3D yazıcıyla organ yazma teknolojisi sayesinde vücutta- ki kan, hava, ak kan ve diğer hayati sıvıları üretebilecek duruma gelen biyomühendisler, bilim dünyasında şaş- kınlığa neden olmayı başardılar. E) Bilim insanları, vücuttaki kan, hava, ak kan ve diğer hayati Siviları aktaran ve tüm vücudumuzu saran ağları üretecek duruma gelerek 3D teknolojisinin geldiği noktayı da bilim dünyasına ispat etmiş oldular.

2. (1) "Ağin" sözcüğü, çocukluğumda, bazı toprak yı- ğınlarının tepesindeki tek kalmış ağaçları getirirdi gözümün önüne. (II) Fırat'ın bir kolu olan Karasu kıyılarındaki ekin tarlalarının ortasında yetişen "tek dut", içimdeki yalnızlığın simgesiydi. (III) Şu yaşa gelmeme karşın o ağacın "yalnızlığı çağrıştıran görüntüsü belleğimden silinmedi. (IV) Ağın'da elma- sından armuduna, eriğinden narına, üzümüne çeşit çeşit meyve yetişmeseydi, "Ağın"la "ağu" (zehir, zık- kım) arasında anlamca bir bağlantı kurulabilirdi belki. (V) Oysa o küçük kasaba, insanlarıyla, kuzularının melemeleriyle, güzelim meyveleriyle zehri bala çevi- riyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I, cümle bileşik yapılıdır. B) II. cümle ad cümlesidir. C) II. cümlede fiilimsiyle oluşturulmuş bir tamlama vardır. D) IV. cümlede yeterlik fiili kullanılmıştır. E) V. cümlede "ile" bağlaç olarak kullanılmıştır. (2009 - ÖSS)

9. Spektroskopi terimi, ilk olarak Alman asıllı İngiliz fizikçi Sir Franz Arthur Friedrich Schustter tara- fından 1882 yılında kullanılmıştır. Spektroskopinin geçmişi, Newton'ın 17. yüzyılda güneş ışığının çeşitli renklerden oluştuğunu gös- teren deneyine kadar dayanıyor. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğ- ru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Newton'un 17. yüzyılda yaptığı deneyler daha sonraki yıllarda birçok bilimsel çalışmanın teme- lini oluşturmuştur. B) 1882 yılında Alman asıllı İngiliz fizikçi Sir Franz Arthur Friedrich Schustter'in kullandığı spektros- kopi terimini ilk olarak Newton kullanmıştır. C) Spektroskopinin geçmişi, Newton'ın 17. yüzyılda güneş ışığının çeşitli renklerden oluştuğunu gös- teren deneyine kadar dayansa da bu terimi ilk olarak Alman asıllı İngiliz fizikçi Sir Franz Arthur Friedrich Schustter 1882 yılında kullanmıştır. D) Newton 17. yüzyılda güneş ışığının çeşitli renk- lerden oluştuğunu gösteren deneyinin nelere ön- cülük edeceğini bilememiştir. E) Bilimsel gelişmelerin tek bir nedene ve kişiye bağlanmasının yanlışlığını gösteren bir belge- dir Newton'ın 17. yüzyılda güneş ışığının çeşit- li renklerden oluştuğunu gösteren deneyi.