Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriSözcük Yapısı
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde basit sözcüğe
yer verilmemiştir?
A) Uzun bir aradan sonra Muğla'ya gitmek istedi.
B) Onunla biraz daha uğraşırsam bir yerini bozabili-
rim.
Sorununuzu farklı açılardan çözmeyi başardık.
D) (Iki kardeş babadan kalan tarlaları eşit olarak bö-
lüştü.
E) Yalnızlık birçok şaire ilham kaynağı olmuştur.
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleriirkiye'de hem de dünyada
e'de postmodem romanın
sindadır. Postmodem bir
ilerde, anlatının merkezin-
ilhami, edebiyalı arayan
e çok anlamlı yolculukları
erek "Kara Kitap" gerekse
biyatında "Künstlerroman"
manatçının kendini gerçek-
in odağına yerleştiren ro-
österir. Nitekim hem "Kara
wat'ın ana kişisinin yazıya
sürecinde bu anlam ara-
yer alır ve kurgudan te-
-a, anlatım tekniklerinden
man unsurlannı belirter.
mşağıdakilerden hangisi
maya en uygundur?
biyatının önemli yazarla-
mancilik kariyerindeki en
birini hiç kuşkusuz "Kara
adh yapitian oluşturur.
dem tarzda yazdığı ro
amiştir.
debiyatında da tanipan
ler kullanan Ophan Pa-
bir sanatdır.
14. "Sözde Kızlar" ve "Biz insanlar", Peyami Safa'nın
Kurtuluş Savaşı'ndan söz açan demeyeceğim ama
konuları Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'da ge-
çen iki romanı. Önemli bir ayrımdır bu çünkü savaşı
enine boyuna tartışmadıktan, savaşın toplumsal dü-
zeyde yarattığı geçici ya da kesin değişimleri sergi-
lemedikten sonra, savaşı yalnızca bir zaman gös-
tergesi olarak almakla "savaş romanı" ya da savaşı
anlatan bir roman yazılmış olmayacağı açıktır. Bu
bakımdan, Peyami Safa'nın adı geçen iki romanını,
içerikleri, bildirileri, tipleri, olayları, topluma bakışları
doğrudan doğruya Kurtuluş Savaşı olgusunca belir-
lenen, bir çözülüşe ve yeniden doğuşa tanıklık eden
"Üç İstanbul, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara,
Ateşten Gömlek" vb. romanlar türünden saymak
güçtür. Bu romanlarda mütareke ve Kurtuluş Sava-
şi dönemleri, romanın tüm dokusuna yayılmış vaz-
geçilmez ve belirleyici bir öge olduğu hâlde "Sözde
Kızlar" ve "Biz insanlar da Kurtuluş Savaşı'nı ya da
savaşta cephe gerisini anlatmak diye bir sorunu yok-
tur romancının. Savaş baş olay değildir; sahne, sa-
vaşta cephe gerisi değildir. Zaman bakımından öyle
olsa da gerçekte öyle değildir. Her iki romanda da
olaylan bir başka zaman dilimi içine yerleştirebiliriz
bir iki ufak değişiklikle. Toplumdaki çözülmeyi, çürü-
meyi, Dünya Savaşı sonunda toplumsal yaşamdaki
çöküşle açıklama çabasını göremeyiz. Romancıya
göre soyut, zamansız bir çöküntüdür bu.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Peyami Safa'nın Kurtuluş Savaşı sırasında
Istanbul'da geçen iki romanı vardır.
B) Peyami Safa'nın "Sözde Kızlar" va "Biz insanlar
adlı romanlan Kurtuluş Savaşının olumsuz esg
lerini göstermek üzere kaleme alinmişti
C) "Sözde Kızlar" romanında Kurtuluş Savaşı ay
nnth anlahlmamışhr.
D) U Istanbul, Sodom ve Gomore, Yaban" gibi
romanlanın içerikleri doğrudan doğruya Kortuluş
Savaşıyla ilgilidir.
E) Biz insanlar adh romanda savaş baş olay de-
ve
dir.
dün
ikinc
dan
zind
bu e
Rose
hikay
"Bar
klasik
Olayl
Hikay
12 Ma
nn du
rak gö
birey
Parça
den h
A) Se
rar
Tü
Si
Ven
D) Tur
ca e
E) Bev
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleri7.
Kimi kentler kimi insanların varlığıyla soluk alır. Edebiyat
açısından bunu konuştuğumuzu düşünelim: Antalya ken-
tinin karşısında, hiç kuşkusuz Şair Metin Demirtaş yazar.
Dinar denince akla "Şair Yapağı"nın ünlü yönetmeni Şair
Nedret Gürcün gelir. Sivas oldum olası Âşık Veysel'le boy
atmıştır. Çukurova'nın Karacaoğlan'a kucak açışı gibi.
on na Asho hinsirgst enfonid smigiheyub
Bu parçayla ilgili asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler-
den hangisidir?
el demnaluprov ilipli eli "ludnst absorsqua
A) Her kentin, o kenti temsil eden ünlü şairleri vardır.
BY Bir kenti kent yapan o kentin sanatçılarıdır.
C) Bazı kentler şairleriyle ünlüdür.
D) Sanatçısız bir kent düşünülemez.
E) Kentler ancak şair ve yazarlarıyla vardır.
ludnstel
(A
Instal (C
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özelliklerienlaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde -gösterdiği vahşetle- "bu: bir Avrupalı!"
Dedirir -yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi,
Varsa gelmiş, açılıp mahbesi, yâhud kafesi!
(...)
Ey, bu topraklar için toprağa
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı dey
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhîd'i...
Bedr'in arslanları ancak bu kadar şanlı idi.
Mehmet Akif ERSOY,
TDK Güzel Yazılar Oğuz'dan Bugüne
21. Edebiyat, genel ve geniş kap
demektir. Bu nedenle "yazı
nilir edebiyat yerine. Salt söz
biyat yok mudur? Vardır ell
edebiyattan önce, bugün de
söylencelere (efsanelere), ha
yanan, ulusların ilkel düş
doğa-insan ilişkilerine ayn.
biyat vardı. Bugün de vare
kendi edebiyatını saptam
ve insanlığa sunma isteğin
sözlü ürünleri de yazılı ha
Bu parçada aşağıdaki so
cevabı yoktur?
A) Edebiyat nedir?
B) Edebiyat yerine ned
kullanılmıştır?
Sözlü edebiyat, yaz
süre önce var olmu
DSözlü edebiyat doğ
tutar mı?
E) Toplumlar ne zam
dökme ihtiyacı du
16. Çanakkale Şehitlerine şiiri, hangi tarihsel gerçeklik üzerine yazılmıştır? Metinden örneklerle açıklayını
17. Şiirin din ve tarihle ilişkilendirilmesi, şiirin anlamını nasıl etkilemiştir?
18. Metinde geçen açık ve örtük iletilere örnekler bularak aşağıda boş bırakılan yerlere yazınız.
dayik
19. Şiirin dilini göz önünde bulundurarak şiirin yazıldığı dönemle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
22. Aşağıdakilerin hang
vardır?
A) Koşuk
Sagu
Uygur metinleri
Kök Türk Yazıtl
(E) Kutadgu Bilig
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriMİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİR
5. Millî Edebiyat Dönemi şiiri ile ilgili aşağıdaki yargıların
hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Şiir eğilimi söyleyiş, yapı, tema bakımından farklılık gös-
termiş; milliyetçi şiir, öz şiir ve manzume tarzında şiirler
yazılmıştır.
B) Tarih, kahramanlık, halkın yaşantısı gibi toplumsal konu-
ların yanı sıra karşılıksız aşk, hayal kırıklığı, karamsarlık
gibi bireysel konular da işlenmiştir.
C) Halk edebiyatına özgü nazım biçimleri tercih edilmekle
birlikte Batı edebiyatı nazım biçimleri de kullanılmıştır.
D) Aruzu Türkçeye uygulama, sade dil ve serbest ölçüyle
şiir yazma anlayışından dolayı şiirlerde yabancı sözcük-
lere hiç yer verilmemiştir.
E) İmge ve semboller, estetiğin ön planda olduğu şiirlerde
fazlaca kullanılırken didaktik yönü ağır basan şiirlerde
pek kullanılmamıştır.
7.
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleri3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik eylemin
yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Bana bu konunun ayrıntılarından bahsedilmemişti.
B) Sizi böyle konuşmaktan menederim.
C) Onun işi belli olmaz, gelmeyebilir de.
D) Hayatı kendine de bize de zehir ediyorsun.
E) Onu kendine getirecek bir şey öngöremiyorum.
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriATLI
AS
?
6. 1. Güzel dil Türkçe bize, a
Başka dil gece bize
İstanbul konuşması
En sâf, en ince bize.
içerik Gelene
>mon HP
II. Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken
Yazılmamış bir destan gibi Anadolu'muz
Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken G
Sana uğurlar olsun... ayrılıyor yolumuz
Millî Edebiyat ve Beş Hececiler
Cumhuriyet edebiyatı
C) Fecriati edebiyatı
D) Servetifünun edebiyatı
E) Tanzimat edebiyatı,
Yukarıdaki şiirler aşağıdaki edebiyat dönem ve gelenek-
lerinden hangisinin kurallarını belirlemiştir?
hall
Edebiy
M.D
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleri10. II. Dünya Savaşı sürerken Rusların eline esir düşen Türk
Subay Mehmet Tolun Bey, tutuklu bulunduğu Kızılyar
kasabasında bir gün bir lokantada Tatar halktan Bahadır
Ali ve kız kardeşi ile tanışır. Aralarındaki konuşmalardan
her üç şahsın da Türklerin anavatanı, tarihi ve ata
yadigârları konusunda ortak bir duyarlılığa sahip olduğu
anlaşılır. Bahadır Ali ve kız kardeşi yerli halktan, kereste
ve deri ticaretiyle uğraşan bir aileye mensuptur. Üç
arkadaş Orhun Abideleri'nin bulunduğu Orhun Vadisi'ne bir
seyahat yapıp ata yadigârı anıtların birer kopyasını
çıkarmak sevdasına düşer. Bunun için bir yol stratejisi
yaparlar.
1. Yazarı Halide Edip Adıvar'dır.
II. Eserin adı Gönül Hanım'dır.
Postmodern anlatı teknikleriyle yazılmıştır.
Lly. Far
IV Tanzimat'ın II. Dönemi'nde oluşturulmuştur.
Yukarıda özeti verilen romanla ilgili olarak
numaralanmış değerlendirmelerden hangileri
doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve IV
E) NL ve TV
C) Yalnız IV
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriMEB 202-
k
Şı
10. Doğal destanlar toplumun ortak malı olan ve birtakım
olaylar sonucu kendiliğinden oluşan destanlardır. Yap-
ma (yapay) destanlar ise bir şairin, toplumu etkileyen
herhangi bir olayı tabii destanlara benzeterek söylemesi
sonucu oluşan destanlardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden
farklı bir destandır?
A) Kalevala Destanı
B) Manas Destanı
C) Gilgamış Destanı
D) Ergenekon Destanı
E) Genç Osman Destanı
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriSergüzeşt romanının olay örgüsü ve kişileri ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kafkasya'dan kaçırılan dokuz yaşlarındaki esir kız
Dilber, İstanbul'a getirilerek Mustafa Efendi'nin
evine kırk liraya satılır.
BY Mustafa Efendi'nin evinde kalan Dilber, evin taş
yürekli hanımı ile Arap halayık (hizmetçi, cariye)
Teravet'in elinde çok eziyet çeker.
C) Mustafa Efendi, tayini çıkınca eşyalarla birlikte
Dilber'i de satar; kızı satın alan esirci ona ut çalma-
yı, şarkı söylemeyi öğretir.
D) Dilber, günün birinde Asaf Paşa'nın konağına satı-
lir; Paşa'nın Avrupa'da öğrenim görmüş oğlu Ali
Bey, Dilber'i Çamlıca'da gezdirir ve ona âşık olur.
Oğullarının bir cariye ile evlenmesine razı olmayan
Asaf Paşa ve Zehra Hanım, Dilber'i Mısırlı bir tüc-
cara gizlice satarlar.
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleri16. Servetifünûn romanı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Bu dönemde roman, Fransız edebiyatının etkisiy-
le yeni bir hız kazanır.
+
Olayların kişilerde bıraktığı izlenimler ruhsal çö-
zümlemelerle anlatılmıştır.
Romanlarda konu ilk kez Anadolu halkından ve
onların yaşamından seçilmiştir
D) Romanlarda Arapça-Farsça sözcüklerle yüklü
ağır bir dil kullanılmıştır.
E) Edebiyatımızda diğer dönemlere göre Bati
edebiyatı yolunda daha sağlam ve olgun roman
örnekleri verilmiştir. +
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleritomar
11. Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Kiralık Konak'ta modernleşme sürecinde apartman ile konak hayatını, dede-torun arasındaki hayat tarzı ve zevk
farklılığı çevresinde işlemiştir.
B) Nur Baba'da gerçek kimliğinden uzaklaştırılan tekke hayatını, tekke şeyhinin (Nuri) yaşadıkları ile anlatmıştır.
C) Hüküm Gecesi'nde İttihat ve Terakki yıllarını, gazeteci Ahmet Kerim'in yaşadıkları çevresinde anlatmıştır.
D) Yaban'da Kurtuluş Savaşı öncesi Türk aydını ile Türk köylüsü arasındaki derin uçurumu, romana has kurgu ile
gözler önüne sermeye çalışmıştır.
E) İki cilt hâlinde 1953-1954'te yayımladığı Sodom ve Gomore'de, Cumhuriyet'in kuruluşundan
Demokrat
Partinin
iktidara geldiği zamana kadar geçen süreci, değişik zihniyetleri temsil eden kişiler ve olgu çerçevesinde bir bütünün
değişik kolları olarak dikkatlere sunmuştur.
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriGelişen Türk Edebiyatı
13. Yazarın ilk romanıdır. Gerçekçi bir eserdir. Üç
ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve yaşayış
ayrılıkları üzerinde durulur. Bu ayrılıklar yüzün-
den ailenin çözülüşü gösterilir. Hikâye ve roman
edebiyatımızın, geleneksel temalarından biri
olan aşırı batı hayranı züppe tipi, başarılı bir bi-
çimde çizilir.
Bu parçada sözü edilen eser ve yazar aşağı-
dakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Ahmet Mithat
Efendi
B) Kiralık Konak - Y. Kadri Karaosmanoğlu
C) Fahim Bey ve Biz - A. Şinasi Hisar
D) Şipsevdi - H. Rahmi Gürpınar
E) Ayaşlı ve Kiracıları - Memduh Ş. Esendal
(1995-ÖYS)
15
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriDEBİR
NLARI
A
16. Servetifünuncular, 1908'den sonra bazı tiyatro eserleri
ortaya koymuşlardır. Ancak Servetifünuncuların bu piyes.
Meri
diğer türlere göre oldukça zayıftır. Bu denemelerde
konuşma diline yaklaşmak için çaba gösterilmiş; eserler-
de evlenme, boşanma ve kadınların medeni hakları gibi
konular işlenmiştir. ----, Servetifünuncular içinde tiyatroyla
en çok ilgilenen sanatçıdır. Başarılı bir tiyatro diff otan
sanatçının Şehbal yahut İstibdadın Son Perdesi, De-
va-yı Aşk gibi eserleri vardır. Tiyatro alanında bir iki eser
veren ----, bu türde başarılı değildir. Kâbus adlı dramı
ve Fransızcadan uyarladığı iki tiyatro (Füruzan, Fare)
teknik olarak zayıftır. ---, roman dışında tiyatro eserleri
de yazmıştır; Pençe, Cidal, Diken eserlerinden bazıları-
dır. ise Yalan, Körebe adlı iki eseriyle bu türe katkıda
Mehmet Rauf
bulunmuştur.
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi bu parçada boş bıra-
kılan yerlerden herhangi birine getirilemez?
B) Cenap Şahabettin
A) Hüseyin Suat
D Halit Ziya Uşaklıgil
C) Tevfik Fikret
inlid ob
E) Mehmet Rauf
Cerop
Sohobettin
MEL
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman Özellikleriplum
ni şiir
kliğe
göz-
ngi-
4.
Şairler
Topluluklar
Akımlar
Batıcılık
Fecriati
Türkçülük
Ömer Seyfettin
Tevfik Fikret
Servetifünun
Yukarıda şairlerin, içinde yer aldıkları topluluklar ve sa-
vundukları düşünce akımları verilmiştir. Tablodaki boş
bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi ge-
tirilmelidir?
A) Ali Canip Yöntem - Millî Edebiyat - Batıcılık
B) Yakup Kadri - Beş Hececiler - Osmanlıcılık
C) Ahmet Haşim - Millî Edebiyat - Batıcılık
D) Faruk Nafiz - Millî Edebiyat - Türkçülük
Süleyman Nazif - İslamcılık - Milliyetçilik
E)
Lise Türkçe
Servetifünun Dönemi’nde Roman ÖzellikleriÇağdaş Türk romancılığının babası olarak tanınan ---- edebiyat
yaşamına çevirilerle başlamıştır. Realizm akımının etkisiyle
kaleme aldığı eserlerinde sanatlı ve ağır bir dil kullanmıştır.
Fransız söz dizimini eserlerinde kullanarak çevre betimle-
melerine önem vermiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) Şemsettin Sami
B) Reşat Nuri Güntekin
D) Mehmet Rauf
C) Namık Kemal
E) Halit Ziya Uşaklıgil