Ses Bilgisine Giriş Soruları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş4. Aşağıdaki sözcüklerin hangisine ünlü ile başlayan
bir ek getirildiğinde
sözcüğün sonundaki sert ünsüz
yumuşamaz?
A) Çok
D) Renk
B) Tat
E) Kurt
C) Ip
dünyanın va
rini ölüm son
Bu parçada
A) Ünsüz y
B) Ünlü dü
C) Ünlü da
D) Ünsüz
E) Ünsüz
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş• Ünlüyle biten bir sözcüğe "idi, imiş, ise" ek eylemleri, “ile" söz-
cüğü ve "iken" bağ-fiil eki bitişik yazıldığı zaman araya "y" ko-
ruyucu ünsüzü girer ve bunların başındaki "i" sesleri düşer:
tatilde - y -(i) - di
tetildendi
Masaymış
masa - y - (i) - miş
kapıda - y - (i) - se
► araba - y - (i) - le
kopi dansa
crabayla
isteyler
işte - y - (i) - ken
Bazı durumlarda "n" kaynaştırma harfinin ünlü ile ünsüz harf
arasında kullanıldığı da olur.
Bizi sabahın sekiz-i-n-de buraya getirdiler.
► O-n-dan başkası bu işin üstesi-n-den gelemezdi.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişTEST
2
5.
Ses Bilgisi
Ateşten zehrini tattım bu okun
Dediklerin çıktı ihtiyar bacı
Sonsuzluk, elinde bir mavi tülbent
Ok çekti yukarıdan üstüme avcı
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Yumuşamaya aykırılık
E) Ulama
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş11.
Bir kurtuluştur o an çağrılsa senin adın
II. Yüzüme kar yağıyor sanki elinmiş gibi
III. Ölümsüzlüğü tattık bize ne yapsın ölüm
IV. Bir ışık bir kelebek biraz çiçek biraz kuş
V. Yeni bir ülke yüzün ellerimde kaybolmuş
Bu dizelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangi-
si yanlıştır?
A) 1. dizede ünsüz benzeşmesi ve ünlü düşmesi-
nin örneği vardır.
B) II. dizede ünlü daralması gerçekleşmiş bir söz-
cük vardır.
C) III. dizede ünsüz yumuşaması olayı vardır.
D) IV. dizede ulama yapılmıştır.
E) V. dizede ünlü düşmesine uğramış birleşik bir
sözcük vardır.
263 7-8 8-E 9-8 10-D 11-B
lara.
Ulama olması için
da herhangi bir nc
maması gerekir.
Leyla'yı rüyar
yordu.
Dudaksıllaşm
Dudak ünsüzle
den önceki "n"
sakla(n)bac
be / pe(m)
baz...
Göçüşme
Bazı sözcük
ğiştirmesi v
si durumud
kirpik I
yanlış /
hiz / pe
rit/kirt
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş24.
Bakıyorsak birlikte bakıyorduk gözlerimin içine
Birlikte gözlerinin içine bakıyorduk senin
Yanlıştı, doğruydu, hiç bilmiyorum
Sanki bir bakıma ayrılık böyle
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Onsüz benzeşmesi
Unlü türemesi
Ünlü daralması
Dünlü düşmesi
Keynaştırma
POUSOPS.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde herhangi bir ses ola-
yı yoktur?
A) Yüzümde kederimden kalanlar var.
B) Sen gidince hicran dolar bu kente.
C) Yokluğun cehennemin öbür adıdır.
D) Damla damla kuruttu bu sevda beni.
E) Kulaklarımda rüzgârın sesi uğulduyordu.
1
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş32. Senin aşkının dalgın ordusudur.
1
Benim aşkıma yaslanan uyku
Sonsuz bir dev kanar bahçesinde
Kan tutkusunu büyütür bahçesinde
IV
Açar yapraklarından bitkinliğin
V
Ülkü Tamer'den alınan bu dizelerin ses bilgisi
açısından değerlendirildiği aşağıdaki yargılar-
dan hangisi yanlıştır?
A) L.de kaynaştırma ünsüzü vardır.
II. büyük ve küçük ünlü uyumlarına uymaktadır.
C) Ill.de ünlü düşmesi vardır.
D) IV.de ünsüz benzeşmesi olmuştur.
E) V.de hem ünsüz benzeşmesi hem ünsüz yumu-
şaması vardır.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9.
Ln-m değişimi
Ünsüz yumuşaması
Hece düşmesi
Dünsüz türemesi
E) Ünsüz uyumu
Sular sarardı yüzün perde perde solmakta
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta
Yukarıdaki altı çizili sözcüklerdeki ses olayları aşağı-
dakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
AT Ünlü düşmesi - ünsüz yumuşaması - ünlü aşınması
6) Ünlü türemesi - ünsüz benzeşmesi - ünsüz düşmesi
C) Ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi - ünlü düşmesi
Ünlü aşınması - ünsüz yumuşaması - ünsüz düşmesi
E) Ünlü türemesi - ünsüz türemesi ünlü düşmesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş7.
"Eski haritalarla yeni haritalar arasındaki ayrım ni-
yedir? Ağarmış rengin arkasına saklanan şekiller
sana ve bana ne anlatır?" cümlesiyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türetme sırasında ünlü kaybına uğrayan söz-
cük kullanılmıştır.
B) Ünsüz yumuşamasına uğrayan sadece bir söz-
cük vardır.
C) Ünsüz türemesi görülen süzcüğe yer verilme-
miştir.
D) Kaynaştırma ünsüzü bulunan birden fazla söz-
cük vardır.
E) Kökte ünlü değişimi görülen iki sözcük kullanıl-
mıştır.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş4
5.
D) Biricik oğlunu vatan borcu için askere yolladı.
E) Sıcacık çorba herkese iyi geldi.
Bugün bütün iyi kalpliliğim üzerimde
Cümle düşmanlarımı affettim
Yediğim meyvelerden
Kokladığım çiçeklerden af diliyorum
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi-
nin örneği yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü daralması ✓
→C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
→E) Ünsüz düşmesi
SORU BANKASI
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişya Idil-Ural,
yayılır.
in
oplumun
an yıravlık
nceleni.
ü ürünleri
na da
E) 5
İftira eşek arısına benzer, onu ik vuruşta
öldüremeyecekseniz ona hiç dokunmamak daha iyidir.
Bu cümlede aşağıdakilerin hangisinde verilen ses
olayları görülmektedir?
Mali
A) Kaynaştırma - ünsüz yumuşaması - ünlü düşmesi
B) Kaynaştırma - ünsüz benzeşmesi - ünlü düşmesi
Kaynaştırma - ünsüz benzeşmesi - ünsüz düşmesi
Kaynaştırma - ünsüz benzeşmesi - ünlü daralması
E) Kaynaştırma - ünsüz benzeşmesi - ünlü değişimi
C)
D)
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9. Uyuşamayız, yollarımız ayrı
Sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi
Senin yiyeceğin kalaylı kapta
Benimki aslan ağzında
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz türemesi
D) Kaynaştırma
E) Unsüz değişimi
var
ünsüzü
ünsüzü
yumusomosi
ye-met
giyecek
yollarımız
d
ünsü2 türemesi
değil mi?
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte
herhangi bir ses olayı yoktur?
Çalışanlarımıza pazartesiden itibaren geçerli olmak
üzere yüzde otuz zam yapacağız.
B) Yöremizde beslenen hayvanlar, ülkenin dört bir
yanında satılıyor ve çok tercih ediliyor.
LC) Beni anladığını söylüyorsun ama bildiğinden de hiç
şaşmadığını görüyorum.
D) Kamburu çıkmış ihtiyar, yıllara meydan okuyan
bakışlarıyla azmini hâlâ belli ediyor.
E) Her ne kadar vaziyeti bir süre daha idare etsem de
gerçekler er geç açığa çıkacak.
Aciklamalı bir
sekile
anlatırsanız sevinim
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş2. Süreksiz ünsüzlerden (p, ç, t, k) biri ile biten sözcük, ünlü ile baş-
layan bir ek aldığında sondaki sert ünsüz yumuşar.
Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamaya uygun bir sözcük-
tür?
A) Top
D) Küp
B) Art
E) Çok
C) But
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişynı
RIŞ
el,
a
8.
Gökyüzünü kucaklayan mavi alev, sanki benim göğsüm-
de yanıyordu. Nasıl anlatabilirdim bu coşkuyu? Ansızın,
sesimin olanca gücüyle bir şarkıya başladım. Gök gürül-
düyor, şimşekler çakıyor, otlar hışırdıyor ve ben kendimi
bütün bu seslerle tam bir uyum içinde hissederek şarkı
söylüyordum.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
A) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
Ünlü daralması
B) Ünsüz türemesi
D) Ünsüz düşmesi
ki
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş2.
Bu ıslıkla uzayan, dönen kıvrılan yollar,
Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar
Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu.
Gökler bulutlanıyor, rüzgâr serinliyordu.
Serpilmeye başladı bir yağmur ince ince.
Son yokuş noktasından düzlüğe çevrilince
Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi.
Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi.
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Unsüz türemesi
nlü daralması
CÜnsüz benzeşmesi
Ünlü düşmesi
E) Ünsüz düşmesi
getird