Ses Bilgisine Giriş Soruları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişCisi Isankuli Aman-
makamında ziyaret
Türk dünyasında
geçen ilk ülkeler-
alfabesini kullanan
andinilan ortak alfa-
(IV) Dil ve alfabe
rk Dil Kurumu'nun
Onemli çalışmaları
Sözlügünün dijital
biri.
erin hangisinde
yanlışlık yapıl-
IV
E) V
tamamlanırsa
tümleç - zarf
k zorunda kal-
endilerine zor
ir etmiş
saat beklemiş
ermelerini is-
B
S
D
B
B
12. Yaşlana yaşlana gözlerimizdeki nice perdelerin kalk
ginu fark edecek, hayatin anlamını daha derinden kay
rayacak ve günün birinde nihayet kendimizle tanigarak
biricik dostumuzu kazanacağız.
Bu cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene
mez?
A) Belirtme durum eki almış isimler vardır.
B) Zarf-fil okleri almış sözcükler kullanilmiştir.
C) Niteleme sifatini niteleyen zarflar vardır.
D) lyelik eki almış sözcüklere yer verilmiştir.
E) Sifat türetme görevinde ekler vardır.
13. Sevdiğimiz ve uğrunda ölmeyi göze aldığımız bu toprak-
lar için yaşamayı da bilmeliyiz. Bu konudaki en önemli
görev de romancılarımıza düşer. Bu coğrafyadaki ölüm-
süzlük pinarlarını ancak onlar bulabilir. Toprak, bağ-
ninda insana dair bir sir saklıyorsa bu sımın mahiyetini
ancak bir romancı aklı kavrayabilir.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
A) Ünsüz türemesi
BÜnlü düşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü daralması
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş3. Türkçede sözcük köklerinin tek şekilleri bulunur ve aldıkları ek-
ler köke uyum sağlar.
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerin hangisi
bu açıklamaya aykırıdır?
A) Olan biten tüm tuhaflıklara rağmen burada kendini güven-
de hissediyormuş.
B) Film, izlendikçe yeni anlamlara kavuşan göstergeler zinci-
rinden oluşuyordu.
C) Annemin resim sanatına olan ilgisinden sana bahsetmemiş
olması imkânsız.
D) Varlığı ve yokluğuyla hayatlarımızı doğrudan etkileyen kişi-
lerdendir baba.
E) Son romanında, Çin sınırında yaşanan anlaşmazlıklardan
da söz etmişti.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş2. Yaslı gittim şen geldim
Aç koynunu ben geldim
Bana bir yudum su ver
Çok uzak yoldan geldim
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünlü düşmesi
C) Ünlü türemesi
lipil
(1:3
B) Ünlü değişimi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünsüz yumuşaması
Aydın Yayınları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş8. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden
hangisi, büyük ünlü uyumu kuralına aykırıdır?
A) Öğretmen tahtaya bir çizgi çizdi.
B) Çiçek almak için dükkâna girdim.
Kimse yoktu sokakta o gün.
D) Arabamız Çorlu'ya iyice yaklaşmıştı.
E) Buse, kitapçıya gitmek istedi.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriştahir
Thangisinde ünsuz türemesi yoktur?
2. Asagidaki
A) Arabasını göremeyince işe gelmediğini zannettik.
B) Bir insanı affetmek büyük bir erdem göstergesidir.
DAblamı bir haziran günü allayıp pullayıp gelin etmiştik.
C) Bu konu hakkında yeni açıklamalar bekliyoruz.
E) Altıncı hissi oldukça kuvvetli bir adamdı babam.
Unsüz türemesi hissetmek gibi
d) al, pul
830
a) zan
af
hak
e) his
6.
4. Aşağıdaki sözcüklerin hangisine ünlü ile başlayan
bir ek getirildiğinde sözcüğün sonundaki sert ünsüz
yumuşamaz?
Ruhu
Onu
İçim
Ob
Bu
-
AX
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur?
Tülin Hanım, çocuklarını kaldırımda oynamaları konusun-
da uyardı. ) uyarı
Küçücük yüreğinde bu büyük sırrı saklıyor. - Sakla
Cazayı hafif sıyrıklarla atlattığım için çok şanslıydım.
Aklıma gelen bu enteresan fikri ağabeyimle paylaşmalıydım. All
E) Baharın gelmesiyle çevremiz yemyeşil olmuştu. -Gevire 7.
Çok-1)-Goğ¹) Tat-1-Tadi @p-ip-
Renk--Rengi Kurt-U-) kurdy
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9. Günümüzde yeni yetişen genç yazarlar kendinden önceki-
leri tanımadıkları için bir eksiklik duymuyor sanki. Bunlar
deneyimli usta yazarların biricik eserlerini önemsemiyor.
Bununla birlikte yapıtları ilgiyle karşılanan geniş okur kitle-
lerine seslenen sanatçının çok iyi yazar olduğu yanılgısına
düşüyor.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisinin ör-
neği yoktur?
A) Ünlü türemesi
C) Ünlü düşmesi
B) Ünlü daralması
Ünsüz değişimi
E) Ünsüz sertleşmesi
12
1-D 2-E 3-E
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına
örnek bir kullanım vardır?
A) Hemen hemen her alanda konferans verilebilir.
B) Konferansta amaç, dinleyicileri coşturmak değil, onla-
ri bilgilendirmektir.
C) lyi bir konferansın anlaşılır olması gerekir, konferans
veren kişi açık anlaşılır cümleler kullanmıyorsa dinle-
yici istifade edemez.
D) Konferans veren kişi ses tonunu iyi ayarlamalıdır.
E) Konferans veren kişi vücut dilini iyi kullanmalıdır.
13
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişS
45
8.
Alanında uzman birinin bir konu hakkında, duygu ve
1
düşüncelerini açıklamak, öğretmek amacıyla yaptığı
IV
V
hazırlıklı konuşmaya konferans denir.
Bu parçada altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaş-
tırma ünsüzü almadan birden fazla ses olayı olmuş-
tur?
A) 1.
B) II. C) III. D) IV.
E) V.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş24. Şimdi Göller Yöresi'nde yaşıyoruz. Burası adalarla kaplı, su
adaları... Burada su parçaları birbirinden karayla ayrılıyor.
11
Gölleri birer birer keşfettikçe büyük bir şaşkınlık ve hayranlıkla
IV
görüyoruz ki adalar gibi göllerin de kendi karakterleri hatta
kendilerine ait dünyaları var.
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerde görülen ses olayları
ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. sözcükte ünlü daralması vardır.
B) II. sözeükte ünlü düşmesi vardır.
D
CH. sözcükte ünsüz türemesi vardır.
DI TV. sözcükte ünsüz benzeşmesi vardır.
E) V. sözcükte kaynaştırma ünsüzü vardır.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş4.
Ses Bilgisi
Dilimizde ünsüz harfler sürekli, süreksiz ve sert, yumuşak
olarak dörde ayrılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm ünsüz çeşitlerine
örnek yoktur?
A) Kelebekler uçuşuyordu.
B) Çocuklar oynuyordu.
C) Taş yuvarlanıyordu.
D) Buz eriyordu.
E) Ateş alevleniyordu.
es B
S
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş12. Aklının ve gönlünün bir yanı Batı uygarlığının geleneklerine
ve modernliğe, bir yanıysa yok olmakta olan geleneğin sona
erişinin yarattığı meselelere takılı olduğu için yaşarken mesaji
büyük bir güçle duyuramadı. Kendi de bunun farkında olduğu
için eserlerini küçümsedi. İki dünya arasındaki kararsız hâlini
bir zayıflık olarak gördü. Ama onun yaşarken zayıflık olarak
gördüğü şeyi bugün edebiyatçılar öyle görmüyor.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin birden çok örneği
yoktur?
A) Ünsüz değişimi
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz düşmesi
E) Kaynaşma
Selamin
Saygı E
Karars
Kendir
ben ka
Çinlçıp
Bu di
A) C
B
660
C
D)
E
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş8.
1. Şehirlerden geçerken çocuklar
Her an bir alev gibi hasrettir duyduğum
II. Ağlama sevdiğim yine gelirim
Güzeller içinde bulurum seni
III. Yanılıp derdime derman katarsın
Dünya sele gitti gözüm yaşından
IV. Yağmur yağdı derelerin coştu, kudurdu
Telli pullu bir gelini yedi Sakarya
V. Sevinçten ve kederden başlarlar ağlamaya
Bu hâli görür görmez yaşarır bütün gözler.
Yukarıdaki dizelerin hangisinde ünsüz benzeşmesine
uğramış bir sözcük kullanılmamıştır?
B) II.
A) I.
C) III.
D) IV.
E) V.
Prf Yayınları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması yok-
tur?
A) Arkadaşın saatlerdir görüşmek için seni bekliyor.
B) Minik okurların seninle görüşmeyi çok istiyor.
C) Günlerdir rüyasında sevdiği kızın adını sayıklıyor.
D) Seni görmeden hiçbir yere gitmeyeceğini söylüyor.
E) Beni buna ikna edebilmek için harikalar yaratıyor.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişE) V.
süzü
ündür
eniyor.
du.
takip
2. Önce bir ellerin vardı yalnızlığımla benim aramda
Sonra birden kapılar açılıverdi ardına kadar
Sonra yüzün onun ardından gözlerin dudaklanın
Sonra her şey çıkıp geldi
Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünlü değişimi
C) Ünsüz değişimi
D) Kaynaşma
E) Ünsüz yumuşamasına aykınlık
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş9.
Sonunda süreksiz sert ünsüz (p, ç, t, k) bulunan bir sözcük,
ünlü ile başlayan bir ek aldığında bu ünsüzler yumuşayarak
"b, c, d, g, ğ"ye dönüşür.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi bu açıklamaya
aykırıdır?
A) Bu korkunç olaya bütün insanlığın artık dur demesi ge-
rekiyor.
B) Dikkatli bakarsan bir karpuz çekirdeğinde bile tüm dün-
yanın düzenini görürsün.
C) Konuyu babasına açmaya bir türlü cesaret edememişti.
D) Dersten çıktıktan sonra, dün aldığım ayakkabıyı iade
edeceğim.
E) Aşağıdaki rafta yeni aldığım kitaplar dışında senden
aldıklarım da var.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş?
BBB
Bugün yüreği nasır tutmuş, anlayışsız, fikirsiz, duyarlığını yi-
tirmiş gencecik insanları önceki neslin uzantısı sayabiliriz.
Bu cümleye göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
nesil
C
5.
TYT DENEME
AL Ünsüz yumuşaması vardır.
B) Ünlü türemesi vardır.
Ünlü düşmesi vardır.
D) Ünsüz benzeşmesi vardır.
E Kaynaştırma harfi kullanılmıştır.
y.ş.5.0
CHAIRY