Ses Bilgisine Giriş Soruları
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türetilirken ünlü kay-
bına uğrayan sözcük yoktur?
Atra
Yalnızlığımızı paylaşacak dostlara her zaman ihtiyaç
duyariz.
By Atacağımız her adımda çevre ne der diye ister istemez
düşünüyoruz.
CY Çocukluğumu geçirdiğim bu şehirden ayrılmak bana
çok zor geldi.
Dy Yaşadığı zor günleri düşündükçe hâlâ içi sızlıyordu.
E) Herkes aklına geleni yaptığı için buradaki karışıklık hiç
bitmiyor.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişSes Bilgisi (Karma)
a
6. () Çocukluğunuzdan bir kez ayrıldınız mı, ömrünüzün kalan o
bölümü gurbettir artık. (II) Sila özlemi çeker gibi çocukluğu-
nuzun özlemini çekersiniz. (UIN) Bu nedenle de çocukluk do-
nemi birçok sanatçıyı, yazarı, şairi derinden etkilemiş, onların
ürünlerine yansımıştır. (IV) Ben, kendi deneyimime dayanarak
çocukluğun insanın en mutlu dönemi olduğu fikrine katılmiyo-
rum. (V) Tam tersine bence çocukluk, her şey bir yana, tama-
men büyüklerin yönetiminde olduğu, korkularla dolu geçtiği
için yaşamımızın en güvensiz ve sessiz bölümüdür.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
duspresi
A) I cümlede birden çok ünlü düsplesi vardır.
B) II. cümlede ünsüz yumuşamasına aykırı bir sözcüğe yer
verilmiştir. 2
C) III. cümlede birden çok ünsüz benzeşmesi örneği vardır.
D) IV. cümlede hern ünlü daralması hem de ünsüz yumuşa-
ması vardır.
cümlede ünsüz türemesi yapılmıştır.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişS
A
R
M
A
12.
10. Kuşsuz bir kent gizli uzayan saçlarımda
Aşktan ve anılardan bir avuç külüm şimdi
Ardımda usulca akan küçücük sular
Bir onlar uğurluyor varacağım irmağa
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü daralması
C) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz değişimi
E) Ünlü düşmesi
5
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişAşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
türetilirken
bir ünlü kaybına
uğramıştır?
Crite dismesi
Al Bahçemden topladığım sümbülleri koklarken kapının zilini du-
yuyorum.
B) Göğsümde duyduğum bu ağrı zaman zaman beni türlü endi-
şelere sevk ediyor.
e Bu hükmün bizim için hiçbir anlamı olmadığını söylemek ben-
ce çok zor
Paylaşım Yayınları
DJ Geniş alnı güneşle, bağrı ateşle yanmış bu delikanlının sami-
mi bir konuşması vardı.
Günlerdir zihnimi kurcalayan bu soruna bir çözüm bulmak zo-
rundaydım.
<iminde,
si denir.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Girişamasından karekodu okutarak veya 3dyayinlari.com adresinden
uşmacıya
2.
başka
lur.
nin alinip
ak
ştir.
I. İlk Türk devletlerinin yönetim anlayışını, Türklerin
yaşadıkları coğrafyanın şartları, kut anlayışı ve Türk
cihan hâkimiyeti anlayışı şekillendirmiştir.
II. Konargöçer yaşam tarzı, Türklerin teşkilatçılık
anlayışını ve bağımsız yaşama duygusunu
geliştirerek kadim bir Türk kültürünün ortaya çıkmasını
sağlamıştır.
III. Orhun Yazıtları'nda ifade edildiği gibi törelerine ve
devletlerine sahip çıkan Türkler, Asya'dan Avrupa'ya,
Avrupa'dan Afrika'ya kadar olan geniş bir coğrafyada
devlet kurmayı başarmışlardır.
IV. Devletin günümüzdeki tanımı ise; “Millet olma bilincine
ulaşmış bir topluluğun, belirli sınırlar içerisinde
teşkilatlandığı siyasi, sosyal, hukuki ve bağımsız bir
yapı." şeklindedir.
V. Günümüzde devletlerin sınırları daha da
belirginleşmiş, uluslararası ilişkiler çoğalmış,
devletlerin üretim ve tüketim açısından birbirlerine
olan ihtiyaçları da artmıştır.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangilerinde ünlü
düşmesi görülmektedir?
A) I ye 11
B) II ve III
C) IV ve v
D) I ve III
E) III ve v
r.
cük vardır.
umsuz
bi bir
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişRKÇE
DENEME 6
r
1
11. Sen yoksun
1
Boşuna yağıyor yağmur
II
Özlemler de ayrılıklar da boşuna
IV
V
Yukarıdaki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşa-
ğıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) I. sözcük, iyelik eki almış bir isimdir.
B) II. sözcük, hem yapım hem çekim eki almıştır.
C) III. sözcük, isim kökünden türemiş bir fiildir.
DI IV. sözcük, fiil kökünden türemiş bir isimdir.
E) V. sözcük, türeme sırasında ses kaybına uğra-
mıştır.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişSES BİLGisi
3. (1) Felsefi antropoloji kavramını Türkiye'de tanıtan ilk kişi
Takiyettin Mengüşoğlu'dur. (II) Mengüşoğlu'na göre insana
herhangi bir kavramdan hareketle yaklaşmak yanıltıcıdır.
(III) İnsanın bilim tarafından uydurulmuş bir kavram
olduğunu söylemek mümkün değildir. (IV) O, bütün yapıp
etmeleriyle bir varlık alanını tanımlar. (V) Ontolojik
antropoloji, insanı olduğu gibi kavramak amacını taşır.
Bu parçadaki numaralanmış cümleler ile ilgili
aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır?
A) 1. cümlede, ünlü düşmesine yer verilmiştir.
B 11. cümlede, kaynaştırma ünsüzü görülmektedir
.
Y III. cümlede, ünsüz yumuşaması vardır.
D) IV. cümlede, ünsüz benzeşmesi söz konusudur.
EX V. cümlede, ünsüz değişimi görülmektedir.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişBen, sisi zihnin bazı hâllerine (1) benzetirim. Sis içindeyken sanki başka bir dünyada, başka bir nizam içinde
(IIoynayan muhayyilem, beni daima şaşırtır. Kimi zaman temel karakterler üzerinde kalıp (Ill) ayrıntılardan uzaklaşmanın
mutluluğunu yaşarım. Kimi zaman da zihnim ayrıntılara dalip (IV) çevreyi kolaçan etmeye başlar. Birkaç gündür İstanbul'un
üstünü bütünüyle örten sis de zihnim gibi oyunlar oynuyor ve görülen (V) işitilen her şeyi farklı bir şekle sokuyor.
14.Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur? (2018)
A) B) II. c)III. DIV. E)V
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş5. Ben hiç böylesini görmemiştim
Vurdun kanıma girdin itirazım var
Sımsıcak bir merhaba diyecektim
Başımı usulca dizine koyacaktım
Dört gün dört gece susacaktım
Yağmur sönecekti yanacaktı
Sameland seferden dönecekti
Duvardaki saat duracaktı
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Kaynaştırma
B) Ünlü daralması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü türemesi
23
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş63. Gidenler nerede kaldılar, özledim gülüşlerini. Bir ken-
ti güzelleştiren yalnız onlardı sanki. Onlardı çocuklara
ve aşka ölesiye bağlanan, kadınları anlattıran herhâlde
onlardı.
Yukarıdaki parçada "ünsüz benzeşmesi"ne uğramış
kaç sözcük vardır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş8.
Sadabat Kültür Merkezinde sahnelenen oyunda kahraman-
lar; girift bir ilişki içinde: Ölümden kurtulmuşlar, büyük bir aşk-
la evlenmişler ve bir de çocuk sahibi olmuşlardır. Zamanın
bickin ruhuna direnemeyen bu aşk, niyeyse giderek körel-
meye başlar. Bu duruma daha fazla dayanamayan Shakes-
peare mezarından çıkarak duruma müdahale etmek için on-
ları ziyarete gelir ve komedi başlar. Bu oyunda her şey var:
Sahnedekiler; oynuyor, yemek yapıyor, şarkı türküler ses-
lendiriyor, gitar, bateri çalıyor ve daha niceleri. Eminim siz
de oyunu beğeneceksiniz ve başkalarına da tavsiye edecek-
siniz.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisinin
birden çok örneği yoktur?
Cayo
A) Ünlü düşmesi
By Ünlü daralması
C) Ünsüz değişimi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişA
TUN
A
A
UMARASI
Lal-I
A
A
ka
7.
I
e
Bilimin insanlığın refah ve gelişmesi açısından önemi ilk
kez 17. yüzyıl başlarında İngiliz düşünürü Francis Bacon
tarafından dile getirilmiştir. “Bilgi güç kaynağıdır." diyen
Bacon'ı sonraki yüzyıllardaki gelişmeler doğrulamıştır.
Francis Bacon'ın görüşlerinin etkisiyle bilimin giderek
daha çok uygulanabilir bilgi üretmeye yönelmesi, 18.
yüzyıl ortalarında İngiltere'de Sanayi Devrimi'ni ortaya
çıkarmıştır.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz sertleşmesi
c) Ünld daralması
E) Ünlü türemesi
BÜnsüz yumuşaması
D) Ünlü düşmesi
El Unil
8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde iyelik eki kullanılma-
tanlaan
mıştır?
A) Bir güzel yırtıcı kuş gördüm, baktım
Som mücevher gibi kan kırmızı tırnakları
B Cümlesi hizden yana ağaçların
Lise Türkçe
Ses Bilgisine GirişTÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
SÖZCÜKTE ANLAI
4.
K
si
bc
ni
1. I. Kelime, kelime grubu veya cümlelerin eserde
bulunduğu yere göre anlam kazanması (Bağlam)
II. Aralarında benzerlik ilgisi bulunan iki kavramdan
birinin, diğerinin yerine ya da diğeriyle ilgili olarak
kullanılması (Ad aktarması)
III. Yazılışları aynı, anlamları birbirinden farklı sözcük-
lerin adı (Eş sesli sözcükler)
IV. Bir sözün benzerlik dışındaki bir ilgiyle başka bir
söz yerine kullanılması (Deyim aktarması)
si
ra
ne
B
a
Yukarıdaki açıklamalarla birlikte verilen kavramlar-
dan hangi ikisi yer değiştirirse yanlışlık giderilmiş
olur?
A
B
A) I. ile II.
B) I. ile III.
C) II. ile III.
D) II. ile IV.
E) III. ile IV.
E
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş6. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde, “kaynaştırma
ünsüzü" yoktur?
A) Insan insanın şeytanıdır.
B) Insan kiymetini insan bilir.
C) Insan kendini beğenmese çatlar.
D) İnsanın canı, acıyan yerindedir.
E) İnsanın alacası içinde, hayvanın alacası dışında
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş11. Aşağıdakilerin hangisinde alti cizili sözcükte
kaynaştırma ünsüzu kullanılmamıştır?
A) Misafir, on kısmetle gelir, birini yer de dokuzunu
bırakır.
B) Her insan, kendi sesini korumalı; öteki insanların
sesini de duymalı.
C) Sadece üçü uyumazdı sabaha kadar: o, annesi
ve teyzesi.
D) Hemen gelecektim yanına senin, aniden çok
önemli bir işim çıktı.
E) Bir güneş oturtmuşlar ovanın ortasına, işığı bu-
gulanır bütün gece.
Lise Türkçe
Ses Bilgisine Giriş12. Ben senin hasretinle yanmıştım
Ellerim ellerine değmemişti henüz
Saçlarının rengini sevmiştim ben
Sen ise gökyüzünün maviliğini
Bu dizelerde kaynaştırma ünsüzü almış kaç sözcük
vardır?
A) 6
B) 5
C)4
D3
E) 2