Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

10. Elâ gözlü dilberlerin lezzeti Şeker midir şerbet midir bal mıdır Ne dökülmüş ak gerdanın üstüne Kâkül müdür zülüf müdür tel midir Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğ- rudur? A) Sarma kafiye şemasına yer verilmiştir. B) Halk şiirinin çok kullanılan hece kalıplarından biriyle ya- zılmıştır. C) Her dizedeki durak ötekilerden farklıdır. D) Kelime ve ek redif bir arada kullanılmıştır. E) Tüm dizelerin sonunda ahenk tam kafiyeyle sağlanmış- tır.

6. Kırdığın kadehte kalan ömrümden Ağlarsın içtiğin yılları bilsen Sayende sararıp solan ömrümden Ağlarsın biçtiğin dalları bilsen Yukarıdaki dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Dörtlükte çapraz kafiye şeması bulunmaktadır. B) Birinci ve üçüncü dizelerde redif kullanılmamıştır. C) Birinci ve üçüncü dizelerde yarım kafiyeye yer verilmiş- tir. D) İkinci ve dördüncü dizelerdeki kafiyenin türü yarım ka- fiyedir. E) İkinci ve dördüncü dizelerde ek ve kelime redifi vardır. O

4. Ahenk her zaman kafiyeyle sağlanmaz. Ahengin yalnızca redifle sağlandığı şiirler de vardır. Aşağıdaki dizelerin hangisi bu açıklamaya uygun bir örnektir? A) Her gece teklifsiz rüyama girer Uykumu bölmenin zevkine erer Önüme bir yığın bilmece serer Ağlaya ağlaya çözer dururum B) Yerden göğe kadar haklısın kat kat Dene her cevrini zulümden öte... Duysun edebiyat, tanısın lugat Yazsın unvanını zalimden öte C) Ey benim nazlı cananım Severim kimseler bilmez Bir işti geldi başıma Çekerim kimseler bilmez D) Hayat kavgasında çizmeyi atıp Barış çarığını giydim yamatıp Sabir imbiğinde duygu damıtıp Gönül sancısını süzenlerdenim E) Aşkın hududunu aştı muradım Maksuda varıştır senden sonrası Erenler katına belki bir adım Belki bir karıştır senden sonrası

tur? ilmiş- m ka- rdır. 9. Durak, bir şiirin dizelerinde nefes alınan yer olarak düşü- nülebilir. Bir şiirin dizelerindeki hece sayısı eşit olmasına karşın, nefes alınan yer aynı değilse, o şiir "duraksız" olarak kabul edilir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde durak yoktur? A) Ela gözlü nazlı dilber Seni kandan sakınırım B) Kandan değil hey efendim Seni candan sakınırım C) Elini koynuna sokma Seni senden sakınırım KONU TESTİ 03 D) Gel dilberim kan eyleme Seni kandan sakınırım E) Doğan aydan esen yelden Seni günden sakınırım 1. E K 2.

9. Nereden nereye sevdimo vari, Ateşi komuyor yakıyor beni Aşık Emrah sever böyle bir canı 125 Sevmesem incinir sevsem incinir Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Şiirin son dörtlüğünden alıntılanmıştır. B) Halk şiiri geleneğiyle oluşturulmuştur. Te 6+5= 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. DY Şiirde tam kafiye kullanılmıştır. E) Şiir düz kafiye (aaab) biçiminde uyaklanmıştır.

6. Tapdık'ın tapısında Kul olduk kapısında Yunus miskin çiğ idik Piştik elhamdülillah Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Kafiye düzeni aabc biçiminde örgülenmiştir. B) 4+3=7'li hece ölçüsü ile yazılmıştır. C) Tezat sanatına yer verilmiştir D) Tapşırmaya yer verilmiştir. E) Dönemin dinî zihniyetini yansıtmaktadır.

HIZ VE RENK YA Açıl bâğun gül ü nesrîni ol ruhsârı görsünler Salın serv ü sanavber şîve-i reftårı görsünler Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. B Ek ve sözcük hâlinde redife yer verilmiştir. C) Aliterasyon vardır. D) Kafiyeden faydalanılmıştır. E) Yalın bir anlatım vardır.

4. Aşağıdaki dizelerin hangising kafiye kullanılmamıştır? A) Sevenlerin sağı, solu belirsiz Gönlüm ne dertlidir sensiz sevgisiz Yaşadığım hazin, mutlak bedelsiz Kalbimdesin amma, sen gel bana B) Meskenim dağlar Durmaz kan ağlar Gözyaşım çağlar Aşkın elinden C) Hayrım şerim yazılacak Ömrüm ipi üzülecek Suret benden bozulacak Ah nideyim ömrüm seni D) Aşkın âşıklar öldürür Aşk denizine daldırır Tecelli ile doldurur Bana seni gerek seni E) Akar sulayın çağlarım Dertli ciğerim dağlarım Şeyhim anuban ağlarım Gel gör beni aşk neyledi (5

8. Aşağıdaki dörtlüklerden hangisinin kafiye düzeni öteki- lerden farklıdır? 30 A) Çırpınıp da Şanova'ya çıkınca Eğlen Sanova'da kal Acem kızı Uğrun uğrun kaş altından bakinca) Can telef ediyor gül Acem kızı B) Bu ayrılık sana da mi kår ettin Ağla sazım ağlanacak zamandır Bu hasretlik her günümü zay etti Ağla sazım ağlanacak zamandir C) Bir görüşte sevdim seni Etti deli Mecnun beni Göreyim o gül sineni İnsaf eyle dur sevdiğim D) Hep sen mi ağladın hep sen mi yandın Ben de gülemedim yalan dünyada Sen beni gönlümce mutlu mu sandın Ömrümü boş yere çalan dünyada E) Sen bir ceylan olsan ben de bir avcı Avlasam çöllerde saz ile seni Bulunmaz dermanı yoktur ilacı Vursam yaralasam söz ile seni

6. Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder Dante gibi ortasındayız ömrün Delikanlı çağımızdaki cevher Yalvarmak, yakarmak nafile bugün Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Vezin B) Kafiye C) Mecaz E) Sessel yinelemeler D) Red 29 ÜNİVERSİTE HAZIRLIK

11. Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak Ben aşkımla bahar getirdim sana Tozlu yollarından geçtiğim uzak İklimlerden şarkılar getirdim sana Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Çapraz uyak düzenindedir. B) Redif kullanılmıştır. 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. D) I. ve III. dizede tam uyak kullanılmıştır. E) II. ve IV..dizede zengin uyak kullanılmıştır..

146 4 2 Atilan elbiseler, boğazlanmış bir adam Kırık masalarında, kırık masalarında Bir sırrı sürüklüyor terlikler tıpır tıpır İzbe sofalarında, izbe sofalarında Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? By Ölçü D) Ses yansıması yansıması A) Sözcük tekrarı C) Redif sumu Ⓡ E) ç uyak

ŞİMDİ TEST ZAMANI - 13 mezler bsehox bilmezler sıklar bilmezler Enda ev NUY rin karşılaştı- gisi söylene- 4. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? Sub A) Aruz ölçüsünde sözcüklerdeki heceler açık ve kapalı olarak değerlendirilir. 5. B) Şiirde sözcüklerin dizilişi ve kalıpların durak yerleri de şiire ahenk katar. ÜNİTE - 3 C) Hece ölçüsünde duraklarda sözcük bölünmez, aruz öl- çüsünde bölünebilir. ŞİİR D) Bir şiirdeki ses akışı, şiirin anlamına ve verilmek istenen duyguya uygun olmalıdır. Bir dağdı, gölgesi kararttı yolu E) Vurgu şiirdeki duygu ve düşüncenin belirginleşmesi için sesin yükseltilip alçaltılmasıdır. b

C. b. Gurbet ademden kara, hasret ölümden acı Ne zaman bitecek bu yollar arabacı? Henüz bana "Yolun sonu budur!" denmedi, Ben ömrümü harcadım, bu yollar tükenmedi. Uyak Düzeni abb "Elestü" bezmine postu serenler Lâfza bakmamışlar-mâna demişler Uykudan uyanıp sırra erenler Bu fâni aleme rüya demişler Uyak Düzeni Uyak-ac-en 41/-en (3) 198 Uyak plot abrunoa Rûhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli Değmesin ma bedimin göğsüne nâ-mahrem eli ad c Redif ·1 Redif med Redif

46. Ay Kağan'ın yüzü gök, ağzı ateş, gözleri elâ, saçları ve kaşları kara perilerden daha güzel bir erkek evlâdı oldu. Bu çocuk annesinden ilk sütü emdikten sonra konuştu ve çiğ et, çorba ve şarap istedi. Kırk gün sonra büyüdü ve yürüdü. Ayakları öküz ayağı, beli kurt beli, omuzları samur omzu, göğsü ayı göğsü gibiydi. Vücudu baştan aşağı tüy- lüydü. At sürüleri güder ve avlanırdı. Yukarıdaki parça aşağıdaki destanların hangisinden alınmış olabilir? LA) Bozkurt destanı BAlp Er Tunga destanı C) Türeyiş destanı (D) Oğuz Kağan destanı LE Göç destanı Pulseirillov inplanops

34. Bir gözleri ahuya vuruldum Ahu gibi düştüm dağa hasret Etmekte hata mülküne hicret Eyvah ne beyhude yoruldum Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (A) Sarmal uyak biçimindedir. (B) Redif kullanılmıştır. CC1. ve 4. dizelerde tam uyak kullanılmıştır. D Lirik şiirden alınmıştır. LE) Benzetme yapılmıştır.