Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

İ S A R M A L 19. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen edebî sanat yoktur? A) Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım (Tecahülüarif) → Bilmezlikten gelme Sen gittin yaslara büründü cihan Soluyor dallarda gül, dertli dertli (Kapalı istiare) C) Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla (Mübalağa) B) D) Hani o bırakıp giderken seni Bu öksüz tavrını takmayacaktın? 1 (İstifham) E) Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi Bedr'in aslanları ancak bu kadar şanlı idi, (Cinas)

UcDort Divan şiirinde sıkça kullanılan nazım biçimlerinden biri de mesnevidir. Sınırsız sayıda beyitten oluşan bu hacimli nazım biçiminin genel özellikleri şunlardır: ● Çoğunlukla aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. ● Her beyti kendi içinde uyaklıdır. ● Öyküleyici bir anlatımı vardır. Aşk, din, kahramanlık gibi temaları içerebilir. Buna göre, aşağıdaki beyitlerden hangisinin bir mesneviden alındığı söylenebilir? A) Demiş etdünse feryadı ferâmüş Gerekmez bana artık gûş u mengüş Perişan olmağı edüp tahayyül Senün-çün şânelenmişdür bu kâkül B) Rüh-bahş oldi Mesîhà sifat enfâs-ı bahar Açdılar didelerin hâb-ı ademden ezhår Taze cân buldi chân irdi nebatata hayat Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenâr C) Årızın yâdiyla nem-nâk olsa müjgânim n'ola Zayi olmaz gül temannâsiyle vermek håre su Gam günü etme dil-i bîmardan tiğun diriğ Hayrdır vermek karanû gicede bîmâre su D) Cevr ider ol yår bana hey meded Allah Kime şikâyet ideyin şâh-ı cihândur Bağrumi hûn itdi benüm firkat-i cânân Sevgüli yâr ayrılığı ne yamandur E) Işkın odina gönül pervånedür yucuya edir ve maca" bir slu Kıtalar kendisini gıdakilerin UCD Besl n Grışım Dil, manın rur. dan Neyleyeyin äh Devr-i zamana Mihnet-i hicran Aşık olana Tâkatüm yoh bilmezem pervå nedür Fursat olinca gönül sen yanadur Aşıkun âyini budur ya nedür

q 5. Emrah der ki düştüm dile 0 Bülbül figan eder güle PHALIA Güzel sevmek bir sarp kale Ya alınır ya alınmaz Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? a odasiero A) Nazım şekli sagudur. B) Aşk teması işlenmiştir.V C) Tapşırma vardır. D) Divan şiiri mazmunlarından yararlanılmıştır. E) Hece ölçüsü kullanılmıştır. #18 safe kesuk desan

21. C Test EDEBİYAT irleri Tanzimat Dönemi ve Sonrasında Edebi Akımlar 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Realizm, 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa'da ro- mantizme tepki olarak doğmuştur. B) Empresyonizm'de, varlık ve eşyaların gerçek yönü değil, onların sanatçıda uyandırdığı izlenim- ler önemlidir. C) Klasisizm, yaşamın bütün çirkinliği ve kötü yönle- riyle anlatıldığı bir akımdır. D) Natüralizm'e göre bilimsel olmanın yanı sıra bili- min kuralları roman ve tiyatroya uygulanmalıdır. E) Parnasyen şairler, şiir tekniği üzerinde titizlikle durmuş, ölçü ve uyağa önem vermişlerdir. . Aşağıdaki yazarlardan hangisi realist akımın tem- silcilerinden değildir? pert A) Cenan Sahabettin 10

7. Tattım yanağından mest eden meyi Sonra gamzen sundu gönle badeyi İçtim gözlerinden bir çift kahveyi Seksen yıl hatrının kurbanı oldum b Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? A) Teşhis sanatına başvurulmuştur. B) Yarım kafiye kullanılmıştır. C) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır D) Düz kafiye düzeninde yazılmıştır. E) Redife yer verilmiştir. 115

Edebiyatta mantık iltizam olunmaz (gerekmez) çünkü edebiyatın maksadı; fikir, his ve hayalde olanı ortaya çıkarmaktır. Edebiyat, düşünceleri terbiye edip ahlakı düzeltebilir. Fakat bir şair, şiirini yol göstermek, ahlak dersi vermek için söylememeli. Yani edebiyatta güzellik, ahlaktan daha önemlidir. (Şiirle ilgili bu görüşler Recaizade Mahmut Ekrem'in "Takdir-i Elhan" adlı kuram kitabından alınmıştır.) Bu parçada belirtilen görüş ile aşağıdaki sanatçılardan hangisinin edebiyat anlayışı birbirine uymaz? A AY Mehmet Emin Yurdakul B) Cenap Şahabettin CAbdülhak Hamit Tarhan D) Yahya Kemal EX Ahmet Hamdi Tanpınar

22. Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedîm 2 Bend bend olsun ham-ı zülfün şikâr olsun Nedîm Sen salın cânâ yolunda hâksâr olsun Nedîm Îddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum Bu şiirin halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakiler- den hangisidir? neno A) Şarkı B) Türkü C) Mani D) Murabba E) Koşma

ve Bir sırrı sürüklüyor terlikler tıpır tıpır Izbe sofalarında, izbe sofalarında Atıyor sızıların, çıplak duvarlarda nabzı Çivi yaralarında, çivi yaralarında Kulak verin ki zaman tahtayı kemiriyor Tavan aralarında, tavan aralarında Bu dizeler hakkında aşağıda verilen bil- gilerden hangisi yanlıştır? A) Ahenk, sözcük tekrarlarıyla sağlanmış- tır. BUyak ve redif bir arada örneklendiril- miştir. Şiirde hem düşsel ögeler hem de ger- çek yaşam iç içe verilmiştir. D) Soyutlamalar ve imgeler göze çarp- maktadır E) Söz sanatlarına yer verilmiştir.

8. 1. Zenginin sözüne beli diyorlar Fukara söylese deli diyorlar Zamane şeyhine veli diyorlar Gittikçe çoğalır delimiz bizim II. Bir arzuhâl yazsan makama varsan Ağlasan derdini dâvani sorsan Ağır hasta olsan hekime varsan Yârene bir ilaç sürmez parasız Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu dörtlükle- rin ortak özelliklerinden biri değildir? A) Benzer temaların işlenmesi B) Nazım şekillerinin koşma olması C) Tariz sanatından yararlanılması D) Taşlama türünün özelliklerini taşıması E) 6+5 duraklı 11'li hece ölçüsünün kullanılması

Test Kafiye - Redif 5 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif kullanılmamıştır? A) Kaybolmuş sevdiklerini aşkına 124 Allah aşkına, gök, deniz aşkına B) Ey unutuş, kapat artık pencereni Çoktan derinliğe çekmiş deniz beni Ebedi aşığın dönüşünü bekler 4 Yalan yeminlerin tanığı çiçekler D) Hatırlar bir gün bir cami açtığını Duran bir bulutu, bir kuş uçtuğunu E) Bir renk çığlığı içinde bahçemizden Bir el çıkarmaya başlar bohçamızdan A da aynı kelime kullanıl- MLS sadece redig mi olur? 8. Ekin ektim gül bitti Dalında bülbül öttü Yu otti Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dizelerdeki kafiye türü vardır?

A) Dindirmez, anladim, bunu hiçbir kiyi Bir bitmeyen sonsuzluğa benzer bu ağr B) Gönlünde hep o zanla beraber çağıldadı Bildim, nedir, ufuktaki sonsuzluğun tade C) Mağlupken ordu, yaslı dururken bütün vatany Rüyama girdi, her gece, bir fahame zah D) Garbin ucunda, son kıyıdan, en gürültülü Bir med zamanı gökyüzü kurşunla örtülü E) Gördüm deniz dedikleri bin başlı ejderi Gördüm güzel vücudunu zümrütleyen deri 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "tunç uyak" örneği yoktur? A) Kar yağdı bakın saçlarımın üstüne erken Bin bir kelebek ardına düşmüş de gezerken B) Dünya bize cennet gözükür sisli dimağla Hülyama derim: Ömrüme seller gibi çağla C) Gençlik aranırmış gün olur elde çerağla Ah, ağla derim, ağla gözüm durmadan ağla D) İlk sevgiye benzeyen ilk acı, ilk ayrılık Yüreğimin yaktığı ateşle hava lik E) Haykır esefinden, düşün, âh et, dövün, inle Namın gömülüp mahvolacaktır cesedinle 3. Her şey akar: Su, tarih, yıldız, insan ve fikir... Oluklar çift: Birinden nur akar, birinden/kir. 2 Bu dizelerde kullanılan uyak türü aşağıdaki dizeler hangisinde yoktur? Tunc Ulyak

2. Gülelim oynayalım kâm alalım dünyâdan Mâ-i tesnîm içelim çeşme-i nev-peydâdan Görelim âb-ı hayât akdığın ejderhâdan Gidelim serv-i revânım yürü Sa'd-âbâd'a Gah varıp havz kenârında hırâmân olalım Gah varıp Kasr-ı Cinân seyrine hayrân olalım Gah şarkı okuyup gâh gazel-hân olalım Gidelim serv-i revânım yürü Sa'd-âbâd'a Bu dizelerde divan şiiri geleneğinin hangi özelliği örneklendirilmemiştir? A) Mazmun ve imgelere başvumma B) İslam kültüründen gelen dil özelliklerini kullanma C) Ahenk unsurlarından aruz ölçüsü ve zengin uyağa yer verme cybusa D) Sosyal yaşamdan uzak, hayalî ve so- yut konulara yer verme E) Aşk, şarap, kadın üçgeninderlirik konu- ları işleme

2. I. Sevdiğim cânım yolunda hâke yeksân olduğum Q lyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum a Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum a Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum a II. Ela gözlerini sevdiğim dilber, a Her gülün sözüne bülbül uyar mı? b Ben bir divaneyim bir şey bilmem ya, C Güzel olmayanı gönül sever mi? b Numaralanmış dörtlüklerde aşağıdakilerden hangisi ortaktır? AT Ölçü B) Kafiye düzeni X CBağlı olduğu gelenek Bağlı D) Nazım şekli X wr E Tema

LEST 4. Bilgiden sözüme temel atarım 7. Ey dost, bilgiliye yaklaşmaya çalış Mutluluk yolu bilgi ile bulunur Bilgi edin, mutluluk yolunu bul Bu şiirin son dizesinde dilin hangi işlevi kullanılmışt A) Şiirsel işlev B) Alıcıyı harekete geçirme işlevi C) Göndergesel işlev D) Heyecana bağlı işlev E) Kanali kontrol işlevi

AYT 7. Bir vakte erdi ki bizim günümüz o Yiğit belli değil mert belli değil ! Herkes yarasına derman ariyor 6 Deva belli değil dert belli değil 0 Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Вir koşmanın ilk dörtlüğüdür. B) Nazım türü olarak taşlama örneğidir. v C) Tezat sanatlarına başvurulmuştur. D) Çapraz uyak örgüsüyle düzenlenmiştir. E) Sözc szalin ve ek halinde redif kullanılmıştır. 8. Gül yüzlü bir áfetti ki her búsesi lâle

5. Ağacınız yapraklarla donanır Taşlarınız bir birliğe inanır Hep çiçekler bağrınızda gönenir Pinariniz çağlar, akışır dağlar Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Düz uyak düzeniyle oluşturulmuştur. B) 11'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. C) Sözcük hâlinde redif kullanılmıştır. D) Bir koşmadan alınmıştır. E) Nazım türü güzellemedir.