Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

ir? UNITE 3 ŞİİR 1. Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak Ben aşkımla bahar getirdim sana Tozlu yollarından geçtiğim uzak İklimden şarkılar getirdim sana A) Cinas dif - Ahenk Unsurları hangisine başvurulmamıştır? Bu dörtlükte ahengi sağlamak için aşağıdakilerden D) Ölçü B) Redif E) Yinel C) Kafiye 4. @ lü ec ola rai va şiir Bu

Vev Aruz ölçüsü Arap edebiyatına ait bir ölçüdür. Türkçenin dil yapısı aruzun bazı özelliklerine uymaz. Bu durum çe- şitli aruz kusurlarının oluşmasına neden olmuştur. Örne- ğin; kısa olan bazı hecelerin ölçüye uydurulması için uzun okunmasına imâle, uzun heceyi kısa okumaya zihaf, uzun | || olan bir heceyi hafifletmeye takti, ünsüzle biten bir söz- ||| cüğün ünlüyle başlayan bir sözcüğe bağlanmasına ulama, .. And IV ölçüyü belirlemek için heceleri ayırmaya kasr denir. V Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için, numa- ralanmış kavramlardan hangileri birbiriyle yer değiş- tirilmelidir? A) I ve II sqay hrhebl B) III ve IV D) II ve III abr C) I ve V E) III ve V (8

YAYINLARI LİMİT 12. Aşağıdakilerin hangisinde redif kullanılmamıştır? A) Sesler çıkmadan söner paslı çıngıraklarda Yassı tabanlarını sürükler bir kenarda B) Uzakta bir ruh gibi gıcırdıyor durmadan Bir şeyler hatırlıyor belki maceramızdan Yanan mumu söndürdü hastanın son nefesi Can kuşunu başıboş bıraktı ten kafesi D) Dörtnala haberci ilkyazdan Aşağıdan inceden beyazdan Enginde gün batıyor suların süsü gibi Sular öyle temiz ki annemin yüzü gibi

AYT Edebiyat 7. DİVAN EDEBİYATI - II Ahvâl-i cihânı her zaman söyleşelim Amma gam-ı aşkımız nihân söyleşelim Ey vâkıf-i râz-ı aşk olan ârif-i cân Ney gibi seninle bî-zebân söyleşelim Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Alındığı nazım şeklinin son birimidir. B) Herhangi bir sanattan yararlanılmamıştır. C) Kafiyelenişi aabb şeklindedir. D) Bir rubai örneğidir. E) Epik özellikler taşımaktadır. b 1. 2

7. Gelir dalgın bir cambaz Geç saatlerin denizinden Üfler lambayı Uzanır ağladığım yanıma Bu dizelerden hareketle dönemin zihniyeti ile ilgili ola rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez Ölçü ve uyaktan uzaklaşılmıştır. B) İmgesel anlatım benimsenmiştir. C) Şairane söyleyişe başvurulmuştur. D) Yoruma açık anlatım öne çıkarılmıştır. E) Batı şiirine özgü ahenk unsurları kullanılmıştır. SORU BANKASI 27

9. Şu kanlı zalimin ettiği işler Garip bülbül gibi zâreler beni Yağmur gibi yağar başıma taşlar Dostun bir fiskesi pâreler beni Bu dörtlükten şiirin bütünüyle ilgili olarak aşağıdaki özel- liklerden hangisi kesin olarak söylenebilir? A) Yazıldığı dönem C) Uyak düzeni b _E) Nazım biçimi B) Ölçüsü D) Konusu

14. Düzensizlik, anlaşılmazlık onun şiirinin asli yönünü ihtiva eder. Tabiat ve aşk kavramları şiirlerindeki ana temadır. Tabiat konusunda J. J. Rousseua'nun etkisinde kalmış $ bir şair olarak değerlendirilir. Hindistan'da yazdığı Kürsî-i İstiğrâk ve Külbe-i İştiyâk adlı eserleri, onun tabiat karşısın- R daki coşkunluğunu ve metafizik düşünce ile karşılaşmasını ortaya koyan en önemli şiirleridir. Şiirleri gerek lirizm açı- sından gerekse felsefe açısından zengindir diyebiliriz. O, şiirlerinde genellikle aruz ölçüsünü kullanmış sadece birkaç şiirde hece veznini denemiştir. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada tanıtılan sa- natçıya ait değildir? A) Ölü D) Vaveyla B) Sahra E) Hacle 6 C) Makber A L 16

71 Anlam Luk 24. Şiir her okumada insanı farklı bir dünyaya götürebilme- lidir. Her okuyan, onda ayrı bir tat, ayrı bir anlam bula- bilmelidir. Çok sevdiğiniz, sizi sarhoşa çeviren şiirlerle ilk karşılaşmanızı anımsayın. Uykularınız kaçmıştır. Bir daha okumak, ezberlemek, yakınlarınıza dinletmek iste- mışsınızdır. Yeniden okuduğunuz her seferde coşkunuz ve ondan aldığınız lezzet artmıştır. Şiir ne kadar özgün bir konuyu işlerse işlesin, dili ne kadar özenli olursa ol- sun bu nitelikten yoksunsa gerçek şiir değildir. a7 Bu parçaya göre gerçek şiirde aranan nitelik aşağ dakilerden hangisidir? Hşekil yetkinligi (Dış gös Biçim yetkinliği Kapar, sayfan B) Içerik zenginliği Konu özgünlüğü D) Konunun somutluğu E) Söyleyiş gücü

6. Ben sizlere oldum kagan Alalım yay ile kalkan Nişan olsun bize bugan Kök Börü olsun bize uran Demir kargı olsun orman Av yerinde yürüsün kulan Daha deniz, daha müren Güneş bayrak, gök kurikan Bu parça ile ilgili olarak, 7 Manzum biçimde oluşturulmuştur TI. Olağanüstü bir olay anlatılmıştır. III. Mitolojik unsurlar içermektedir. IV. Epik söyleyiş ve içeriğe sahiptir. V. Lirik söyleyiş, metne hâkimdir. yargılarından hangileri yanlıştır? A) I ve II D) II ve V BINE IV ENLIV ve V C) II ve III

etten anetten ma ymetten dir metten n bu dizeler emez? şiiri gelene le alinmas Servetifünun şairleri kulak için kafiye anlayışını benimseme, küçük şeyleri şiire sokma, tabiata yakınlaşma, görünenle beraber görünmeyen fizik ötesi bir âlemin peşinde olma, bireysel duyarlılıkla sanatlı bir dil kullanma bakımından ken- dilerinden önceki şairlerden etkilenmişlerdir. Bu parçada altı çizili sözle belirtilmek istenen sanatçılar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Muallim Naci - Recaizade Mahmut Ekrem B) Recaizade Mahmut Ekrem - Namık Kemal C) Abdülhak Hamit Tarhan - Ziya Paşa D) Abdülhak Hamit Tarhan - Muallim Naci E) Recaizade Mahmut Ekrem - A. Hamit Tarhan

A kitapçığı 9. 1. II. Terim Surname Hamse III. Tuyuğ IV. Mazmun V. Fahriye A) I ME SI TURKIYE'NİN HOCALARI SYM TARZIND GERÇEK SINAV B) II Açıklama Bir şehrin güzelliklerini anlatır. Bir şairin beş mesnevisinden oluşan eserdir. AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı nazım şeklidir. Divan edebiyatında kalıplaşmış sözlerdir. Yukarıda verilen parçadaki terimlerden hangisinin açık- laması yanlıştır? Divan şairlerinin kendilerini övdükleri şiirlerdir. C) III D) IV E) V 11. As- gil- Dzitif değer A) B C D E

ww eis Etkinlik-3 Aşağıda verilen sagu örneğiyle ilgili soruları cevaplayınız. Sagu Alp Er Tunga öldi mü İsiz ajun kaldı mu Ödlek öçin aldı mu Emdi yürek yırtılur Ödlek yarağ küzetti Oğrı tuzak uzattı Beğler beğin azıttı Kaçsa kalı kurtulur Ödlek küni tawratur Yalnguk küçin kewretür Erdin ajun sewritür Kaçsa takı ertilür Öğreyüki mundağ ok Munda adın tildağ ok Atsa ajun uğrap ok Tağlar başı kertilür Beğler atın argurup Kadgu ani torgurup Mengzi yüzi sargarup Kürküm angar türtülür 2. Şiirin uyak örgüsü nasıldır? 3. Şiirin konusu nedir? Günümüz Türkçesiyle 4. Şiirde adı geçen Alp Er Tunga kimdir? Alp Er Tunga öldü mü Kötü dünya kaldı mı Felek öcünü aldı mı Şimdi yürekler paralanıyor Ders Anlatım Föyü Felek onun canını almak için fırsat gözetti Ve gizli bir tuzak kurdu Beyler beyini böylece yanılttı Kaçsa bile bu tuzaktan nasıl kurtulur 1. Şiir hece ölçüsünün hangi kalıbıyla yazılmıştır, belli bir durak düzeni var mıdır? Feleğin günleri pek çabuk geçer Felek insanın gücünü gitgide zayıflatır Dünyadaki insanları birer ikişer azaltır İnsanlar kaçsalar bile bu yarışta yine geçilirler Feleğin âdeti böyledir işte Bundan başkası da bahanedir zaten Felek bir kez niyetlenip ok atarsa Dağların başı bile kertilir Beyler atlarını yordular Kaygı ve keder onları zayıflattı Bet ve benizleri öyle sarardı ki Yüzlerine safran sürülmüş sanırsınız

2. 0 0000 000 00 Mülkün temeliydi adalet hani Bizim hak temelde saklı mı yani Çıkartıp da versen kim olur mani a Yoksa hırsızlar mı çaldı hâkim beğ Hem davacı pişman hem de davalı Bu yolda tükettik çulu çuvalı Sabret makamından çalma kavalı Sürüler ekine daldı hâkim beğ < Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? Pastoral şiir olduğu Kafiye ve redifin kullanıldığı 11'li hece ölçüsü ile kaleme alındığı D) Koşma tipi kafiye düzeniyle yazıldığı axa İstifham sanatına yer verildiği mai SONSOLLA A

11. Türk edebiyatında Tanzimat Dönemi'yle birlikte birçok sanatçı, Batı edebiyatından etkilenerek yapıt vermiştir. --- sanatçısı ----, Batı'daki ---- akımından etkilenmiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi bilgi yanlışma yol açar? A) Tanzimat - Namık Kemal - romantizm B) Edebiyatıcedide - Hüseyin Rahmi - parnasizm C) Tanzimat - Şinasi - klasisizm D) Edebiyatıcedide - Tevfik Fikret - parnasizm E) Fecriati - Ahmet Haşim - sembolizm Doğru Yanlış

2. Bu köy ıssız bir diyar, münzeviler beldesi... Kayalardan yükselen coşkun bir kaval sesi Sahilleri kaplayan bir gümüşten buğudur. Gözlerimin daldığı ufuk bu engin sudur. ded ned next eblige msne.nooli al Bu şiiri aşağıda verilenler açısından değerlendiriniz. Temasi: ... gublo úgsö Nazım birimi: ...... Ölçüsü: .. Uyak türü: ..... Redifi: .. 08 .01

32. Gazelle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yan- liştır? A) Uyak düzeni aa ba ca... biçimindedir. B) Beyit sayısı 5-15 arasında değişir. C) Şairin mahlasının geçtiği beyte şah beyit denir. D) İlk beytine matla, son beytine makta denir. E) Aşk, ayrılık, hasret, özlem gibi lirik konularda yazılır.