Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

7. Beni cândan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mi Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Ahenk; redif, uyak, aliterasyon ve asonansla sağlanmıştır. B) Mazmunlardan yararlanılmıştır. C) Karşıt durumlar bir arada verilmiştir. D) Âşığın çektiği sıkıntı abartılarak anlatılmıştır. Belli bir zihniyeti yansıtmaktan uzaktır. (

ayı adece in 75 18. Âşık Mahzuni Şerif'in Bilmeden laf edip kırma gönlümü Verme kargalara narin gülümü Güneş olup gel kurutma gölümü Kurban olam insan, karışma bana Hayran olam insan, karışma bana sözlerinde aşağıdakilerden hangisi vurgulanmamıştır? A Gereksiz yere konuşmama B) Başkalarını incitmeme C) Bir doğru üzerinde yürümeme D) Kimseyi zor durumda bırakmama E) Başkasının tercihine müdahale etmeme UcDor Bes

47. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "yaşama sevinci, mutlu- luk" söz konusudur? A) Çanakkale içinde vurdular beni Ölmeden mezara koydular beni Of gençliğim eyvah B) Girld'den gelen ulaklar Kabul oldu mu dilekler Yeniçeriler Solaklar Sefer döndü mü döner mi C) Cezayir'in de harmanları savrulur Savrulur da sağ yanına devrilir Eller annem der de başım çevrilir D) San Zeybek şu dağlara yaslanır. Yağmur yağar silâhları islanır Deli gönül bir gün olur uslanır E) Üsküdar'a gider iken bir mendil buldum Mendilimin içine de lokum doldurdum Ben kâtibl arar iken yanımda buldum

9 Denizlerden gel Durup bakmak için gel Dönüp gitmek için gel Güvercin göğsü gibi, Sevincim, ağarmış sevincim benim. Ha aşkın dikeni, ha ölümün dikeni Elimde bildik ağustos böceği Kızgın bir ekvator hayvanı gibi. Tarlalardan gel Bir koşup bir durarak Peşinde bir çift arı Toz içinde bir güneş, Sevincim, kocamış sevincim benim. Ve bütün savaşımlara katıldım Gözlerimdeki cesetlerdi ağırlığım Bakırla turunç ağacından bir karışım. A) Orhan Seyfi Orhon C) Faruk Nafiz Çamlıbel Bu dizeleri yapısal özellikleri bakımından inceledi- ğimizde aşağıdaki şairlerden hangisine ait olduğu- nu söyleyebiliriz? Rüştü BAYINDIR 11 www.pelikankitabevi E) Melih Cevdet Anday B) Abdürrahim Karakoç D) Enis Behiç Koryürek Siir dif as

met Dönemi Şiir (Garip Alcunu) di- (- www.pelikankitabevi.com.tr 11. Aşağıdaki şiirlerden hangisi Garip akımı ile yazıl- mış olamaz? A) Hiçbir şeyden çekmedi dünyada Nasırdan çektiği kadar, Hatta çirkin yaratıldığından bile O kadar müteessir değildi; Kundurası vurmadığı zamanlarda Anmazdı ama Allah'ın adını, Günahkâr da sayılmazdı. Yazık oldu Süleyman Efendi'ye. Tanıştığım günden beri enginle Bir taşın üstünde hayale daldım. Bulacaksın koymuş gibi elinle, Ben nerde doğmuşsam o yerde kaldım. Kimi esti başucumdan yel gibi, Kimi sızdı bir toprağa sel gibi... Yalnız ben, alçıdan bir heykel gibi Sonsuzluğu dinlemekten tat aldım. C) Ne hoş, ey güzel Tanrım, ne hoş Mavilerde sefer etmek! Bir sahilden çözülüp gitmek Düşünceler gibi başıboş. Açsam rüzgâra yelkenimi; Dolaşsam ben de deniz deniz Ve bir sabah vakti, kimsesiz Bir limanda bulsam kendimi. Bir limanda, büyük ve beyaz... Mercan adalarda bir liman.. Beyaz bulutların ardından Gelse altın ışıklı bir yaz. D) Mahallemizde Senden başka ağaç olsaydı Seni bu kadar sevmezdim. Fakat eğer sen Bizimle beraber Kaydırak oynamasını bilseydin Seni daha çok severdim. E) Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Önce hafiften bir rüzgâr esiyor, Yavaş yavaş sallanıyor, Yapraklar ağaçlarda. Uzaklarda, çok uzaklarda, Sucuların hiç durmayan çıngırakları, Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı. Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı; Kuşlar geçiyor, derken, Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık, www.pelikankitabevi.com.tr

haya---de- belirtecek bi- wa denir. leden biraz ndan sonra k hecesine an yerlere V ulama LIMIT YAYINLAR 5. Aruz ölçüsü Arap edebiyatina ait bir ölçüdür. Türkçenin dil yapısı aruzun bazı özelliklerine uymaz. Bu durum ge şitli aruz kusurlarının oluşmasına neden olmuştur. Ome gin; kısa olan bazı hecelerin ölçüye uydurulması için uzun okunmasına imåle, uzun heceyi kisa okumaya zihat, uzun 1 16 111 olan bir heceyi hafifletmeye takti, ünsüzle biten bir söz cügün ünlüyle başlayan bir sözcüğe bağlanmasına ulama, N ölçüyü belirlemek için heceleri ayırmaya kasr denir. V Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için, numa- ralanmış kavramlardan hangileri birbiriyle yer değiş tirilmelidir? A) I ve Il D) Il ve Ill B) III ve IV E) Ill ve V C)Ive V

3. Tüllenen mağribi akşamları sarsam yarana Gene bir şey yapabildim diyemem hatırana Bu iki dizeden, şiirin bütünü ile ilgili olarak aşağıdaki özelliklerden hangisi kesin olarak saptanabilir? A) Kafiye düzeni C) Yazıldığı dönem Nazım birimi B) Teması D) Ölçüsü 63 C

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ötekilerden farklı bir uyak vardır? Uçar havuzlarda parlayan günes Dudaklarda gezer pembe bir ates B) Sayyâd sakın, cefa yamandır Bilmezsin mi ki kana kandır Stam "tam tuns BOBUD) tung C) Köküne sar beni, yeşert ey söğüt Değirmen, değirmen; beni de öğüt D) Bir akan ırmaklar bir göldeki su Bir karanlıkta dağların uykusu E) Emrah, bu sırrın keşfine delil İstersen evvelce sen kendini bil Son yarım de 60 tam

2. Aşkın sesi sen, bestesi sen, nağmesi sensin Bu dizede görülen ahenk unsuru aşağıdakilerden hangisidir? A) Asonans D) Uyak Aliterasyon C) İmale E) Hece ölçüsü www.pelikankitabevi.com.tr Soy D) Tub Koy Mel Söy E) Bir Ger Ve Kos

www.pelikankitabevi.com.tr Aşağıdakilerden hangisinde hece ölçüsünün farklı bir kalıbı kullanılmıştır? 0 Gel dilberim kan eyleme Seni kandan sakınırım Doğan aydan esen yelden Seni gülden sakınırım B) Güzellerin bahçesinde açılan Lale midir sümbül müdür gül müdür Beyaz gerdanina inip saçılan Zülüf müdür kakül müdür tel midir C) Sallanı sallanı gelen sevgilim Söyle kömür gözlüm kimin yârisin Kız senin derdinle derbeder oldum Söyle ince bellim kimin yârisin D) Tuba kazı gibi göğsü nakışlım Koynu içi misk ü amber kokuşlum Melâik sifatlim melûl bakışlım Söyle ince bellim kimin yârisin E) Bir düşünsen, yarıyı geçti ömrüm Gençlik böyledir işte, gelir gider Ve kırılır sonra kolun kanadın Koşarsın pencereden pencereye

21 7. Garip, güzel, sonra mahzun Işıkla yağmur beraber Bir türkü ki gamlı, uzun Ve sen gülünce açan güller Bu dörtükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Uyak düzeni "abab" şeklindedir. B) Birinci ve üçüncü dizeler arasında zengin uyak vardır. C) İkinci ve dördüncü dizeler arasında tam uyak vardır. D) Redif kullanılmıştır. E) Lirik şiirden alınmıştır.

9. Tozar Elif Elif diye Gezer Elif Elif diye Yukarıdaki dizlerdeki uyak türü aşağıdakilerden hangisinde kullanılmıştır? A) Batıl isteyü haktan ayrıldım Boynuz umdum kulaktan ayrıldım B) Gün doğarken bir ölüm rüyasından uyan Başucunda gördüğün şu satırlarla yan C) Yar şu dağlar olmasaydı Gönlün çiçeği solmasaydı D) Yürü bre Dadaloğlu yürü git Dertli dertli Çukurova yolun tut E) Bir zafer müjdesi burda her isim Yekpare bir anda gün saat mevsim 10. Karac'oğlan der ki geçti çağlarım

3. Gülüşün ince, kıvrak, şensin Bir selam vermeden geçersin Bilsen beni ne çok üzersin Seviyorum seni zalim Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Yarım uyak kullanılmıştır. B) Tam uyak ve redif kullanılmıştır. C) Zengin uyak kullanılmıştır. D) Tunç uyak ve redif kullanılmıştır. E) Uyak kullanılmamıştır. -sin:redif L-E 2-A 3-C 4-C 5-E 6-E 6. 31

4. 5. HP Nesini söyleyim, benim efendim Gayrı düzen tutmaz telimiz bizim 1. Açılmadan soldu II. Feryat ederim III. Garip bülbül gibi IV. Gülümüz bizim A) III. ve IV. I. ve II. Ara Test - Yukarıdaki iki dize, numaralanmış söz grupları kullanılarak çaprak uyak düzeninde bir dörtlük haline getirilmek isten- se sıralama aşağıdakilerden hangisine göre olur? D) I. ve II. III. ve IV. B) I. ve IV. III. ve II. Göğsümden havaya kattığım zehir 2 C) III. ve II. 1. ve IV. E) II. ve IV. III. ve I. retif

7. 1. Yel yapraklarımı savurur Dört yanım yağmurla örtülü Güz vaktim gerçek ya, ne yağmur! II. bir adamı borcu için öldürmüşler tam o anda bir çiçekçi dükkânının önünden geçiyor- dum adamın eşi onu yıllar önce terk edip gitmiş mi ne III. zarfın içi sis dolu zarfın içinde hızla savrulan bir balta hani yürümüştük yürümüştük o da çıktı zarftan IV. Lisanda sayılır öz Herkesin bildiği söz Manası anlaşılan Lügata atmadan göz V. Kökü bende bir sarmaşık Olmuş dünya sezmekteyim Mavi, masmavi bir ışık Ortasında yüzmekteyim oblo D) III ve IV MabigaçA sonüşüb id gemA (A Yukarıdaki numaralanmış alıntıların hangilerinde şiire özgü bir üslup yoktur? A) I ve III B) II ve IV E) IV ve V C) II ve V M (O

ri na ni de iş- nin Ne sabahı göreyim ne sabah görüneyim; Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları! Islak bir yorgan gibi, sımsıkı bürüneyim; Örtün, üstüme örlün, serin karanlıkları. b Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Redif ve kafiyeye yer verildiği B) Çapraz kafiyeyle yazıldığı C) Tezat söz sanatına yer verildiği D) Nazım biçiminin rubai olduğu E) "Serin" kelimesiyle tevriye yapıldığı AS