Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

ATI Ne hasta bekler sabahı, Ne taze ölüyü mezar, b Ne de şeytan bir günahı, b Seni beklediğim kadar. 7-8. soruları aşağıdaki dizelere göre cevaplayınız. Geçti, istemem gelmeni, Yokluğunda buldum seni; Bırak vehmimde gölgeni, Gelme, artık neye yarar? B) Düz çıtır pıtır 7. Bu şiirin ilk dörtlüğünde dizilişine göre hangi ka- fiye çeşidi kullanılmıştır? A) Sarmal D) Mâni tipi Çıtırdam ✓ C) Çapraz E) Örüşük 8. Bu şiirin ikinci dörtlüğünün ilk iki dizesinde kafi- ye çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A) Tam B) Yarım C) Cinaslı D) Tunç. E) Zengin

8. I. Âşık edebiyatı nazım biçimlerinden varsağı ile se- mai, şekil bakımından benzerlik gösterir. ✓ II. Tekke edebiyatı nazım türlerinden "deme", insanın dünyadaki ömrünü tamamladıktan sonra, tek mutlak varlık olan Allah'a geri döneceği düşüncesini işler. . Âşık edebiyatı nazım türlerinden "taşlama”, divan edebiyatında "mersiye"ye, Batı edebiyatında da "sa- tirik" şiire benzer. Sie IV. Tekke edebiyatı nazım türlerinden biri olan “ilahi”ye Bektaşiler "nefes", Mevleviler "ayin" der. Halk edebiyatı ile ilgili numaralanmış cümlelerin hangilerinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Yalnız II. De 16lunON join B) I. ve IV. (8) C) Yalnız III. D) II. ve III. adamla UN Nsyu nigros misd E) II. ve IV.

6. Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki "Doğru (D) / Yanlış (Y)" değerlendirmelerinin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) Divan edebiyatının dili Türkçe, Arapça ve Farsça karışımı olan Osmanlı Türkçesidir. (D) B) Divan edebiyatının ilk şairi kabul ettiğimiz Hoca Dehhânî 14. yüzyılda Azerbaycan'da yaşamıştır. (Y) C Divan şiirinde nazım birimi beyittir, şiirlerin uzunlu- ğu beyit sayısıyla ölçülmüştür. (D) D) Arap edebiyatında doğup daha sonra Türk edebiya- tina geçen aruz ölçüsü kullanılmıştır. (Y) E) Şiirde bütün güzelliği ön planda olduğu için tek tek her beytin üzerinde yoğunlaşılmamıştır. (Y) 2. ÜNİTE. Şiir

4 son 6. 1. Yıllardır yitirdiğim güneşimi atyorum. Hüznümü kollarıma sımsıkı sarıyorum II. Ritmine yıldırımlar düşünce bir yüreğin Aldatır ufukları akşam olana değin III. O bir su gibi minidanıyordu Göğsünde sarı bir ay yıkanırdı IV. Karanlıkta üst üste yığılır bilmeceler Dudaklarım hüzünlü şarkıları heceler Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde redif yoktur? A) I ve II DylI ve IV B) ve III C) II ve III vy 9. Sinif / Extra Türk Dili ve Edebiyat E) I ve IV

enk Unsurları) - 2 4. • Hece ölçüsü . Kelime tekrarı Tunç uyak Dörtlak Bu unsurların tamamının yer aldığı dizeler aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Nem var ne diyem dilde gam u dîdede nem var Budur görünen gözde gönülde dahi nem var B) Rüya gibi bir akşamı seyretmeğe geldin Çok benzediğin memleketin her tepesinde Baktım: Konuşurken daha bir kere güzeldin İstanbul'u duydum daha bir kere sesinde C) El sürme yareme sır sır sızılar Baştan başa var endamım yareli Lokmanlar el çekmiş rakip sızılar Değmeyince iy'olur mu yâr eli D) Bir gün dedim ki "İstemem artık ne yer ne yâr!" Çıktım sürekli gurbete, gezdim diyar diyâr; Gittim son diyâra ki serhaddidir yerin, Hâlâ dilimdedir tuzu engin denizlerin! E) Bak şu garip bülbülün Ne suyu var ne yemi Civanım görüşmemiz Seneden seneye mi

1. Aşağıdaki şiiri inceleyelim. KORKMA Korkma! Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz. Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz, yürürüz; Düşer mi tek taşı sandın harim-i namusun, Meğer ki harbe giden son nefer şehid olsun. Şu karşımızdaki mahşer kudursa, çıldırsa, Denizler ordu, bulutlar donanma yağdırsa, Bu altımızdaki yerden bütün yanardağlar Taşıp da kaplasa âfakı bir kızıl sarsar, Değil mi cephemizin sinesinde iman bir; Sevinme bir, acı bir, gaye aynı, vicdan bir; Değil mi ortada bir sine çarpıyor, yılmaz, Cihan yıkılsa emin ol bu cephe sarsılmaz! 110ZIM TÜRLERİ UZBENIM 9-A METİN İNCELEME 1. Şiirin temasını yazınız. 2. Şiirin ölçüsünü yazınız. 3. Şiirin nazım birimini yazınız. Mehmet Akif doga KOLEJI 4. Şiirde bireysel sorunlar mı yoksa toplum- sal sorunlar mı ön plandadır? 5. Şiirde değer verilen kavram nedir? 6. Şiirde yer alan edebî sanatları belirleyiniz. TURK DİLİ VE EDEBİYATI

2. Aşağıda verilen eserlerden hangisinin türü diğerle- rinden farklıdır? 77 H A) Makber A. Hamit Tenzina + > B) Çoban Çeşmesi fouk Notiz Be= feceri Milli ¤TRübab-ı Şikeste →→ Teufik fikret - Servetitünen D) Tahrib-i Harabat Nornik Kemal sienzimat I Piyale Ahmet Hesin & feriati Ha GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yu h ORTAÖĞRETİM 8 TI

2. Şermin umacıdan korkar Zannedenler yanılırlar Hayır, Şermin'de doğrusu Yoktur umacı korkusu Eskiden o da korkarmış Onu da korkuturlarmış "Umacı geliyor!" diye Çocuk, aldanır her şeye Ona her şeyi öğreten Ağabeyi, bilmem nerden Bir gün bir kutu getirir Kutuyu Şermin'e verir "Oynat şu mandalı biraz" Mandal oynar oynamaz Kutu çocuğun elinden Fırlar, korktuğunu gören Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene mez? A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Zengin kafiye kullanılmıştır. C) Redif kullanılmıştır. D) Nazım birimi benttir. E) Düz kafiyeye yer verilmiştir.

4. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif yoktur? A) Eşi yok bir güzeli sevdi beğendi gönlüm Kıskanır kendi gözümden yine kendi gönlüm B) Kendi hüsnünden utanmış da kızarmış yanağı Yüzün örtüp kapamış saçları baştan aşağı C) Ben şehid olmadan aşkıyla mezarım kazayım Taşımı gözlerimin kanlı yaşıyla yazayım D) Gelsem olmaz mı huzura a benim aslanım Ta yakından bakayım hüsnünüze hayranım E) Bir gün olacak ben gibi nâlân olacaksın Ettiklerine sen de peşîmân olacaksın

11. Ben bir yıldızım yıldızlar ortasında Sağa bakanım, sola bakarim, eyvah Yapayalnızım yıldızlar ortasında Bir bitmez düzelikte akşamla sabah D) IV Bu dörtlük ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Çapraz kafiye düzenindedir. B) Redif kullanılmıştır. C) 12'll hece ölçüsüyle yazılmıştır. D) I ve II. dizede tam kafiye kullanılmıştır. E) Il ve IV. dizede zengin kafiye kullanılmıştır. E) V

6. Kan tutuşur göz görür hele ki vicdan sızlar Sevgi yüklü geminin yan yatarsa direği Her çilede çok süyüm hakikatin gereği Bu yumağa sarılmaz kalbi kör vicdansızlar Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyleneme A Cinasli uyağa örnek kullanım vardır. Hece ölçüsüyle oluşturulmuştur. C) Ek redife yer verilmiştir. D) Sözcük redif vardır. E) Zengin uyak kullanılmıştır.

urme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1x 5. Sefil sümbül boyun eğmiş bakıyor Sarı çiçek amber olmuş kokuyor Senin ruyin kadin beni yakıyor Al giyinip feslendin mi yaylalar Bu dörtlüğün konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Memleket özlemi B) Yalnızlık korkusu C) Esaretin zorluğu D) Doğanın güzelliği E) Sevgilinin vefasızlığı

b) Tam kafiye kullanılmıştır. E) Çapraz kafiye düzeni ile yazılmıştır. 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tam kafiye vardır A) Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun Olursa bir şikâyet ölümden olsun avedonde velondon B) Güzelsin ya, ne olursan ol, girdin hikâyeme Ancak sen tazelikte gül yaraşır pencereme C) Maviler içinde gördüm bir gün menevşemi Yayla tutmuş başlamış aşkımın gül mevsimi D) Aşktır rüzgârların en hovardası Bozulur insanın düzeni, yıkılır obası E) Nazlı olur güzellerin eyisi Deli gönül güzellerin delisi hikayenge pencere eyi dela e (

Kim bilir şimdi nerdesin Senindir yine akşamlar Merdivende ayak sesin- Rıhtım taşında gölgen var Bu dörtlüğün, kafiye düzeni ve türü için aşağıdaki- lerden hangisi söylenebilir? A) 1. ve 3. dizelerde zengin, 2. ve 4. dizelerde tam ka- fiye vardır. Çapraz kafiye düzeniyle yazılmıştır. B) 1. ve 3. dizelerde cinaslı, 2. ve 4. dizelerde tunç - kafiye vardır. Düz kafiye düzeniyle yazılmıştır. ON C) 1. ve 4. dizelerde tam kafiye, 2. ve 3. dizelerde ya- rim kafiye vardır. Sarmal kafiye düzeniyle yazılmış- tir. D) Dizelerde kafiye değil redif vardır. Düz kafiye düze- niyle yazılmıştır. E) 1. ve 3. dizelerde tam kafiye vardır, 2. ve 4. dizeler- de kafiye yoktur. Çapraz kafiye düzeniyle yazılmış- tır. aksombr yor nerdesn sesn ner de sin nerde-sin ses-in

1. Aşağıdaki şiiri inceleyelim. KORKMA Korkma! Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz. Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz, yürürüz; Düşer mi tek taşı sandın harim-i namusun, Meğer ki harbe giden son nefer şehid olsun. Şu karşımızdaki mahşer kudursa, çıldırsa, Denizler ordu, bulutlar donanma yağdırsa, Bu altımızdaki yerden bütün yanardağlar Taşıp da kaplasa âfakı bir kızıl sarsar, Değil mi cephemizin sinesinde iman bir; Sevinme bir, acı bir, gaye aynı, vicdan bir; Değil mi ortada bir sine çarpıyor, yılmaz, Cihan yıkılsa emin ol bu cephe sarsılmaz! Mehmet Akif METİN İNCELEME 1. Şiirin temasını yazınız. 2. Şiirin ölçüsünü yazınız. 3. Şiirin nazım birimini yazınız. doga KOLEJ1 4. Şiirde bireysel sorunlar mı yoksa toplum- sal sorunlar mı ön plandadır? 5. Şiirde değer verilen kavram nedir? 6. Şiirde yer alan edebî sanatları belirleyiniz. TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

er umarala III.). 1/ ki beyitlerden hangisi öte mi birkaç kızan vurdulár üstüne taş doldurdular mühürlü, girilemez mi (1 akan sular çevrilemez, mi yni tırmık tırmik, pençeleré sdr [1 sim niçin ölgün, bahçelere sor eşbihi dökülmüş, aranír nine onu yok, ağlar çocuk haline Sondurun lambayı uzağa gideyim rdan bir şehir ruhum, dur, seyredeyim 11 12. Aşağıdakilerden hangisine bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır? A) Aruz ölçüsünde görülen kusurlardan biri olan imale, kısa hecenin uzun okunmasına denir. B) Sessizle biten bir sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcuk arasında ulama yapılır. C) Hece ölçüsünde bir dizenin kimi yerlerde bölünerek vurgulanmasına durak denir. D) Bir şiirde birinci ve dördüncü dizelerin kendi arasında; ikinci ve üçüncü dizelerin kendi arasında kafiyelenmesi sonucunda sarma uyak düzeni oluşur. E) Dize sonlarındaki ses benzerliğinin sadece rediflerle sağlandığı, kafiyenin kullanılmadığı şiirlerde kafiye örgüsünden söz edilemez. 4-B 5-D 6-B 7-C 8-E 9-D 10-D 11-E 12-E YAP ANAHTARI