Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

MEB 4. Yunus senin methin eder dillerde Dillerde dillerde her gönüllerde Arayı arayı gurbet illerde Ya Muhammed canım arzular seni Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Yarım uyak kullanılmıştır. B) Ek hâlinde redife yer verilmiştir. C) Lirik şiir türüne örnektir. D) Bir şiirin son dörtlüğüdür. E) Âşık edebiyatından alınmıştır.

1. Veysel ördek olsun sen de göl yarim Yeter artık kerem eyle gel yarim Lale sümbül mor menekşe gül yarim Sen bir çiçek olsan ben bir yaz olsam Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Tapşırma örneklenmiştir. B) Redif vardır. C) Tenasüp sanatı vardır. D) Yarım uyaklıdır. E) Bütün dizeler 6+ 5 duraklıdır. 4

5. Karac'oğlan der ki kondum göçülmez Acidir ecel şerbeti içilmez Üç derdim var birbirinden seçilmez Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır. B) Ses düşmesine başvurulmuştur. C) Tapşırma örneklenmiştir. D) Redif ve yarım uyak vardır. E) Konusuna göre didaktik şiirdir. co

64 6. Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik Haykırdı, ak tolgalı beylerbeyi "İlerle" Bir yaz günü geçtik Tuna'dan kafilelerle || Kahraman orduyu seyret ki bu tehdide güler Ne çelik tabyalar ister, ne siner hasmından Alınır kala mı göğsündeki kat kat iman Hangi kuvvet onu, haşa, edecek kahrına râm Çünkü tesis-i İlahi o metin istihkâm ||| Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Üç şiirde de kahramanlıktan, yiğitlikten, düşmana kar- şı gelmekten bahsedilmektedir. B) Üçü de yazıldıkları dönemde yaşanan kahramanlık olayları hakkında bilgi vermek amacıyla kaleme alın- mıştır. C) II. şiirde vatan, millet, sevdasının iman gücüyle bu- luşması sonrasında hiçbir gücün bunu yenemeyeceği belirtilmiştir. D) III. şiirde Türk evlatlarının vatan toprakları için, bağım- sızlık için hiç düşünmeden canlarını vermeleri gerekti- ği anlatılmıştır. E) I. şiirde, epik anlatım yanında abartmalar ve benzet- melerle anlam güçlendirilerek kahramanlık duygusu pekiştirilmiştir. 9

49. Az kelimeyle çok şey söylemekten yana olan, söylediklerinin ses ve çağrışım bakımından zenginliğine önem veren Cahit Sıtkı'nın şiirlerinde kuvvetli bir yaşama sevgisi hissedilir. Buna göre, aşağıdaki dizelerden hangisi Cahit Sıtkı'ya ait olabilir? A) Her mihnet kabulüm, yeter ki Gün eksilmesin penceremden. B) Ölçüler değişti, dünya ufaldı, Geçiyor saatler, günler uçarak. C) Nedense unutamadık gitti, Unutulacak bütün şeyleri. D) Aydınlık olsa da bir, olmasa da, Hatta bence olmasa daha iyi. E) Çisil çisil yağmur sonrası Gün işığını aramak boşuna 50

55. Gün çekildi pencerelerden; Aynalar baştan başa tenha. Ses gelmez oldu bahçelerden; Gök kubbesi döndü siyaha. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sade bir dil kullanılmıştır. B) Hece ölçüsü kullanılmıştır. C) Redif ve kafiye kullanılmıştır. D) Çapraz uyak örgüsüyle yazılmıştır. E) Düşsel ögeler ve bireysellikten uzak durulmuştur. 56.

61. Kuşlar üstünde gezer, gurbete düşmüş kuşlar, Yaşlı bir göz gibi sahraya bakan penceremin; Bu dağın gülleri, derdim ki, neden solmuşlar? Beddua ettiği yermiş meğer âşık Kerem'in! Bu dizelerde geçen; I. güllerin solması, II. kuşların gurbete düşmesi, III. Âşık Kerem'in dağa beddua etmesi ifadelerinden hangileri imgedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

6 10. SINIF Türk Dilive Edebiyatı Islamiyet Öncesi Türk Şilei Swak matinted alcuyarak nan Sipimlerini bulanus. plegtirien hanterly varisklart yazın.. N.. Sav Aç ne yimes. tok ne times. Alp Er Tunga öldi mü? Isız ajun kaldı mu? Ödlek öçin aldı mu? Emdi yürek yırtılur. Ödlek küni tavratur Yalnguk küçin kevretir Erdin ajun sevritür Kaçsa taki ertilür Böri (kurt) koşnısın yimes. Topkem kelip ogradim Arslanlayu kökredim Alplar başın togradim Emdi meni kim tutar B .Sagu Kurt kuş kamug tirildi Erkek tişi tirildi Ögür alıp tarıldı Yinka yana kirgüsüz 9 Yığlap udu artadim (Ardından ağlavıp mahvoldum) Bağrım başın kartadım (Bağrımın yarasını deştim) Kaçmış kutuğ irtedim (Kaçan mutluluğu aradım) Yağmur kipi kan saçar C. Koşuk 8 Erdi aşın taturgan Yavlak yağığ kaçurgan, Oğrak süsin kaytargan Basti ölüm ahtaru 5 Dünya bir deniz idi, ne gök vardı ne bir yer, Uçsuz, bucaksız, sonsuz sular içreydi her yer! Tann Ülgen uçuyor, yoktu bir yer konacak, Uçuyor, arıyordu, katı bir yer, bir bucak. Kutsal bir ilham ile, nasılsa gönlü doldu, Kayıptan gelen bu ün, ona bir çare buldu. Göklerden gelen bir ses, Ülgen'e buyruk verdi: -Tut önündeki şeyi, hemen yakala! dedi. Ülgen bu emre uydu, uzattı ellerini, İçinden tekrarladı, Semânın sözlerini, Denizden çıkan bir taş, fırladı çıktı yüze, Hemence taşı tuttu, bindi taşın üstüne! Artık Ülgen memnundu, rahatı bulmuş idi, Üzerinde duracak bir yeri olmuş idi. Göklerin emri ile, bulunca Ülgen durak, Artık vakit gelmişti, gökleri yaratacak! Yağı otin öçürgen Toydın anı köçürgen İşler üzüp keçürgen Teğdi oki öldürü 2 - It ısırmas, at tepmes time D. Destan 10 11 Alin (hile) arslan tutar, küçin (güçle) siçgan tutmas. Yağmur yağıp saçıldı Türlü çiçek suculdi Yincü kapı açıldı Çından yapar yugruşur.

Meğer sultanım, Dirse Han orada yıkılmıştı. Karga kuzgun kan görüp oğlanın üstüne konmak isterdi. Oğlanın iki köpekceğizi var idi, kargayı, kuzgunu kovatardı, kondurmazdı. Oğlan orada yıkılınca boz Catlı Hızır oğlana hazır oldu, üç defa yarasını eli ile sıvazladı; korkma oğlan, sana bu yaradan ölüm yoktur, dağ çiçeği ananın sütü ile senin yarana merhemdir, dedi ve kayboldu. Oğlanın anası oğlanın üstüne koşturup çıkageldi. Baktı, gördü oğlancığı alca kana bulanmış yatıyor. Çağırarak oğlancığına söyler, görelim hanım ne söyler: Kara süzme gözlerini uyku bürümüş aç artık redic On iki kemikçiğin harap olmuş topla artık Öz gövdende canın var ise oğul haber et bana ana) 2 Kara başım kurban olsun oğul sana Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi soy- lenemez? AMensur ve manzum parçalar içerir. 2 yalı plas B) Olağanüstülüğe yer verilmiştir. C) Dede Korkut Hikâyeleri'nden alınmıştır. Kişileştirme yapılmıştır. E) Kafiye ve redife yer verilmiştir. L : 22. Hikâye; insa likte kurgus tiya girilme edebiyatınd hikâyeciliğin göstermekt Dönemi'yle Bu parçad den hangis A) destan B) Dede K e) halk hik D) ruznam EX m redis an kafiye meddal Bas 23. (1) Halk t manlık ko

9, Aşağıdaki dizelerin hangisinde şair, bir olguyu gerçek nedeninin dışında, daha güzel bir neden bağlamıştır? A) İşaret bekliyorum, yağız atım eyerli Yanarım sorarlarsa ne getirdin değerli B) Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar C) Denizler yokluğa davet eder de beni Gidemem düşünerek geri döneceğim günü D) Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden Birçok seneler geçti dönen yok seferinden E) Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler Bilinmez ki giden sevgililer dönmeyecekler

üdür. rir. ilecek "tepüg" oyunu etmek için yazılmıştır. en eserin yazarı sidir? angisi varsağıdır? 17. Ben köy çocuğuyum, duygulu, ince Başımı okşaman boğar sevince Ne olmak isterim, sormadan önce Öğretmenim hayal kurmayı öğret. Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli nedir? A) Semai B) Koşma C) Destan D) Türkü E) Mani

ci in 6. İkbâl için ahbâbi siâyet yeni çıktı, Bilmez idik evvel bu dirâyet yeni çıktı. Sirkat çoğalıp lafzı sadakât modalandı, Nâmus tamam oldu hamiyyet yeni çıktı. Düşmanlara ahbâbını zemm oldu zerafet, Dildardan ağyâra şikâyet yeni çıktı. Sâdıkları tahkîr ile red kaide oldu, Hırsızlara ikram ü inayet yeni çıktı Ziya Paşa'ya ait bir şiirden alınan bu beyitler aşa- ğıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler taşımaktadır? A) Pastoral C) Dramatik E) Epik B) Satirik D) Lirik

15) I. Doğa güzelliklerini, orman, dağ, yayla ve köy yaşamını anlatan şiirlerdir. II. Toplumsal düzensizlikleri, kişilerdeki dalkavukluk, düzenbazlık, kendini beğenmişlik gibi davranışları yeren şiirlerdir. III. Tiyatro türü ile özdeşleşmiş şiir türüdür, bu tür şiirlerde olaylar şiirle öyküleştirilir. IV. Belli bir düşünceyi aşılamak, belli bir konuda bilgi ve öğüt vermek amacıyla yazılan şiirlerdir. Yukarıda, aşağıdaki şiir türlerinden hangisi hakkında bilgi verilmemiştir? (A) Epik şiir B) Satirik şiir C) Dramatik şiir D) Pastoral şiir T E) Didaktik şiir V

m Ferman-ı aşka can iledür inkiyadumuza Hükm-i kazaya zerre kadar yok inadumuz Baş eğmezüz edaniye dünya-yı dun içün b Allah'adur tevekülümüz i'timadumuz Divan edebiyatı anlayışıyla yazılan bu şiirle ilgili 1. Kafiye, redif gibi unsurlara dikkat edilmiştir. a II. Nazım birimi ve ölçüsü kendinden önceki edebî dönemin dzelliklerini taşımaktadır. H. Döneminin konuşma dilinden uzak bir dille kaleme alınmıştır. numaralanmış ifadelerden hangileri söylenebilir? A) Yalnız I A D) ve Il B) Yalnız II E) I ve H C) Yalnız III

6. Sefil sümbül boyun eğmiş bakıyor Sarı çiçek amber olmuş kokuyor Senin ruyin kadin beni yakıyor Al giyinip feslendin mi yaylalar -Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğanın güzelliği B) Yalnızlık korkusu C) Esaretin zorluğu -D) Memleket özlemi E) Sevgilinin vefasızlığı

3. (1) Ahmet Haşim, şiiri nesirden uzak tutmaya çalışır- ken gölgesiz bir nesrin hazin çıplaklığından bahsedi- yor. (II) Bu, bana hemen her zaman Haşim'in de bağlı olduğu sembolizmi, oradan bir adım geriye giderek empresyonizmi çağrıştırır. (III) Haşim, 1927'de yazdığı bir yazıda Mallarme'nin realizmi reddettiğini söyler. (IV) Onun şiirinin bir akşam manzarası gibi uzak akisler, silik şekiller, baygın renklerle olduğunu an- latır. (V) Peki, Mallarme'de realizmin çıplak ifadeye, silik şekillerin de gölgeye karşılık geldiğini belirtme- ye gerek var mı? Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin- de zamir, bir cümlenin yerini tutmuştur? A) 1 C) III D) IV B) || B) II Xerslo E) V