Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

bry yayınları Düşün, düşün ki anne ben daha çok küçüğüm llık ellerimden tut, beraber götür beni Oyuncakçıda büyük mavi bir gemi gördüm İşlenmiş, dalgaların köpüğüyle yelkeni || Çözülen bir demetten indiler birer birer Bırak, yorgun başları bu taşlarda uyusun Tutuşmuş ruhlarına bir damla gözyaşı sun Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler 1. Uyak örgüleri II. Nazım birimleri III. Durak düzenleri IV. Ölçüleri Yukarıda verilen şiirlerde numaralanmış özelliklerden hangileri özdeştir? A) I ve II Ⓒ Il ve IV B1, II ve IV vers E) III ve IV II, III ve IV

5. Aşağıdakilerin hangisinde ölçü, kafiye ve redif yoktur? A) Doruklara tırmanıyor patika Doyumsuz bir sarmaşık gibi İte kaka yürüyorum kalabalıkta Sesim tanınmaz bir çocuk sesi B) Veysel sapma sağa sola Sen Allah'tan birlik dile İkilikten gelir bela Dava insanlık davası C) Denizlerden Esen bu ince hava saçlarınla eğlensin. Bilsen Melâl-i hasret ü gurbetle ufk-i şâma bakan Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin! D) Bir gemi bembeyaz teniyle açıklarda, Güverteleri uçtan uca orman; Aldım çiçeğimi şurama bastım, Bastım ki yalnızlığımmış E) Çok yorgunum, beni bekleme kaptan. Seyir defterini başkası yazsın. Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman. Beni o limana çıkaramazsı

6. 1. Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu. Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu. Bir kuytu manastırda duâlar gibi gamli, Yüzlerce ağızdan koro hâlinde devamlı, (Y. Kemal Beyatlı) II. Derinden derine ırmaklar ağlar, Uzaktan uzağa çoban çeşmesi. Ey suyun sesinden anlayan bağlar! Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi? (Faruk Nafiz Çamlıbel) Aşağıdakilerden hangisi bu iki şiir parçasının farkların- dan biri değildir? A) Ölçüleri C) Şiir anlayışları B) Nazım birimleri D) Nazım türleri E) Ahenkli söyleyişleri

Çözülen bir demetten indiler birer birer, Bırak, yorgun başları bu taşlarda uyusun. Tutuşmuş ruhlarına bir damla gözyaşı sun, Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler... Tema: Şiir türü: Söz sanatları: Nazım birimi: Dslik Ölçü-Durak: Uyak Şeması: Redif-Uyak:

3. Sabahtan beridir ince bir yağmur Yağıyor soğuk bir sisle karışık I. sokaklar çamur II. dışarıda ne bir ses III. kafesler kapanmış IV. ne de bir ışık Yukarıda verilen dizeler numaralanmış sözlerle çapraz uyak oluşturacak şekilde tamamlandığında sıralama aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? A) 1 - 11 III - IV D) III - I II - IV B) II - IV III-1 E) II - IV 1 - III C) III - I IV-II

3. Gün batarken sula fesleğenleri Balkonun kokusu sokağa taşsın Sokaklar kayıp çocuklar gibi Hırçındır, ürkek ve biraz şaşkın b D) II ve IV b Bu dizelerle ilgili, 1. 3 ve 4. dizeler, anlamca birbirini tamamlar. II. Tam kafiyeden yararlanılmıştır. III. Ek hâlinde redif vardır. IV. Çapraz kafiye örgüsü kullanılmıştır. ifadelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) III ve IV 6.

Aşağıdaki şiiri okuyarak soruları cevaplayınız. (Alıntılanan metnin aslına sadık kalınmıştır.) SEVGİLERDE Sevgileri yarınlara bıraktınız Çekingen, tutuk, saygılı. Bütün yakınlarınız Sizi yanlış tanıdı. Beceri Temelli Bitmeyen işler yüzünden (Siz böyle olsun istemezdiniz) Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi Kalbinizi dolduran duygular Kalbinizde kaldı. Siz geniş zamanlar umuyordunuz Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek. Yılların telâşlarda bu kadar çabuk Geçeceği aklınıza gelmezdi. Gizli bahçenizde Açan çiçekler vardı, Gecelerde ve yalnız. Vermeye az buldunuz Yahut vakit olmadı 35 Behçet NECATİGİL Necatigil, B. (2009). Eski Sokak. İstanbul: YKY. 1. Size göre şair, sevgiyi dar vakitte ifade etmenin neden çirkin olarak düşünüldüğü kanısındadır? Düşüncelerinizi yazınız. 2. Şiirde geçen gizli bahçedeki çiçekler neden gece açıyor olabilir? Yorumlayınız.

Can verme sırrına erenlerindir G.AŞAĞIDAKİ DİZELERİ YANLARINDA BELİRTİLEN ŞEMAYA GÖRE DÜZENLEYİNİZ. 1. Yıldızlar arıyorum gökler dolusu Zaman oraya varmamış olsun çiçekler arıyorum görmemiş olsun (Çapraz uyak) dağlar dolusu bahçivan kokusu 2. İstiklal savaşı gazileriyiz biz Tarihe koç Türkler diye şan verdik kahraman verdik çiğnetmeyiz biz (Sarmal uyak) yurdumuz azizdir uğruna bu kadar Yıldızlar arıyorum gökler dolusu Zaman oraya varmamış olsun. İstiklal savaşı gazileriyiz biz Tarihe koç Türkler diye şan verdik M.KALKAN

16. Kalktı deli gönül sürdü yürüdü Gel oldu, gidelim bizim illere Gözüm yaşı yeryüzünü bürüdü Sel oldu gidelim bizim illere Bu dizeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İkinci ve dördüncü dizeler nakarattır. B) Lirik bir anlatımla oluşturulmuştur. C) Abartma sanatına başvurulmuştur. D) Tam ve zengin uyak kullanılmıştır. E) Gurbet teması ele alınmıştır.

enk Unsurları) - 2 -? irme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdüraga 7. Sen bir şarkıyı yorumlarken Ayaklarım yerden kesilir benim Yedi kat göklerde dolaşırken Başım bir yıldıza çarpar Akkor kesilir bedenim Bu dizelerdeki uyağın benzeri aşağıdakilerin hangi- sinde vardır? Şimdi bomboş sebilden selviler bir şey sorar Hatırlatır uzayan dem çekişleri rüzgâr Mermer basamaklarda uçuşur beyaz tüyler B) Benim gönlüm bir kelebek Dolaşıyor çiçek çiçek. Tükenecek ömrü böyle Çırpınarak, titreyerek C) Titrek bir damladır aksi sevincin Yüzünün sararmış yapraklarında Ne zaman kederden taşarsa için Şarkılar taşırsın dudaklarında. Dikiz hayaletler gibi yürüdük Puslu aydınlıkta o bahar günü Gece, bir tepeden seyrettik, büyük Yıldızların suya döküldüğünü. E Geceleyin benden ayrılır ruhum, Dönünceye kadar açık kalır cam. Uyanık, başımın ucunda bir mum, Beklerim, beklerim böyle her akşam.

Gazel, konu bakımından halk edebiyatındakı koşmay anum. Okuduğunuz şiir XVI. yüzyıl önemli şairlerinden olan Fuzûlî'ye aittir. Âşıkane gazelleriyle ünlü sanat- çı bu şiirinde sevgilinin vefasızlığından ve kendi çaresizliğinden söz etmiştir. Effeen Sons Cevabt Metni Anlama ve Çözümleme a. Metnin kafiye ve rediflerini bularak kafiye düzenini aşağıdaki tabloda gösteriniz. Buna göre met- nin niçin musammat gazel olduğunu söyleyiniz. b. Metnin matla, makta, şah beyit ve mahlas beyitlerini tablodaki numaralanmış beyitler üzerinde gösteriniz. 1 2 3 4 5 6 7 GONE 2. Söyleyici, içinde bulunduğu durumdan niçin şikâyetçidir? sevgilisi onun muhiose seup sine kuslu vermenas

Aşağıdaki beyitlerde "uyak" ve "redif"leri bulunuz. Dalga kıvrımları ardında büyür tenhalık Başka bir çerçevedir, git gide dünya artık Anne yüzünde, dost yüzünde, evlât yüzünde Düşümüz gerçeğimiz ne varsa yeryüzünde Anlattım durumu o câna, cânım diyerek Bak benim hâlime, sultanım diyerek Hep yâd ederek geçmişi anmak mı güzel Bir tâze hayal zevkine kanmak mı güzel Ömrün o güzel günleri ıssız ve karanlık. Özlemleri sonsuz ve hazin bahçede artık Bahtım siyah hayal padişahı nazarında Ömür bitti aldanmışım bu aşk pazarında Her şeyler paylaşıldı bir hüzün kaldı bana Bir de kurşun gibidir o sözün kaldı bana Bir gizli elem gölgesi düşmüş gibi solgun. Mehtap bir uzak engine düsmüş gibi yorgun... Doğa saklıyor onu, harita, hazinedir Düzmece sanat görsün eski güzellik nedir Düşer mi ictinâb etmek seninçün ağlayanlardan Sirişk-i çeşmimin bak farkı var mı çağlayanlardan Her lahzada sevgin bana dünyaya bedel Bir katresin amma, koca deryâya bedel Gittin, bırakıp her şeyi sessizce neden? Uçsuz ve bucaksız denilen âleme sen. 0 şuh sanma istese yürekte derman kalır Bir cilve etse şurada gelip kimde can kalır Som güneşten sular üstünde, giderken ileri Tâ uzaklarda şafak bir bir açar perdeleri... Düşmüş o ateş bir kere ün yaşarım Bir ânını bin yıl gibi her gün yaşarım.

3. Söylenmemiş aşkın güzelliğiyledir Kâğıtlarda yarım bırakılmış şiir Bu dizelerde kullanılan uyak çeşidi aşağıdakiler- den hangisidir? A) Zengin uyak C) Cinasli uyak E) Yarım uyak B) Tunç uyak D) Tam uyak

6 4. 14 ● Bâki kalan bu kubbede hoş bir sada imiş Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül ● Şiir içerisinde olduğu hâlde güzelliği ile göze çarpan ve anlamındaki olgunluk ile dillerde dolaşan dizelere örnek olarak yukarıdaki dizeler verilmiştir. Bu tür dizeler kolayca anımsanabilir, öz ve güzellik bakımından atasözüne benzer. Söz konusu seçkin dizelere divan şiiri geleneğinde verilen ad aşağıdakilerden hangisidir? A) Musarra C) Mukaffa AN YAYINCILIK E) Nazire GENEL DAĞITIM B) Misra-1 berceste By Tag DTaç beyit CODEX ygulama ve interaktif Çözümler dex.com.tr masi 111

2. Kardaş, senin dediklerin yok, Halay çekilen toprak bu toprak değil Çık hele Anadolu'ya, Kamyonlarla gel, kağnılarla gel gayri, O kadar uzak değil Çamı bitmiş, kavağı azalmış Gamla örtülü bayırlar çıplak değil Yedi ay kıştan sonra, Yeşeren senin yaşamandır, Yaprak değil Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Realist, bir şiir anlayışıyla yazılmıştır. B) Sohbet havasında, samimi bir üslupla yazılmıştır. C) imgelerle dolu bir dil kullanılmıştır. D) Yinemelerle akıcılığı sağlamıştır. E) Ulusallıkla ilgili temalar ağır basmıştır. 6.

7. "Sav" ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Uzun gözlem ve deneyimin sonucunda söylenmiş ger- çekleri yansıtan sözlerdir. B) Divânü Lügati't-Türk'te bazı örnekleri yer almaktadır. C) Dörtlüklerden oluşur, kafiye düzeni koşuk gibidir. D) Günümüzdeki atasözlerinin ilk örnekleridir, bazıları ses değişiklikleriyle günümüze ulaşmıştır. E) Özlü sözlerdir, ölçü ve uyak izi taşıyanları vardır. Edebiyat Soru Bankası