Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

4. 12 Kerem eyle, fayda vermez yardımın, Tıp ilminde çaresi yok derdimin, Her tarafı gurbet olmuş yurdumun, Düşünceme tuzak kurma boşuna. Dörtlük için aşağıdakilerden hangisinin söylen- mesi doğru olmaz? A) "Kerem ile Aslı" hikâyesine telmih yapılmış. B) Koşma tipi uyak örgüsü kullanılmış. C) Tema olarak "karamsarlık" tercih edilmiş. D) Hece ölçüsünün 11'li kalıbıyla yazılmış. E) Ritim 4+4+3 duraklarla sağlanmış. 2 ID

5. Aruz vezni ile şiirler yazılırken şairler zorlanırlar ve şiiri kalıba uydurmak için pek çok hileye (kusura) başvu-A rurlar. Aşağıdakilerden leceği bir aruz kusuru değildir? A) Takti B) Kasr hangisi divan şairinin başvurabi- D) Zihaf E) Med Teşdid

ımızda erdiği ara çok 1 da = için lere dimiz ğil an Hem 7 ok ak 19. Dinle sözlerimi han oğlum Ayvaz Yükletin kervanı dengine bakın Erlik meydanına girdiğin zaman Kuşanın kılıcı gencine bakın 11 Acep ahir zaman oldu gaziler Büyük küçük birbirini beğenmez Her mümin münafık cennet arzular Tanrı nasip ettiğini beğenmez III Dinleyin ağalar methin eyleyim Elma yanaklımın kara kaşlımın O gül yüzlerine kurban olayım Dal gerdanlımın da sırma saçlımın Bu dizelerin nazım türleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Güzelleme - koçaklama - taşlama B) Taşlama - güzelleme - koçaklama C) Taşlama - koçaklama- güzelleme D) Koçaklama - taşlama - güzelleme E) Koçaklama - güzelleme - taşlama

21. Yâve-gû zâg-ı siyâhum der isen låf degül Tütiyüm deme ki mirât-ı dilin sâf degül Ulemå düşmeni bir hâin-i bi-dinsin sen Ehl-i dildir denilürse sana insâf degül (yáve-gü: saçmalayan, zág-ı siyah: siyah karga, tüti: dudu kuşu, mirât-ı dil: gönül aynası, bi-din: dinsiz, ehl-i dil: gönül ehli) Bu beyitler aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnek gösterilebilir? A) Fahriye B) Hicviye D) Methiye E) Bahariye C) Mersiye

11. Hayal âleminde gezmem dese de Seni bundan böyle üzmem dese de Bu gece, tek hece, yazmam dese de Sabaha çıkmadan sözünden caydı Ah şu şairliğim olmaz olaydı! Bu dizelerle ilgili 1. Yarım uyaktan yararlanılmıştır. II. Yapıyı kuran ögeler, okurda işitsel bir algı oluşturacak biçimde düzenlenmiştir. III. Epik bir şiirden alınmıştır. IV. Nazım birimi beyittir. belirlemelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV C) II ve III E) III ve IV

10. Her akşamki yoluma koyulmuş gidiyorum Her akşamdan vücudum bu akşam daha yorgun Bu dizelerle I. yatıversem diyorum II. öyle istiyorum ki III. bir cami eşiğine IV. bu akşam biraz sükûn sözlerinin tümü kullanılarak sarmal uyak düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istense aşağıdakilerden hangisi son iki dizeyi oluşturur? A) IV - I ||- ||| C) III - I 11 - IV E) 11-1 III-IV B) II - IV 11-1 D) II-III 1-IV

1. Tevfik Fikret'in "Ferda" adlı şiiri ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) Toplumcu sanat anlayışı ile yazılmıştır. B) Tevfik Fikret'in sanat hayatının ikinci dönemindeki an- layışını yansıtır. C) Şiirden sanatçının düşünce ve sanat anlayışı hakkında yargıya varılabilir. D) Serbest ölçüsüyle yazılmış, uyak ve rediflere de yer verilmiştir. E) Şiirde vatanseverlik, çalışma ve gayret öğütlenmiştir.

7. Aşağıdakilerin hangisi Servetifünun şiirlerinde görülen bir özellik değildir? A) Aynı şiirde birden fazla aruz kalıbı kullanılması B) Batı edebiyatı nazım biçimlerine ömek oluşturmaları C) Aruz ölçüsünü ile yazılmaları D) Ağır bir dille yazılmış olmaları E) Şiirlerde beyit bütünlüğünün korunması

8. *** Güneş güler, kuşlar uçar havada, Uyanırlar nazlı nazlı çiçekler.. Yalnız mısın o karanlık yuvada? Yok mu seni bir kayırır, bir bekler? *** Bu ayrılık bana yaman geldi pek, Ruhum hasta, kırık kolum kanadım. Ya gel bana, ya oraya beni çek, Gözüm nuru oğulcuğum, Nijad'ım! Yukarıda verilen şiir için aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Ağıt havasında yazılmıştır. B) Recaizade Mahmut Ekrem'in oğluna yazdığı bir şiirden alınmıştır. C) Sarmal uyak düzeniyle oluşturulmuştur. D) Şair,oğlundan ayrılmanın kendisine çok zor geldiği dile getirmiştir. E) Ek halinde rediflere yer verilmiştir.

7. olmois 2060-sph0T laevil (0 Aşağıdaki dizelerden hangisi Türkçenin farklı bir döneminde yazılmıştır? A) Biz âşık-i âzâdeyiz ammâ esir-i bâdeyiz Alüfleyiz dil-dâdeyiz bizden diriğ etme kerem B) Cihanda başına sultan iken benim servim Kul oldu sen şehe âzâd gördüğün gönlüm C) Dikkatler ile seyr ederiz yârı serâpâ Görmez mi idik biz de eğer olsa vefâsı D) Erişir menzil-i maksûduna aheste giden Tiz reftâr olanın payine damen dolaşır E) Susarak anlattın bütün gizliyi Sakladım duygunu ben konuşarak

9 Fransız edebiyatındaki "şiirsel yazı” tekniğini Türk şiirine uygulamış, dize sonlarını yüklemsiz bırakarak anlamı dizenin dışına taşımış, böylece şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır. Aruzun bu büyük ustası, Türk şiirini di- ze ve beyit sınırlamasından kurtararak gelecekte ser- best şiire yönelecek şairlere örnek olmuştur. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi geti- rilmelidir? 111= A) Abdülhak Hamit Tarhan B) Namık Kemal C) Ahmet Haşim D) Recaizade Mahmut Ekrem E) Tevfik Fikret B

15. A) B) Bu dörtlüğe hâkim olan duygu aşağıdaki dörtlüklerim hangisinde vardır? C) Çayın rengi ne kadar güzel, Sabah sabah, D) Açık havada, Hava ne kadar güzel, Oğlan çocuk ne kadar güzel, Çay ne kadar güzel! Gurbette kaldı yarım Çekmek zor bu acıyı Dumanlı bakışlarım Arıyor postacıyı. Mahallemizde Senden başka ağaç olsaydı Seni bu kadar sevmezdim Fakat eğer sen Bizimle beraber Kaydırak oynamasını bilseydin Seni daha çok severdim. Sevincimiz, üzüntümüz Hep sana bağlı Senden gelir gücümüz Doğan güne karşı Gün doğdu börtü böcek uyandı Bitkiler donandi sevincinden Bir sevi ısıttı içimi Kişiden kişiye geçen.

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk şiiri için söylenemez? A) Şiirlerde yabancı dillerin etkisine açık, sanatlı bir dil kullanılmıştır. B) Doğa, aşk, kahramanlık, ölüm gibi konular işlen- miştir. C) Şiirlerde genellikle yarım uyak kullanılmıştır. D) Şiirler, kopuz adı verilen bir çeşit telli saz eşliğin- de söylenmiştir. E) Doğa, aşk, kahramanlık, ölüm gibi konular işlen- miştir. 10. SINIF SARMAL TÜRK DİLİ VE EDEBİY 62

ev et- na si a C) Taklitçi olmadığı D) Maddi özellikleri D. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız. 1. Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin insanlığa yaptığı katkılara örnekler veriniz. 2. Çevrenizdeki doğal varlıklar, tarihi eser ve nesnelere örnekler veriniz. 3. Ülkemizin çeşitli yerlerinde farklı kütürel özellikler görülmesinin nedenleri nelerdir? 4. Kültürel özelliklerin toplumun birlik ve bera- berliği için önemini açıklayınız. 5. Kültürel unsurların zaman içinde değişiklik göstermesinin nedenleri nelerdir?

Yollar ne kadar güzel olsa Gece ne kadar serin olsa Beden yorulur Baş ağrısı yorulmaz Şimdi evime girsem bile Biraz sonra çıkabilirim Madem ki bu esvaplarla ayakkaplar benim Ve mademki sokaklar kimsenin değil Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söyle- nemez? A) Yinelemelerle ahenk sağlanmıştır. Prf Yayınları Sembolik bir anlatım benimsenmiştir. Siri yıpra gerekt CYap D) Günlük yaşama ait unsurlara yer verilmiştir. D) Konuşma dilinin söz değerlerinden yararlanılmıştır. E) Söz sanatlarından uzak bir anlatım vardır.

4. I. II. Sarı saçlarına deli gönlümü Bağlamışlar, çözülmüyor Mihriban! Ayrılıktan zor belleme ölümü Görmeyince sezilmiyor Mihriban! ET Zahide kurbanim n'olacak halim Gene bir laf duydum kırıldı belim Gelenden gidenden haber sorarım Zahide'm bu hafta oluyor gelin Bu şiirlerle ilgili aşağıdakilerin hangisi yanlıştır? A) I. şiir Abdurrahim Karakoç'a, II. şiir Neşet Ertaş'a aittir. B) Şiirlerdeki sevgili isimleri, birçok aşk şiirinde de geçen hayali ve sembolik isimlerdir. C) iki şiirde de sevgiliye kavuşamamanın üzüntüsü lirik tarz- da dile getirilmiştir. D) I. şiir 11'li heceyle kusursuz yazılmışken II. şiirde hece kusuru giderilmiştir. EX I. şiir çapraz uyak, II. şiir düz uyak örgüsüyle oluşturul- muştur.