Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

Türk Dili ve Edebiyatı dersinde öğretmen "Şiir Bilgisi" konu- sunu bitirdikten sonra öğrencilerden aşağıdaki şiiri inceleme- lerini ve öğrencilerin her birinin şiirle ilgili bir özelliği belirtme- lerini ister. Öğrenciler, Sarı saçlarına deli gönlümü Bağlamışlar, çözülmüyor Mihriban Ayrılıktan zor belleme ölümü Görmeyince sezilmiyor Mihriban I. II. Dörtlük nazım birimi ile yazıldığı 11'li hece ölçüsü ile kaleme alındığı III. Çapraz kafiye düzeni ile yazıldığı IV. Aynı kafiye çeşidi ile yazıldığı V. Söz sanatlarından yararlanıldığı gibi özellikleri belirtir. Buna göre öğrencilerin belirttiği özelliklerden hangisi yan- liştir? A) I B) II C) III D) IV E) V B

Etil suvi aka turur Kaya tübi kaka turur Balık telim baka turur Kölün takı küşerür (itil suyu akar durur, kaya dibini oyar durur, bütün balıklar bakar durur, gölü bile taşırırlar.) 5. Bu dizelerle ilgili, 1. Ölçüsü hecedir. II. Birimi dörtlüktür. evelen III. Uyak,düzeni "aaab'dir. IV. Koşma nazım biçimiyle yazılmıştır. çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I <c debo ST Ski D) T, ve III B) Yalnız E) III ve V ve ll

16. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ahenk, ek biçiminde redif ve tam uyakla sağlanmıştır? A) Düştüm ateşlere durmaz yanarım Içip aşkın dolusundan kanarım B) Yâr kolunda burma olsam Yedikleri hurma olsam C) Ne şair yaş döker ne âşık ağlar Tarihe karıştı eski sevdalar D) Ben çektiğim kimler çeker Gözlerim kanlı yaş döker E) Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk Soğuk bir mart sabahı... buz tutuyor her soluk BİLİMLERİ YAYINLARI

angisi- ardır? puluna- zerliği- cükle- kafiye 15. Ala gözlü benli dilber Sen d'olasın benim gibi Zülfün dökük boynun bükük Sen d'olasın benim gibi Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) 8'li ölçü ile oluşturulmuştur. B) Redif kullanılmıştır. C) Halk şiiri geleneğine aittir. D) Sade bir anlatıma sahiptir. E) "aaab" uyak şemasına sahiptir.

? 7. erinden hangisine öz- tik E) C) Epik Sana deri Hani ey Aldın İnsa Bi Didaktik oktur? 8. D) Tam uyak E) Yarım uyak 11. O kadar taze ki, öyle beyaz ki Kimsesiz dağların karlarındandır O kadar sadece işve ki, naz ki Sanırsın ilkbahar rüzgârındandır Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Redif kullanılmıştır. B) Yinelemeler yapılmıştır. C) 11'li hece ölçüsü ile yazılmıştır. D) Sarmal kafiye düzeni vardır. E) Konusu bakımından liriktir. Aşağıdakilerden maz? A) Ya Rab hemi Gösterme o B) Yer rahm E Ki kadem C) Aşiyan-1 Kanda c D) Dilberic Can v E) Kildi Bir c 12. Çocu

Sevdiğim canım yolunda hâke yeksan olduğum lyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum lyddır çık naz ile seyrana kurban olduğum Nedim Kalbim yine üzgün seni andım derinden Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden Yahya Kemal Bu dizelerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine ula- şılamaz? A) Aynı konuların farklı nazım şekilleriyle işlenebileceğine B) Şiirlerde kullanılan ölçünün, benzerlik gösterebileceğine C) Şiirlerde, farklı dil ve anlatım özellikleri kullanılabildiğine D) Farklı dönemlerde aynı nazım şekli ile şiir yazılabildiğine E) Kafiye düzenlerinin, şiire göre farklılık gösterebileceğine N

kim bilir ki dün'dür, ölgündür kalbimiz yollarsa her zaman biraz küskündür, yokuşlarda ve inişlerde zaman'dır seni sardığım kumaş. bekledin, örtülsün ki yavaş yavaş... erguvandır, kayboldu dile gelişlerde. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Bazı dizelerde anlamın tek dizede tamamlanma- dığı B) Modern şiir geleneğinden yararlanıldığı C) Ölçü ve uyaktan yararlanıldığı D) Söz sanatlarına yer verildiği ES-Açık, anlaşılır bir dil kullanıldığı

kim bilir ki dün'dür, ölgündür kalbimiz yollarsa her zaman biraz küskündür, yokuşlarda ve inişlerde zaman'dır seni sardığım kumaş. bekledin, örtülsün ki yavaş yavaş... erguvandır, kayboldu dile gelişlerde. O Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Bazı dizelerde anlamın tek dizede tamamlanma- dığı B) Modern şiir geleneğinden yararlanıldığı C) Ölçü ve uyaktan yararlanıldığı D) Söz sanatlarına yer verildiği ES-Açık, anlaşılır bir dil kullanıldığı

E EDEBİYATI din, yak arın ok n- i- 4. İncilerim diziyle numbe Kimler görmüş gözüyle Ben yârimden ayrılmam JIK İki düşman sözüyle Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- nebilenemez? A) Ek hâlinde redife yer verilmiştir. B) 7'li hece ölçüsüyle kaleme alınmıştır. C) Cinasli uyak kullanılmıştır. D) Kafiye düzeni "aaxa" şeklindedir. E) Bir mâniden alınmıştır.

12. Cengiz Aytmatov'un küçük yaşlarda karşılaştığı pek çok zorluk, onun kaleminden çıkacak hayatlara da ko- nu olmuştur. Aytmatov'un etkileyici bir yazar olmasın- da babaannesinin, o devlet gibi kadının, rolü büyüktür. Babaannesi; Aytmatov'a anlattığı masallar ve halk hikâyeleriyle onun yazarlık yolunda gitmesini sağlayan ilk öğretmeni, ilk kılavuzu olmuştur. Aytmatov'un eser- lerinde destanların, efsanelerin, mitlerin önem kazan- ması, onun düşünsel gelişiminde etkili olan babaan- nesi sayesindedir. Eserlerini oluştururken destanlara önem vermiş, destanları sıklıkla eserlerinde kullanmış- tır. Bu parçada virgülün aşağıdaki işlevlerinden han- gisinin kullanımı yoktur? A) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime grupla- rının arasına konur. Cümle içindeki ara sözleri ayırmak için ara sözle- rin başına ve sonuna konur. Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış keli- melerden sonra konur. D) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur. 14.

0 wm bir ni, ma ada k ni, 30. Masmavi gökyüzü, yemyeşil dağlar Kuşlar, çiçekler, böcekler Cıvıl cıvıl gülen, oynayan çocuklar Güzeller, çirkinler, hastalar, sakatlar Tümünüzü içten, gönülden sevdim Tümünüz benden bir parça, ayıramam Bende severek çarpan bu yürek var ya Gören gözlerim, duyan kulaklarım Düşünen başım, söyleyen bu dilim var ya Göreceğim, duyacağım, seveceğim Öldürseler bile ölmeyeceğim Bu dizelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Dil, sanatsal işleviyle kullanılmıştır. B) Sessel yinemelerden yararlanılmıştır. C) Yargılar benzetmeyle somutlaştırılmıştır. D) Karşıt anlamlı sözcüklere yer verilmiştir. E) Duygu ve heyecan uyandırıcı anlatım vardır. Abraha şunları ( .

11. Dize sonlarında ikiden fazla ses benzerliğine zengin uyak denir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin uyak kullanıl- mıştır? A) Nasihatim sana her şeyle iştigali bırak Adamlığın yolu nerdense bul da girmeye bak B) Yansın o yıldızlar, bitinceye kadar En derin uykular, en tatli uykular C) Kalbim yine üzgün seni andım da derinden Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden D) Bir meclise sira gelse az söyle Kırk boğumluk boğazından süz söyle E) Hey bülbül feryadın ta arşa çıktı Nice yanmışların bağrını yaktı

9. Şiirde iç ahengi pekiştirmek için aynı harflerin sıkça kullanılmasına ---, dize sonlarında iki ses benzerliğine --- denir. Yukarıdaki boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangileri getirilmelidir? A) kafiye - redif C) aliterasyon - tam uyak B) redif- cinas D) redif - ölçü E) aliterasyon - kapalı hece

7. Dostluk ve vefa bugün boş sözdür. Geçmişten arta kalma bir hoş sözdür. Yukarıdaki beyitte kullanılan uyak türü aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yarım uyak C) Zengin uyak E) Tunç uyak B) Tam uyak D) Çapraz uyak 10

10. Zamanla nasıl değişiyor insan Hangi resmime baksam ben değilim Nerede o günler o şevk heyecan Bu güler yüzlü adam ben değilim Yalandır kaygısızım olduğum yalan Bu dizelerde hangi tür uyak kullanılmıştır? A) Zengin uyak B) Yarım uyak C) Tam uyak D) Tunç uyak E) Cinasli uyak

6. Aşağıdakilerden hangisi hece ölçüsü için söylene- mez? A) Milli ölçümüzdür. B) 7, 8, 11'li hece ölçüsü yaygın kullanılır. C) Hece sayısı eşitliği esas alınır. D) Milli Edebiyat Dönemi'nden itibaren 12, 14 15'li öl- çüler ve farklı duraklar kullanılmış. E) Dizelerin uzunluk ve kısalığı değişebilir.