Şiirde Ahenk Unsurları Soruları

9. Bu ufuklarda şafak gül gül olur Dalların her kuşu bir bülbül olur Şimdi gökten yere tel tel yağmur Şimdi sis, gölge, ışık tül tül olur Mor bulutlarla uzaktan akşam Dış budaklar, meşeler sümbül olur Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- lıştır? A) Kafiye düzeni gazel ve kasidenin kafiye düzeniyle ay- nidir. B) Beyit nazım birimiyle yazılmış olsa da dil anlaşılır ve sadedir. C) Tasvir yoluyla insan zihninde bir görüntü canlandırıl- maktadır. D) Birinci beytin dışındaki beyitlerde redif örneği bulun- mamaktadır. o Her beyit farklı konuyu işlediği için anlam beyitte ta- mamlanmıştır.

8. ☺ 1. Köroğluyum medhim merde yeğine Koç yiğit değişmez cengi düğüne Sere serpe gider düşman önüne Olümü karşılar meydan içinde II. Hani yaprak kıpırdamaz, çakıl yanar, Bir böcek sesi gelir bahçeden, fincan Düşlere götürür sizi, kesik kanar, Emersiniz, yazdır akan. Numaralanmış şiirler ahenk özellikleri bakımından kar- şılaştırıldığında aşağıdaki yargılardan hangisi söylene- mez? A) 1. şiirin kafiye düzeni düz, ikinci şiirin ise çaprazdır. B) 1. şiirde yarım uyak, ikinci şiirde ise tam uyak vardır. C) I. şiirde bir ölçü varken II. şiir serbesttir. D) I. şiirde ulama varken II. şiirde yoktur. şiirde redif yokken II. şiirde ek redif vardır.

6. Herkese kaş çatıp fena söyleme Helalden gayriya minnet eyleme Her güle gül diye hizmet eyleme Dikende açılan gülde nemiz var Olur olmaz yerde çok sır verilmez Cümle bir sifattır Kâmil bilinmez Her akan sulardan abdest alınmaz Yuvarlanıp akan selde nemiz var Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İşitsel bir ahenk gözetilerek oluşturulduğu B) Dil özelliklerinin Eski Anadolu Türkçesini örneklendirdiği C) İçerik bakımından divan şiirindeki pendname ile ilişkilendirilebileceği D) Âşık edebiyatı geleneğinin ürünü olduğu E) Sözcük ve ek hâlinde rediflerden yararlanıldığı

JJ XD A A M A 9. 1. Selam edin yârime II. Yemenimin uçları III. Yedi dağın kuşları I IV. Çıkamam yokuşları a Mâni nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir mâni oluşturulmak istense bu dizelerin sıralaması aşağıdakilerin hangisi olur? A LIVLJI B) 1 - III - I - IV C) -+-IV- DI - IV - I - III Et IV - 11 - I - III

33. Elbette şiirler için farklı anlam katmanlarının tercih edildiği alternatif çeviriler yapmak da alternatiflerden biriydi. Bir diğeri de şiirleri dipnotlara ve açıklamala- ra boğarak şiirin olası anlamlarının tümünü Türkçe- de okura taşımaktı. Sonuç olarak bu çabaların okuru daha geniş bir anlam bütünlüğüne taşıyacağı kesin olmakla birlikte şiir okuma zevkinden mahrum edeceği de açıktı. Bu nedenle katmanlar arasında gezinmek- tense şiirlerin içinde tutarlı bir anlam katmanı seçmeye ve çeviride bu katmanı temel edinmeye çalıştım. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi söy- lenebilir? A) Şiir çevirmek kaynak dili bütün incelikleriyle bilmeyi gerektirir. B) Bir şiiri edebî zevk verecek şekilde çevirmek, başka bir dilde yeniden söylemek demektir. C) Bir çevirmenin dili bilmesi yeterli olmaz, o eseri do- ğuran kültür temellerini de bilmesi gerekir. D) Dipnotlarla dolu bir şiir çevirisi okurun tercih ede- ceği bir çeviri değildir. E) Bir şiiri gerçekten duyarak okumak isteyen, o şiirin yazıldığı dili öğrenmek zorundadır. non ganc saire nicin siiri bi-

X Sözün bilmez bazi nadan elinden Erkân ağlar, usul ağlar, yol ağlar Bülbülün feryadı gonça gülünden Gülşen ağlar, bülbül ağlar, gül ağlar Her kaçan cuş idüp çağlasa seller Açılır laleler, sünbüller, güller Davlunbaz çalınır çalkanır göller Şahin ağlar, turna ağlar, tel ağlar Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Birden fazla kafiye çeşidi içerdiği BY 11'li hece ölçüsü ile kaleme alındığı C) Birden fazla edebî sanattan yararlanıldığı D) Nazım şeklinin koşma olduğu EY Düz ve çapraz kafiye şemasından yararlanıldığı abob cech dddb Diğer sayfaya geçiniz.

Tanimet Dönemi'nde uyaksız ilk şiir örneğini Andülhak Hamit "Validem adiyla yazmıştır. a Pasa. "Zafername" adlı hicvini Sadrazam GIRL selts akile Paşa'ya karşı kaleme almıştır. Ahmet Vefik Paşa IV Kamus-i Türki" adlı sözlüğü dilimize kazandırmış AYDIN YAYINLARI V Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? AL B) II. CXII. D) IV. E) V. ener

1. Buyurun, oturun dostlar Hoş gelip sefalar getirdiniz Biliyorum, ben uyurken Hücreme pencereden girdiniz Ne ince boyunlu ilâç şişesini Ne kırmızı kutuyu devirdiniz Yüzünüzde yıldızların aydınlığı Baş ucumda durup el ele verdiniz Buyurun, oturun dostlar Hoş gelip sefalar getirdiniz Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? CA A) Redife yer verNmiştir. B) Farklı türlerde uyaklardan yararlanılmıştır. C) Hece ölçüsü ile yazılmıştır. D) Halk şiir geleneğine ait bir şiirdir. E) İmgeli söyleyişlerle yüklüdür.

19. Aşağıdakilerden hangisi, Servetifünun düzyazısının özelliklerinden değildir? A) Roman tekniği gelişmiş, yazarlar romanlarda okuru eğitme tutumundan vazgeçmişlerdir. B) Roman ve öyküde ruh çözümlemelerine ağırlık verilmiş, insanın iç dünyası önem kazanmıştır. C) Romanlarda kullanılan dil, seçkinlerin anlayabileceği sözcük ve tamlamalarla örülüdür. D) Gezi özgürlüğü olmadığı için yazarlar, romanlarının mekânı olarak İstanbul'u tercih etmiştir. E) Roman ve öyküyle beraber tiyatro da gelişmiş, tiyatro yeni bir anlayış ve kimlik kazanmıştır. 6 Diğer sayfaya geçiniz.

Sözün bilmez bazı nadan elinden Erkân ağlar, usul ağlar, yol ağlar Bülbülün feryadı gonça gülünden Gülşen ağlar, bülbül/ağlar, gül ağlar Her kaçan cuş idüp çağlasa seller Açılır laleler, sünbüller, güller Davlunbaz çalınır çalkanır göller Şahin ağlar, turna ağlar, tel ağlar Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Birden fazla kafiye çeşidi içerdiği BY 11'li hece ölçüsü ile kaleme alındığı C) Birden fazla edebî sanattan yararlanıldığı D) Nazım şeklinin koşma olduğu EY Düz ve çapraz kafiye şemasından yararlanıldığı abab ceeb addb Diğer sayfaya geçiniz.

21. Yokuşta yoruldun mu Sözüme darıldın mı Sen bana yâr olalı Boyunca sarıldın mı Hanım şaşırdın beni Aşka düşürdün beni Aşk adamı ağlatır Dert adamı söyletir Tesbihinde mercanim Neren ağrıyor canım Evi barkı bağları Satar sana harcarım Hanım şaşırdın beni CA Aşka düşürdün beni Aşk adamı ağlatır Dert adamı söyletir Bu dörtlükler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bent ve kavuştak bölümlerinden oluşmaktadır. B) İlk dörtlükte yarım uyak ve redif vardır. C) Kavuştaklarda sözcük hâlinde redif vardır. yal D) Üçüncü dörtlükte cinasli uyak ve redif vardır. E) Bent bölümleri mâni tipinde kafiyelenmiştir. benimhocam mos

14 ve 15. soruları aşağıdaki şiire göre ce- vaplayınız. ELHÅN-I ŞİTA'dan Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş Eşini gaib eyleyen bir kuş gibi karlar Geçen eyyâm-I nevbahari arar Ey kulübün sürûd-i şeydâsı Ey kebûterlerin neşideleri O baharın bu işte ferdâsı Kapladı bir derin sükûta yeri Karlar Ki hamûşâne dem-be-dem ağlar 14. Bu dizelerle ilgili, 1. Nazım nesre yaklaştırılmıştır. II. Yabancı sözcük ve tablamalara yer verilmiştir. III. Sembolizmin etkisi görülmektedir. IV. Aruz ölçüsü kullanımıştır. V. Divan şiiri nazım biçimlerinin etkisi devam et- tiği için ahenk gazel uyaklanışı ile sağlanmış- tır. yargılarından hangisi yanlıştır? A) 1 B) II C) III D) IV (EV 15. Bu şiirdeki altı çizili dizede görülen söz sanatı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Teşbih B) Teşhis C) Kinaye D) Mecazımürsel E) Tevriye

9. Ey işığı ruhumda filizlenen ay anam Dizesi aşağıdaki dizelerden hangisiyle tamamlanırsa farklı bir tür uyak olur? A) Kendi karanlığımda kaybolmuşum vay anam B) Sadak boş, ok kırılmış, parçalanmış yay anam C) Beni artık dirilen bir şehzade say anam D) Feryadımı kanayan bulutlardan duy anam E) Gideceğim diyorsun, ayrılıktan cay anam

10. Dağdan kestim kereste Kuş besledim kafeste Yârin hasta dediler (dienoni 2. Yetiştim son nefeste Bu dörtlükle ilgili, I. Cinaslı uyak kullanılmıştır. II. İlk iki dize uyak, oluşturma amacıyla kullanıl- mıştır. III. Uyak düzeni aaba biçimindedir. ana kereste limesi vakyo IV. Artikli mâni olarak adlandırılır. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız! B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) I V O YANITLAR OGRENCI NO 1 mm C ma DO

TEST 18 DOĞRU SAYISI 7. Bu şehr-i Sitanbûl ki bi-mislü bahâdir Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedadır Bir gevher-i yek-pâre iki bahr arasında Hurşid-i cihan-tâb ile tartılsa sezadir Bu beyitlerin alındığı şiir aşağıda verilen divan edebi- yatı nazım şekillerinden hangisi ile yazılmış olabilir? C) Rubai B) Tuyuğ A) Terbi D) Kaside E) Murabba

5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redi- fe yer verilmiştir? A) Bir nilüfer büyüyor yüreğimde can gibi Büyüyor esrarıyla göklerin hicran gibi B) İçimde öteye uzanan bir el Hücre hücre çağrı, yalnız bana gel C) Çehreleri bir istila yeridir Zaman, ateş gibi yakar, eritir D) Bilmem ki ne buldum acıdan başka Bunca yıl gezindim boş aynalarda E) Kibar tahtırevanlar iniyor meydan- lara Baltalanan duygular, düşüncemde bir yara