Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri Soruları

isabet 13 ÖRNEK 14 1. Aruz ölçüsünü, beyit birimini kullanır. Zaman za- man da hece ölçüsüne ve dörtlük birimine yönelir- ler. II. Sade dil ve açık anlatım kullanmak istemişler, an- cak başaramamışlardır. III. Batılılaşma yönünde ilk yapıtları vermişlerdir. IV. Kaside, mesnevi, gazel, murabba gibi nazım bi- çimlerini de kullanmışlardır. Yukarıda verilen özellikler tümüyle hangi edebiyat dönemiyle ilgilidir? A) Tanzimat edebiyatı C) Servetifünûn edebiyatı B) Divan edebiyatı D) Fecriati edebiyatı E) Milli Edebiyat ÇÖZÜM 14 51

en ten 9. Gül hazîn... Sümbül perîşan... Bâğzârın şevki yok Derdnâk olmuş hezâr-ı nağmekârın şevki yok Başka bir hâletle çağlar cûybârın şevki yok Âh eder, inler nesîm-i bî-karârın şevki yok Geldi ammâ n'eyleyim sensiz bahârın şevki yok Recaizade Mahmut Ekrem'in bir şiirinden alınan bu dizeler, II. Dönem Tanzimat şiirine ilişkin aşa ğıda verilen özelliklerden hangisine örnek oluş turmaz? Ahenk unsurlarından yararlanıldığı 8) Bireysel konuların işlendiği Yabancı sözcük ve tamlamalara yer verildiği D) Aruz ölçüsünün kullanılmaya devam edildiği E) Sıradan, günlük olaylara ve kişilere yer verildiğ A) Ziya P B) Nabiza C) Sami ADOU Nami 2. Şiirler

2. Tanzimat şiiri biçim yönünden divan şiiri geleneğini de- vam ettirse de içerik yönünden yenidir, birçok yeni kav- ram edebiyatımıza bu dönemde girmiştir. Aşağıdaki dizelerin hangisi bu parçada sözü edilen kavramlara örnek oluşturmaz? Sadr-millette vücûdun ulu bir mu'cizedir Bunu fehm eylemeyen müdrike-i âcizedir Vatan bir bî-vefâ nâzende-i tannâza dönmüş kim Ayırmaz sâdıkân-ı aşkını âlâm-ı gurbetten C) Dilbeste olma aleme sultan isen dahi Bir mülktür, cihân ki Süleyman'a kalmadı D) Kemend-i cân-güdâz-ı ejder-i kahr olsa cellâdın Müreccahtır yine bin kerre zencir-i esâretten Ne gam pür-âteş-i hevl olsa da gavgâ-y hürriyet Kaçar mı merd olan bir cân için meydân-ı gayretten AYT EDEBİYAT SORU BANKASI 5. 119 [

snevi YAYINLARI 5. Aşağıda Tanzimat I. ve II. Dönem şiirlerinin karşılaştırıldığı bir tablo verilmiştir. 1. Şiir dili, fayda prensibinin 4. etkisiyle II. Dönem'e göre daha sadedir. III. 1. Dönem Şiiri Toplumcu, halkçı bir karaktere sahiptir. IV. Aruz ölçüsü geleneği devam ettirilmiştir. Hürriyet, eşitlik gibi kavramlar ön plandadır. V. Ağırlıklı olarak romantizmin etkileri vardır. II. Dönem Şiiri Bireysel tutum toplumsallığın önüne geçmiştir. Soyut konular beraberinde daha ağır bir dil getirir. Yenilikçi tavrın sonucu hece ölçüsü tercih edilmiştir. Aşk, doğa, ölüm, hiçlik gibi bireysel duygular revaçtadır. Birinci döneme göre realizmin etkisi daha belirgindir. Buna göre, tablodaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

la- Şiir 5. Tanzimat edebiyatının birinci dönemiyle ilgili aşa- ğıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Dilde sadeleşme savunulmuş ama bu başarılama- mıştır. B) Divan edebiyatı eleştirilmiştir ama divan nazım bi- çimleri kullanılmıştır. C) "Sanat, toplum içindir." görüşü benimsenmiştir. D) Şiirde içerikten çok üslup ön plana çıkmıştır. E) Fransız edebiyatı örnek alınmıştır. ECON 1143 (07mm) Ice Barrel

6. Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten Mürüvvet-mend olan mazluma el çekmez l'ânetteri Bu dizelerin bir divan şairine ait olmadığını gösteren özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Az sayıda yabancı sözcüğe yer verilmesi B) Söz sanatlarından kaçınılmış olması C) Toplumsal bir konunun ele alınmış olması D) Düşüncenin soyut bir yaklaşımla işlenmesi E) Tam uyak kullanılmış olması

3. 1. Ömer Seyfettin 11 II. Şinasi III. Şair Nigâr Hanım IV. Muallim Nacimenin çocURLIG Yukarıdaki sanatçılardan hangileri günlük türünde eser vermemiştir? A) Yalnız Cahay Bve Il D) Yalnız IV apo C) Yalnız III E) II ve IV vip Yayınları

A. Aşağıda numaralanmış bölümlerde edebiyat dönemleriyle ilgili özellikler, karşısında harfle belirtilmiş bölümler- de ise edebiyat dönemlerinin isimleri yer almaktadır. Aşağıdaki tabloda verilen özellikler ile edebiyat dönemlerini eşleştiriniz. 6 7 8 ÇALIŞMA SAYFASI - 2 5 1 2 3 Şiirde anlam dize sonunda bitirilmemiş, sonraki dizelere aktarılmış, şiir düzyazıya yaklaştırılmıştır. Şiirler, ozan ya da âşık adı verilen kişiler tarafından bağlama adlı bir saz eşliğinde söylenmiştir. Batı edebiyatının etkisiyle edebiyatımızda ilk kez hikâye, roman, makale, eleştiri gibi türlerin örnekleri verilmiştir. Kendinden önceki dönemin eleştirisiyle başlanmış, bir bildiriyle kuruluşu açıklanmış ve "Sanat şahsi ve muhteremdir." görüşü temel alınmıştır. Anadolu ve Kurtuluş Savaşı yılları yoğun bir şekilde ele alınmış, halkın konuşma dili eserlerde kullanılmıştır. Arap ve Iran edebiyatı etkisinde gelişmiş ve eserlerde "mazmun" denen kalıplaşmış sözlere yer verilmiş bir edebiyat dönemidir. Sığır, şölen ve yuğ adı verilen dinî törenlerde okunan koşuk ve sagular; bu dönemin önemli ürünleridir. Yeni bir yönetim biçiminin ardından gelişmiş ve birçok şiir akımı oluşmuş, serbest şiir yaygınlaşmıştır. 1 2 3 Türk Edebiyatının Tarihi Dönemleri ve Türkçenin Tarihî Gelişimi 4 5 6 Tanzimat Edebiyatı Milli Edebiyat Servetifünun Edebiyatı Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Halk Edebiyatı Fecriati Edebiyatı Divan Edebiyatı Islamiyet Öncesi Türk Edebiyatı 7 8 a b C d e

C 19. Ne gam pür åteş-i hevl olsa da gavgå-yı hürriyet Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten (Hürriyet mücadelesi korkulu ateş olsa ne dert, yiğit olan bir insan gayret meydanından kaçar mı?) Bu beyit aşağıdaki edebiyat dönemlerinden hangisine ait olabilir? G A Milli Edebiyat B) Cumhuriyet Edebiyatı C) Servetifünun Edebiyatı D) Fecriati Edebiyatı E) Tanzimat Edebiyatı lesh to pe 0957

4. Onlar; eserlerinde gözleme, araştırmaya, anket metoduna, bilimsel verilere ve belgelere önem verdiler. Onlara göre sanatçı, masa başında oturup hayal kurarak değil; gözlem yaparak, not alarak gerçeğe ulaşabilirdi. Bu parçada "onlar" diye söz edilen sanatçılar, altı çizili sözle aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisine bağlı sanatçılara gönderme yapmıştır? Jasi B) Klasisizm A) Realizm D) Parnasizm C) Romantizm E) Natüralizm 8. 9

B 5. BENIM HOCAM AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Soru Bar 7. Aşağıdaim karşılama A) Yüz e Sakin Aşağıdaki beyitlerden hangisi ayraç içinde verilen ifadeyl karşılamaz? A) Beni-ofdürmeğe gel ey püser ihmål itme Atalar dimediler hayr işi tehir ideler (hayırlı işin ertelenmemesi gerektiği) B) Ne tende cân ile sensiz ümmid-i sıhhat olur Ne cân bedende gam-1 firkatinle rahat olur (ayrılık acısının çok büyük olduğu) C) Âyinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde (kişinin sözü değil yaptığı işin önemli olduğu) D) Aşk içre azap olduğu bilirem kim Her kimse ki âşıktır işi ah u figandir (aşkın âşığa ızdırap vermesi) E) Gelderse Fuzuli ki güzellerde vefâ var Aldanma ki şair sözü elbette yalandır. (güzellerin vefalı olduğu) Aşağıdaki beyitlerden hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi karşılamaz? Dilma dil cakdügün derd û beläyı gayriden Jür B Kim Fatil C) Dim Bir D) NE G E) B 8. A H

Tâ ebed merd olmaya ahd eyledim şânımla ben Hüccet-i nâmusumu imzaladım kanımla ben İzz-i dâreyni fedâdır maksadım İslâm için Halkı temin eylerim dinimle imânımla ben Her günâha bin azâb-ı manevi çekmekteyim Dûzahı dünyâda gördüm kendi vicdânımla ben Fi'lime ukbâda Mevlâ'dan mükâfat istemem Kâniim emniyet-i vicdân ü irfânımla ben Milletin mümkün müdür inkâr hakk-i ni'metin Kelbten alçak miyim insanlık unvanımla ben (ebed: sonsuzluk, ahd eylemek: söz vermek, hüccet-i namus: na- mus vesikası, izz-dâreyn: iki cihan saadeti, dûzah: cehennem, uk- ba: ebed alemi, kelb: köpek) Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizelerin aşağıdaki sanatçıların hangisi tarafından kaleme alındığı söylenebilir? A) Recaizade Mahmut Ekrem C) Abdülhak Hamit Tarhan CON E) Şemsettin Sami B Namık Kemal D) Muallim Naci

22. Tanzimat Fermanı Batı'ya açılan bir kapıyı aralamıştır, dolayısıyla Türk edebiyatı da aynı çizgide gelişme göstermiştir. (Ancak Tanzimat edebiyatı yenilikçi bir edebiyat olsa da diyan edebiyatından tam anlamıyla kopamamıştır. Tanzimat şiirinde, divan şiirinde olduğu gibi aruz ölçüsü kullanılmıştır. (II/Gazel, kaside, terkib-i bend gibi nazım biçimleri kullanılmıştır. (IV Divan şiirindeki ağır dil yerini Tanzimat şiirinde sade, anlaşılır bir dile bırakmıştır. (WDivan şiirinin bireyci anlayışı, Tanzimat şiirinde daha çok toplumcu bir anlayışa yönelmiştir. Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? AT (B) IL C) III. DYTV. UGUR EX.

10. Tanzimat şiiri; işlediği temalar, bir türlü bulamadığı kendine özgü ses ve söyleyiş tarzı, şekil denemeleri, dildeki ve fikir- deki kararsızlık ve karmaşa, hayal ve fikir dünyasında yok- ladığı kapılar, varlığındaki estetik karmaşa ile söz konusu geçiş dönemini çok iyi temsil eden ve ortaya koyan bir bel- ge durumundadır. E Bu parçaya göre Tanzimat şiirinin anlatımında eksik olan özellikler aşağıdakilerden hangisidir? A) Özgünlük - Tutarlılık B) Sağlamlık - Etkileyicilik C) Tutarlılık - Kalıcılık D) Özgünlük - Sürükleyicilik E) Yoğunluk - Yalınlık 82

17. Fecriâti edebiyatı sanatçıları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Servetifünun edebiyatından boşalan yeri doldurmak istemişlerdir. B) Sanat, kişisel ve saygı değerdir görüşüne bağlı kalmışlardır. C) Tanzimat edebiyatını eksik bulup edebiyata canlılık getirmek istemişlerdir. Sanat için sanat, ilkesine bağlı kalmışlardır. Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.

E MU Dener An Mes NIT 14. Tanzimat edebiyatında, kendisinden sonra gelen yeni- liklerin başında onun bulunduğunu söylemek müm- kündür. Düşüncelerini anlatmakta edebiyatı bir araç olarak kullanması, Avrupa şiirinden yaptığı tercüme- leri ilk defa bir kitapta toplayarak Avrupa şiirlerinin tanınmasını sağlaması, yayımlanan ilk telif tiyatro eserini ortaya koyması, özel gazeteciliğin yaygın- laşmasında başlangıç noktası olması, Türk nesrinin sadelik ve doğallık kazanmasında etkin rol oynaması ve şiir dilindeki sadeleşme yolunda adımlar atmasıyla - Türk edebiyatında önemli bir konumdadır. Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki sanatçılardan hangiei getirilmelidir? A) Namık Kemal İbrahim Şinasi C) Ethern Pertev Paşa (D) Ahmet Vefik Paşa E) Ahmet Mithat Efendi 16. Edebiyatıc edebiyatınc turundan ra yönelm yazarların anlaşılırdır. türünün te ve Siyah, alır. Mehr psikolojik göre daha Bu parça bilgi yan