Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri Soruları

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleriisabet
13
ÖRNEK 14
1. Aruz ölçüsünü, beyit birimini kullanır. Zaman za-
man da hece ölçüsüne ve dörtlük birimine yönelir-
ler.
II. Sade dil ve açık anlatım kullanmak istemişler, an-
cak başaramamışlardır.
III. Batılılaşma yönünde ilk yapıtları vermişlerdir.
IV. Kaside, mesnevi, gazel, murabba gibi nazım bi-
çimlerini de kullanmışlardır.
Yukarıda verilen özellikler tümüyle hangi edebiyat
dönemiyle ilgilidir?
A) Tanzimat edebiyatı
C) Servetifünûn edebiyatı
B) Divan edebiyatı
D) Fecriati edebiyatı
E) Milli Edebiyat
ÇÖZÜM 14
51

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özelliklerien
ten
9.
Gül hazîn... Sümbül perîşan... Bâğzârın şevki yok
Derdnâk olmuş hezâr-ı nağmekârın şevki yok
Başka bir hâletle çağlar cûybârın şevki yok
Âh eder, inler nesîm-i bî-karârın şevki yok
Geldi ammâ n'eyleyim sensiz bahârın şevki yok
Recaizade Mahmut Ekrem'in bir şiirinden alınan
bu dizeler, II. Dönem Tanzimat şiirine ilişkin aşa
ğıda verilen özelliklerden hangisine örnek oluş
turmaz?
Ahenk unsurlarından yararlanıldığı
8) Bireysel konuların işlendiği
Yabancı sözcük ve tamlamalara yer verildiği
D) Aruz ölçüsünün kullanılmaya devam edildiği
E) Sıradan, günlük olaylara ve kişilere yer
verildiğ
A) Ziya P
B) Nabiza
C) Sami
ADOU
Nami
2.
Şiirler

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri2. Tanzimat şiiri biçim yönünden divan şiiri geleneğini de-
vam ettirse de içerik yönünden yenidir, birçok yeni kav-
ram edebiyatımıza bu dönemde girmiştir.
Aşağıdaki dizelerin hangisi bu parçada sözü edilen
kavramlara örnek oluşturmaz?
Sadr-millette vücûdun ulu bir mu'cizedir
Bunu fehm eylemeyen müdrike-i âcizedir
Vatan bir bî-vefâ nâzende-i tannâza dönmüş kim
Ayırmaz sâdıkân-ı aşkını âlâm-ı gurbetten
C) Dilbeste olma aleme sultan isen dahi
Bir mülktür, cihân ki Süleyman'a kalmadı
D) Kemend-i cân-güdâz-ı ejder-i kahr olsa cellâdın
Müreccahtır yine bin kerre zencir-i esâretten
Ne gam pür-âteş-i hevl olsa da gavgâ-y hürriyet
Kaçar mı merd olan bir cân için meydân-ı gayretten
AYT EDEBİYAT SORU BANKASI
5.
119
[

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özelliklerisnevi
YAYINLARI
5. Aşağıda Tanzimat I. ve II. Dönem şiirlerinin karşılaştırıldığı bir
tablo verilmiştir.
1.
Şiir dili, fayda prensibinin
4. etkisiyle II. Dönem'e göre
daha sadedir.
III.
1. Dönem Şiiri
Toplumcu, halkçı bir
karaktere sahiptir.
IV.
Aruz ölçüsü geleneği
devam ettirilmiştir.
Hürriyet, eşitlik gibi
kavramlar ön plandadır.
V. Ağırlıklı olarak
romantizmin etkileri
vardır.
II. Dönem Şiiri
Bireysel tutum toplumsallığın
önüne geçmiştir.
Soyut konular beraberinde
daha ağır bir dil getirir.
Yenilikçi tavrın sonucu hece
ölçüsü tercih edilmiştir.
Aşk, doğa, ölüm, hiçlik gibi
bireysel duygular revaçtadır.
Birinci döneme göre
realizmin etkisi daha
belirgindir.
Buna göre, tablodaki numaralanmış bölümlerin
hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özelliklerila-
Şiir
5. Tanzimat edebiyatının birinci dönemiyle ilgili aşa-
ğıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Dilde sadeleşme savunulmuş ama bu başarılama-
mıştır.
B) Divan edebiyatı eleştirilmiştir ama divan nazım bi-
çimleri kullanılmıştır.
C) "Sanat, toplum içindir." görüşü benimsenmiştir.
D) Şiirde içerikten çok üslup ön plana çıkmıştır.
E) Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.
ECON 1143 (07mm) Ice Barrel

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri6.
Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten
Mürüvvet-mend olan mazluma el çekmez l'ânetteri
Bu dizelerin bir divan şairine ait olmadığını gösteren
özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Az sayıda yabancı sözcüğe yer verilmesi
B) Söz sanatlarından kaçınılmış olması
C) Toplumsal bir konunun ele alınmış olması
D) Düşüncenin soyut bir yaklaşımla işlenmesi
E) Tam uyak kullanılmış olması

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri3. 1. Ömer Seyfettin
11
II. Şinasi
III. Şair Nigâr Hanım
IV. Muallim Nacimenin çocURLIG
Yukarıdaki sanatçılardan hangileri günlük türünde
eser vermemiştir?
A) Yalnız
Cahay
Bve Il
D) Yalnız IV
apo C) Yalnız III
E) II ve IV
vip Yayınları

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri ÖzellikleriA. Aşağıda numaralanmış bölümlerde edebiyat dönemleriyle ilgili özellikler, karşısında harfle belirtilmiş bölümler-
de ise edebiyat dönemlerinin isimleri yer almaktadır.
Aşağıdaki tabloda verilen özellikler ile edebiyat dönemlerini eşleştiriniz.
6
7
8
ÇALIŞMA SAYFASI - 2
5
1
2
3
Şiirde anlam dize sonunda bitirilmemiş,
sonraki dizelere aktarılmış, şiir düzyazıya
yaklaştırılmıştır.
Şiirler, ozan ya da âşık adı verilen kişiler
tarafından bağlama adlı bir saz eşliğinde
söylenmiştir.
Batı edebiyatının etkisiyle edebiyatımızda
ilk kez hikâye, roman, makale, eleştiri gibi
türlerin örnekleri verilmiştir.
Kendinden önceki dönemin eleştirisiyle
başlanmış, bir bildiriyle kuruluşu açıklanmış
ve "Sanat şahsi ve muhteremdir." görüşü
temel alınmıştır.
Anadolu ve Kurtuluş Savaşı yılları yoğun
bir şekilde ele alınmış, halkın konuşma dili
eserlerde kullanılmıştır.
Arap ve Iran edebiyatı etkisinde gelişmiş ve
eserlerde "mazmun" denen kalıplaşmış
sözlere yer verilmiş bir edebiyat dönemidir.
Sığır, şölen ve yuğ adı verilen dinî
törenlerde okunan koşuk ve sagular;
bu dönemin önemli ürünleridir.
Yeni bir yönetim biçiminin ardından gelişmiş
ve birçok şiir akımı oluşmuş, serbest şiir
yaygınlaşmıştır.
1
2
3
Türk Edebiyatının Tarihi
Dönemleri ve Türkçenin Tarihî Gelişimi
4
5
6
Tanzimat Edebiyatı
Milli Edebiyat
Servetifünun Edebiyatı
Cumhuriyet Dönemi
Türk Edebiyatı
Halk Edebiyatı
Fecriati Edebiyatı
Divan Edebiyatı
Islamiyet Öncesi
Türk Edebiyatı
7
8
a
b
C
d
e

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri ÖzellikleriC
19. Ne gam pür åteş-i hevl olsa da gavgå-yı hürriyet
Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten
(Hürriyet mücadelesi korkulu ateş olsa ne dert, yiğit
olan bir insan gayret meydanından kaçar mı?)
Bu beyit aşağıdaki edebiyat dönemlerinden
hangisine ait olabilir?
G
A Milli Edebiyat
B) Cumhuriyet Edebiyatı
C) Servetifünun Edebiyatı
D) Fecriati Edebiyatı
E) Tanzimat Edebiyatı
lesh to pe
0957

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri4.
Onlar; eserlerinde gözleme, araştırmaya, anket metoduna,
bilimsel verilere ve belgelere önem verdiler. Onlara göre
sanatçı, masa başında oturup hayal kurarak değil; gözlem
yaparak, not alarak gerçeğe ulaşabilirdi.
Bu parçada "onlar" diye söz edilen sanatçılar, altı çizili
sözle aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisine bağlı
sanatçılara gönderme yapmıştır?
Jasi
B) Klasisizm
A) Realizm
D) Parnasizm
C) Romantizm
E) Natüralizm
8.
9

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri ÖzellikleriB
5.
BENIM HOCAM
AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Soru Bar
7. Aşağıdaim
karşılama
A) Yüz e
Sakin
Aşağıdaki beyitlerden hangisi ayraç içinde verilen ifadeyl
karşılamaz?
A) Beni-ofdürmeğe gel ey püser ihmål itme
Atalar dimediler hayr işi tehir ideler
(hayırlı işin ertelenmemesi gerektiği)
B) Ne tende cân ile sensiz ümmid-i sıhhat olur
Ne cân bedende gam-1 firkatinle rahat olur
(ayrılık acısının çok büyük olduğu)
C) Âyinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
(kişinin sözü değil yaptığı işin önemli olduğu)
D) Aşk içre azap olduğu bilirem kim
Her kimse ki âşıktır işi ah u figandir
(aşkın âşığa ızdırap vermesi)
E) Gelderse Fuzuli ki güzellerde vefâ var
Aldanma ki şair sözü elbette yalandır.
(güzellerin vefalı olduğu)
Aşağıdaki beyitlerden hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi
karşılamaz?
Dilma
dil
cakdügün derd û beläyı gayriden
Jür
B Kim
Fatil
C) Dim
Bir
D) NE
G
E) B
8. A
H

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri ÖzellikleriTâ ebed merd olmaya ahd eyledim şânımla ben
Hüccet-i nâmusumu imzaladım kanımla ben
İzz-i dâreyni fedâdır maksadım İslâm için
Halkı temin eylerim dinimle imânımla ben
Her günâha bin azâb-ı manevi çekmekteyim
Dûzahı dünyâda gördüm kendi vicdânımla ben
Fi'lime ukbâda Mevlâ'dan mükâfat istemem
Kâniim emniyet-i vicdân ü irfânımla ben
Milletin mümkün müdür inkâr hakk-i ni'metin
Kelbten alçak miyim insanlık unvanımla ben
(ebed: sonsuzluk, ahd eylemek: söz vermek, hüccet-i namus: na-
mus vesikası, izz-dâreyn: iki cihan saadeti, dûzah: cehennem, uk-
ba: ebed alemi, kelb: köpek)
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizelerin
aşağıdaki sanatçıların hangisi tarafından kaleme alındığı
söylenebilir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Abdülhak Hamit Tarhan
CON
E) Şemsettin Sami
B Namık Kemal
D) Muallim Naci

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri22. Tanzimat Fermanı Batı'ya açılan bir kapıyı
aralamıştır, dolayısıyla Türk edebiyatı da aynı çizgide
gelişme göstermiştir. (Ancak Tanzimat edebiyatı
yenilikçi bir edebiyat olsa da diyan edebiyatından
tam anlamıyla kopamamıştır. Tanzimat şiirinde,
divan şiirinde olduğu gibi aruz ölçüsü kullanılmıştır.
(II/Gazel, kaside, terkib-i bend gibi nazım biçimleri
kullanılmıştır. (IV Divan şiirindeki ağır dil yerini
Tanzimat şiirinde sade, anlaşılır bir dile bırakmıştır.
(WDivan şiirinin bireyci anlayışı, Tanzimat şiirinde
daha çok toplumcu bir anlayışa yönelmiştir.
Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde
bilgi yanlışı vardır?
AT
(B) IL
C) III.
DYTV.
UGUR
EX.

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri10. Tanzimat şiiri; işlediği temalar, bir türlü bulamadığı kendine
özgü ses ve söyleyiş tarzı, şekil denemeleri, dildeki ve fikir-
deki kararsızlık ve karmaşa, hayal ve fikir dünyasında yok-
ladığı kapılar, varlığındaki estetik karmaşa ile söz konusu
geçiş dönemini çok iyi temsil eden ve ortaya koyan bir bel-
ge durumundadır.
E
Bu parçaya göre Tanzimat şiirinin anlatımında eksik
olan özellikler aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özgünlük - Tutarlılık
B) Sağlamlık - Etkileyicilik
C) Tutarlılık - Kalıcılık
D) Özgünlük - Sürükleyicilik
E) Yoğunluk - Yalınlık
82

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri Özellikleri17. Fecriâti edebiyatı sanatçıları ile ilgili aşağıda verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
Servetifünun edebiyatından boşalan yeri doldurmak
istemişlerdir.
B) Sanat, kişisel ve saygı değerdir görüşüne bağlı
kalmışlardır.
C) Tanzimat edebiyatını eksik bulup edebiyata canlılık
getirmek istemişlerdir.
Sanat için sanat, ilkesine bağlı kalmışlardır.
Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.

Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi Şiiri ÖzellikleriE
MU
Dener
An
Mes
NIT
14. Tanzimat edebiyatında, kendisinden sonra gelen yeni-
liklerin başında onun bulunduğunu söylemek müm-
kündür. Düşüncelerini anlatmakta edebiyatı bir araç
olarak kullanması, Avrupa şiirinden yaptığı tercüme-
leri ilk defa bir kitapta toplayarak Avrupa şiirlerinin
tanınmasını sağlaması, yayımlanan ilk telif tiyatro
eserini ortaya koyması, özel gazeteciliğin yaygın-
laşmasında başlangıç noktası olması, Türk nesrinin
sadelik ve doğallık kazanmasında etkin rol oynaması
ve şiir dilindeki sadeleşme yolunda adımlar atmasıyla
- Türk edebiyatında önemli bir konumdadır.
Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki sanatçılardan
hangiei getirilmelidir?
A) Namık Kemal
İbrahim Şinasi
C) Ethern Pertev Paşa
(D) Ahmet Vefik Paşa
E) Ahmet Mithat Efendi
16. Edebiyatıc
edebiyatınc
turundan
ra yönelm
yazarların
anlaşılırdır.
türünün te
ve Siyah,
alır. Mehr
psikolojik
göre daha
Bu parça
bilgi yan