Tanzimat Dönemi'nde Hikaye Soruları

39. Aşağıdakilerin hangisinde Recaizade M. Ekrem'le ilgi- li bilgi yanlışı vardır? A) Siirde güzelliğe önem veren şair, çocuklarının ölümü nedeniyle daha çok, ölüm konusunu işlemiştir. B) Türk edebiyatının ilk realist romanı Araba Sevdası'nı yazan sanatçı, tiyatro alanında eser vermemiştir. C) Kendinden önceki Tanzimat sanatçılarının aksine, sa- natın toplum için olması gerektiğine katılmamış, sade- ce aşk ve doğa üstüne söylenen şiirlerin güzel ve sağ- lam olmasının yeterli olduğunu ileri sürmüştür. D) Eleştiri alanında Takdir-i Elhan ve Üçüncü Zemzeme Mukaddimesi'ni yazmıştır. E) Edebiyat kuralları üzerine bilgi veren Talim-i Edebiyat adlı eserinde pek çok eserle ilgili değerlendirme yap- mıştır. 42.

9. Gericilige, zulme, haksızlığa, istibdata sert bir dille saldırmışlardır. II. "Toplum için sanat" anlayışını benimsemişlerdir. III. Roman, öykü, tiyatro, eleştiri gibi türlerde ilk örnekleri vermişlerdir. IV. Şilerde içerik yenidir; ama biçim eskidir. Yukarıda özellikleri verilen edebiyat dönemi aşağıda- kilerden hangisidir? A) Milli edebiyat dönemi B) Tanzimat edebiyatı I. dönem C) Tanzimat edebiyatı II. dönem D) Servet-i Fünun edebiyatı E) Fecr-i Âti edebiyatı

Yeni Türk Edebiyatı 43. Tanzimat döneminde gazetecilik, edebiyat çalışmalarıyla iç içe olmuştur. İlk olarak edebiyatla hiçbir ilgisi olmayan res- mi gazete Takvim-i Vakayi arkasından Churcill adlı bir İn- giliz tarafından Tasvir-i Efkâr gazetesi çıkarılmıştır. Şinasi || ve Agâh Efendi'nin çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesi ||| Tanzimat edebiyatının oluşmasını sağlamıştır. Şinasi da- ha sonra tek başına Ceride-i Havadis gazetesini çıkarmış, IV daha sonra bu gazeteyi Namık Kemal'e devretmiştir. Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için numa- ralanmış bölümlerden hangileri yer değiştirmenidir? A) I. ile II. D) II. ile IV. B) I. ile III. C) II. ile III. E) III. ile IV.

34. T Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat edebiyatını oluştu- ran nedenlerden biri olamaz? A) Tanzimat Fermanı'yla gelen özgürlük ortamının, dü- şüncelerin rahatlıkla söylenmesini sağlaması B) Osmanlı Devleti'nin ekonomik ve siyasal olarak gücü- nü yitirmiş olması sonucu, Türk aydınlarının Batı'ya yönelmesi C) Divan edebiyatı nesir tür ve şekillerinin, çağdaş duygu ve düşünceleri yansıtmada yetersiz kalması D) Batı'da görülüp kullanılmak istenen bazı türlerin eski edebiyat tarzının değiştirilmesini gerektirmesi E) Aydınların, I. Meşrutiyet Anayasasını yürürlükten kal- dıran yönetimle ilgili, edebiyat yoluyla halka bilgi ver- mek istemesi

14. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi'nin özellik- lerinden biri değildir? A) Hece ölçüsü denenmiş ancak daha çok aruz ölçüsü kullanılmıştır. B) İlk kez şiire ve konuya uygun başlık kullanılmıştır. C) Fransız cümle yapısı ve söz dizimi örnek alınarak dev- rik cümleler kullanılmıştır. D) Divan şiiri nazım biçimleri kullanılmaya devam edilmiş- tir. E) Söyleyiş ve üsluptan çok içerik önemsenmiştir. 16

11. Aşağıdakilerin hangisinde eser-yazar ve tür eşleştir- mesinde yanlışlık yapılmıştır? Eser Jön Türk A) B) C) Şemsa Küçük Şeyler D) Zehra (E) Muhsin Bey Yazar Ahmet Mithat Efendi Recaizade Mahmut Ekrem Sami Paşazade Sezai Nabizade Nazım Namık Kemal Tür Roman Hikâye Hikâye Roman Hikâye

6. Aşağıdaki-yargılardan hangisi Ahmet Mithat Efendi için söylenemez? 22 lus8 ein Romantizm akımından etkilenmiştir. B) Eserlerinde dönemine göre sade bir dil kullan- mıştır. CYRomanlarında olayların akışını kesip okuyucuyu bilgilendirmiştir. D "Sanat şahsi ve muhteremdir." ilkesi doğrultu- sunda hareket etmiştir. + E) Roman, öykü, tiyatro, gezi yazısı türlerinde eser vermiş; gazetecilik çalışmaları yapmıştır.

ROMAN 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Tanzimat Dö- nemi romanlarıyla ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) Roman aracılığıyla bireyi eğitme ve topluma dü- zeltme amacı gözetilmiştir. B) Kahramanlar genellikle tip özelliği gösterir iyiler hep iyi, kötüler hep kötüdür. Olay akışı durdurularak okuyucuya birtakım ko-/ nular hakkında bilgiler sunulmuştur. D) İlk ürünlerde topluluk önünde anlatılan meddah öykülerinin etkisi ve izleri hissedilir. E) Olayların kurgulanmasında tesadüflere sikkla başvurulmuştur.

mat ve tifünün siirinde Ancak neceyi şına - O lar gibi a- gös- bilgi E) V. 184 11. Tanzimat ve Servetifünün hikâyeciliğinin karşılaş- tırıldığı aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır? A) Sanat toplum içindir görüşünü benimseyen Tanzimat yazarları, hikâyelerinde, anlaşılmayı önemsediklerinden, sade bir dil kullanmaya çalışmışlardır; oysa Servetifünün hikâyelerine sanatlı bir üslup hâkimdir. B) Tanzimat hikâyelerinin konuları genellikle halka ders ve örgüt vermeye yöneliktir; Servetifünün hikâyelerinde ise içe dönük bir anlayışla bireysel konular anlatılmıştır. Tanzimat hikâye yazarlarının Doğu öykülerine tekniğinden uzaklaşmadığı, bu kaynaktan yarar- landığı görülür; oysa Servetifünûn yazarları geleneksel hikâye tarzından tamamıyla kopmuştur. D) Tanzimat hikâyelerinde romantizmin de etkisiyle duygular, olaylar ön plandadır, kişiler siliktir; Servetifünün hikâyelerinde ise realizmin etkisiyle gerçekçi hayat sahneleri, kişilerin ruhsal durumları öne çıkar. E) Tanzimat Dönemi hikâyelerinin ulusal yönleri güçlü olduğu gibi teknik özellikleri de Batılı ölçülerdedir; Servetifünûn Dönemi'nde hikâye önemsenmedi- ğinden taklitçidir ve teknik bakımdan daha zayıf kalmıştır.

Fir A) Muallim Naci C) Sinasi 7-C E) Ziya Paşa slamaallux aelo 12. 1. Tanzimat edebiyatının en önemli düşünce, sanat ve si- yaset adamıdır. D) Recaizade Mahmut Ekrem II. Divan şiirini yaşatma geleneğini sürdüren "Encümen-i Şuara" topluluğunun üyesidir. III. Seçere-i Türki, Hikmet-i Tarih, Fezleke-i Tarih-i Osma- ni adlı tarih eserlerini yazmıştır. JV. Lodra'da Hürriyet gazetesini, yurda dönünce İbret ga- zetesini çıkarmıştır. V. Hürriyet Kasidesi ile biçimce eskiye, içerikçe yeniye bağlı olduğunu göstermiştir. 8-B gim Yukarıda verilen bilgilerin hangisi Namık Kemal için doğru bir yargı değildir? A) I B) II 9-C C) III 10-D ED) IV 11-A E) V

Ankara Yog 20. Bitkilerin tüm bireylerinde aşağıda verilenlerden han- gisi görülür? A) Mayoz bölünme ile spor oluşumu B) Monoploit kromozomlu dişi gamet üretilmesi C) Tohumların yayılmasını kolaylaştıran meyvenin mey- dana gelmesi D) Su ve mineral taşınmasında görevli iletim demetlerinin görev yapması E) Hermafrodit çiçeklerin kendi kendine tozlaşması

1 rin Feis Yuyudan ******* 5 12. Servetifünun Dönemi roman ve hikâyeleri toplumsal bir işlev üstlenmiştir. Edebiyat, toplumu bilinçlen- dirmede bir araçtır bu dönem sanatçıları için. Bunun için kimi toplumsal konular ele alınır ki bu konuların başında da esaret gelir. Ahmet Mithat Efendi'nin || Letâif-i Rivayat adlı yapıtının ilk hikâyesi "Esaret" ||| adını taşır. Sami Paşazade Sezai'nin Şergüzeşt adlı IV V romanı da yazarın yakından tanıdığı bir çevreyi, esirler ve cariyeler çevresini konu edinir. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisi bilgi yanlışlığına sebep olmuştur? B) II C) III A) N D) IV E) V Diğer sayfaya geçiniz.

3. Bu sanatçı, hece veznine hiçbir zaman itibar etmemiş, daha çok aruzu Türkçe söyleyişe uygun bir hâle getirmeye çalışarak şiirde vezin ve kafiyeye önem vermiştir. "Sehlimümteni" denebilecek tarzda birçok dize ve beyit kaleme alan sanatçının kafiye anlayışı divan şiirinde olduğu gibi "Kafiye göz içindir." şeklindedir. Eski edebî zevkin tamamen ortadan kalkması yerine, devrin ihtiyaçlarına göre yenileştirilmesi düşüncesi doğrultusunda hareket etmiş, bu nedenle eskinin savunucusu olarak görülmüştür. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen sanatçının eserleri arasında yer almaz? A) Ateşpare B) Zemzeme C) Ömer'in Çocukluğu D) Füruzan E) Istilahat-ı Edebiye Recaizade

6. (1) Tanzimat edebiyatı, Osmanlı Devleti sınırları içinde Kânun-i Esâsî'nin yürürlüğe girmesinden sonra ortaya çıkan ve geli- şen yeni edebiyat akımının ilk evresidir. (II) Tanzimat Döne- mi sanatçıları divan edebiyatında bulunan şiir, tarih, mektup gibi edebiyat türlerini Batı anlayışına göre yenilemişlerdir. (III) Ayrıca edebiyatımızda bulunmayan makale, roman, tiyatro, hikâye, anı, eleştiri gibi yeni türleri getirmişlerdir. (IV) Bu dö- nemde "toplum için sanat" anlayışıyla eser veren sanatçılar Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi'dir. (V) "Sanat için sanat" görüşünü benimseyenler ise Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan ve Samipaşazade Se- zai'dir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "Tanzi- mat Dönemi Türk Edebiyatı" ile ilgili bir yanlışlık vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

1 5. Edebiyatımızda şiirlerinden çok, düşünce yazılarıyla etkili olan, ömrünün çoğunu devlet işleriyle geçiren, bir yanı yenilikçi, bir yanıyla da geçmişe bağlı bir kişiliği olan sa- natçımız Tanzimat Dönemi'nin önemli isimlerinden biri- dir. Bu parçada bahsedilen sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir? A) Ziya Paşa B) Şinasi C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Ahmet Vefik Paşa

19. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi hikâyele- rinde işlenen konulardan biri değildir? A) Tutsaklık, cariyelik, kölelik gibi dönemin sosyal gerçek- leri B) Zorla yapılan evliliklerin doğurduğu acı sonuçlar Köyden kente göç eden insanların yaşadığı sorunlar D) Bati uygarlığı ile Osmanlı uygarlığı arasındaki farklar Kadın-erkek ilişkilerinde ortaya çıkan sorunlar