Tanzimat Dönemi'nde Hikaye Soruları

1 Çağ- enzer aldık teilar, st ve en ve arları hane larla 8. Aşağıdakilerin hangisi Servetifünun Dö- nemi'nde gerçekleşmemiştir? A Batı tekniğine uygun ilk roman Blk psikolojik roman C) İlk mensur şiir örnekleri D) Beyit nazım biriminin kırılıp nazmin nesre yaklaştırılması E) Batı tekniğine uygun ilk hikâye kitabı MUBA YAYINLARI

3. (1) Türk edebiyatında romanın ilk örnekleri Tanzimat Dō- nemi'nde verilmiştir. (II) Bu dönemde yazılan romanlarda olayların geçtiği mekânlar çoğunlukla İstanbul'dur. (III) Anlatılan olayların gerçek ya da gerçeğe benzer olması düşüncesi vardır. (IV) Bu ilk dönem Tanzimat romanla- rında natüralist Fransız yazarların etkisinde kalınmıştır. (V) Namık Kemal, bu ilk dönemde edebî nitelikli romanın öncüsü sayılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde verilen bilgi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

dili da ca rak-i 4. BÖLÜM 07 Test Q) III ve IV. I. Batı kültürüne yönelme II. Batılı türlerde eserler verme V Ill. Şiirde konu bütünlüğünü sağlama IV. Fransızca sözcük ve tamlamalar kullanma V. Nesire daha çok önem verme Yukarıdakilerden hangi ikisi Tanzimat ve Servetifünun edebiyatlarında ortak değildin? A) I ve II. B) I ve tv. 09 E) IV. ve V. CLI ve V.

7. Tanzimat Dönemi'nde zengin mirasyedi tiplerin haya- tını değil, sıradan insanların hayat mücadelelerini de yansıtan romanlar kaleme alınmış, bu yapılırken rea- list bir anlayışa yaslanılmıştır. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada verilen bilgilerle örtüşmektedir? B) Karabibik A) Sergüzeşt D) Handan C) Eylül E) Cezmi

9. Aşağıdaki bilgilerle ilgili olarak ayraç içinde verilen isim- lerden hangisi yanlıştır? A) Türkçeyi incelemek, modernize etmek, geliştirmek ve öğretmek amacıyla çalışmalarda bulunmuştur. (Şem- settin Sami) B) /Edebiyatın dışında tarih, coğrafya, ziraat, iktisat gibi değişik alanlarda 200 civarında eser vermiştir. (Ahmet Mithat Efendi) C) Tanzimat Dönemi'nde tarihi bir konu işleyen ilk romanı yazmıştır. (Namık Kemal) DY Bursa valiliği sırasında yaptırdığı tiyatroda kendi çevir- diği ve uyarladığı piyesleri oynatarak halka tiyatro zevki aşılamaya çalışmıştır. (Ahmet Vefik Paşa) O Yirmi sekiz hikayeden oluşan kitapla edebiyatımızda Batılı anlamda hikayenin ilk örneklerini vermiştir. (Sami Paşazade Sezai) 1 EDEBİYAT

8. Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat hikâyesi için söy- lenemez? A) Birinci dönemde sosyal konular, ikinci dönemde bireysel konular işlenmiştir. B) Yer yer olayların akışı kesilip okura bilgi verilmiştir. C) Karakterler psikolojik derinlikleriyle ayrıntılı bir şe- kilde ortaya konmuştur. D) İkinci dönem yazarları, realizmin etkisiyle yapıtlar kaleme almıştır. V E) Çok sık ve uzun betimlemelere yer verilmiştir. 1

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bili 13. Benim amacım çoğunluğa hitap etmek, onları aydın- latmaya, onların dertlerine tercüman olmaya çalış- maktı. Zaten, "edebiyat" yapmaya, ne vaktim ne de kalemim müsaitti. Bunun içindir ki, haddimi, hududu- mu bildim. Çizmeden yukarıya çıkmadım ve edebi- yatı erbabına bıraktım. Fakat, ne yalan söyleyeyim, eğer elimde olsaydı bütün edipleri o devirde "edebi- yat" yapmaktan menederdim. Çünkü bence, nüfusun yüzde doksan dokuzu koyu cehaletten tamamen kur- tarılamamış olan bir memlekete, henüz, en aydınlık ve basit fikirleri bile sökemeyen kimselere "edebî" eser vermek, karnını doyuramamış bir kimseye meyve ikram etmek kadar garip bir hareketti. Aşağıdakilerden hangisinin edebiyat anlayışı, bu parçadaki yazarla örtüşür? A) Sami Paşazâde Sezai B) Ahmet Mithat Efendi C) Mehmet Rauf D) Halit Ziya Uşaklıgil E) Recaizâde Mahmut Ekrem

5. Tanzimat Dönemi hikâyesiyle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Konular genellikle tarihten ve günlük yaşamdan alın- mıştır. BGerek kurgu gerek teknik bakımdan Batılı modern hikâye düzeyindedir. C) Özelilkle ilk dönemde yazılanlarda, romantizmin et- kisi görülür. D) Yazar, kişiliğini gizlemez, anlatımda araya girer, akı- şa müdahale eder. E) Kahramanlar tek yönlüdür; iyiler her bakımdan iyi, kötüler ise her bakımdan kötüdür.

2. ---- kaleme aldığı ----, yirmi beş kitap içinde otuz ayrı eser yer alır. Bunlardan kimisi 30-40 sayfalık öykü iken kimisi 200 sayfalık kısa roman, tiyatrodur. Bu seride, ya- zar, değişik konulara yer verir. Evlilik, aşk, kadın eğitimi, esaret, örf ve âdetler... Anlatımda meddah tarzı, samimi bir üslubu tercih eder. Amacı, okurlarını eğlendirmek, eğlendirirken de bilgilendirmektir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- kilerin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Şemsettin Sami'nin - Şair Evlenmesi'nde B) S. Paşazade Sezai'nin - Küçük Şeyler'de C) Emin Nihat'ın - Müsameretname'de DA. Mithat Efendi'nin - Letaif-i Rivayatta E) Namık Kemal'in - Cezmi'de

2. İlk öğretmen (Hace-i Evvel) olarak anılan sanatçı eser- leriyle halka okuma sevgisi kazandırmayı amaçlamış- tır. Yazdıklarında meddahlik geleneğinin izleri görülür. Servetifünuncuları "Dekadan" diye suçlamıştır. Edebiyat başta olmak üzere tarih, coğrafya, felsefe, fizik, biyoloji gibi hemen her konuda eser vermiştir. Batı'da görüp be- ğendiği her güzel eserin benzerini yazdığı için de en çok romantizm olmak üzere her akıma uygun eser vermiştir. O, bir "yazı makinesidir." Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan sanatçı- nın Türk edebiyatına kazandırdığı bir ilktir? A) İlk tarihî roman (Cezmi) B) İlk Türkçe sözlük (Kamus-i Türki) Scy C) İlk hikâye (Letaif-i Rivayat) D) İlk günlük (Seyahat Jurnali) E) İlk köy romanı (Karabibik)

2. Türk edebiyatında ilk makale örneği ---- tarafından ka- leme alınan ---- adlı yazıdır. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? A) Ziya Paşa - Şiir ve İnşa BHüseyin Cahit Yalçın - Edebiyat ve Hukuk Omer Seyfettin - Yeni Lisan D) Şinasi - Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi E) Namık Kemal - Lisan-i Osmanî'nin Edebiyatı Hakkın- da Bazı Mülâhazatı Şâmildir tonguç kampüs

- in eri in si- a- or. n- e -la . nu 21. - adlı kitaptaki hikâyeler, bu türün Türk edebiyatındaki ilk başarılı örnekleridir. Samipaşazade Sezai, Türk edebi- yatında kısa hikâye türünün kurucusu sayılır. 1890 yılında yayımlanan kitapta sekiz hikâye vardır. Yazar, Fransız rea- listlerinden Alphonse Daudet'nin etkisiyle yazdığı hikâye- lerinde yerli hayatı, günlük yaşamı ve yaşamdaki küçük, basit olayları işlemiştir. Ruh çözümlemelerine önem ver- miştir. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getiril- melidir? A) Küçük Şeyler Letaif-i Rivayat E) Müsameratname B) Zehra D) Karabibik

8. Ön Söz Malumdur ki insan eğlencesiz yaşayamaz. Bendeniz gibi fitratı gereği inzivayı sevenler için ise okuma veya yazmadan iyi eğlence olamaz. Şu kadar ki bu uğraş sürekli ve özellikle ciddi olunca yorgunluğuna dayanmak mümkün de- ğildir. Bu hâlde yorgunluğu az, eğlencesi çok meşguliyetler aramak tabiidir. İşte şu ihtiyacın yönlendirmesiyle, ara sıra böyle şeyler yazarak vakit öldürmeye mecbur oluyorum. İyi bilirim ki içimizde bu türlü uğraşları mesela satranç oynamaktan on kat saçma, bahçe kazmaktan on kat faydasız sayanlar az değildir. İhtimal ki bu hüküm doğrudur. Ne fayda ki ben satrancı merak edemedim... Bahçe kazmaya ise mev- simin müsaadesi yok!.. Muhsin Bey hikâyem hiçbir şey değil iken oku- yucular tarafından epeyce rağbet gördüğü için bu romanımı da yayımlamaya cesaretim oldu. 1889 Yukarıda ön sözü verilen reman ve bu romanın yazarı aşağıdakilerden hangisidir? A) Araba Sevdası - Recaizade Mahmut Ekrem B) İntibah - Namık Kemal C) Sergüzeşt - Samipaşazade Sezai Dünyaya İkinci Geliş - Ahmet Mithat Efendi E) Turfanda mı yoksa Turfa mi - Mizancı Murad Prf Yayınları

6. Aşağıdaki eser-tür eşleştirmelerinden hangisin- de yanlışlık yapılmıştır? A) Defter-i Âmal - ani B) Avrupa'da bir Cevelan - gezi C) Seyahat Jurnali - günlük D) Şiir ve İnşa - makale E) Ömer'in Çocukluğu - otobiyografi

iş içeriklerin ait olduğu eserler si- Hisse hangisinde verilmiştir? âyat ur. Miş bu eserde, Ah- yoluna gitmiştir. Ama- atçı, bu kitabındaki hikâyelerinde eğlendirirken de eğitmek ve kadın, kadının eğitimi, esaret, kötü düşünce- u olumsuz sonuçlar, eski örf ve âdetler gibi piştir. PLERİYLE Üçüncü mistik Deg 8. E) Emin Nihat D) Ive HI hangisine aittir? A) Ahmet Mithat Efendi 8) Giritli Aziz Efendi Bu parçada sözü edilen eser aşağıdaki sanatçılardan C) Samipaşazade Sezai Recaizade Mahmut Ekrem Tanzimat Dönemi hikâyesi ile ilgili, I. Eserlerde çoğunlukla duygusal, acıklı konular işlenmiş- tir. tim kusurları giderilmiştir. II. Daha önceki dönemlerde yer alan hikâye türündeki anla- yazılmıştır. III. Klasizmin etkisiyle seçkin kişilerin ele alındığı hikâyeler yargılarından hangisi doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız III ÖSYM SORU TİPLERİY in konus sin Bey, Agik ol lemektedir. Aşkı uğr remden ölen Dilara'nın mez gecelerde zatürreye yakalanır de aşk acısıyla kendi kendini yiyerek vefe E) II ve III -C) I ve Il 11.

6. "Divan Edebiyatı"yla "Tanzimat Edebiyatı"nın karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılar- dan hangisi yanlıştır? A) Tanzimat Edebiyatı'nda fikirler önemsenmiş. divan nesrinde ise söz sanatları kullanılmıştır. B) Divan şiirinde sanatçıların hitap ettikleri ke- sim aydınlar için, Tanzimat sanatçıları ise halk Için yazmıştır. C) Divan edebiyatında göz için, Tanzimat sanat- çıları ise kulak için uyak kullanmışlardır. D) Her ikisinde de aynı nazım biçimi kullanılmış- tır. E) Divan edebiyatında daha çok nazım türünde eser verilmiş, Tanzimat sanatçıları ise yeni olanlara yönelmiştir.