Tanzimat Dönemi'nde Hikaye Soruları

İlk şiirlerini divan şiirinin etkisiyle yazan sanatçı Şinasi'yle tanıştıktan sonra edebiyatın Batılılaşması gerektiğine inanır ve sonuna kadar da bu düşünceyi savunur. Daha çok hak, adalet, vatan, ahlak gibi temaları işler. İçerik olarak tamamen yeni olan şiirlerinde biçimsel olarak divan edebiyatına bağlılık ek görülür. Hece ölçüsüyle denemeler yapmasına rağmen aruzu kullanmıştır. Tiyatroyu faydalı bir eğlence olarak kabul eden sanatçı, bu türde romantik dramların etkisindedir. Tiyatro eserlerinde teknik yönden yetersiz olan sanatçı kimi kez günlük konuşma dilini kullanır, kimi kez de süslü bir anlatıma başvurur. Romanlarında Batılı tekniğe uyma çabasındadır. Ancak tekniği sağlam değildir. Kahramanları romantizmin etkisiyle iyiler ve kötüler olmak üzere ayrılmıştır. Bu parçada sözü dilen Tanzimat sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir? A Muallim Naci Namık Kemal Recaizade Mahmut Ekrem DAbdülhak Hamit Tarhan E) Ahmet Mithat Efendi

11. Aşağıdakilerden hangisi ağırlıklı olarak kullanılan öl. çü bakımından ötekilerden farklıdır? ANIslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı BMilli Edebiyat C) Anonim Halk Edebiyatı DTanzimat Edebiyatı E Tekke Edebiyatı UN

7. Tanzimat Dönemi'ndeki hikâye ve romanlarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A Teknik açıdan Batı'daki benzerlerinin düzeyinde değillerdir. B) Tarihî konular, yanlış Batılılaşma, cariyeliğin eleş- tirisi, belli başlı konularındandır. C) Dönem'de romantizmin, II. Dönem'de realizmin etkisi görülür. D) Özgün, ulusal bir tarz denenmemiş, Batı edebiyatı taklit edilerek yazılmışlardır. E) Geleneksel edebiyat ürünlerinin etkisinden uzak, modern bir üslup ve anlayışla kaleme alınmışlardır.

9. II. Dönem Tanzimat edebiyatının en önemli isim- 1 lerinden olan Recaizade Mahmut Ekrem, çeşitli 11 devlet kademelerinde çalışmış, gazetecilikle uğraşmıştır. Oğlu Nijat Ekrem'in ölümü onu çok sarsmış, şiirlerinde romantik bir tavır takınmasına IV neden olmuştur. Edebiyat öğretmeniyken verdiği derslerin notlarını "Takdir-i Elhan" adlı kitapta top- V lamıştır. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisin- de bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

9. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi öğretici metin özelliklerinden biri değildir? A Özellikle yanlış Batılılaşma ve mirasyedi tip- ler üzerinde durulmuştur. BY Bazı öğretici metin türlerinin ilk örnekleri kaleme alınır. C) Noktalama işaretleri kullanılmaya başlanır, secilere oldukça az yer verilir. D) Anlatım süsten ve yapmacılıktan uzaklaşma- ya başlar. E) Basmakalıp giriş sözleri bırakılır, konuya doğrudan girme ilkesine uyulur.

17. Tanzimat II. Dönem üzerine inceleme yapan bir araştır- macı; çalışmasında roman, hikâye ve şiir türlerine yer vermiştir. Bu araştırmacı; roman, hikâye ve şiir dışında kalan türlere ait eserlerin tamamını da okumuştur. Bu parçada söz edilen araştırmacı hakkında aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? RIKE A) Araba Sevdası ve Zehra'yı çalışmasına almış, Eşberi ise okumuştur. B) Sergüzeşt ve Nağme-i Seheri çalışmasına almış, Nesteren'i ise okumuştur. C) Karabibik ve Muhsin Bey'i çalışmasına almış, Takdir-i Elhan'ı ise okumuştur. D) Şemsa ve Tezer'i çalışmasına almış, Nijad Ekremi okumuştur. E) Hacle ve Küçük Şeyleri çalışmasına almış, Ömer'in Çocukluğu'nu ise okumuştur. 4

6. Tanzimat sanatçıları sürekli bir ikilem içinde olmuşlardır. Tan- zimat Dönemi'ni değerlendirirken bu durumu göz önünde bulundurmak gerekir. Dönemin sanatçıları, bir yandan asıl şiirimizin deyiş, üçleme, kayabaşı olarak bilinen halk şiiri nazımları olduğunu söyler; bir yandan da divan şiiri antolojisi hazırlar. Edebiyatımız arayışını tamamladı mı bilmem ama Tanzimat Dönemi tam bir arayışlar dönemidir. Bu parçadan hareketle Tanzimat edebiyatı ile ilgili olarak; 1. Tanzimat edebiyatı sanatçıları kararsız bir tutum sergile- mişlerdir. II. Sanatçılar halk edebiyatını divan edebiyatına tercih et- miştir. III. Savunulan düşünce ile yazılan şiirler biçim ve içerik bakı- mindan örtüşmemektedir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II BI ve III Dve III C) Yalnızı L E) I, ILve III 9!

3. Türkiye 1944'te Almanya ile, 1945 yılında ise Japonya ile diplomatik ilişkilerini kesmiş, 23 Şubat 1945 tarihinde de Almanya'ya savaş ilan ederek müttefiklerin yanında yer almıştır. Türkiye'nin böyle bir girişimde bulunmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Savaş sonrası kurulacak uluslararası teşkilatlara üye olmak istemesi B) Almanya'nın Batı Trakya'yı işgal etmeye başlaması C) İngiltere'den alınan askerî yardımın kesilmesinden endişe duyması D) İtalya'nın Boğazlara kadar ilerlemiş olması E) SSCB'nin Doğu Anadolu'ya yerleşmesine engel olmak istemesi

15. Tanzimat hareketinin amacını en geniş ölçüde gerçekleştiren kişidir. Meddah tarzını andıran teknik ve üslupla yazdığı eserlerinde sanat kaygısı olmadığı için roman tekniği son derece kusurludur. Olayın akışını keserek ansiklopedik bilgiler vermek, anlatım tekniğinin en belirgin özeliklerindendir. Dilde sadeleşme düşüncesini Şinasi ile birlikte en iyi uygulayan yazardır. Şiir dışında birçok türe imza atmış, edebiyatımızda Batılı anlamda ilk öykü kitabını yazmıştır. Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir? A) Namık Kemal B) Ahmet Vefik Paşa C) Ahmet Cevdet Paşa D) Semsettin Sami E) Ahmet Mithat Efendi

1. Tanzimat ve Servetifünun hikâyesine ilişkin aşağı- daki karşılaştırmaların hangisi yanlıştır? A) Tanzimat hikâyesinde toplumsal, Servetifünun hikâ- yesinde bireysel konular işlenmiştir. B) Tanzimat hikâyesinde sade dil kaygısı güdülmüş- ken Servetifünun hikâyesinde böyle bir kaygı yok- tur. Tanzimat hikâyesi kusurlu iken Servetifünun hikâ- yesinin daha başarılı olduğu görülür. D) Tanzimat hikâyesinde klasisizmin, Servetifünun hikâyesinde romantizmin etkisi söz konusudur. X E) Tanzimat hikâyecileri halkı eğitmeyi amaçlarken Servetifünun hikâyecilerinin böyle bir tavrı yoktur.

esti için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 3. Mugâlip oldu tabiî tabâyi-i zî-rûh Kavi zaifi eder kahr ü cebr ile teshir Bu cebri men' için akl-ı başer kodu kanun Ki etdiler ana hikmetce adl ü hâk ta'bir Bu adl ü hakka diyânet demiş kimi âkil Takıldı nefs ü hevânın boğazına zencir Bu dizelerin; içerik, dil ve anlatım özellikleri dikka- te alındığında aşağıdaki şairlerden hangisi tarafın- dan yazıldığı söylenebilir? A) Tevfik Fikret B) Şinasi C) Cenap Şahabettin D) Namık Kemal E) Abdülhak Hamit Tarhan

4. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Türk edebiyatında Tanzimat'tan önce hikâye türünün yerini halk hikâyeleri, destanlar, masallar, mesneviler ve Dede Korkut Hikâyeleri tutmaktaydı. B) Dünya edebiyatında bilinen ilk hikâye örneği, İtalyan yazar Boccaccio'ya ait Decameron adlı eserdir. C) Günümüzdeki anlamıyla hikâye, Türk edebiyatına XIX. asırda Tanzimat Dönemi'nde girmiştir. D) Batılı anlamda ilk hikâye örneklerini Ahmet Mithat Efendi Letâif-i Rivâyat adlı eseriyle vermiştir. X E) Hikâye, bağımsız bir tür olma özelliğini Servetifünun Dönemi'nde Ömer Seyfettin'le kazanmıştır.

8. Aşağıdakilerden hangisi, Namık Kemal ile Ahmet Mithat Efendi'nin ortak bir yönü değildir? A) Toplum için sanat anlayışını benimsemeleri B) Şiire, klasik şiirde olmayan yeni temalar getirme- leri C) Dönemlerine göre sade bir dil kullanmaları D) Fransız edebiyatından ve romantizmden etkilen- meleri E) Romanlarında okura seslenip tesadüflere sıkça yer vermeleri T@stokul

8. Lisan-i Osmani'nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir makalesinde şiirin düşüncenin gelişmesine yönelik hizmetinden söz eden sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Muallim Naci B) Nabizade Nazım C) Namık Kemal D) Recaizade Mahmut Ekrem E) Abdülhak Hamit Tarhan

Tanz 1. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi hikâye- sinin özelliklerinden biri değildir? A) Olaylar genellikle günlük yaşamdan ya da tarihten alınmıştır. B) Sanatçılar halka seslenmişler ve bunun bir sonucu olarak sade bir dil kullanmaya çalışmışlardır. C) İlk hikâyelerde, topluluk önünde anlatılan meddah hikâyelerinin etkisi görülür. X D) ilk dönem hikâyelerinde genellikle klasisizm ve rea- lizmin etkisi görülür. 2 E) Esaret, zorla yapılan evlilik ve bu durumun doğurdu- ğu sonuçlar gibi temalar işlenmiştir. C

2. En garibi şurası ki: Havi oldukları kelimelerin yüzde sekseni asla lisanımızda kullanılmayan ve kullanılmasına da ihtiyaç olmayan lügat kitaplarına "Lügat-i Osmaniye" namı verilmiştir de sırf Türkçe kelimelerin zapt ve tefsiri "malûm-ı ilâm" kabilinden addedilerek lüzumsuz ve faidesiz addolunmuştur. Lisanımız için tertip olunacak kamus bu lisanda müstamel, gerek Türkiü'l-Asl ve gerek Elsine-i Saireden mehuz kelimat ve istilahatın cümlesini cami ve lisanımızda müstamel olmayan kelimelerden ari olmalıdır. Bizce müstamel Lügat-i Arabîye ve Farsîyeyi cami olduğu hâlde, bu kitabın Kamus-i Türkî namıyla tesniyesine belki itiraz edenler bulunur. Lâkin lisanımız lisan-ı Türkidir. Bu lisana mahsus lügat kitabına dahi başka isim düşünmek abestir. 3. A) Şemsettin Sami B) Ahmet Vefik Paşa Muallim Naci C) D) E) Direktör Ali Bey Ahmet Mithat Efendi Bu nif Oluşturduğu sözlüğün ön sözünde düşüncelerini böyle dile getiren yazar, aşağıdakilerin hangisidir? A