Destan Soruları

1./1. VI HIZ TESTI LGIUS, PACH II. -6V6X -sis -VB nebnu8 Her iki destan türünde de olağanüstü kişiler ve olaylar vardır. 31 Mar 02 MASAL-FABL-DESTAN-EFSANE III. Hem doğal hem de yapma destanlarda şiirsellik ön plan- ala dadır ancak doğal destan manzum, yapma destan men- sur yapılıdır. Her iki destanda da bir milleti yakından ilgilendiren, millet hayatında derin izler bırakan olaylar konu olarak seçil- mektedir. ubio gimmil IV. Yapma destanlar şairler tarafından oluşturulan metinler olduğu için doğal destandan farklı olarak yayılma ve der- leme aşamalarından geçmeden oluşturulur. V. Doğal destanlar yapma destandan farklı olarak oldukça uzun bir sürede meydana gelen destanlardır. A) I Doğal destanla yapma destanın karşılaştırıldığı cümlele- rin hangisinde bilgi yanlışı vardır? B) C) III 23 65 esh xhu D)

4-Aşağıda verilen destanların karşısına milletlerini yazınız. (10 p) a)ilyada b) Nibelungen c) Şehname d) Ergenekon e) Kalevela 5)Aşağıda verilen eserlerin şairlerini yazınız. (10 p) Şikâyetnâme: Kanuni Mersiyesi: Sihâm-ı Kazâ: Hâk-i pâyine yetem dir ömrlerdür muttasil Başını daşdan daşa urup gezer âvâre su

"Yeryüzü ve bütün canlılar yaratıldıktan sonra Ülgen insanlara ateşi vermemiş. Kuşların kendi sıcak yuvaları ve tüyleri olduğu için rahat yaşıyorlardı. Hayvanlar da inleri ve postları olduğu için sıcak içindeydiler. İnsan ise çırılçıpaktı. İnsanın evinde ateşi yoktu. Eti de pişiremiyordu. Soğuktu. Sonra insanlar kuşlardan ateşi istediler. Kuşlara siz dağları denizleri geçip her yerde uçuyorsunuz, ateşi bizim için sadece siz bulabilirsiniz, dediler. Kuşlar çeşitli yerlere uçtular. Fakat ateşi bulamadılar. Ateş kuşu: Akağaçta mantar yok mu, kayada taş yok mu, insanın çeliği yok mu? İki taşı alıp birbirine vursanız ateş olur, der. Böylece insanlar ateşe kavuştular" 7-Yukarıda verilen parçanın sözlü kültürde edebi türü nedir? Açıklayınız. (10 p)

3 Toplumların geçmişinde derin izler bırakmış bir olayı, özellikle de yiğitlik ve olağanüstülükleri manzum olarak öyküleyici bir şekilde anlatan edebi türlere.. denir. Batı dillerinde destana Oedenir. Destanın Özellikleri: .... dir. a) Çoğu b) c) Destanlarda d) ve olarak.....bir DESTAN şekilde anlatılır .....ağırlıklıdır. unsurları ayrıntılı biçimde verilmez. ve e) ..... olaylar göze çarpar. f) Yazıya geçirilirken manzum kısımlarının yanında düz yazıyla anlatılan bölümlerini de görürüz. g) Nesilden nesle aktarılan çok eski ürünlerdir. h) Ulusların özelliklerinden izler taşırlar. Ulusal yani milli özellik taşırlar. 129

7. 16 Türkler, kurultayın bu kararı üzerine buradan çıkmak için yol aradılar; bulamadılar. O zaman bir demirci dedi ki: "Bu dağda bir demir madeni var. Yalın kat demire benzer. Demirini eritir- sek belki dağ bize geçit verir." Gidip demir madenini gördüler. Dağın geniş yerine bir kat odun, bir kat kömür dizdiler. Dağın altını, üstünü, yanını, yönünü odun ve kömürle doldurdular. Yetmiş yerinden yetmiş büyük körük yapıp yetmiş yere koydu- lar. Odun kömürü ateşleyip körüklediler. Tanrı'nın yardımıyla demir dağ; kızdı, eridi, akıverdi. Bir yüklü deve çıkacak denli yol oldu..." Ergenekon Destanı'ndan alınan bu metinle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? Olaylar, oluş sırasına göre aktarılmıştır. B) Kırgızların yaşayışına ait ipuçları sunmaktadır. LET Açık, anlaşılır bir dil kullanılmıştır. LO Düşsel öge ve abartmalara yer verilmiştir. E) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır.

P 1. Kutadgu Bilig'le ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. (10p.) a) Yazarı: b) Edebi türü: ***Ertesi sabah Çerviakov güzelce tıraş oldu, yeni üniformasını giydi, Brizjalov'u makamında görmeye gitti. Kabul odasına girdiğinde orada toplanan birçok dilek sahibini dinleyen Brizjalov'la karşılaştı. Paşa önce gelenlerle konuşuyor, onların isteklerini dinliyordu. Sıra Çerviakov'a gelince paşa gözlerini ona çevirdi. 2. Yukarıdaki parçada bulunan altı çizilen fiilimsilerin türünü yazınız. (10p.) 3.Türkler tarih boyunca hangi alfabeleri kullanmışlardır? (10p.) 4. Aşağıda istenilen roman türünün ilk örneklerini yazarıyla birlikte yazınız.(10p) NOS a) İlk edebi roman: b) ilk yerli roman: c) İlk realist roman: d) İlk köy romanı: e) ilk psikolojik roman: 5. Aşağıdaki boşlukları doğru ifadelerle doldurunuz.(10p.) Hikâye türü Türk edebiyatına.... W 6. Aşağıda verilen destanlar ile ait oldukları toplumları eşleştiriniz. (10p.) a) Oğuz Kağan Destanı b) Igor Destanı c) Şehname d) Ergenekon Destanı e)Manas Destanı döneminde girmiştir. Bu dönemde. isimli eser ilk hikâye örneğidir. Tanzimat dönemi 7744 Kırgız Türkleri (.....) iranlılar (.....) Hun Türkleri(....) Ruslar(.......) Göktürkler(............) ..'nin yazdığı "Türk" adının geçtiği ilk eserdir. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilmiş abidelerden oluşan bu eser aynı zamanda Türkçenin ilk yazılı metinleri olarak kabul edilir. 7. Yukarıdaki parçada adı geçen eser aşağıdakilerden hangisidir? (10p.) A) Altun Yaruk B) Irk Bitig C) Köktürk Kitabeleri Plyn D) Sekiz Yükmek E) Kutadgu Bilig Alco 999 bo Thu

29. Kişisel bakış açıları ve kişisel yorumlarla ortaya çıkar. Okurlarda güzel duygular ve zevkler uyandırır. Ustaca kullanılmış dil, dil bilgisi ve anlatımlara sahiptir. Estetik kaygısı her zaman vardır ve buna yönelik metinler yazılır. Buna göre; I. makale, II. fikra, III. hikâye, IV. destan türlerinden hangileri parçada söz edilen metinlerdendir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız III C) I ve II E) III ve IV

dercok dunyadan alınan vadıklara Bu parçada sözü edilen roman türü aşağıda- Kilerja-hampitaGIEZ Bilim kurgu romani Fantastik roman Postmodern roman Tarihi roman E) Natüralist roman 8. Destanda olay örgüsü, halkın tarihinde iz bırakmış 1 olayların abartılı biçimde yansıtıldığı olaylardan || oluşur. Kişi ögesi karakter formunda verilir. Destan kişisi, bireysel kişiliği olmayan, belli özellikleri IV temsil eden bir kahramandır. Zaman ve yer öge- leri ise destanda en belirsiz ögelerdir. V Bu parçada numaralı yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Halk masalları, anonim masallardır. Yazılı edebiyat I kültürünün ürünü olan bu masalların Doğu dünya- sındaki Binbir Gece Masalları, Kırk Vezir Hikâyesi, ||| Sinbadname gibi tanınmış örnekleri Türk halkın- dan da geniş ilgi görmüştür. Edebi masallar ise Andersen Masalları gibi, belli bir sanatçının yara- ESEN YAYINLARI 11

1 Chanson da Roland - Alman 11. Le Cid - Ispanyol III. Mahabbarata - Hint IV. Şinto- Japon. V. Igor-Rus Fo ulus eşleştirmelerinden hangi- Yukarıdaki destan sinde yanlışlık yapılmıştır? A) B) II Chill DEV

3. Destanlarla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Milletleri derinden etkileyen tarihi ve sosyal olayları anlatır. B) Olağanüstü güçlere sahip kahramanlara yer verilir. C) Ulusal bilinci ve birliği artıran manzum ürünlerdir. D) Anlatıcı, olayları genellikle kahraman bakış açısı ile sunar. E) Mitolojik ögeler bakımından oldukça zengindir. 11-

4. (1) Destanlar, ulusların edebiyatını oluşturan şiirsel ve tarih- sel ilk anlatım biçimleri olarak değerlendirilir. (II) Toplum hayatını derinden etkileyen destanlar, tarihsel önem taşıyan savaş, göç, deprem gibi olayları dile getiren anlatılardır. (III) Bilinmeyen bir zamanda oluşmuş ve kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılmıştır. (IV) Destanda yansıtılan olaylar ve kişiler olağanüstü özellikler taşır. (V) Olayların geçtiği zaman ve mekân çoğu zaman bellidir. Destanlardan söz edilen bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 99 8.

11. Destanlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? impy lograr A) Olağanüstülükler taşıyan kişi ve öyküleri manzum olarak dile getiren uzun anlatıdır. impuneb java B) Epik şiirin başarılı örnekleri olarak kabul edilir. C) Kuşaktan kuşağa, hiçbir değişiklik yapılmadan aktarıl- 77 mıştır. allop anabyom D) Doğaüstü özellikleri yoğun olduğu için gerçeklik algısı zayıftır. E) Abartılı unsurlar çıkarılınca geçmişteki ulusların tarihlerini aydınlatan önemli birer kaynak niteliği taşır, 100

6. Aşağıdaki destanları ait olduğu ulusa göre eşleştiriniz. h Alp Er Tunga Destanı Göç Destanı Ergenekon Destanı Oğuz Kağan Destanı Yaratılış Destanı A. Göktürkler B. Saka Türkleri C. Altay Türkleri D. Uygur Türkleri E. Hun Türkleri

98 prio in primelpap 14. Turfan kazılarında ele geçirilen metinlere göre aşağıda kilerden hangisi ilk Türk şairlerinden biri değildir? A) Çuçu C) Odgurmuş B) Kalım Keyşi D) Çisuya Tutung E) Aprin Çor Tegin

4 5 1 2 3 6 7 8 7.Destanları eşleştiriniz. Destan Manas Kalevela Mahabarata 9 10 İgor İlyada Nibelenguen Beuwolf Gılgamış Le Cid Şehname Millet Hint Alman Sümer Kırgız İspanyol Ingiliz Fin İran Yunan Rus

4. Kırgız Türklerinin milli destanıdır. Türk destanları arasında en hacimli olanıdır. Bu destan asırlarca saz şairleri tarafından söylenmiş ve halk arasında yaşatılmıştır. Yakup Han'ın erkek çocuğu yoktur. Bir gün nur yüzlü ihtiyar gelerek ona bir pars avlayıp ciğerini eşine yedirirse erkek çocuğu olacağını söy- ler. Bu çocuk Çinlileri, Kalmukları ve Acemleri yener. Han olunca ise birçok başarıya imza atar. Bu parçada sözü edilen destan aşağıdakilerden hangisidir? A) Satuk Buğra Han Destanı B) Alp Er Tunga Destanı C) Köroğlu Destani D) Manas Destanı E) Oğuz Kağan Destanı