Lise Türkçe Soruları

BENIM HOCAM 32. Geçenlerde ilginç bir yazı okudum gazetede. Şöyle yazı- yordu bir köşe yazarı: "Insan, kalbinin bağını Tanrı'dan kopararak eşyaya, güçlü görünen insanlara, düşüncelere ve sistemlere bağlıyor. Bu bağlanışı şöyle veya böyle ölçülü bir bağlanış sanmayın. Bu, aklın veya sağduyunun kabul edeceği veya mazur göreceği bir ilgi değil, irrasyo- nel bir bağlanış, âdeta bir tapıştır. İnsan, çağımızda gönül tarlasına durmadan put dikiyor. Kendi türettiği eşyaya, kendi kurduğu sisteme veya kendisinin yücelttiği insana tapmak yoluyla kendisine tapmaya çalışıyor belki de." Bu parçada sözü edilen köşe yazarının amacı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Tanrı ile bağını koparan insanın kimi şeylere olan ölçüsüz ilgilerinin yanlışlığına işaret etmek B) İnsanlar güç ve para kazandıkça etraflarında onlara tapan insanların çoğaldığını ifade etmek C) Eşyanın günümüzde insanlar tarafından çokça tapını- lan bir şey olduğunu dile getirmek D) Okuyucuyu, insanoğlunun tapınma ihtiyacı üzerinde düşünmeye teşvik etmek E) İnsanın sürekli sahte tanrılar üretip onlara tapınan bir varlık olduğunu benimsetmek Hangi co E) V. cümlede, da edilmiştir. 13

3. Fiziki alanlardan sosyal alanlara kadar toplumun ihti- yaçlarının çözümlenmesinde, yaşanan teknolojik ge- lişmelerin büyük etkisi olmuş; bu bağlamda yaşanan gelişmelerde "insan" daha çok ---- gibi ele alınsa da bir diğer açıdan ---- konumunda da yer almıştır. Bu açıdan bakıldığında insanı diğer canlılardan ayıran şe- yin "homo sapiens" yani düşünen yaratık olması değil "homo faber" yani üreten, bu üretimin sonuçlarını or- taya koyabilen bir canlı olmasıdır denebilir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) atılgan- iletken C) edilgen - etken B) düşünen - üreten D) yenilikçi - gelenekçi E) etkin - aktif Diğer sayfaya geçiniz.

16. Metin Kaçan'ın Ağır Roman adlı romanı ve romandan uyarlanan filmi () Türkiye'de yeraltı edebiyatının erken dönem örneklerindendir. Her iki çalışmada da dil (H) metnin sahip olduğu muğlaklık, esneklik, yoğunluk gibi imkânlar dâhilinde değerlendirilerek alt kültüre ait marjinal bir forma evrilmiştir. Hedef kitle (III) kurulan bu evren aracılığıyla İstanbul'un Beyoğlu semtinin tekinsiz bir mahallesine davet edilmiştir. Gerçekçiliği besleyen argo kullanım (IV) kent kültürünün doğal bir uzantısı olarak her iki sanatsal metinde de kendine yer bulmuştur. Başka bir deyişle söz konusu eserlerde karakterleri konuştukları dilden bağımsız biçimde değerlendirmek () metinlerin vadettiği dünyayı anlamayı imkânsızlaştırır. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V 18. (1) Kay tetikled bulund psikol ayrıca verir. 5 yansı (IV) C etme aşkın Bu F yerin düşü dön olm A)

2. 1. 4 Futbol oyununa ilk kuralları koyan ve onu daha az şiddet ve tehlike içeren bir oyun haline getiren, In- giliz devlet okulları oldu. II. Oyunu denetlemek için ilk federasyonu kuran da bu okulların mezunları oldu. III. Bir grup delikanlının topu köyün bir ucuna, başka 2. bir grubun da karşı tarafa tekmelemeye çalıştığı kuralsız bir kavgaydı. IV. Başlarda futbol her yerde oynanıyordu, özellikle köylerin ve kasabaların sokaklarında. V. Sokaklardaki futbol modern oyuna hiç benzemi- yordu. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bü- tün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Aydının ve sanatçının içine düştüğü çelişki, günün yir- mi dört saatini aydın ve sanatçı olarak yaşamalarının imkânsız olmasından kaynaklanıyor. Bu cümleye göre aydın ve sanatçının kabullenmesi ge- reken aşağıdakilerden hangisidir? BINUJU A) Başarılarının toplum tarafından yeterince takdir edil- mediği B) Alanlarıyla ilgili üretim yapmak için bir günün yeterli olmadığı C) Yerine göre sıradan insanlar gibi yaşamaları D) İmkânsızı kovalamalarının onlara zaman E) Şöhretlerinin her dönemde aynı şekilde kalmadığı gerektiği kaybettirdiği (2021-DGS) FORMAL YAYINLARI AA INFORMAL YAYINLARI A INFORMAL YAYINLA 1 6.

TYT 30. Sıradan insan, Tanrı'yı ve onun niteliklerini insanbiçimci maddi, duyusal bir varlık, bir baba veya kudreti sınırsız bir tarzda tasavvur etmekten kendisini alamaz. Tanrı'yı bir hükümdar olarak düşünür. Ona insanlar gibi öfke, sevinç, intikam vb. duyguları yakıştırır. Oysa filozof aklı sayesinde Tanrı'nın herhangi bir insani duyguya sahip olmadığını, maddi, fiziksel bir varlık olmadığını vb. bilir ve Tanrı kavramının kendisinden hareket ederek bütün bunları kesin bir biçimde kanıtlar. Bir başka örnek ver- mek gerekirse, sıradan insan, halk, gelecekte bizi bek- leyen kaderi, Cennet veya Cehennem'i maddi duyusal terimlerle tanımlar. Cennet'te yaşanacak hayatı bu dün- yadakine benzeyen maddi, duyusal, haz verici bir hayat olarak görür. Oysa filozof gelecek hayatta bizi bekleyen mutluluk ve azabın maddi, duyusal bir mutluluk ve azap olmadığını bilir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmaktadır? A) Öznel düşüncelere başvurma B) Tanımlamaya yer verme C) Karşılaştırma yapma D) Örneklerden yararlanma E) Mecazlı söz kullanma 32. Kim okur Bu düğü Koyun Fikir ba Âşık asil d A) B) I C) D) E

27. Stanley Kubrick'in kült filmi, aynı zamanda Hegelci ve Nietzscheci etkiler taşıyan bir film olan 2001, bir Uzay Macerası (1968), insan bilincinin ana ilerlemelerinden her birini hatırlatarak tüm insanlık tarihini kucaklamaktadır. Bu ilerlemeler sırasıyla şunlardır: Tarih öncesi çağlarda maymunlardan insanlara geçişi gösteren alete hakim olma, insanların gitgide makinelere (özellikle bilgisayarlara) daha fazla köle olmalarını gösteren teknik devrim, nihayet uzak bir galakside bir yıldız gibi hareket eden, tahmin edilmeyen potansiyellere sahip büyük ceninin sembolize ettiği, bir tür Ebedi Dönüş'le yeni bir insanın doğuşu. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi "Uzay Macerası" filminin özelliklerinden biridir? A) Kültürel bir yapısı olduğundan çok etkili olmuştur. B) Kimi felsefe akımlarından belirgin izler taşır. C) Insanlık tarihini işlemesi açısından önemli bir ya- pımdır. D) Olumlu teknik gelişmelerin devrim niteliğindeki ta- raflarını ele alır. E) Evrim teorisini geçersiz kılan bir içeriğe sahiptir. 29

34. Ağladığı bilinen tek tür olan insanın, niçin ağladığını ve bizi nasıl etkilediğini, yakın zamanda incelemeye baş- layan bilim adamları, "Ağlamak, zor bir duruma karşı gösterilen yararlı bir biyolojik tepki olabilir." diyorlar. Yeni ulaşılan kanıtlar, gözyaşı ile vücuttan ayıklanan muh- temel zararlı kimyasal maddeler arasında bir bağlantı olduğunu ima ediyor. Ancak, her cins yaşın nitelikleri de aynı değil. Minnesota, USA'lı Prof. W. H. Frey, acıklı bir filme tepki olarak akıtılan yaşla soğan doğramanın ne- den olduğu yaşı karşılaştırdı. Duygusal baskının ortaya çıkardığı yaşların, gözün tahriş olması ile ortaya çıkan yaşlardan daha fazla protein muhtevası var. "Kendileri- ni üzgün hisseden insanların," diyor, "yaşlarındaki bazı maddeleri dışarı atarak düzeltilen birtakım biyokimyasal dengesizlikleri olması muhtemeldir." Bu parçadan hareketle, I. Ağlamanın tam sebebi bilimsel bir kesinlik ifade et- memektedir. II. Ağlama neticesinde oluşan yaşların hepsi aynı ka- rakterde değildir. III. Ağlamak, insandaki dengesizliklerin düzeltilmesine dönük bir tepkidir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yaln B) Yalnız il D) I ve II C) Yalmz III E) I vet

4. Öyle sözcükler vardır ki, istesen bile hafife alamazsın (kü- çümsemek, önemsememek). Bunlardan biri de gurbet söz- cüğüdür. Söyler söylemez ağızda kekremsi bir tat bırakır. Dil üstünde bir katre kaya tuzu, kolay kolay erimeyen... Bir saklı burukluk, kendini hemen ele vermeyen (ortaya çıkar- || mayan)... "Tarif et." deseler, edemezsin, bir şey hep eksik ||| (noksan) kalır, bir noktada hep yarım. Kabataslak (ana çiz- IV gileriyle) anlatır ama tam karşılığını bulamazsın. Bir kez te- laffuz eder bir an duraklarsın (şaşırmak). V Bu parçada altı çizili sözlerden hangisi kendisiyle ilgili yapılan açıklamayla uyuşmamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

96. Masala dolayısıyla sanata bir sınır çizmek olası değildir. Sanatçının his ve hayal dünyasını kalıplamaya çalışmak, onu dondurmaya çalışmak boş bir uğraştır. Masala dolayısıyla sanata sınır çizmek, kör bir değnekle rüyaları bir çembere almaya benzer. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisinde vardır? A) Zamanla her şey değişiyor, insan zamana direnemez oluyor. B) Düşünce selinin önünde hiçbir baraj sağlam kalamaz. C) Fikrini satılığa çıkartmayan hayallerinde özgür olabilir. D) Toplum, hisleri sorgulayan ve düşlere ket vuran yapıdır. E) Hayaller ne kadar uzak olursa başarı o kadar kıymetli olur.

B B B Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 17. Büyük oranda yazarının öz yaşamından izler taşıyan romanın idealize kişisi olan Mansur Bey, modern Batı'nın bilim ve tekniğiyle milli ve dinî değerlerin bi- linçli bir sentezidir. Bu roman kişisi kanalıyla Osmanlı Devleti'nin hemen hemen her alandaki olumsuzluk ve kötülükleri teşhis ediliyor, devletin ve toplumun topye- kün yeniden ayağa kalkmasının temel çözümleri öne- riliyor. Bu parçada söz edilen roman ve yazarı aşağıdaki- lerden hangisidir? Araba Sevdası - Recaizâde Mahmut Ekrem Sergüzeşt - Sami Paşazâde Sezai Turfanda mı yoksa Turfa mı? - Mizancı Mehmet Mu- rat D) İntibah - Namık Kemal E) Yeryüzünde Bir Melek - Ahmet Mithat Efendi

22231346 16. Bu, korkudan başka bir şey olamaz; korkuyorum, şedîd bir havf-ı siyah içindeyim... Fakat korkum senden de- ğil, ey mevt! Senden korkacak, sana ısınmayacak, se- ni sevmeyecek istemeyecek kadar hayattan ne öğren- dim?.. Senden değil, ben kendi karalığımdan, kendi hayalimden, kendi nefesimden... Ah, ben insanlığım- dan korkuyorum! Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Şiire özgü duygulara yer verildiğ B) Mensur şiire örnek olduğu C) Karamsar bir havanın hâkim olduğu D) Servetifünuncuların hassasiyetini yansıttığı EDidaktik bir boyut taşıdığı 5

B B 19. I. Sürgünde bulunduğu dönemde Bodrum, kara yolu olmayan ancak deniz yoluyla ulaşılabilen ücra bir kasabaydı. Bu el değmemiş yerden çok etkilendi ve hayatının geri kalanını Bodrum'da geçirdi. Eski çağ- lardan kalma eserleri inceledi, yazıtlarını tercüme et- ti, turist rehberliği yaptı ve ilk "Mavi Tur" organizas- yonlarını gerçekleştirdi. Tüm bunları yaparken "Ma- vi Anadolu" adı verilen hareketi başlattı. AYT A) B) Car II. Fantastik-gerçekçi hikâyeleriyle tanınan yazar, post- modern yapıtlar kaleme almıştır. Gerçekle gerçe- küstü arasında köprüler kuran, masalsı ögelerle beslenen öyküler yazmıştır. Öykülerinde insanların sevgilerini, hüzünlerini işlemiştir. İroni ve eleştirinin ağır bastığı, gerçek dışı bir dünya kurgulamıştır. Ar- zu Sapağında İnecek Var, Yoldan Geçen Öyküler sanatçının yapıtlarındandır. Numaralanmış bu parçalarda söz edilen sanatçılar sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? Aka Gündüz Tahsin Yücel Sadri Ertem Halikarnas Balıkçısı Fakir Baykurt || Ferit Edgü Nezihe Meriç Latife Tekin Nazlı Eray İnci Aral B 22

11. Genç şairlerden biri Yahya Kemal'e bütün şiirlerini okur, nihayet sorar: içlerinden hangilerini beğendiniz? 66 Üstad: - Henüz okumadıklarınızı!" der. Bu parçada Yahya Kemal'in verdiği cevapta aşa- ğıdaki edebî sanatlardan hangisi vardır? AnTenasüp B) Kinaye 3-4 Cinas V-B V-6 istiare 3-OL Tariz 3-11 2. Peygamberi çağlar boyu Kutsaldır örümcek yeni Bu dizelerde, Hz. Mutt birlikte Hira Mağarası'n lilerin saldırısından bi anımsatılarak ---- sana Bu parçada boş bir hangisi getirilmelidir A) telmih D) tevriye

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç, cümleye “ko- şul" anlamı katmıştır? A) Sabaha kadar kar yağsın ki okullar tatil olsun. B) Soruları yapamamış da benden yardım istiyor. İster bugün ister yarın bu işi bitireceksin. D) Seninle ilgilenmek istedim yalnız işlerim çok. E) Gerek kendisi gerek ailesi çok kayıtsız davranıyordu.

Türkçe 14. Evden erken saatlerde çıkan Niko, ayazla birlikte daha da keskin hâle gelen -5 °C soğuğu iliklerine kadar his- sediyordu. Bir süre yürüdükten sonra yorulduğunu his- setti. Kaldırımın ortasında durdu. Sırtındaki yük -üç beş poşetle küçük bir çanta- ona ağır gelmişti. Kaldırımda soluklanırken kafasını kaldırıp etrafındakilere baktı. Karşısında duran dükkânın tabelasında yazanı okuma- ya çalıştı. "Ku-yum-cu" dedi, kısık bir sesle. Selânik-İs- tanbul yolunu yürümek gibi geldi ona bu okuma. "En iyisi ben yola tekrardan koyulayım. Yolum uzun, yan cadde- ye gideceğim ne de olsa!" dedi kendi kendine. Bu parçada kısa çizginin (-) aşağıdaki işlevlerinden hangisinin kullanımı yoktur? X A) Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara çümlelerin başına ve so- nuna konur. B) Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır. C) Satira sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur. D) "Arasında, ve, ile, ila, ...-den ...-e" anlamlarını ver- mek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır. E) Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır. temekkin 16.